скачать книгу бесплатно
Ногман. Нәрсәсен, нәрсәсен?
Сәкинә. Ну, преамбуласын. Башын укып тормыйм, васыять шартларыннан гына башлыйм, ризамы?
Хафиз. Укы инде тизрәк.
Валера. Чё тянешь, а?
Сәкинә. Янмагыз. «Әгәр көтелмәгән хәл булып, аңымда булмаган килеш гомерем өзелгән очракта, – эх, әти, әти, – миннән калган «Волга» машинасын, йортны, дачаны, кассадагы алтмыш җиде мең акчаны барлык балалар hәм әниләре Булгарова Гөлсем Халиковна белән бергәләп бүлешеп, риза булып кул куйганнан соң гына, нотариус карамагына тапшырырга. Балалар, әнисе, сезнең саф акылыгызга, татулыгыгызга таянам. Бу язуның төп нөсхәсе адвокат Нуруллин А. Г.да. Аның белән киңәшегез. Бу эшләрне үзем эшләп калдырырмын дип уйлыйм. Шулай да дөнья хәлен белеп булмый. Тату булыгыз».
Гөлсем. Менә, балалар, шундый хәлләр. Мондый көнне кузгатып тору кирәкми дә иде. Ләкин безнең сузарга вакытыбыз юк, аннан барыгызны да тиз генә җыеп та булмый.
Рәшидә. Акча дигәндә җыелалар…
Хафиз. Җыелабыз, диген…
Сәкинә. Шауламагыз әле, культурно гына булыйк, тәртип кирәк. Сөйлә, әни!
Гөлсем. Балалар, сез мине hәрвакыт тыңлап килдегез. Мин гел яхшылыкка гына өндәдем. Хәзер дә тыңлагыз әле. Ни әйтмәкче булам… Әтиегез бу эшне миңа ышанып тапшырган икән, юкка гына түгел инде ул.
Гайшә. Адвокатка әйтергә дә онытмаган шул.
Валера. Доверяй, но проверяй…
Рәшидә. Шауламагыз әле…
Гөлсем. Минемчә, иң уңайлысы, иң акыллысы: бөтен булган акчаларны минем исемгә калдырып торырга.
Валера. Охо, губа ни дура!
Рәшидә. Валера!
Гөлсем. Аңлагыз әле башта, кияү, менә хәзер бүлешә башласак, бөтен әйбер таралып бетәчәк. Беркемдә дә капитал тупланып калмаячак, аз-азлап сез аларны таратып бетерерсез. Ә болай бары да миндә булганда, мин сезгә hәрвакыт булышырмын. Мин бит сезнең hәрберегезне якын, тигез күрәм. Мин бит ана!
Валера. А ты, тёща, и русского зятя так же уважаешь, а?
Гөлсем. Урыс кешесе яхшырак та әле ул.
Валера. Вот какой я дурак, оказывается, даже не догадывался, что тёща меня так любит!
Рәшидә. Валера, кыланма инде.
Гөлсем. Йә, балалар, ни дисез? Шулай әйбәтрәк була бит, әйеме?
Хафиз. Ярый, Гөлсем апа. Шулай да булсын ди, ә кем гарантия бирә, син, например, мине алдамассың дип. Мин хәзер кул куярмын, ә соңыннан сез минем белән сөйләшеп тә тормассыз.
Гөлсем. Син нәрсә инде, кияү, минем хакта, ә?!
Сәкинә. Аптыраганнан әйтә торгандыр инде, әни, аптыраганнан…
Хафиз. Юк, нигә аптырыйм, менә, мәсәлән, миңа бары-югы утыз биш мең җитә, ди. Бүген расписка биреп җибәрәсеңме?
Валера сызгырып куя.
Валера. Абиең сизгира биламы?
Гөлсем (көлеп). Кияү, ашыкма әле син, берсен хәл итик, сөйләшербез, килешербез, уйлашырбыз. Безгә әлегә бу кәгазьне хәл итәргә кирәк.
