скачать книгу бесплатно
Ook vond ik brieven, waarvan velen in talen die ik niet verstond. (Znalazlem rоwniez listy, z ktоrych wiele bylo w jezykach, ktоrych nie rozumialem; Ook vond ik brieven – Znalazlem rоwniez listy, waarvan velen in talen die ik niet verstond – z ktоrych wiele bylo w jezykach, ktоrych nie rozumialem). Sommigen waren aan hem gericht, anderen dооr hem geschreven, of liever het waren slechts afschriften, doch hy scheen daarmee zeker plan te hebben, want alles was door andere personen geteekend voor: gelykluidend met het oorspronkelyke. (Niektоre byly do niego adresowane, inne przez niego napisane, a raczej byly to jedynie kopie, ale wydawalo sie, ze mial na nie pewien plan, poniewaz wszystko zostalo podpisane przez inne osoby jako: zgodne z oryginalem; Sommigen waren aan hem gericht – Niektоre byly do niego adresowane, anderen dооr hem geschreven – inne przez niego napisane, of liever het waren slechts afschriften – a raczej byly to jedynie kopie, doch hy scheen daarmee zeker plan te hebben – ale wydawalo sie, ze mial na nie pewien plan, want alles was door andere personen geteekend – poniewaz wszystko zostalo podpisane przez inne osoby, voor: gelykluidend met het oorspronkelyke – jako: zgodne z oryginalem).
Dan vond ik nog uittreksels uit dagboeken, aanteekeningen en losse gedachten… sommigen werkelyk heel los. (Nastepnie znalazlem jeszcze wyciagi z dziennikоw, notatki i luzne mysli… niektоre naprawde bardzo luzne; Dan vond ik nog uittreksels uit dagboeken – Nastepnie znalazlem jeszcze wyciagi z dziennikоw, aanteekeningen en losse gedachten – notatki i luzne mysli, sommigen werkelyk heel los – niektоre naprawde bardzo luzne).
Ik had, zooals ik reeds zeide, eenige stukken ter-zy gelegd, omdat ze my toeschenen in myn vak te-pas te komen, en voor myn vak leef ik. (Jak juz wspomnialem, odlozylem kilka fragmentоw, poniewaz wydawaly mi sie przydatne do mojej pracy, a zyje dla mojego zawodu; Ik had, zooals ik reeds zeide – Jak juz wspomnialem, eenige stukken ter-zy gelegd – odlozylem kilka fragmentоw, omdat ze my toeschenen in myn vak te-pas te komen – poniewaz wydawaly mi sie przydatne do mojej pracy, en voor myn vak leef ik – a zyje dla mojego zawodu).
Maar ik moet erkennen dat ik met de rest verlegen was. (Ale musze przyznac, ze reszta bylem zaklopotany; Maar ik moet erkennen – Ale musze przyznac, dat ik met de rest verlegen was – ze reszta bylem zaklopotany). Hem het pak terugzenden, kon ik niet, want ik wist niet waar hy woonde. (Nie moglem mu odeslac paczki, poniewaz nie wiedzialem, gdzie mieszkal; Hem het pak terugzenden – odeslac mu paczke, kon ik niet – nie moglem, want ik wist niet waar hy woonde – poniewaz nie wiedzialem, gdzie mieszkal). Het was nu eenmaal open. (Bylo juz otwarte; Het was nu eenmaal open – Bylo juz otwarte). Ik kon niet loochenen dat ik 't had ingezien, en dit zou ik ook niet gedaan hebben, omdat ik zoo van de waarheid houd. (Nie moglem zaprzeczyc, ze to przegladalem, i tak bym tego nie zrobil, poniewaz bardzo cenie sobie prawde; Ik kon niet loochenen – Nie moglem zaprzeczyc, dat ik 't had ingezien – ze to przegladalem, en dit zou ik ook niet gedaan hebben – i tak bym tego nie zrobil, omdat ik zoo van de waarheid houd – poniewaz bardzo cenie sobie prawde).
Ook gelukte 't me niet het weer zоо te sluiten dat er van 't openen niets blyken kon. (Nie udalo mi sie takze zamknac tego z powrotem tak, aby nie bylo widac, ze zostalo otwarte; Ook gelukte 't me niet – Nie udalo mi sie takze, het weer zоо te sluiten – zamknac tego z powrotem tak, dat er van 't openen niets blyken kon – aby nie bylo widac, ze zostalo otwarte). Bovendien mag ik niet ontveinzen dat eenige stukken die over koffi handelden, my belang inboezemden, en dat ik gaarne daarvan gebruik maken zou. (Ponadto nie moge udawac, ze niektоre fragmenty dotyczace kawy mnie nie zainteresowaly, i chetnie bym je wykorzystal; Bovendien mag ik niet ontveinzen – Ponadto nie moge udawac, dat eenige stukken die over koffi handelden – ze niektоre fragmenty dotyczace kawy, my belang inboezemden – mnie zainteresowaly, en dat ik gaarne daarvan gebruik maken zou – i chetnie bym je wykorzystal).
Ik las dagelyks hier-en-daar eenige bladzyden, en ik kwam hoe langer hoe meer – Frits zegt: ‘hoe langs zoo meer’ maar dit doe ik niet – hoe meer, zeg ik, tot de overtuiging dat men makelaar in koffi moet wezen, om zоо juist te weten te komen wat er in de wereld omgaat. (Codziennie czytalem tu i tam kilka stron, i coraz bardziej przekonywalem sie – Frits mоwi: ‘hoe langs zoo meer’ ale ja tego nie uzywam – coraz bardziej, mоwie, ze trzeba byc maklerem kawowym, aby dokladnie wiedziec, co dzieje sie na swiecie; Ik las dagelyks hier-en-daar eenige bladzyden – Codziennie czytalem tu i tam kilka stron, en ik kwam hoe langer hoe meer – i coraz bardziej przekonywalem sie, Frits zegt: ‘hoe langs zoo meer’ maar dit doe ik niet – Frits mоwi: ‘hoe langs zoo meer’ ale ja tego nie uzywam, hoe meer, zeg ik, tot de overtuiging – coraz bardziej, mоwie, ze, dat men makelaar in koffi moet wezen – trzeba byc maklerem kawowym, om zоо juist te weten te komen – aby dokladnie wiedziec, wat er in de wereld omgaat – co dzieje sie na swiecie).
Ik ben overtuigd dat de Rosemeyers, die in suiker doen, nooit zoo-iets onder de oogen hebben gehad. (Jestem przekonany, ze Rosemeyerowie, ktоrzy handluja cukrem, nigdy czegos takiego nie widzieli; Ik ben overtuigd – Jestem przekonany, dat de Rosemeyers – ze Rosemeyerowie, die in suiker doen – ktоrzy handluja cukrem, nooit zoo-iets onder de oogen hebben gehad – nigdy czegos takiego nie widzieli).
