скачать книгу бесплатно
ТАНЛАНГАН АСАРЛАР
Нурмуҳаммад Исроилов
Анвар Исроилов
ТАНЛАНГАН АСАРЛАР
ЙЎЛЛАРДАГИ ҚЎШИҚЛАР китоби 1966 йил
Кафтимдаги юлдуз
ТОНГ
Туни билан уйқуга қониб,
Зар кипригин кўтарди қуёш,
Тоғ ортидан нигоҳи ёниб,
Мўралади маъсум ва ювош.
Берилдию, нур ўйинига,
Самолардан қувди ғуборни.
Мудраб ётган борлиқ қўйнига
Кулгусини тўкиб юборди.
ШОД ИНСОННИНГ КУЛГУСИ ҲАҚИ
Чаманда недандир топгандек озор,
Гулнинг ёноғида ақиқ донаси.
Балки бу – қуёшнинг зиёсига зор
Гулнинг бағридаги мунг нишонаси.
Булбул хонишисиз ўтдими туни,
Хазон фасли дилга ҳасрат уйди ё?
Боғбони қаровсиз қолдириб уни,
Асло ардоқламай севмай қўйди ё?
Сен чаман кезасан: шўх ва бахтиёр,
Лабингни безамиш эрка табассум.
Қалбда олам-олам севинчларинг бор,
Дилбар боқишларинг бокира, маъсум.
Чаманнинг гули ҳам, моҳир гулчи ҳам,
Уни мадҳ этувчи куйчи ҳам ўзинг,
Ҳусн ва латофат нигоҳингда жам,
Ки бахт, гўзалликка ошиён – кўзинг,
Ҳар тонг боғлардаги ёноқлари ол
Гулларга шодланиб тикилганим он,
Гул янглиғ, дилрабо, нафис, баркамол
Кўзимнинг олдига келади инсон.
Бироқ, ғам-аламдан мисоли ақиқ,
Унинг кўзларида кўрмагимдир нам.
Майли, шод инсоннинг кулгуси ҳақи
Гулнинг яноғида йиғласин шабнам.
СЕНГА
Мени танимайсан, дилбарим, ҳали,
Ҳали нотанишдир менга нигоҳинг.
Гуллар ханда қилган баҳор маҳали,
Еллар билан бирга учмайди оҳинг.
Ҳали сезмаганман ёқут лабларнинг
Роҳат бахш этувчи ширин тотини.
Ҳали сезмаганман оташ қалбларнинг
Муҳаббат кучини, ҳароратини.
Аммо дайди еллар баҳорнинг яшил,
Гулдор кўйлагини сийпаб ўтганда,
Кўзни қамаштириб қуёш қараши,
Олтин лаганидан зарлар тутганда,
Гўдак бола каби кўзларим ёниб,
Гўзал табиатга боққан онимда,
Қалбим қувончларга, бахтларга қониб
Сени ҳис қиламан, эркам, ёнимда.
Севги тўғрисида куйлаганимда,
Сен ҳам куйлагандай бўласан бирга,
Сени бедор тунлар ўйлаганимда,
Яқин туюласан бутун умрга.
Гар кулсам куласан, гар чексам алам
Сенинг ҳам қайғудан эгилар бошинг.
Шеър ёзмоқ фикрида гар тутсам қалам,
Нурга тўлдирасан шеърни, қуёшим.
Мен ҳам севинаман: бахтиёр онлар
Қаршимда севиниб турар экансан.
Шеъримга киргансан аллақачонлар,
Қачон ҳаётимга кирар экансан?
БАҲОР ЕЛЛАРИ
Ялангоёқ, кўйлакчанг шамол,
Япроқларни сийпалаб кетди.
Лолаларни қолдирди-ю лол,
Соҳилдаги толларга етди.
Сулув қизнинг ўпиб юзидан
Ёр ҳиссига ўради уни.
Сўнг югурди қушлар изидан
Куйларининг бўлиб мафтуни.
Ишқда ёнган соф кўнгилларнинг
Қўшиғини элтди ёрига.
Хаёлини берди гулларнинг,
Лолаларнинг ихтиёрига.
Дарахтларнинг яшил кўйлаги
Йўлларида силкиниб қолди.
Гоҳи ошиқ бўлиб куйлади,
Гоҳ чаманлар ичра йўқолди.
Болаларнинг варрагин кўкка —
Фазоларга қувлади гоҳи,
Аламидан тушдию чўкка,
Гўдак каби увлади гоҳи
Пахтазорга қанот қоқди-ю,
Пахтакорга бахш этди ором,
Танга роҳат бўлиб оқди-ю,
Ва чиқарди эзгу деган ном.
Бирга сузиб меҳнат мавжида,
Оқшомгача далада қолди.
Мамнун бўлиб ўзидан жуда
Шундагина уйқуга толди.
* * *
Ўрик гули тўкади шан далаларда,
Пушти гулларига сеҳрини қўшиб.
Шу сеҳрли, тиниқ паллаларда
Тонгни саломлайди сўлим бир қўшиқ.
Ўрик гул тўкади боғларда бир-бир,
Гўё нуроний ва донишманд шоир
Ғазал улашади оламга татир:
Сатрма-сатр.
КУРТАКЛАР
Кўзимга суртаман илк куртакларни,
Балки бу – уларга қондошлигимдан.
Севиб ардоқлайман шу мурғакларни,
Балки бу – уларга ёндошлигимдан.
Балки бу – ҳаётнинг гулбоғларида
Ҳасрат, ғамдан йироқ турганлигимдан;
Балки бу – шу мурғак куртак бағрида
Сўлмас бир баҳорни кўрганлигимдан..
КАБУТАР
(Пикассонинг “Кабутар”и қаршисидаги ўйлар)
Парлари жилвагар, нафис ва оппоқ
Инсоннинг энг эзгу тилаги мисол.
Шу кўҳлик вужуди, борлиғига боқ:
Кумушдан қуйилган муқаддас тимсол.
Мовий тиниқликда чўмилиб учар,
Учар беозорлик, тозалик ташиб,
Офтоб зарларига кўмилиб учар,
Издан қайтаролур на ел, на яшин —
Гўё эрксеварлар, ошиқ кўнгиллар
Унга ўлмаслик ва оқ йўл тилаган,
Пикассонинг ўзи парвозга йўллаб,
Мармар қанотини силаган.
БРОНЗА
Ундан жасоратга қўйдилар ҳайкал,
Сўнгра бош эгдилар ботир олдида.
Офтоб ҳам тепада тўхтаб қолди-да,
Мардона қаддига берди зар сайқал.
У – гўё мардликка олтин қасида,
Севиб покладилар гар ғубор қўнса.
Шу жасур инсоннинг қиёфасида
Олтинга айланди илк бор… бронза.
ҲИЛОЛ
Нимага ўхшатай ҳилолни?
Гўзал қошигами, нимага?
Ё у кўклам ҳақидаги хаёлми,
Қиёс этсаммикин олтин кемага?
Ёхуд ўхшатайми кўк дилбарига —
Само зангорини ҳўпловчи,
Кумушдан тўқилган ҳарир барига
Тиниқлик ва юлдуз тўпловчи?
Оҳанрабомикин, сеҳрмикин у,
Ё сўлимлик маъбудасими?
Ё висолга ошиққан сулув —
Қиз кулгусин худди аслими?