Хафиз. Менә шул-шул, конкретно алгач – килеп терәлә.
Гайшә. Тукта әле, син нәрсә, милиция булгач та… Сразу 35 мең даулый башладың. Артык комсызланып, эчең күпереп шартламасын.
Ногман (чинап). Хатын, утыр. Әйттеләр бит сиңа. (Торып баса.) Җәмәгать! Минемчә, әнинең сүзләрендә дөреслек күп, бик күп. Әни безнең hәрберебез өчен дә борчыла, hәрберебезгә ярдәм итәргә тырыша, татулык булсын дип тә уйлый.
Сәкинә. Ярый, сузма, төп сүзеңне әйт.
Гөлсем. Бүлдермә, кызым, абыең сөйли бит, әдәпле бул.
Гайшә. Әйе, абыеңны узып, әй кешеләр!
Ногман аның башына чиртә.
Ногман. Шуңа мин тулысынча әнинең сүзләре белән килешәм, ике куллап. Бу дөньяда әни сүзен тыңлап, балаларның хурлыкка калганы юк әле. Дөрес, ул – безнең үги әниебез, ләкин миңа ул туган әниемнән дә кадерлерәк.
Гайшә. Кадерле генәме соң, изге кеше ул.
Ногман. Тик монда тагын бер ягы бар әле, әни. (Бар да сагая.) Юк, алай куркыныч түгел, сагаймагыз. Мин үзем өчен уйламыйм. Гомумән, үзем турында уйлаганым да юк.
Хафиз. Гел безнең турыда гына уйлыйсың шул. Машина алгач, аны да безгә бирерсең әле син.
Гайшә. Әй оятсыз, ни ди бит… ни ди бит…
Ногман. Көлмә, көлмә… Нәкъ сезнең турыда… Минем акчага кызыкканчы, үзең эшләргә өйрән.
Гайшә. Әйе, болай да юк акчабызны, тиеннәребезне санап, без мескеннәрне талап үтерәсез инде…
Хафиз. Син миңа акыл өйрәтмә, әйтәсеңне әйт тә…
Валера. Ну и не подерётесь…
Гөлсем. Сабыр инде, балалар.
Сәкинә. Җитте сиңа, Ногман.
Гайшә. Син нигә аңа бәйләнәсең, милицияңне тый?!
Хафиз. Лыгырдама, җуан марҗа!
Валера. Всё братцы, хватит, пусть Нугман доскажет.
Гайшә. Сөйлә, картым, сөйлә.
Ногман. Нидә калдым соң әле?
Гайшә. Yзең эшлә, дидең тегеңә. (Хафизга күрсәтә.)
Ногман. Ә, әйе, эшләү мәсьәләсендә. Шулай, җәмәгать, минем алда хәзерге көндә бик зур бер эш тора. Yзегез беләсез: әти, миндә сату-алу эшенә осталыгың бар дип, кечкенәдән әйтә килде. Андый талантны югалту безнең гаиләгә бернинди файда да китермәячәк.
Хафиз. Талант, хе!
Гайшә. Бүлдермә, кеше сөйләгәндә.
Ногман. Менә шул. Мин әти калдырган акчаның илле меңен алып, шул эшкә кертмәкче булам. Эшләгәч, акрынлап кайтарырмын.
Ирләр сызгырып куялар.
Гайшә. Ногман эшли ул, эшли. Көне-төне эшли.
Валера. Ну, у тебя и дети, тёщя, один хлеще другого, с ними не пропадёшь.
Чәчкә. Әнинеке түгел алар.
Гөлсем. Чәчкә!
Хафиз. Син хәйләкәр, анысын беләбез. Ә нинди гарантия, что син аларны кире кайтарасың?.. Яз расписка.
Ногман. Ну… яз дип… килешербез, сөйләшербез соңыннан. Башта менә бу кәгазьгә кертергә кирәк, шул сумма миңа бирелә дип. Ана кеше улына ничек ышанмасын инде?