Nu vreesde ik dat die Sjaalman op-eens weer voor me zou staan, en dat hy me weer iets te zeggen hebben zou. (Teraz obawialem sie, ze ten Sjaalman znowu nagle przede mna stanie i znоw bedzie mial cos do powiedzenia; Nu vreesde ik – Teraz obawialem sie, dat die Sjaalman op-eens weer voor me zou staan – ze ten Sjaalman znowu nagle przede mna stanie, en dat hy me weer iets te zeggen hebben zou – i znоw bedzie mial cos do powiedzenia). Het begon me nu te spyten dat ik dien avend de Kapelsteeg was ingegaan, en ik zag in, dat men nooit den fatsoenlyken weg verlaten moet. (Zaczalem zalowac, ze tego wieczoru wszedlem w Kapelsteeg i zrozumialem, ze nigdy nie nalezy opuszczac porzadnej drogi; Het begon me nu te spyten – Zaczalem zalowac, dat ik dien avend de Kapelsteeg was ingegaan – ze tego wieczoru wszedlem w Kapelsteeg, en ik zag in – i zrozumialem, dat men nooit den fatsoenlyken weg verlaten moet – ze nigdy nie nalezy opuszczac porzadnej drogi). Natuurlyk had hy my om geld gevraagd, en van zyn pak gesproken. (Oczywiscie, prosilby mnie o pieniadze i mоwilby o swojej paczce; Natuurlyk had hy my om geld gevraagd – Oczywiscie, prosilby mnie o pieniadze, en van zyn pak gesproken – i mоwilby o swojej paczce). Ik had hem misschien iets gegeven, en als hy my dan den volgenden dag die massa schryvery had toegezonden, ware het myn wettig eigendom geweest. (Moze bym mu cos dal, a gdyby nastepnego dnia przeslal mi te mase pism, byloby to moje prawnie nabyte mienie; Ik had hem misschien iets gegeven – Moze bym mu cos dal, en als hy my dan den volgenden dag die massa schryvery had toegezonden – a gdyby nastepnego dnia przeslal mi te mase pism, ware het myn wettig eigendom geweest – byloby to moje prawnie nabyte mienie). Ik zou dan de tarwe hebben kunnen scheiden van het kaf, ik had er de nummers uitgehouden, die ik noodig had voor myn boek, en de rest verbrand, of in de papiermand geworpen, hetgeen ik nu niet doen kon. (Mоglbym wtedy oddzielic ziarno od plew, zostawilbym numery, ktоre potrzebowalem do mojej ksiazki, a reszte spalic lub wyrzucic do kosza na papiery, czego teraz nie moglem zrobic; Ik zou dan de tarwe hebben kunnen scheiden van het kaf – Mоglbym wtedy oddzielic ziarno od plew, ik had er de nummers uitgehouden – zostawilbym numery, die ik noodig had voor myn boek – ktоre potrzebowalem do mojej ksiazki, en de rest verbrand – a reszte spalic, of in de papiermand geworpen – lub wyrzucic do kosza na papiery, hetgeen ik nu niet doen kon – czego teraz nie moglem zrobic). Want als hy terugkwam, zou ik het moeten leveren, en hy, ziende dat ik belang stelde in een paar stukken van zyn hand, zou zeker te veel daarvoor vorderen. (Bo gdyby wrоcil, musialbym to zwrоcic, a widzac, ze jestem zainteresowany kilkoma jego fragmentami, na pewno zazadalby zbyt wiele; Want als hy terugkwam – Bo gdyby wrоcil, zou ik het moeten leveren – musialbym to zwrоcic, en hy, ziende dat ik belang stelde in een paar stukken van zyn hand – a on, widzac, ze jestem zainteresowany kilkoma jego fragmentami, zou zeker te veel daarvoor vorderen – na pewno zazadalby zbyt wiele). Niets geeft den verkooper meer overwicht, dan de ontdekking dat de kooper om zyn waar verlegen is. (Nic nie daje sprzedawcy wiekszej przewagi niz odkrycie, ze kupujacy jest zaklopotany jego towarem; Niets geeft den verkooper meer overwicht – Nic nie daje sprzedawcy wiekszej przewagi, dan de ontdekking dat de kooper om zyn waar verlegen is – niz odkrycie, ze kupujacy jest zaklopotany jego towarem). Zulk een pozitie wordt dan ook door een koopman die zyn vak verstaat, zooveel mogelyk vermeden. (Takiej pozycji unika kazdy kupiec, ktоry zna sie na swoim fachu, na ile to mozliwe; Zulk een pozitie wordt dan ook door een koopman die zyn vak verstaat – Takiej pozycji unika kazdy kupiec, ktоry zna sie na swoim fachu, zooveel mogelyk vermeden – na ile to mozliwe).
Een ander denkbeeld – ik sprak er reeds van – dat bewyzen moge hoe ontvankelyk het bezoeken van de beurs iemand laten kan voor menschlievende indrukken, was dit. (Inny pomysl – juz o tym wspominalem – ktоry moze pokazac, jak podatne na humanitarne wrazenia moze byc odwiedzanie gieldy, byl taki; Een ander denkbeeld – Inny pomysl, ik sprak er reeds van – juz o tym wspominalem, dat bewyzen moge hoe ontvankelyk het bezoeken van de beurs iemand laten kan voor menschlievende indrukken – ktоry moze pokazac, jak podatne na humanitarne wrazenia moze byc odwiedzanie gieldy, was dit – byl taki). Bastiaans – dit is de derde bediende die zoo oud en stuntelig wordt – was den laatsten tyd, van de dertig dagen zeker geen vyf-en-twintig binnen geweest, en ?ls hy aan 't kantoor komt, doet hy nog dikwyls zyn werk slecht. (Bastiaans – to trzeci pracownik, ktоry staje sie tak stary i niezdarny – ostatnio przez trzydziesci dni z pewnoscia nie byl w pracy przez dwadziescia piec, a gdy przychodzil do biura, czesto wykonywal swoja prace zle; Bastiaans – Bastiaans, dit is de derde bediende die zoo oud en stuntelig wordt – to trzeci pracownik, ktоry staje sie tak stary i niezdarny, was den laatsten tyd, van de dertig dagen zeker geen vyf-en-twintig binnen geweest – ostatnio przez trzydziesci dni z pewnoscia nie byl w pracy przez dwadziescia piec, en ?ls hy aan 't kantoor komt – a gdy przychodzil do biura, doet hy nog dikwyls zyn werk slecht – czesto wykonywal swoja prace zle). Als eerlyk man ben ik tegenover de firma – Last & Co, sedert de Meyers er uit zyn – verplicht te zorgen dat ieder zyn werk doe, en ik mag niet uit verkeerd begrepen medelyden of overgevoeligheid, het geld van de firma wegwerpen. (Jako uczciwy czlowiek jestem zobowiazany wobec firmy – Last & Co, od kiedy Meyerowie odeszli – aby kazdy wykonywal swoja prace, i nie moge z powodu zle rozumianego wspоlczucia lub nadwrazliwosci wyrzucac pieniedzy firmy; Als eerlyk man ben ik tegenover de firma – Jako uczciwy czlowiek jestem zobowiazany wobec firmy, Last & Co, sedert de Meyers er uit zyn – Last & Co, od kiedy Meyerowie odeszli, verplicht te zorgen dat ieder zyn werk doe – aby kazdy wykonywal swoja prace, en ik mag niet uit verkeerd begrepen medelyden of overgevoeligheid – i nie moge z powodu zle rozumianego wspоlczucia lub nadwrazliwosci, het geld van de firma wegwerpen – wyrzucac pieniedzy firmy). Zоо is myn principe. (Takie jest moje zasady; Zоо is myn principe – Takie jest moje zasady). Ik geef liever dien Bastiaans uit myn eigen zak een driegulden, dan dat ik voortga hem de zevenhonderd gulden 's jaars uittebetalen die hy niet meer verdient. (Wole dac Bastiaansowi trzy guldeny z wlasnej kieszeni, niz nadal placic mu siedemset guldenоw rocznie, na ktоre juz nie zasluguje; Ik geef liever dien Bastiaans uit myn eigen zak een driegulden – Wole dac Bastiaansowi trzy guldeny z wlasnej kieszeni, dan dat ik voortga hem de zevenhonderd gulden 's jaars uittebetalen die hy niet meer verdient – niz nadal placic mu siedemset guldenоw rocznie, na ktоre juz nie zasluguje). Ik heb uitgerekend dat die man sedert vier-en-dertig jaren, aan inkomen – zoo van Last & Co, als vroeger van Last & Meyer, maar de Meyers zyn er uit – de som van byna vyftien duizend gulden genoten heeft, en dit is voor een burgerman een aardig sommetje. (Obliczylem, ze ten czlowiek przez trzydziesci cztery lata, z dochodоw – zarоwno z Last & Co, jak i wczesniej z Last & Meyer, ale Meyerowie odeszli – uzyskal prawie pietnascie tysiecy guldenоw, co dla mieszczanina jest niezla suma; Ik heb uitgerekend dat die man sedert vier-en-dertig jaren – Obliczylem, ze ten czlowiek przez trzydziesci cztery lata, aan inkomen – zoo van Last & Co, als vroeger van Last & Meyer – z dochodоw – zarоwno z Last & Co, jak i wczesniej z Last & Meyer, maar de Meyers zyn er uit – ale Meyerowie odeszli, de som van byna vyftien duizend gulden genoten heeft – uzyskal prawie pietnascie tysiecy guldenоw, en dit is voor een burgerman een aardig sommetje – co dla mieszczanina jest niezla suma). Er zyn er weinig in dien stand, die zooveel bezitten. (Niewielu ludzi w tej klasie posiada taka sume; Er zyn er weinig in dien stand – Niewielu ludzi w tej klasie, die zooveel bezitten – posiada taka sume). Recht tot klagen heeft hy dus niet. (Nie ma wiec prawa do narzekania; Recht tot klagen heeft hy dus niet – Nie ma wiec prawa do narzekania). Ik ben op deze berekening gekomen door dat stuk van Sjaalman over de multiplikatie. (Doszedlem do tego obliczenia dzieki temu fragmentowi Sjaalmana o mnozeniu; Ik ben op deze berekening gekomen – Doszedlem do tego obliczenia, door dat stuk van Sjaalman over de multiplikatie – dzieki temu fragmentowi Sjaalmana o mnozeniu).
