скачать книгу бесплатно
Чәчкә. Менә Отчизнаның татарчасы ничек будет?
Гайшә. Әй, берәр җүнле сүз әйтәме дисәң…
Хәким. Туктале, килен, тукта. Бик кызыклы әле бу. Каян башыңа керде әле ул?
Чәчкә. Шулай трамвайда ике абзый сөйләшеп кайттылар.
Хәким. Ничек диим, мин инде карт кеше, белеп тә бетермәм, йә яшьләр, ничек була?
Ногман. Һе, аның татарчасы буламыни – Отчизна Отчизна инде.
Хафиз. Кызык әле: ничек инде ул, татарчасы бардыр аның, туктале, Отчизна, Отчизна, карале, искә төшми!
Гайшә. Нәрсә килсен синең калай башыңа. Отчизна Родина була ул!
Валера. Ха-ха-ха… Отчизна, Родина!
Гайшә. Нәрсә ыржаясың?
Валера. У вас, у татар нету Отчизны, поэтому и такого слова нет.
Хафиз. Но, но, Татарстанда яшисең!
Валера. Ну и что, Татария называется, командуем мы.
Рәшидә. Ашыкмагыз әле: бар бит аның татарчасы, ничек соң әле?
Сәкинә. Ул турыда уйлап караган да юк иде, һе, ничек соң?
Гөлсем. Әй, юкка баш ватмагыз, минем башны да катырды инде ул. (Чәчкәгә.) Син дә вакытын таптың. Ашап-эчеп утырыгыз әле.
Хәким. Ашыктырма, хатын, сез ул сүзне табарга тиеш. Бар иде андый мәгънәле сүз.
Ирек. Ялгышмасам, Ватан була бугай ул.
Хафиз. Ничек? Ватан? Туктале, Ватан – Родина була түгелме соң?
Сәкинә. Родина «род» сүзеннән алынган. Шулай булгач, Туган ил була инде.
Хәким. Ватан, дөрес, бар иде шул шундый матур сүз. Ватан! Карале, ә онытып бетергәнбез. Маладис, Ирек!
Гайшә. Кара син аны, Себердә акыл гына җыеп яткансың икән.
Чәчкә. И в правду Ватан буламы инде, абый?
Хәким. Әйе, кызым, ул изге сүз Ватан була. Ә без… онытып бетергәнбез.
Гайшә. Әй, нәрсәгә соң ул җыен килде-китте сүз. Аннан башка да баш каткан.
Хафиз. Әйе, каян казып чыгардың тузга язмаганны. Әйдә, салганны суытмагыз, градусы бетә.
Валера. Да, придумали чушь какую, давай пить, за твоё здоровье, батя.
Чәчкә (Иреккә). Рәхмәт сиңа, абый.
Ирек кулын селки.
Рәшидә. Әти, син, чыннан да, бәхетле кеше икән.
Хәким. Ник, кызым?
Рәшидә. Беренчедән, самолётка эләкмәвең белән, икенчедән…
Хәким. Әйе, минем иң олы бәхетем сез, кызым. Шуны белегез: акчада да, дәрәҗәдә дә бәхет була алмый. Бердәнбер юанычым сез каласыз, сез мине искә алырсыз, сез мине хөрмәтләрсез. Сез минем иң зур куанычым, иң зур бәхетем! Бу бокалны сезнең өчен күтәрәсем килә. Кызларым, улларым, сезнең өчен!
Хафиз. Ә без?
Гайшә. Әйе…
Валера. А я?
Хәким. Сезнең өчен дә.
Гөлсем. Ә минем өчен?
Хәким. Ә синең өчен особо!
Рәшидә. Рәхмәт, әткәй.
Ногман. Вот әйтте әти.
Гайшә. Безнең әти кебек кеше дөньяда юк.
Хафиз. Юк кынамы! Иң олы балык та аңа гына эләгә.
Сәкинә. Мәңге яшә, әти!
Валера. Да здравствует 1 Мая! Тьфу, батя!
Хәким. Ә сез, Чәчкә, Ирек, кушылмыйсызмыни?
Ирек. Без гел синең белән, әти, беләсең бит.
Гайшә. Кешедән аерылмаса, Ирек Ирек буламы соң инде?..
Хәким. Ярый, сезнең өчен, балалар.
Хафиз. Төбенә кадәр. Туганнар, кардәшләр хакы. Мәңге тату яшик!
Эчәләр.
Ногман. Әти булганда, без гел тату булырбыз.
Валера. Одна единая семья, как хорошо, когда все добры и дружны.
Гайшә. Яшәсен безнең тату семья!