Чәчкә. Тоже мне, ул…
Гайшә. Сез минем картлачыма ташланмагыз, болай да куркытылган, йомшак ул. Кара син аларны, кагарга гына торалар.
Гөлсем. Мин чын күңелемнән синең яклы, улым. Әмма миңа алай эшләргә ярамый. Син бит минем бердәнберем генә түгел, сез бит күп.
Сәкинә. Әйе…
Гөлсем. Мин барыгыз өчен дә җавап бирәм. Җитмәсә, бөтен акчаны сорыйсың.
Ногман. Калган акча, «Волга» белән дача, өй бар бит әле.
Валера. Иш ты, чего захотел?!
Гайшә (елап). Без хәерчеләргә күп кирәкми бит…
Рәшидә. Ай, мескеннәр.
Сәкинә. Ачка үлә күрмәгез тагын.
Гайшә. Һай, әни җаным, нигә гел безнең белән булышалар инде. Хәерче без, ярлы.
Чәчкә. Ладно, не ной, Гайшә апа. Какие вы все җансызлар. Барыгызга да кирәк, барыгыз да ачлар. Юк, сез комсызлар, и ещё оятсызлар! Здесь бичара карт әни белән мин…
Гайшә. Ха-ха, карт әни диме?
Чәчкә. Заткнись, сука!
Гөлсем. Чү, кызым?
Чәчкә. Ә алар что, карт мама hәм девчонка бернәрсәсез кала, ә алар тарткалаша. Бир, әни, барысына да, а мы по миру пойдём. Отдай всё, если у них совести нету.
Гөлсем. Чәчкә, кызым, ярамый. Шаулама, алар да алабыз дими бит әле.
Чәчкә. Если возьмут, я на себя руки наложу!
Гайшә. Әй, галәмәт була икән, тагын мал бүлешәсе була!
Чәчкә (итәген күтәреп селки). Вот тебе, жаба! (Кухняга кереп китә.)
Хафиз (аның артыннан кычкырып). Әрәм булма яшь килеш, чибәр килеш. Йөрәкләрне яндырып калдырасың.
Сәкинә. Оятсызланмагыз әле.
Гөлсем. Бар, кызым, бар, яңадан чәй куеп җибәр әле. Ягез, тагын кем нәрсә ди?
Рәшидә. Менә нәрсә: туйдым мин, бу тарткалашуны тыңлап. Икенең берсе булсын: йә Гөлсем апа әйткәнчә, йә тигезләп бүлсеннәр. Мине кыстырмасагыз да ярый, аның өчен килмәдем.
Валера. Чего?! Ты что, дура! Спятила что ли? Я не собираюсь всю жизнь тащить тебя и твоих детей на своём горбу. (Бугазына сызып.) На-до-ело. Грабёж средь белого дня.
Рәшидә. Кычкырма! Беренчедән, синең тиенеңне дә күргәнем юк, эчеп бетереп барасың. Икенчедән, әнә ал да акчаңны, күземә күренмәсәң дә була.
Ярсып чыгып китмәкче була, Валера белән Сәкинә туктата.
Валера. Извини, жена, погорячился, я же без тебя не могу. Умру потом. Без тебя мне и медного гроша не будет.
Сәкинә. Син нәрсә инде, апа, алай итмә. Дөрес әйттең. Барыбызга да тигез булырга тиеш. Сиңа да…
Рәшидә. Уф, Алла, ярар, бары тик тизрәк хәл итегез.
Гөлсем. Ничек инде тигез, балалар?
Сәкинә. Ничек дип, семья башы буенча инде. Иреккә дә.
Гөлсем. Алай… Сезгә дә, миңа да, Чәчкәгә дә бертигез. Без – өчәү.
Хафиз. Каян килеп?
Гөлсем. Җансызлар, мәрхүм әтиегезне онытып та бетердегез, ә ул минем күңелемдә мәңге яшәр. Ә сез… Алай, улым, Ирек, син нигә дәшмисең?
Ирек. Әй! (Кул селки.)