Die Sjaalman schryft een goede hand, dacht ik. (Ten Sjaalman ma ladny charakter pisma, pomyslalem; Die Sjaalman schryft een goede hand – Ten Sjaalman ma ladny charakter pisma, dacht ik – pomyslalem). Bovendien, hy zag er armoedig uit, en wist niet hoe laat het was… hoe zou 't wezen, dacht ik, als ik hem de plaats van Bastiaans gaf? (Ponadto, wygladal biednie i nie wiedzial, ktоra jest godzina… jak by to bylo, pomyslalem, gdybym dal mu miejsce Bastiaansa?; Bovendien, hy zag er armoedig uit – Ponadto, wygladal biednie, en wist niet hoe laat het was – i nie wiedzial, ktоra jest godzina, hoe zou 't wezen, dacht ik – jak by to bylo, pomyslalem, als ik hem de plaats van Bastiaans gaf – gdybym dal mu miejsce Bastiaansa). Ik zou hem in dat geval zeggen dat hy my ‘m'nheer’ moest noemen, maar dit zou hyzelf wel begrypen, want een bediende kan toch zyn patroon niet by den naam aanspreken, en hy ware misschien voor zyn leven geholpen. (Powiedzialbym mu w takim przypadku, ze musi nazywac mnie 'panem', ale sam by to zrozumial, poniewaz sluzacy nie moze zwracac sie do swojego pana po imieniu, a moze bylby to dla niego ratunek na cale zycie; Ik zou hem in dat geval zeggen – Powiedzialbym mu w takim przypadku, dat hy my ‘m'nheer’ moest noemen – ze musi nazywac mnie 'panem', maar dit zou hyzelf wel begrypen – ale sam by to zrozumial, want een bediende kan toch zyn patroon niet by den naam aanspreken – poniewaz sluzacy nie moze zwracac sie do swojego pana po imieniu, en hy ware misschien voor zyn leven geholpen – a moze bylby to dla niego ratunek na cale zycie). Hy zou kunnen beginnen met vier- of vyfhonderd gulden – onze Bastiaans heeft ook lang gewerkt voor hy tot zevenhonderd opklom – en ik had een goede daad gedaan. (Mоglby zaczac od czterystu lub pieciuset guldenоw – nasz Bastiaans tez dlugo pracowal, zanim osiagnal siedemset – i zrobilbym dobry uczynek; Hy zou kunnen beginnen met vier- of vyfhonderd gulden – Mоglby zaczac od czterystu lub pieciuset guldenоw, onze Bastiaans heeft ook lang gewerkt voor hy tot zevenhonderd opklom – nasz Bastiaans tez dlugo pracowal, zanim osiagnal siedemset, en ik had een goede daad gedaan – i zrobilbym dobry uczynek). Ja, met driehonderd gulden zou hy wel kunnen beginnen, want daar hy nooit in zaken geweest is, zou hy de eerste jaren als leertyd kunnen beschouwen, wat dan ook billyk is, want hy kan zich niet gelyk-stellen met menschen die veel gewerkt hebben. (Tak, z trzystu guldenami mоglby zaczac, poniewaz nigdy nie byl w interesach, pierwsze lata mozna by traktowac jako okres nauki, co jest uczciwe, poniewaz nie moze sie rоwnac z ludzmi, ktоrzy duzo pracowali; Ja, met driehonderd gulden zou hy wel kunnen beginnen – Tak, z trzystu guldenami mоglby zaczac, want daar hy nooit in zaken geweest is – poniewaz nigdy nie byl w interesach, zou hy de eerste jaren als leertyd kunnen beschouwen – pierwsze lata mozna by traktowac jako okres nauki, wat dan ook billyk is – co jest uczciwe, want hy kan zich niet gelyk-stellen met menschen die veel gewerkt hebben – poniewaz nie moze sie rоwnac z ludzmi, ktоrzy duzo pracowali). Ik ben zeker dat hy met tweehonderd gulden tevreden zou zyn. (Jestem pewien, ze zadowolilby sie dwustoma guldenami; Ik ben zeker dat hy met tweehonderd gulden tevreden zou zyn – Jestem pewien, ze zadowolilby sie dwustoma guldenami). Maar ik was niet gerust over zyn gedrag… hy had een sjaal om. (Ale nie bylem pewny jego zachowania… mial na sobie szal; Maar ik was niet gerust over zyn gedrag – Ale nie bylem pewny jego zachowania, hy had een sjaal om – mial na sobie szal). En bovendien, ik wist niet waar hy woonde. (Ponadto, nie wiedzialem, gdzie mieszkal; En bovendien – Ponadto, ik wist niet waar hy woonde – nie wiedzialem, gdzie mieszkal).
Een paar dagen daarna, waren de jonge Stern en Frits te zamen op een boekverkooping geweest in het Wapen van Bern. (Kilka dni pоzniej, mlody Stern i Frits byli razem na wyprzedazy ksiazek w Wapen van Bern; Een paar dagen daarna – Kilka dni pоzniej, waren de jonge Stern en Frits te zamen op een boekverkooping geweest – mlody Stern i Frits byli razem na wyprzedazy ksiazek, in het Wapen van Bern – w Wapen van Bern). Ik had Frits verboden iets te koopen, maar Stern, die ruim zakgeld heeft, kwam met eenige prullen t'huis. (Zabronilem Fritsowi kupowac cokolwiek, ale Stern, ktоry ma duzo kieszonkowego, wrоcil do domu z kilkoma drobiazgami; Ik had Frits verboden iets te koopen – Zabronilem Fritsowi kupowac cokolwiek, maar Stern, die ruim zakgeld heeft – ale Stern, ktоry ma duzo kieszonkowego, kwam met eenige prullen t'huis – wrоcil do domu z kilkoma drobiazgami). Dit is zyn zaak. (To jego sprawa; Dit is zyn zaak – To jego sprawa). Doch zie, daar vertelde Frits dat hy Sjaalman gezien had, die by de verkooping ge?mploieerd scheen. (Jednak Frits powiedzial, ze widzial Sjaalmana, ktоry wydawal sie byc zatrudniony przy wyprzedazy; Doch zie, daar vertelde Frits – Jednak Frits powiedzial, dat hy Sjaalman gezien had – ze widzial Sjaalmana, die by de verkooping ge?mploieerd scheen – ktоry wydawal sie byc zatrudniony przy wyprzedazy). Hy had de boeken uit de kasten genomen, en die op de lange tafel voortgeschoven naar den afslager. (Wyjal ksiazki z pоlek i przesunal je na dlugi stоl w strone licytatora; Hy had de boeken uit de kasten genomen – Wyjal ksiazki z pоlek, en die op de lange tafel voortgeschoven naar den afslager – i przesunal je na dlugi stоl w strone licytatora). Frits zei dat hy zeer bleek zag, en dat een heer die daar het opzicht scheen te hebben, hem bekeven had, omdat hy een paar jaargangen van de Aglaia had laten vallen, wat ik dan ook zeer onhandig vind, want dit is een allerliefste verzameling van dames-handwerken. (Frits powiedzial, ze wygladal bardzo blado i ze pan, ktоry tam zdawal sie nadzorowac, skrzyczal go, poniewaz upuscil kilka rocznikоw Aglaia, co uwazam za bardzo niezdarne, poniewaz jest to urocza kolekcja damskich robоtek recznych; Frits zei dat hy zeer bleek zag – Frits powiedzial, ze wygladal bardzo blado, en dat een heer die daar het opzicht scheen te hebben – i ze pan, ktоry tam zdawal sie nadzorowac, hem bekeven had – skrzyczal go, omdat hy een paar jaargangen van de Aglaia had laten vallen – poniewaz upuscil kilka rocznikоw Aglaia, wat ik dan ook zeer onhandig vind – co uwazam za bardzo niezdarne, want dit is een allerliefste verzameling van dames-handwerken – poniewaz jest to urocza kolekcja damskich robоtek recznych). Marie heeft het samen met de Rosemeyers, die in suiker doen. (Marie ma to razem z Rosemeyerami, ktоrzy handluja cukrem; Marie heeft het samen met de Rosemeyers – Marie ma to razem z Rosemeyerami, die in suiker doen – ktоrzy handluja cukrem). Ze knoopt er uit… uit de Aglaia meen ik. (Robi tam wezelki… z Aglaia, mysle; Ze knoopt er uit – Robi tam wezelki, uit de Aglaia meen ik – z Aglaia, mysle). Maar onder dat kyven had Frits gehoord dat hy vyftien stuivers daags verdiende. (Ale podczas tej klоtni Frits uslyszal, ze zarabia pietnascie stuiverоw dziennie; Maar onder dat kyven had Frits gehoord – Ale podczas tej klоtni Frits uslyszal, dat hy vyftien stuivers daags verdiende – ze zarabia pietnascie stuiverоw dziennie). ‘Denkje dat ik van plan ben vyftien stuivers daags aan jou weg te gooien?’ had die heer gezegd. (Czy myslisz, ze zamierzam marnowac pietnascie stuiverоw dziennie na ciebie? – powiedzial ten pan; Denkje dat ik van plan ben vyftien stuivers daags aan jou weg te gooien? – Czy myslisz, ze zamierzam marnowac pietnascie stuiverоw dziennie na ciebie? – had die heer gezegd – powiedzial ten pan). Ik rekende uit, dat vyftien stuivers daags – ik denk dat de zon- en feestdagen niet meetellen, anders had hy een maand- of jaargeld genoemd – tweehonderd vyf-en-twintig gulden 's jaars uitmaken. (Obliczylem, ze pietnascie stuiverоw dziennie – mysle, ze niedziele i swieta sie nie licza, w przeciwnym razie podalby miesieczna lub roczna kwote – wynosi dwiescie dwadziescia piec guldenоw rocznie; Ik rekende uit – Obliczylem, dat vyftien stuivers daags – ze pietnascie stuiverоw dziennie, ik denk dat de zon- en feestdagen niet meetellen – mysle, ze niedziele i swieta sie nie licza, anders had hy een maand- of jaargeld genoemd – w przeciwnym razie podalby miesieczna lub roczna kwote, tweehonderd vyf-en-twintig gulden 's jaars uitmaken – wynosi dwiescie dwadziescia piec guldenоw rocznie). Ik ben snel in myn besluiten – als men zoo lang in zaken is, weet men altyd terstond wat men te doen heeft – en den volgenden morgen vroeg was ik by Gaafzuiger. (Szybko podejmuje decyzje – jesli ktos tak dlugo jest w interesach, zawsze wie od razu, co robic – i nastepnego ranka bylem u Gaafzuigera; Ik ben snel in myn besluiten – Szybko podejmuje decyzje, als men zoo lang in zaken is – jesli ktos tak dlugo jest w interesach, weet men altyd terstond wat men te doen heeft – zawsze wie od razu, co robic, en den volgenden morgen vroeg was ik by Gaafzuiger – i nastepnego ranka bylem u Gaafzuigera). Zoo heet de boekhandelaar die de verkooping gehouden had. (Tak nazywa sie ksiegarz, ktоry prowadzil wyprzedaz; Zoo heet de boekhandelaar – Tak nazywa sie ksiegarz, die de verkooping gehouden had – ktоry prowadzil wyprzedaz). Ik vroeg naar den man die de Aglaia had laten vallen. (Zapytalem o czlowieka, ktоry upuscil Aglaia; Ik vroeg naar den man die de Aglaia had laten vallen – Zapytalem o czlowieka, ktоry upuscil Aglaia).
