скачать книгу бесплатно
Ғаройиб ишлар кўп даҳр боғинда,
Айлангувчи фалак сирга тўладир.
Кимдир дард чекканда дўст фироғинда,
Кимлардир учрашиб турган бўладир.
Шеърим замирида оддийгина гап:
Келинг, бир-биримиз соғинган нафас,
Маъсум чеҳраларни биз кўрмак истаб
Ул икки кимсага қилайлик ҳавас.
ОҚ ТУРНАЛАР
Эмиш: оқ турналар асл парранда,
Нодир ва камёбдир қуш зоти аро.
Бироқ, асл қушлар кўп пароканда,
Қанотлари оппоқ, қисмати қаро.
Шарпалардан нари кетармиш улар,
Саноқли қолганмиш насл-насаби.
Жуфт-жуфт бўлиб парвоз этармиш улар,
Ғазалдаги байтнинг жуфт сатри каби.
Ҳар дилнинг ўз ноёб оқ турналари —
Интилгани севги, излагани бахт.
Излаш, интилишда дил нурланади,
Баъзилар кеч топар, баъзилар барвақт.
Овчилар тоғ ошиб кезарлар ўрмон:
Тузоқ қўйганлари гоҳ биргина қуш.
Менга оқ турнадай шоҳ байтлар армон,
Излайман то бошдан учгунича ҳуш.
Мен овчи эмасман, ниятим оқдир,
Машқ эта бошлаган қўшиғим ярим.
Сизга қаламим ва қалбим муштоқдир,
Қайдасиз, о, менинг оқ турналарим?
ЁМҒИРЛАР
Бизнинг еримизни севиб, севалаб,
Ортда қолиб олис кўкдаги овлоқ —
Майсани тортқилаб ва юлқиб-ялаб
Ўйнаб ёғмоқдасан, ёмғир ёғалоқ.
Севгим қатрасидан жон топиб шеърим,
Орзум ёмғиридан сув ичгандай ўй,
Оби ҳаётингдан сенинг, ёмғирим,
Янги майсаларинг бўй чўзмоқда, бўй.
Сўлган майсалару қуриган дарахт
Ва гуллар хазонин йўқлар ёмғири.
Букун афсонадир мен учун, бир вақт
Отам айтиб берган ўқлар ёмғири.
Замин ўша-ўша, табаррук тупроқ,
Фақат унда дўнглар кўпайган бир оз.
Ёмғирим, шу дўнглар узра гул, япроқ,
Гиёҳлар ундиргил сен беэътироз.
Комил шеър умримга тилак бўлгандай,
Одамзод тилаги – олам камоли.
Олам фароғатсиз тин олур қандай,
Башарга ҳожатдир тинчлик ва толе.
Шоир шеър айтади, гўзал бадиҳа,
Аллома ақли-ла ҳалдир тилсимлар.
Хушхон, доруломон шу кунларга то
Кимлар омон етди, етмади кимлар.
Азиз дўстим билан йўл бошида биз
Икковлон турибмиз иримчи бўлиб,
Ўтамиз ҳаммадан олдин иккимиз
Намхуш майсалардан биринчи бўлиб.
Сўнгра анчагача, балки йил бўйи
Мақтовли гапларга зеб берамиз, зеб:
Биз билан бошланди наврўзнинг тўйи,
Ёмғир ва кўкламни бошлаб бердик, деб.
Ажиб бошланиш бу – хосиятли, пок,
Ҳамиша пок бўлсин бошланишимиз.
Ёмғирим, ҳар қалай нақл этур идрок:
Кўп жиҳатдан бирдир бизнинг ишимиз.
Ёмғир, сен ўхшайсан ишқ ила масрур,
Ҳаловатдан кечган ошиқ ҳолига.
Кўкдаги уйингни тарк этиб жасур,
Ўзни фидо этдинг ер жамолига.
Сендан баҳра олган ер қандай яшноқ,
Боғ қандай чамандир, япроқ гуркирак.
Севги зилолидан сафо эмган чоқ
Шундай тозармасми инсоний юрак.
