скачать книгу бесплатно
Бер гомер дә бигрәк аз булыр,
Туя алмам сине сагынып.
Йолдыз Миңнуллина
Йолдыз Фәрваз кызы Миңнуллина 1985 елның 6 апрелендә Казанда туа. Урта мәктәпне тәмамлагач, Казан дәүләт университетының механика-математика факультетына укырга керә. Ләкин анда озак тоткарланмый, әдәбиятка булган мәхәббәте аны Казан дәүләт университетның татар факультетына алып килә. Аны тәмамлагач, Мәскәүдә Әдәбият институтында укый. «Ялкын» журналында баш мөхәррир булып эшли. Бүгенге көндә шигърият, драматургия белән бәйле иҗади проектларны гамәлгә кую белән шөгыльләнә.
Татарстан китап нәшриятында чыккан «Күк тирмәсе» җыентыгы (2011) авторы.
Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы.
«Казан әле, Казан уянмаган…»
Казан әле, Казан уянмаган,
Күңелем Ленин белән сөйләшә.
С.Хәким
Һәр заманның үз шигаре була,
Дөрес сүзләр генә сайлау кирәк:
Икмәк! Дидең – Икмәк! Дип шаулады,
Милләт! Дидең – дау кубарды милләт.
Йөзләр, меңнәр бердәй кабатлады,
Һәркем, без – көч, диде, без – көтү;
Безнең максат – шәхси җәннәтләрне
Барчабызга уртак бер җәһәннәм итү.
Җир – халыкка! Дидең, халык – җиргә
Күндәм генә зарлы башын салды —
Кардәш белән кардәш бәрелешер вакыт,
Илдә бәйрәм – зур тамаша алды.
Икмәк һәм тамаша! Икмәк һәм тамаша!
Каршы чыкканнарны җир йотсын!
Яңа әйдәманнар мәйданнарны яулар,
Айнытырлар Казан йокысын!
Икмәк һәм тамаша! Әй шаулаша халык —
Хаклык безнең якта яктырак!
Фетнәчеләр генә, җиңсәк нишләрбез, дип,
Бер читтәрәк тора аптырап.
Һәр заманның үз гыйсъяны куба,
Дөрес сылтау гына табу кирәк.
Тик ни хикмәт, бездә,
Икмәгеннән бигрәк,
Тамашасыз булмый кебегрәк…
«Бу күңелсез, төксез, шәрә илнең…»
Бу күңелсез, төксез, шәрә илнең
Һәрбер көне көзгә көйләнгән.
Монда җиһангирлар, капчык асып,
Хәер эстәп йөри өйләрдән.
Асты-өскә килгән бүлмәләрдә
Син бер шәүлә генә, шыксыз сурәт —
Аһ, без дөнья тоткан кавем! – диген,
Соңгы тәмәкеңне алып көйрәт.
Кылычымны сындырдым да, карап торам:
Адәм баласына, ахыр чиктә,
Бер илереп һава сулар өчен
Аяк эзе кадәр туфрак җитә.
Сүгенүгә күчкән бу телемдә
Кемгә эндәшим соң тәвәккәлләп?
Аһ, без дөнья көткән милләт, диген,
Ахры, дөнья буйлап киткән милләт…
Мин-минлегем сындырдым да карап торам —
Татар баласына ахыр чиктә,
Җирне үзенеке итәр өчен,
Җир куеныннан кубарылу җитә.
«Каты басма карга, эзең калыр…»
Каты басма карга, эзең калыр.
Юлың шушы булган, диярләр.
Бездән соң да каны кызышканнар
Үзләре үк камыт киярләр.
Җирне бугазыннан алалмаса,
Бездән соң да берәү ялгышып
Тезләнер дә юлы уртасында
Шешә бугазына ябышыр.
Каты басма. Басма сүзең калыр —
Һәм, барзәһтә килеп, җан сорар.