Die heeft zyn congе, zei Gaafzuiger. (On ma wolne, powiedzial Gaafzuiger; Die heeft zyn congе – On ma wolne, zei Gaafzuiger – powiedzial Gaafzuiger). Hy was lui, pedant en ziekelyk. (Byl leniwy, pedantyczny i chorowity; Hy was lui – Byl leniwy, pedant en ziekelyk – pedantyczny i chorowity).
Ik kocht een doosjen ouwels, en besloot terstond het met onzen Bastiaans nog wat aantezien. (Kupilem pudelko oplatkоw i natychmiast postanowilem jeszcze troche popatrzec na naszego Bastiaansa; Ik kocht een doosjen ouwels – Kupilem pudelko oplatkоw, en besloot terstond het met onzen Bastiaans nog wat aantezien – i natychmiast postanowilem jeszcze troche popatrzec na naszego Bastiaansa). Ik kon er niet toe besluiten, een oud man zoo op-straat te zetten. (Nie moglem zdecydowac sie wyrzucic starego czlowieka na ulice; Ik kon er niet toe besluiten – Nie moglem zdecydowac sie, een oud man zoo op-straat te zetten – wyrzucic starego czlowieka na ulice). Streng, maar, waar het wezen kan, zachtmoedig, is altyd myn principe geweest. (Zawsze bylem surowy, ale tam, gdzie to mozliwe, lagodny – to zawsze byla moja zasada; Streng, maar, waar het wezen kan, zachtmoedig – Surowy, ale tam, gdzie to mozliwe, lagodny, is altyd myn principe geweest – to zawsze byla moja zasada). Ik verzuim echter nooit, iets te vernemen wat te-pas kan komen in de zaken, en daarom vroeg ik aan Gaafzuiger waar die Sjaalman woonde? (Jednak nigdy nie zaniedbuje dowiadywania sie czegos, co moze byc przydatne w interesach, dlatego zapytalem Gaafzuigera, gdzie mieszka ten Sjaalman?; Ik verzuim echter nooit – Jednak nigdy nie zaniedbuje, iets te vernemen wat te-pas kan komen in de zaken – dowiadywania sie czegos, co moze byc przydatne w interesach, en daarom vroeg ik aan Gaafzuiger waar die Sjaalman woonde? – dlatego zapytalem Gaafzuigera, gdzie mieszka ten Sjaalman?). Hy gaf my 't adres, en ik schreef het op. (Dal mi adres i go zapisalem; Hy gaf my 't adres – Dal mi adres, en ik schreef het op – i go zapisalem).
Ik peinsde gedurig over myn boek, maar daar ik van waarheid houd, moet ik ronduit zeggen dat ik niet wist, hoe ik 't daarmee zou aanleggen. (Stale myslalem o mojej ksiazce, ale poniewaz cenie prawde, musze szczerze powiedziec, ze nie wiedzialem, jak sie do tego zabrac; Ik peinsde gedurig over myn boek – Stale myslalem o mojej ksiazce, maar daar ik van waarheid houd – ale poniewaz cenie prawde, moet ik ronduit zeggen dat ik niet wist – musze szczerze powiedziec, ze nie wiedzialem, hoe ik 't daarmee zou aanleggen – jak sie do tego zabrac). Eеn ding staat vast: de bouwstoffen die ik in Sjaalman's pak gevonden had, waren belangryk voor de makelaars in koffi. (Jedno jest pewne: materialy, ktоre znalazlem w paczce Sjaalmana, byly wazne dla maklerоw kawowych; Eеn ding staat vast – Jedno jest pewne, de bouwstoffen die ik in Sjaalman's pak gevonden had – materialy, ktоre znalazlem w paczce Sjaalmana, waren belangryk voor de makelaars in koffi – byly wazne dla maklerоw kawowych). De vraag was maar, hoe ik handelen moest om die bouwstoffen behoorlyk te schiften en by-een te brengen. (Pytanie brzmialo, jak mam postepowac, aby odpowiednio posegregowac i zebrac te materialy; De vraag was maar – Pytanie brzmialo, hoe ik handelen moest om die bouwstoffen behoorlyk te schiften en by-een te brengen – jak mam postepowac, aby odpowiednio posegregowac i zebrac te materialy). Ieder makelaar weet van hoeveel gewicht een goede sorteering der kavelingen is. (Kazdy makler wie, jak wazne jest dobre sortowanie partii; Ieder makelaar weet – Kazdy makler wie, van hoeveel gewicht een goede sorteering der kavelingen is – jak wazne jest dobre sortowanie partii).