Покланур дилларнинг энг чуқур қати,
Замин кўрки ортгай жаннатлар қадар.
Не кечарди Одам ва Ер қисмати
Ишқлар ва ёмғирлар бўлмаса агар.
* * *
– Кўклам ясантирган боғлар жаннати
Ранглар ёнишида билмайди тўхташ.
Шу ёниш, шу чаман – кўклам хилқати
Севги севинтирган юракка ўхшаш.
– Гиёҳсиз биёбон нимага таъбир,
Нимага қиёсдир шу кимсасиз дашт?
– Кўкламлардан олис саҳройи Кабир
Севги четлаб ўтган юракка ўхшаш.
ШОИР
Ел боғларни кезиб келгунча,
Санай шоир тилагин барин.
Тилаклари кўп эмас унча,
Тилакда у жуда камтарин.
Бир дилбар уй, биргина қалам,
Ва тонгдайин мусаффо варақ.
Жиндай севинч, жиндай ҳасрат ҳам
Илҳом чоғи зарурлиги ҳақ.
Мовий кўкнинг тиниқ парчаси,
Нақ офтобдай битта ширмой нон.
Бир тутам ел – кўклам шарпаси,
Сайр этгали бир порлоқ бўстон.
Ер кўзларин тубида ёнган
Ишқдан унга оташ бўлса бас.
Бир парирў мумтоз жононга
Ғазал айтмоқ шоирга ҳавас.
У базмлар майинобидан
Хуш учгунча ичмоқчи эмас.
Шоир жонбахш ишқ гулобидан
Фақат битта ҳўплаш билан маст.
Сен таъбини сўрама, сўра
Шоир зотин феълидир аён.
Гоҳ минг достон сўзидан кўра
Жонга оро битта такаллум.
Санаб берай қай тилагин ман,
Тилаклари кўп эмас, хуллас.
Хуллас, унга бор ранги билан,
Биргина… шу олам бўлса бас.
ОЙНАИ ЖАҲОН
Дўстим Анвар Каримовга
Номини “зангори кўзгу” атаймиз,
Ва ҳайрат-ла деймиз “ойнаи жаҳон”.
Ҳар кеч ихтиёрсиз кўзни қадаймиз,
Сеҳрли чироғи ёқилгани он.
Замоннинг танг-таранг нервлари худди
Тасвир узатгувчи симлар ҳарёнда.
Симлар ва сирларнинг йўқдай ҳудуди,
Воқифдир не содир катта жаҳонда.
Ҳаяжонга тушиб сўйлар бемалол,
Гўё ташрифига маҳталдир уйлар.
Қўмсалган қадрдон дилкаш дўст мисол
Уйга кириб келар одамлар, куйлар.
Ингичка у симлар ўхшар эрмакка,
Паришон сочлардай ҳарёққа тўзган.
Тасвирни беёлғон қабул этмакка,
Ростлик антеннаси кўкка бўй чўзган.
ОТАЛАР ВА БОЛАЛАР
“Ҳар куни кечқурун мен осмонга қараганимда, шу митти, аслида эса шу улкан юлдузларни ўз кўзим билан яқиндан жуда-жуда кўргим келади”.
(7-синф ўқувчисининг иншосидан)
“Гагарин-гагарин” ўйнар болалар,
Оталар жилмайиб кетарлар нари,
Болалар оталар ёдига солар
“Чапаев-чапаев” ўйнаганларин.
Гагарин йигирма етти ёшида
Лол этди, лол этди жумла дунёни.
Бу кун тирик она ҳаёт қошида
Дунёнинг энг суюк дилкаш ўғлони.
Жасур космонавтлар хонадонида
Кулгувчи шу йигит топмишди қадр.
Гагарин баҳодир дўстлар ёнида
Бугун ҳам йигирма етти ёшдадир.
Юлдузлар кўк сари чорлаб ёнар шан,
Гўё терилмаган сирли лолалар.
Оталар Гагарин ёшидан чиққан,
Етмаган ҳали у ёшга болалар.
ЛЕОНАРДО ДА-ВИНЧИ
