скачать книгу бесплатно
айкый ахак күмерләрне…
Уйлый бугай ут эчендә
ялкынланган гомерләрне.
Йөздә шәүлә, күмерләрнең
чүпли җете ахакларын.
Шау күмерләр шаулаталар
гомер кичкән самавырын…
Туган йортның якты уты
ак давыллы төнне яра.
Тыныч утын саклап йортның
яши Ана
яна-яна…
Җир кояшы!
«Кырларымда…»
Кырларымда, әни, иминлекме,
агарамы борчак басулары?..
Тәрбелидә йөргән торналарым
кайтты микән быел? Барсы дамы?
Керләреңне, әни, җил аламы,
тәрәзәңдә миләш чайкаламы?
Каз үләнле чишмә сукмагына
чиләгеңнән сагыш чайпаламы?
Камылларга тулган зәңгәр таңмы,
кызардымы яфрак өрәңгедә?
Сибәлиме спас яңгырлары
Бәрәңгегә?!
Капкаң бик еш ачылып ябыламы,
кояшлымы һаман ишегалды?..
Эңгер төшкәч, карт-корылар гаме
биләп ала микән күрше тауны?..
Мин, тау чаклы сорау өеп, тагы
онытканмын, әни:
үзең саумы?!
Иминлекме, әни, йөрәгеңдә?!
Әни язы
Ак яулыгын арттан бәйләгән дә
тәрәзәдән карый ап-ак шомыртларга.
Әни,
Бу – синең Яз,
синең Язың!
Синең гомереңә
бу Яз күп түгел ул,
нур туфаны аткан
имин минутларда!..
Юлларда мин.
Гел биләмдә.
Аэродромнарда йөрдем,
космодромнарда,
йөрдем
Араларның чыгып аръягына.
Җирне күрдем давыллар,
циклоннар уртасында.
Айдан кайттым.
Ә син һаман
җирдә нәни бер йортта,
шул тәрәзә каршысында
сагынасың! –
Җирнең бер кузгалмас ноктасында.
(Ә морҗадан төтен чыга!)
Бүген өстәлемдә
бил тиңентен
тюльпан утыра көлеп суда…
Ә без, уллар,
кычкырабыз:
– Ана кадерле.
(Әнкәй, чыда!)
Кала өелеп синең хакта
тик матур сүзләр,
кәгазь өемнәре,
ә үзебез синнән еракта,
читтә һаман.
Йә ерак хыяллар сихерли, тарта…
Сине гомерлек көтүгә
дучар итә
бала!
Әнкәй!
Син яшәгән гомернең һәр мизгелендә
Җир йөзендә
игелек арта!
«Сез дә картаясыз, таллар…»
Сез дә картаясыз, таллар,
үзгәрәсез көз алдында.
Күз алдында
әнкәм утырып байый
(төшә кояш!),
Сеңлем ап-ак яка кайый
көзге алдында.
Кояш төшә үлән арасына,
сулар менә ярга.
Җилләр китә күчеп тау артына,
Кошлар төшә ялга…
Сез дә картаясыз, таллар,
үзгәрәсез күз алдында…
Замананың купшы кызы –
көзге алдында!..
Хатын-кызның баешыннан да моңсу
бер җыр юктыр бу дөньяда!
Туган йортта сентябрь
Узып китте август, көлтә төяп,
капчык төяп үтте ындырлардан.
Камылларны чиртеп исә җилләр,
алтын гөслә зеңли киң кырларда!
Кай җирләргә әле кул тимәгән,
сабагында тора иген басып…
Күңелемдә шулай оеп тора
урылмаган җырлар полосасы…
Ашыгырга иде: кайчан гына
юлда тузан иде – коры дары,
инде хәзер һәр сабактан коела
сентябрьнең салкын йолдызлары.
Түбәләргә сибелә учлап-учлап,
йә шыбырдый кабак яфрагына!..
Син уяндың. Бусагада – Заман.
Туган йорттан кабат чакыра юлга.
Бар да әзер, ана хәстәрләгән,
энә-җебен хәтта онытмаган.
Ул озайтыр иде сентябрен,
арчыр иде күген болытлардан,
синең хакка (үзен уйламый да),
якты булсын диеп синең юлың,
уган керен куеп озата чыга,
алъяпкычка сөртеп юеш кулын…
Усакларым дөрли аягүрә,
үч иткәндәй көзге явымнарга…
Ә мин карыйм, яшереп, әниемнең
чәчендәге көмеш чалымнарга:
Сентябре кергән! Түбәсендә
сызылып ята Киек Казлар Юлы…
Суык дулкын, сары яфрак түгел,
күзләрендә –
туар язлар моңы!..
«Каеннарны үт тә…»
Каеннарны үт тә сугыл миңа.
Күңелем әле утсыз йорт сыман.
Анда бар да синең җыр шикелле
исемеңне көтә, юксына.
Син кер анда. Калдыр бусагада
икеләнү тулы уйларны.
Син кер анда. Ут ал күзләремә,
уз,
тәртипкә китер дөньямны!
Анда бар да синең кулны көтә.
Үз итеп йөр. Үз ит, тарсынма.
Утлар кабыз. Чыгар гөлләреңне
коеп яуган яңгыр астына.
Бар да синең якты эзне саклый,
син кагылган әйбер кузгалмый!
Ак мендәрдә синең җылың тора,
гөлләреңнең төсен көз алмый.
Бусагада синең адымнарың,
тоткаларда – җиңел кул эзе.
Шәүләң йөри. Саклый пыялалар
еллар җуймас ике йолдызны!..
Күңелем бер йорт. Калдырып кер, йөртмә
икеләнү тулы уйларны.
Син йөр анда, ут ал күзләремә,
уз,
тәртипкә китер дөньямны!
Лирик әкият
Тарак ташлады –
карурман үсте.
Көзге ташлады –
күл булды.
Халык әкиятеннән
Ә син гүя горур болан кызы
йөгереп уздың язгы юлларны;
минем гомер җилә синең эздән,
ерып чыга ташкын суларны.
Мин бу ярда торам. Син, яз кичеп,
җәйгә кердең. Кошлар иленә.
Җәйгә керәм. Анда гөлләр яна,
иркәләнеп синең җилеңә!
Коя анда синең яңгырларың,
ак болытлар коена күлләрдә.
Ул күлләрдән миңа йотым су юк
сиңа зарыгып янган көннәрдә.