Maar… schryven – buiten de korrespondentie met de principalen – ligt zoo niet in myn kring, en toch voelde ik dat ik schryven moest, omdat misschien de toekomst van 't vak er van afhangt. (Ale… pisanie – poza korespondencja z klientami – nie lezy w moim zakresie, ale mimo to czulem, ze musze pisac, poniewaz moze od tego zalezec przyszlosc branzy; Maar… schryven – Ale… pisanie, buiten de korrespondentie met de principalen – poza korespondencja z klientami, ligt zoo niet in myn kring – nie lezy w moim zakresie, en toch voelde ik dat ik schryven moest – ale mimo to czulem, ze musze pisac, omdat misschien de toekomst van 't vak er van afhangt – poniewaz moze od tego zalezec przyszlosc branzy). De inlichtingen die ik in de bundels van Sjaalman vond, zyn niet van dien aard, dat Last & Co het nut daarvan voor zich alleen kunnen houden. (Informacje, ktоre znalazlem w paczkach Sjaalmana, nie sa tego rodzaju, aby Last & Co moglo z nich korzystac wylacznie dla siebie; De inlichtingen die ik in de bundels van Sjaalman vond – Informacje, ktоre znalazlem w paczkach Sjaalmana, zyn niet van dien aard – nie sa tego rodzaju, dat Last & Co het nut daarvan voor zich alleen kunnen houden – aby Last & Co moglo z nich korzystac wylacznie dla siebie). Als dit zoo ware, begrypt ieder dat ik niet de moeite zou nemen een boek te laten drukken dat Busselinck & Waterman ook te lezen krygen, want wie een konkurrent op den weg helpt, is een gek. (Gdyby tak bylo, kazdy by zrozumial, ze nie zadalbym sobie trudu, aby wydrukowac ksiazke, ktоra rоwniez przeczytaja Busselinck & Waterman, poniewaz ten, kto pomaga konkurentowi, jest glupcem; Als dit zoo ware – Gdyby tak bylo, begrypt ieder dat ik niet de moeite zou nemen – kazdy by zrozumial, ze nie zadalbym sobie trudu, een boek te laten drukken dat Busselinck & Waterman ook te lezen krygen – aby wydrukowac ksiazke, ktоra rоwniez przeczytaja Busselinck & Waterman, want wie een konkurrent op den weg helpt, is een gek – poniewaz ten, kto pomaga konkurentowi, jest glupcem). Dit is een vast principe van me. (To moja stala zasada; Dit is een vast principe van me – To moja stala zasada). Neen, ik zag in dat er een gevaar dreigt, dat de heele koffimarkt bederven zou, een gevaar dat alleen door de vereende krachten van alle makelaars kan worden afgeweerd, en zelfs is 't mogelyk dat deze krachten daartoe niet eens voldoende zyn, en dat ook de suikerraffinadeurs – Frits zegt: raffineurs, maar ik schryf nadeurs. (Nie, zrozumialem, ze istnieje zagrozenie, ktоre mogloby zepsuc caly rynek kawy, zagrozenie, ktоre mozna odeprzec tylko zjednoczonymi silami wszystkich maklerоw, a nawet mozliwe, ze te sily nie beda wystarczajace, i ze rоwniez rafinerzy cukru – Frits mоwi: rafinerzy, ale ja pisze: nadeurs; Neen, ik zag in dat er een gevaar dreigt – Nie, zrozumialem, ze istnieje zagrozenie, dat de heele koffimarkt bederven zou – ktоre mogloby zepsuc caly rynek kawy, een gevaar dat alleen door de vereende krachten van alle makelaars kan worden afgeweerd – zagrozenie, ktоre mozna odeprzec tylko zjednoczonymi silami wszystkich maklerоw, en zelfs is 't mogelyk dat deze krachten daartoe niet eens voldoende zyn – a nawet mozliwe, ze te sily nie beda wystarczajace, en dat ook de suikerraffinadeurs – i ze rоwniez rafinerzy cukru, Frits zegt: raffineurs, maar ik schryf nadeurs – Frits mоwi: rafinerzy, ale ja pisze: nadeurs). Dit doen de Rosemeyers ook, en die doen in suiker. (Rosemeyerowie tez tak robia, a oni handluja cukrem; Dit doen de Rosemeyers ook – Rosemeyerowie tez tak robia, en die doen in suiker – a oni handluja cukrem). Ik weet wel dat men zegt: geraffineerde schelm, en niet: geraffinadeerde schelm, maar dit is omdat ieder die met schelmen te doen heeft, zich zoo kort mogelyk van de zaak afhelpt – dat ook de raffinadeurs dan, en de handelaren in indigo er by noodig zullen wezen. (Wiem, ze mоwi sie: rafinowany lotr, a nie: zrafinowany lotr, ale to dlatego, ze kazdy, kto ma do czynienia z lotrami, stara sie jak najszybciej zalatwic sprawe – ze rоwniez rafinerzy i handlowcy indygo beda potrzebni; Ik weet wel dat men zegt – Wiem, ze mоwi sie, geraffineerde schelm, en niet: geraffinadeerde schelm – rafinowany lotr, a nie: zrafinowany lotr, maar dit is omdat ieder die met schelmen te doen heeft, zich zoo kort mogelyk van de zaak afhelpt – ale to dlatego, ze kazdy, kto ma do czynienia z lotrami, stara sie jak najszybciej zalatwic sprawe, dat ook de raffinadeurs dan, en de handelaren in indigo er by noodig zullen wezen – ze rоwniez rafinerzy i handlowcy indygo beda potrzebni).
Als ik zoo al schryvende nadenk, komt het me voor, dat zelfs de scheepsreederyen er eenigszins in betrokken zyn, en de koopvaardyvloot… zeker, dit is waar! (Piszac to wszystko, zaczynam myslec, ze nawet armatorzy statkоw sa w to jakos zaangazowani, i flota handlowa… tak, to prawda!; Als ik zoo al schryvende nadenk – Piszac to wszystko, zaczynam myslec, komt het me voor – ze wydaje mi sie, dat zelfs de scheepsreederyen er eenigszins in betrokken zyn – ze nawet armatorzy statkоw sa w to jakos zaangazowani, en de koopvaardyvloot… zeker, dit is waar – i flota handlowa… tak, to prawda!). En de zeilenmakers ook, en de minister van finantien, en de armbesturen, en de andere ministers, en de pasteibakkers, en de galanteriekramers, en de vrouwen, en de scheepsbouwmeesters, en de groothandelaars, en die in 't klein verkoopen, en de huisbewaarders, en de tuinlu?. (I rоwniez zaglomistrze, minister finansоw, zarzady dobroczynnosci, inni ministrowie, piekarze ciast, sprzedawcy galanterii, kobiety, budowniczowie statkоw, hurtownicy, detalisci, dozorcy domоw i ogrodnicy; En de zeilenmakers ook – I rоwniez zaglomistrze, en de minister van finantien – minister finansоw, en de armbesturen – zarzady dobroczynnosci, en de andere ministers – inni ministrowie, en de pasteibakkers – piekarze ciast, en de galanteriekramers – sprzedawcy galanterii, en de vrouwen – kobiety, en de scheepsbouwmeesters – budowniczowie statkоw, en de groothandelaars – hurtownicy, en die in 't klein verkoopen – detalisci, en de huisbewaarders – dozorcy domоw, en de tuinlu? – ogrodnicy).
En – zonderling toch, hoe de gedachten onder 't schryven in iemand opkomen – myn boek gaat ook de molenaars aan, en de dominees, en hen die Hollowaypillen verkoopen, en de likeurstokers, en de pannen-bakkers, en de menschen die van staatsschuld leven, en de pompenmakers, en de touwslagers, en de wevers, en de slachters, en de klerken op een makelaarskantoor, en de aandeelhouders van de Nederlandsche Handelmaatschappy, en eigenlyk, wel beschouwd, alle anderen ook. (I – dziwne, jak mysli przychodza komus do glowy podczas pisania – moja ksiazka dotyczy rоwniez mlynarzy, pastorоw, sprzedawcоw tabletek Holloway, producentоw likierоw, garncarzy, ludzi zyjacych z dlugu publicznego, producentоw pomp, powroznikоw, tkaczy, rzeznikоw, urzednikоw w biurze maklerskim, akcjonariuszy Holenderskiego Towarzystwa Handlowego, i wlasciwie, biorac pod uwage, wszystkich innych rоwniez; En – zonderling toch, hoe de gedachten onder 't schryven in iemand opkomen – I – dziwne, jak mysli przychodza komus do glowy podczas pisania, myn boek gaat ook de molenaars aan – moja ksiazka dotyczy rоwniez mlynarzy, en de dominees – pastorоw, en hen die Hollowaypillen verkoopen – sprzedawcоw tabletek Holloway, en de likeurstokers – producentоw likierоw, en de pannen-bakkers – garncarzy, en de menschen die van staatsschuld leven – ludzi zyjacych z dlugu publicznego, en de pompenmakers – producentоw pomp, en de touwslagers – powroznikоw, en de wevers – tkaczy, en de slachters – rzeznikоw, en de klerken op een makelaarskantoor – urzednikоw w biurze maklerskim, en de aandeelhouders van de Nederlandsche Handelmaatschappy – akcjonariuszy Holenderskiego Towarzystwa Handlowego, en eigenlyk, wel beschouwd, alle anderen ook – i wlasciwie, biorac pod uwage, wszystkich innych rоwniez).
En den koning ook… ja, den Koning vooral! (I krоla rоwniez… tak, krоla przede wszystkim!; En den koning ook – I krоla rоwniez, ja, den Koning vooral – tak, krоla przede wszystkim!)
Myn boek moet de wereld in. (Moja ksiazka musi trafic na swiat; Myn boek moet de wereld in – Moja ksiazka musi trafic na swiat). Hiertegen is niets te doen! (Nie mozna temu zaradzic!; Hiertegen is niets te doen – Nie mozna temu zaradzic!). Laat dan Busselinck & Waterman het ook te lezen krygen… afgunst is myn zaak niet. (Niech wiec Busselinck & Waterman rоwniez to przeczytaja… zazdrosc to nie moja sprawa; Laat dan Busselinck & Waterman het ook te lezen krygen – Niech wiec Busselinck & Waterman rоwniez to przeczytaja, afgunst is myn zaak niet – zazdrosc to nie moja sprawa). Maar knoeiers en onderkruipers zyn ze, dit zeg ik! (Ale sa nieudacznikami i intrygantami, mоwie to!; Maar knoeiers en onderkruipers zyn ze – Ale sa nieudacznikami i intrygantami, dit zeg ik – mоwie to!). Ik heb 't vandaag nog aan den jongen Stern gezegd, toen ik hem in Artis introduceerde. (Powiedzialem to dzisiaj mlodemu Sternowi, kiedy wprowadzilem go do Artis; Ik heb 't vandaag nog aan den jongen Stern gezegd – Powiedzialem to dzisiaj mlodemu Sternowi, toen ik hem in Artis introduceerde – kiedy wprowadzilem go do Artis). Hy mag 't gerust schryven aan zyn vader. (Moze to spokojnie napisac do swojego ojca; Hy mag 't gerust schryven aan zyn vader – Moze to spokojnie napisac do swojego ojca).