Сыңарым дип, сүз катасы түгел,
Безгә һәркем җирдә ят сыңар.
Бер сүзеңне җөпләп алырлар да,
Уңга-сулга болгар кече-карты.
Җиде ятның йөзен көйдергәнче,
Эчтән көеп эндәшмәвең артык.
Йә булмавың артык. Йә булганчы,
Барысын да уйлап яңадан,
Туганда ук чамалабрак туу
Берәр мәгърифәтсез анадан.
Кычкырасың үзең, үзең айнып,
Бу хак сүзме, дисең, безгә хасмы?
Үз эзеңдә үзең батар булгач,
Каты басма, зинһар, каты басма…
«Кылыч үлән ялгап…»
Кылыч үлән ялгап,
Чәчләремне үрдең —
Сулышыңа үчле үсмер бураннарда
Саксыз кагылулар иседер.
Яланнарны иңли
Кырпак кырлар җиле,
Соңгы көен суза куралар —
Алар карышырга тыйганнарның
Кыргыйлыгын кайрый торалар.
Җиңнәреңне учлап,
Канатларың төзәт —
Изүеңнән китсен күлмәгең —
Мин җилләрдән тизрәк суынганга,
Юлда туңу хисен белмәдем.
Мин, Җиремне
Тартып барган хәлдә,
Җирнең тарту көчен сизмәдем.
Юлга! Юлга! Тигезләргә вакыт
Кайту-китүләрнең бизмәнен.
Кышлау үлән кушып,
Чәчләремне үрдең —
Ятлар тисә, юлы киселер! —
Буран сарган өзек сукмакларда
Саксыз каргышларың төседер.
«Син миңа чит түгел, түгел ич…»
Сөйлә миңа йөрәк серләреңне,
Сөйлә миңа, мин чит түгел ич.
Рүзәл Мөхәммәтша
Син миңа чит түгел, түгел ич;
үч тулы карашың ялкыны
тын дала хәтерен өткәндә,
син – кансыз кандашым, якыным,
таш көбә тышавы астында
йөрәк түгел, тояк тавышы —
иртәгә, бәс төшеп үләнгә,
һәр икең юл белән кавышыр.
Иртәгә Җир ике ягыннан
алланыр да ике таң туар —
бер кичкә кояштан яшерен
төнгизәр күңелеңне тугар.
Мин сиңа чит түгел – сөйләмә,
Тын калып, үзеңне үзең чиш.
Без бүген җылыга елышкан
Кыргый үсмерләр генә ич.
«Син инде бу шәһәр ырымын…»
Син инде бу шәһәр ырымын
урамлап-тыкрыклап сүткәнсең,
син миңа кадәр дә әкренләп
кабарткансың күкләр үпкәсен,
син бергә узасы күпердә
тугыз буе боз ваткансың,
тугыз кат ачылып-ябылган
ялангач ярларның капкасы.
Син Тукай һәйкәле янында
елга бер зонтыңны җуйгансың.
Газраил катында карышып,
уенга җаныңны куйгансың.
Син инде хисеңнең яртысын
мәликләр утында яккансың.
Үтәли җилләрдән ятсынып
күтәрткәнсең күлмәк якасын…
Син мине дөньядан читкәрәк
борылган көнеңдә тапкансың.
«Ә хәтерлисеңме…»
Ә хәтерлисеңме,
егерме өч яшең
тулган майда, кичкырын
тынып калган шәһәр уртасыннан:
«Мин яратам!» – диеп кычкырдың?
Шәһәр читендәге таш тартманың
күк терәтеп торган тәрәзен
бәреп очты
иләс тының синең:
«Мин яратам, – диеп, – мин хәзер,
телисеңме, хәзер бар дөньяны уятам да,
сөйлим дөресен,
ялкау шәһәр, әйдә,
сүксен мине,
җиткән кызлар, әйдә, көрсенсен,
телисеңме, йокыларын бүлеп,
җитди агайларны сүгендерәм?