Хәким (бик моңсу). Бергә җыелып утыру ничек күңелле, эчкә дә җылы кереп китте. Каяле минем гармун?
Хафиз. Туй итәбез. Әтинең яңадан туу туе!
Барысы да. Туй! Туй! Әйдәгез ишегалдына!
Хәким. Кияү, бер урындык гармонистка.
Хафиз. Есть, бер урындык алырга! (Җырлашып чыгып китәләр.)
Ирек утырып кала, аның янына Сәкинә килә.
Сәкинә. Ни булды сиңа, Ирек?
Ирек. Нигә алай дисең?
Сәкинә. Бер дә сөйләшмисең дә…
Ирек. Исердем. (Кылана.)
Сәкинә. Кыланма инде, ни булды?
Ирек. Берни дә…
Сәкинә. Мин сине аңлыйм да кебек.
Ирек. Нәрсә аңлыйсың?
Сәкинә. Синең Хафизны ошатмавыңны да, хәтта күрә алмыйсың, нигә?
Ирек. Бар әле, апа, ирең янына чык әле, бие, уйна. (Пауза.)
Сәкинә. Шулай да?.. Без бит туганнар, болай дошманлашып яшәп булмый бит инде.
Ирек. Кем әле дошманлаша?
Сәкинә. Кирегә борма инде, Ирек.
Ирек. Синең барысын да тигезлисең килә инде. Тормышта алай була алмый бит, апа. Син мине дә утырып чыккан, шуңа синең мужигыңны яратмый дип уйлыйсың. Юк, була бит шундый кешеләр, ничек диим, үзләре тирәсендә түзеп булмаслык авыр атмосфера тудыралар, чыдап булмый. Карале, апа, син аңа нигә кияүгә чыктың?
Сәкинә. Ничек инде, менә кызык, яратканга…
Ирек. Син ярата да беләсеңмени? Бер-берегезне шулкадәр яраткач, нигә сезгә акча?
Сәкинә. Көлмә, мин бит ул ярата димәдем, мин яратам, дидем. Аннан, үзең беләсең, хәзерге заманда кем акчасыз яши алсын.
Ирек. Менә мин.
Сәкинә. Һе, син ич ул.
Ирек. Мин кеше түгелмени?
Сәкинә. Кеше, әлбәттә, ләкин син ялгыз, бер кайгың да юк.
Ирек. Анысы дөрес… бер… кайгым… да… юк?! Апа, синең ишеткәнең юкмы, Рәмзия кайда микән хәзер?
Сәкинә. Тәки оныта алмадыңмы?
Ирек. Юк, эш анда түгел, бары иң матур чаклар, иң гүзәл мизгелләр искә төшә кайчак. Ахыры ни белән беткәнен дә беләсе килә.
Сәкинә. Син аны озата барган егетне кыйнап утыргач, син кайтканчы, өч тапкыр кияүгә чыккан бугай инде, тагын үзе генә диме. Ул да үзенә урын таба алмый. Яшь чагында кеше ни өчен шулкадәр юләр була икән, әйеме?
Ирек. Бәхетле була чөнки.
Сәкинә. Бәлки. Син хәзер бәхетсезмени?
Ирек. Нәрсә соң ул бәхет?
Сәкинә (җилкәсен сикертеп). Кем белә инде аны… Кем балалары белән, кемдер ярату белән, кем эше беләндер инде, кем белә…
Ирек. Әгәр боларның барысы да бергә килсә?
Сәкинә. О, ул чагында ул иң бәхетле кешедер инде. Тик кайда гына яши икән ул андый кеше?
Ирек. Алайса, синнән дә бәхетле кеше юк инде.
Сәкинә. Зарланмыйм, нигә алай дисең?
Ирек. Иреңне яратасың, яраткан эшең бар. Кстати, син бит хәзер эшләмисең дә бугай.
Сәкинә. Ни сөйлисең, нишләп эшләмәсен. Ул депутат эше белән баш каткан. Заводта рәхәт иде. Yз эшеңне беләсең, сигез сәгатеңне эшлисең дә, вәссәлам, ә монда…
Ирек. Ник, ошамыймыни?
Сәкинә. Бик ошый. Зур җаваплылык, зур эшләр башкарабыз!
Ирек. Зур эшләр… Зур трибунадан торып, буш сүзләр болгатабыз диген.
Сәкинә. Юк, ялгышасың, зур эшләр эшлибез. Ул безнең эшебез.
Ирек. Шулай укмыни?.. Берсен булса да атап күрсәтегез, пожалуйста, апакай, алай булгач…