Zoo zat ik dan voor een paar dagen nog vreeselyk in den brand met myn boek, en zie, Frits heeft my op den weg geholpen. (Tak wiec przez kilka dni mialem straszne klopoty z moja ksiazka, i oto, Frits pomоgl mi znalezc droge; Zoo zat ik dan voor een paar dagen nog vreeselyk in den brand met myn boek – Tak wiec przez kilka dni mialem straszne klopoty z moja ksiazka, en zie, Frits heeft my op den weg geholpen – i oto, Frits pomоgl mi znalezc droge). Ik heb dit hemzelf niet gezegd, omdat ik niet goedvind, iemand te laten merken dat men verplichting aan hem heeft – dit is een principe van me – maar wааr is het. (Nie powiedzialem mu tego osobiscie, poniewaz nie uwazam, ze powinienem dac komus do zrozumienia, ze jestem mu zobowiazany – to moja zasada – ale to prawda; Ik heb dit hemzelf niet gezegd – Nie powiedzialem mu tego osobiscie, omdat ik niet goedvind – poniewaz nie uwazam, iemand te laten merken dat men verplichting aan hem heeft – ze powinienem dac komus do zrozumienia, ze jestem mu zobowiazany, dit is een principe van me – to moja zasada, maar wааr is het – ale to prawda). Hy zei dat Stern zoo'n knappe jongen was, dat hy zulke snelle vorderingen in de taal maakte, en dat hy duitsche verzen van Sjaalman in 't hollandsch vertaald had. (Powiedzial, ze Stern to taki bystry chlopak, robi tak szybkie postepy w jezyku i ze przetlumaczyl niemieckie wiersze Sjaalmana na holenderski; Hy zei dat Stern zoo'n knappe jongen was – Powiedzial, ze Stern to taki bystry chlopak, dat hy zulke snelle vorderingen in de taal maakte – robi tak szybkie postepy w jezyku, en dat hy duitsche verzen van Sjaalman in 't hollandsch vertaald had – i ze przetlumaczyl niemieckie wiersze Sjaalmana na holenderski). Ge ziet, de verkeerde wereld was in myn huis: de Hollander had in 't duitsch geschreven, en de Duitscher vertaalde in 't hollandsch. (Widzisz, zly swiat byl w moim domu: Holender pisal po niemiecku, a Niemiec tlumaczyl na holenderski; Ge ziet, de verkeerde wereld was in myn huis – Widzisz, zly swiat byl w moim domu, de Hollander had in 't duitsch geschreven – Holender pisal po niemiecku, en de Duitscher vertaalde in 't hollandsch – a Niemiec tlumaczyl na holenderski). Als ieder zich by zyn eigen taal had gehouden, zou er moeite gespaard zyn. (Gdyby kazdy trzymal sie swojego jezyka, oszczedziloby to klopotоw; Als ieder zich by zyn eigen taal had gehouden – Gdyby kazdy trzymal sie swojego jezyka, zou er moeite gespaard zyn – oszczedziloby to klopotоw). Maar, dacht ik, als ik myn boek door dien Stern schryven liet? (Ale, pomyslalem, a gdybym pozwolil Sternowi napisac moja ksiazke?; Maar, dacht ik – Ale, pomyslalem, als ik myn boek door dien Stern schryven liet – a gdybym pozwolil Sternowi napisac moja ksiazke?). Als ik er wat by te voegen heb, schryf ikzelf van-tyd tot-tyd een hoofdstuk. (Jesli bede mial cos do dodania, sam od czasu do czasu napisze rozdzial; Als ik er wat by te voegen heb – Jesli bede mial cos do dodania, schryf ikzelf van-tyd tot-tyd een hoofdstuk – sam od czasu do czasu napisze rozdzial). Frits kan ook helpen. (Frits tez moze pomоc; Frits kan ook helpen – Frits tez moze pomоc). Hy heeft een lystje van woorden die met twee e's geschreven worden, en Marie kan alles in 't net schryven. (Ma liste slоw, ktоre pisze sie z dwoma e, a Marie moze wszystko przepisac na czysto; Hy heeft een lystje van woorden die met twee e's geschreven worden – Ma liste slоw, ktоre pisze sie z dwoma e, en Marie kan alles in 't net schryven – a Marie moze wszystko przepisac na czysto). Dit is met-ееn voor den lezer een waarborg tegen alle onzedelykheid. (To od razu daje czytelnikowi gwarancje przeciwko wszelkiemu nieprzyzwoitosci; Dit is met-ееn voor den lezer een waarborg tegen alle onzedelykheid – To od razu daje czytelnikowi gwarancje przeciwko wszelkiemu nieprzyzwoitosci). Want dit begrypt ge toch, dat een fatsoenlyk makelaar aan zyn dochter niets in handen geven zal, wat niet strookt met zeden en fatsoen. (Bo to rozumiesz, ze przyzwoity makler nie da swojej cоrce niczego, co nie jest zgodne z obyczajami i przyzwoitoscia; Want dit begrypt ge toch – Bo to rozumiesz, dat een fatsoenlyk makelaar aan zyn dochter niets in handen geven zal – ze przyzwoity makler nie da swojej cоrce niczego, wat niet strookt met zeden en fatsoen – co nie jest zgodne z obyczajami i przyzwoitoscia).
Ik heb toen de beide jongens over myn plan gesproken, en ze vonden het goed. (Porozmawialem wtedy z chlopcami o moim planie i uznali go za dobry; Ik heb toen de beide jongens over myn plan gesproken – Porozmawialem wtedy z chlopcami o moim planie, en ze vonden het goed – i uznali go za dobry). Alleen scheen Stern, die een tint van letterkunde over zich heeft – zooals veel Duitschers – stem te willen hebben in de wyze van uitvoering. (Jednak Stern, ktоry ma nute literatury – jak wielu Niemcоw – wydawal sie chciec miec glos w sposobie wykonania; Alleen scheen Stern, die een tint van letterkunde over zich heeft – Jednak Stern, ktоry ma nute literatury, zooals veel Duitschers – jak wielu Niemcоw, stem te willen hebben in de wyze van uitvoering – wydawal sie chciec miec glos w sposobie wykonania). Dit beviel me nu wel niet zeer, maar omdat de voorjaarsveiling op-hand is, en ik van Ludwig Stern nog geen orders heb, wilde ik hem niet te sterk kontrarieeren. (To mi sie teraz bardzo nie podobalo, ale poniewaz zbliza sie wiosenna aukcja, a nie mam jeszcze zamоwien od Ludwiga Sterna, nie chcialem mu zbytnio przeciwdzialac; Dit beviel me nu wel niet zeer – To mi sie teraz bardzo nie podobalo, maar omdat de voorjaarsveiling op-hand is – ale poniewaz zbliza sie wiosenna aukcja, en ik van Ludwig Stern nog geen orders heb – a nie mam jeszcze zamоwien od Ludwiga Sterna, wilde ik hem niet te sterk kontrarieeren – nie chcialem mu zbytnio przeciwdzialac). Hy zei dat: ‘als de borst hem gloeide van gevoel voor het ware en schoone, geen macht ter-wereld hem beletten kon de tonen aanteslaan, die met zulk een gevoel overeenstemmen, en dat hy veel liever zweeg, dan zyn woorden omklemd te zien door de onteerende kluisters der alledaagsheid.’ (Powiedzial, ze „gdyby jego piers plonela uczuciem dla prawdy i piekna, zadna sila na swiecie nie powstrzymalaby go od wyrazania dzwiekоw odpowiadajacych takim uczuciom, i ze wolalby milczec, niz widziec swoje slowa skrepowane przez ponizajace kajdany codziennosci”; Hy zei dat – Powiedzial, als de borst hem gloeide van gevoel voor het ware en schoone – gdyby jego piers plonela uczuciem dla prawdy i piekna, geen macht ter-wereld hem beletten kon de tonen aanteslaan – zadna sila na swiecie nie powstrzymalaby go od wyrazania dzwiekоw, die met zulk een gevoel overeenstemmen – odpowiadajacych takim uczuciom, en dat hy veel liever zweeg – i ze wolalby milczec, dan zyn woorden omklemd te zien door de onteerende kluisters der alledaagsheid – niz widziec swoje slowa skrepowane przez ponizajace kajdany codziennosci). – Frits zegt: schheid, maar dit doe ik niet. (Frits mоwi: „schheid”, ale ja tego nie zrobie; Frits zegt: schheid – Frits mоwi: „schheid”, maar dit doe ik niet – ale ja tego nie zrobie). 't Woord is lang genoeg zoo. (Slowo jest wystarczajaco dlugie; 't Woord is lang genoeg zoo – Slowo jest wystarczajaco dlugie). – Ik vond dit nu wel heel gek van Stern, maar myn vak gaat me vооr alles, en de Oude is een goed huis. (Uwazalem to za bardzo dziwne ze strony Sterna, ale mоj zawоd jest dla mnie najwazniejszy, a „de Oude” to dobra firma; Ik vond dit nu wel heel gek van Stern – Uwazalem to za bardzo dziwne ze strony Sterna, maar myn vak gaat me vооr alles – ale mоj zawоd jest dla mnie najwazniejszy, en de Oude is een goed huis – a „de Oude” to dobra firma). We stelden dus vast: (Ustalilismy wiec; We stelden dus vast – Ustalilismy wiec):
1o Dat hy alle weken een paar hoofdstukken zou leveren voor myn boek. (Ze co tydzien dostarcza kilka rozdzialоw do mojej ksiazki; Dat hy alle weken een paar hoofdstukken zou leveren voor myn boek – Ze co tydzien dostarcza kilka rozdzialоw do mojej ksiazki).
2o Dat ik in zyn geschryf niets zou veranderen. (Ze nie bede nic zmieniac w jego pismie; Dat ik in zyn geschryf niets zou veranderen – Ze nie bede nic zmieniac w jego pismie).
3o Dat Frits de taalfouten verbeteren zou. (Ze Frits poprawi bledy jezykowe; Dat Frits de taalfouten verbeteren zou – Ze Frits poprawi bledy jezykowe).
4o Dat ik nu-en-dan een hoofdstuk schryven zou, om aan 't boek een soliede voorkomen te geven. (Ze od czasu do czasu napisze rozdzial, aby nadac ksiazce solidny wyglad; Dat ik nu-en-dan een hoofdstuk schryven zou – Ze od czasu do czasu napisze rozdzial, om aan 't boek een soliede voorkomen te geven – aby nadac ksiazce solidny wyglad).
5o Dat de titel zou wezen: de koffiveilingen der Nederlandsche Handelmaatschappy. (Ze tytul bedzie brzmial: „Aukcje kawowe Holenderskiego Towarzystwa Handlowego”; Dat de titel zou wezen – Ze tytul bedzie brzmial, de koffiveilingen der Nederlandsche Handelmaatschappy – „Aukcje kawowe Holenderskiego Towarzystwa Handlowego”).
6o Dat Marie het net afschrift zou maken voor den druk, maar dat men geduld met haar hebben zou, als de wasch kwam. (Ze Marie zrobi czystopis do druku, ale trzeba bedzie byc cierpliwym, gdy przyjdzie pranie; Dat Marie het net afschrift zou maken voor den druk – Ze Marie zrobi czystopis do druku, maar dat men geduld met haar hebben zou – ale trzeba bedzie byc cierpliwym, als de wasch kwam – gdy przyjdzie pranie).
7o Dat de afgewerkte hoofdstukken elke week op den krans zouden worden voorgelezen. (Ze ukonczone rozdzialy beda co tydzien czytane na kole; Dat de afgewerkte hoofdstukken elke week op den krans zouden worden voorgelezen – Ze ukonczone rozdzialy beda co tydzien czytane na kole).
8o Dat alle onzedelykheid zou worden vermeden. (Ze wszelka nieprzyzwoitosc bedzie unikac; Dat alle onzedelykheid zou worden vermeden – Ze wszelka nieprzyzwoitosc bedzie unikac).
9o Dat myn naam niet op den titel zou staan, omdat ik makelaar ben. (Ze moje nazwisko nie bedzie na tytule, poniewaz jestem maklerem; Dat myn naam niet op den titel zou staan – Ze moje nazwisko nie bedzie na tytule, omdat ik makelaar ben – poniewaz jestem maklerem).
10o Dat Stern een duitsche, een fransche, en een engelsche vertaling van myn boek zou mogen uitgeven, omdat – zoo beweerde hy – zulke werken beter in 't buitenland worden begrepen dan by ons. (Ze Stern bedzie mоgl wydac niemieckie, francuskie i angielskie tlumaczenie mojej ksiazki, poniewaz – jak twierdzil – takie prace sa lepiej rozumiane za granica niz u nas; Dat Stern een duitsche, een fransche, en een engelsche vertaling van myn boek zou mogen uitgeven – Ze Stern bedzie mоgl wydac niemieckie, francuskie i angielskie tlumaczenie mojej ksiazki, omdat – zoo beweerde hy – zulke werken beter in 't buitenland worden begrepen dan by ons – poniewaz – jak twierdzil – takie prace sa lepiej rozumiane za granica niz u nas).
11o (Hierop drong Stern zeer sterk aan) Dat ik Sjaalman een riem papier, een gros pennen, en een kruikjen inkt zenden zou. (Ze wysle Sjaalmanowi ryze papieru, grosz piоr i dzbanek atramentu – Stern bardzo na tym nalegal; Hierop drong Stern zeer sterk aan – Stern bardzo na tym nalegal, Dat ik Sjaalman een riem papier, een gros pennen, en een kruikjen inkt zenden zou – Ze wysle Sjaalmanowi ryze papieru, grosz piоr i dzbanek atramentu).
Ik nam met alles genoegen, want er was groote haast by myn boek. (Zgodzilem sie na wszystko, bo moja ksiazka byla bardzo pilna; Ik nam met alles genoegen – Zgodzilem sie na wszystko, want er was groote haast by myn boek – bo moja ksiazka byla bardzo pilna). Stern had den volgenden dag zyn eerste hoofdstuk gereed, en ziedaar, lezer, de vraag beantwoord, hoe 't komt dat een makelaar in koffi – Last & Co, Lauriergracht No 37 – een boek schryft, dat op een roman gelykt. (Stern mial nastepnego dnia gotowy pierwszy rozdzial i oto, drogi czytelniku, odpowiedz na pytanie, jak to sie stalo, ze makler kawowy – Last & Co, Lauriergracht nr 37 – napisal ksiazke, ktоra przypomina powiesc; Stern had den volgenden dag zyn eerste hoofdstuk gereed – Stern mial nastepnego dnia gotowy pierwszy rozdzial, en ziedaar, lezer, de vraag beantwoord – i oto, drogi czytelniku, odpowiedz na pytanie, hoe 't komt dat een makelaar in koffi – jak to sie stalo, ze makler kawowy, Last & Co, Lauriergracht No 37 – Last & Co, Lauriergracht nr 37, een boek schryft, dat op een roman gelykt – napisal ksiazke, ktоra przypomina powiesc).
Nauwelyks echter was Stern aan zyn werk begonnen, of hy stuitte op moeielykheden. (Ledwo Stern zaczal swoja prace, a juz natknal sie na trudnosci; Nauwelyks echter was Stern aan zyn werk begonnen – Ledwo Stern zaczal swoja prace, of hy stuitte op moeielykheden – a juz natknal sie na trudnosci). Buiten de zwarigheid om uit zooveel bouwstoffen het noodige uittezoeken en te rangschikken, kwamen er gedurig in de handschriften woorden en uitdrukkingen voor, die hy niet begreep, en die ook my vreemd waren. (Oprоcz trudnosci z wybraniem i uporzadkowaniem potrzebnych materialоw z tak wielu, w rekopisach ciagle pojawialy sie slowa i wyrazenia, ktоrych nie rozumial i ktоre byly dla mnie rоwniez obce; Buiten de zwarigheid om uit zooveel bouwstoffen het noodige uittezoeken en te rangschikken – Oprоcz trudnosci z wybraniem i uporzadkowaniem potrzebnych materialоw z tak wielu, kwamen er gedurig in de handschriften woorden en uitdrukkingen voor – w rekopisach ciagle pojawialy sie slowa i wyrazenia, die hy niet begreep, en die ook my vreemd waren – ktоrych nie rozumial i ktоre byly dla mnie rоwniez obce). Het was meestal javaansch of maleisch. (To bylo glоwnie jawajskie lub malajskie; Het was meestal javaansch of maleisch – To bylo glоwnie jawajskie lub malajskie). Ook waren hier-en-daar verkortingen aangebracht, die moeielyk te ontcyferen waren. (Byly tez tu i оwdzie skrоty, ktоre trudno bylo rozszyfrowac; Ook waren hier-en-daar verkortingen aangebracht – Byly tez tu i оwdzie skrоty, die moeielyk te ontcyferen waren – ktоre trudno bylo rozszyfrowac). Ik zag in, dat we Sjaalman noodig hadden, en daar ik het voor een jong mensch niet goed vind, dat hy verkeerde konnexien aanknoopt, wilde ik noch Stern noch Frits daarheen zenden. (Zrozumialem, ze potrzebujemy Sjaalmana, a poniewaz nie uwazam za wlasciwe, aby mlody czlowiek nawiazywal zle kontakty, nie chcialem wysylac tam ani Sterna, ani Fritsa; Ik zag in – Zrozumialem, dat we Sjaalman noodig hadden – ze potrzebujemy Sjaalmana, en daar ik het voor een jong mensch niet goed vind – a poniewaz nie uwazam za wlasciwe, dat hy verkeerde konnexien aanknoopt – aby mlody czlowiek nawiazywal zle kontakty, wilde ik noch Stern noch Frits daarheen zenden – nie chcialem wysylac tam ani Sterna, ani Fritsa). Ik nam suikergoed mee, dat overgebleven was van den laatsten krans-avend want ik denk altyd aan alles – en ik zocht hem op. (Zabralem ze soba cukierki, ktоre zostaly z ostatniego wieczoru kregu, poniewaz zawsze o wszystkim pamietam – i go odnalazlem; Ik nam suikergoed mee – Zabralem ze soba cukierki, dat overgebleven was van den laatsten krans-avend – ktоre zostaly z ostatniego wieczoru kregu, want ik denk altyd aan alles – poniewaz zawsze o wszystkim pamietam, en ik zocht hem op – i go odnalazlem). Schitterend was zyn verblyf niet, maar de gelykheid voor alle menschen, dus ook wat hun woningen aangaat, is een hersenschim. (Jego mieszkanie nie bylo wspaniale, ale rоwnosc dla wszystkich ludzi, w tym ich mieszkan, jest iluzja; Schitterend was zyn verblyf niet – Jego mieszkanie nie bylo wspaniale, maar de gelykheid voor alle menschen – ale rоwnosc dla wszystkich ludzi, dus ook wat hun woningen aangaat, is een hersenschim – w tym ich mieszkan, jest iluzja). Hyzelf had dit gezegd in zyn verhandeling over de aanspraken op geluk. (On sam powiedzial to w swoim traktacie o roszczeniach do szczescia; Hyzelf had dit gezegd – On sam powiedzial to, in zyn verhandeling over de aanspraken op geluk – w swoim traktacie o roszczeniach do szczescia). Bovendien, ik houd niet van menschen die altyd ontevreden zyn. (Ponadto, nie lubie ludzi, ktоrzy sa zawsze niezadowoleni; Bovendien, ik houd niet van menschen die altyd ontevreden zyn – Ponadto, nie lubie ludzi, ktоrzy sa zawsze niezadowoleni).
Het was in de Lange-leidsche-dwarsstraat, op een achterkamer. (To bylo na Lange-leidsche-dwarsstraat, w tylnym pokoju; Het was in de Lange-leidsche-dwarsstraat – To bylo na Lange-leidsche-dwarsstraat, op een achterkamer – w tylnym pokoju). In 't onderhuis woonde een uitdrager die allerlei dingen verkocht, kopjes, schotels, meubels, oude boeken, glaswerk, portretten van Van Speyk, en zoo al meer. (Na parterze mieszkal handlarz, ktоry sprzedawal rоzne rzeczy: filizanki, talerze, meble, stare ksiazki, szklo, portrety Van Speyka i wiele innych; In 't onderhuis woonde een uitdrager – Na parterze mieszkal handlarz, die allerlei dingen verkocht – ktоry sprzedawal rоzne rzeczy, kopjes, schotels, meubels, oude boeken, glaswerk, portretten van Van Speyk, en zoo al meer – filizanki, talerze, meble, stare ksiazki, szklo, portrety Van Speyka i wiele innych). Ik was zeer bang iets te breken, want in zoo'n geval vorderen de menschen altyd meer geld voor de zaken, dan ze waard zyn. (Bardzo balem sie cos zlamac, bo w takim przypadku ludzie zawsze zadaja wiecej pieniedzy za rzeczy, niz sa warte; Ik was zeer bang iets te breken – Bardzo balem sie cos zlamac, want in zoo'n geval vorderen de menschen altyd meer geld voor de zaken – bo w takim przypadku ludzie zawsze zadaja wiecej pieniedzy za rzeczy, dan ze waard zyn – niz sa warte). Een klein meisje zat op de stoep, en kleedde haar pop aan. (Mala dziewczynka siedziala na schodach i ubierala swoja lalke; Een klein meisje zat op de stoep – Mala dziewczynka siedziala na schodach, en kleedde haar pop aan – i ubierala swoja lalke). Ik vroeg of m'nheer Sjaalman daar woonde? (Zapytalem, czy pan Sjaalman tam mieszka?; Ik vroeg of m'nheer Sjaalman daar woonde – Zapytalem, czy pan Sjaalman tam mieszka?). Ze liep weg, en de moeder kwam. (Ona uciekla, a przyszla matka; Ze liep weg, en de moeder kwam – Ona uciekla, a przyszla matka).
Ja, die woont hier, meneer. (Tak, on tu mieszka, prosze pana; Ja, die woont hier, meneer – Tak, on tu mieszka, prosze pana). Gaat uwee maar de trap op, na 'et eerste pertaal, en dan de trap na 'et tweede pertaal, en dan nog 'en trap, en dan is uwee-d-er, want uwe komt er vanzelf. (Prosze isc schodami na pierwsze pietro, potem na drugie pietro, a potem jeszcze jedno pietro, i tam pan bedzie, bo sam pan tam dotrze; Gaat uwee maar de trap op, na 'et eerste pertaal – Prosze isc schodami na pierwsze pietro, en dan de trap na 'et tweede pertaal – potem na drugie pietro, en dan nog 'en trap – a potem jeszcze jedno pietro, en dan is uwee-d-er – i tam pan bedzie, want uwe komt er vanzelf – bo sam pan tam dotrze). Myntje, ga 'es eefe segge datter 'en heer is. (Myntje, idz powiedz, ze jest tu pan; Myntje, ga 'es eefe segge datter 'en heer is – Myntje, idz powiedz, ze jest tu pan). Wie kanse segge, dat er is, meneer? (Kto moze mu powiedziec, ze jest tu pan, prosze pana?; Wie kanse segge, dat er is, meneer – Kto moze mu powiedziec, ze jest tu pan, prosze pana?)
Ik zei dat ik m'nheer Droogstoppel was, makelaar in koffi, van de Lauriergracht, maar dat ik mezelf wel zou aandienen. (Powiedzialem, ze jestem panem Droogstoppelem, maklerem kawowym z Lauriergracht, ale sam sie przedstawie; Ik zei dat ik m'nheer Droogstoppel was – Powiedzialem, ze jestem panem Droogstoppelem, makelaar in koffi, van de Lauriergracht – maklerem kawowym z Lauriergracht, maar dat ik mezelf wel zou aandienen – ale sam sie przedstawie). Ik klom zoo hoog als gezegd was, en hoorde in het derde portaal een kinderstem zingen: strakjes komt vader, die zoete papa. (Wspialem sie tak wysoko, jak powiedziano, i uslyszalem na trzecim pietrze dzieciecy glos spiewajacy: zaraz przyjdzie tata, ten slodki tata; Ik klom zoo hoog als gezegd was – Wspialem sie tak wysoko, jak powiedziano, en hoorde in het derde portaal een kinderstem zingen – i uslyszalem na trzecim pietrze dzieciecy glos spiewajacy, strakjes komt vader, die zoete papa – zaraz przyjdzie tata, ten slodki tata). Ik klopte, en de deur werd geopend door een vrouw of dame – ik weet zelf niet recht wat ik van haar maken moest. (Zapukalem, a drzwi otworzyla kobieta lub dama – sam nie wiem, co o niej myslec; Ik klopte, en de deur werd geopend door een vrouw of dame – Zapukalem, a drzwi otworzyla kobieta lub dama, ik weet zelf niet recht wat ik van haar maken moest – sam nie wiem, co o niej myslec). Ze zag zeer bleek. (Wygladala bardzo blado; Ze zag zeer bleek – Wygladala bardzo blado). Haar trekken droegen sporen van vermoeidheid, en deden me denken aan myn vrouw als de wasch beredderd is. (Jej rysy nosily slady zmeczenia i przypominaly mi moja zone, gdy pranie jest gotowe; Haar trekken droegen sporen van vermoeidheid – Jej rysy nosily slady zmeczenia, en deden me denken aan myn vrouw als de wasch beredderd is – i przypominaly mi moja zone, gdy pranie jest gotowe). Ze was gekleed in een wit lang hemd, of jak zonder schoot, dat haar tot de knie?n hing, en aan de voorzyde met een zwart speldje was vastgemaakt. (Byla ubrana w biala dluga koszule lub kaftan bez spоdnicy, ktоry siegal jej do kolan i byl przypiety z przodu czarna spinka; Ze was gekleed in een wit lang hemd – Byla ubrana w biala dluga koszule, of jak zonder schoot – lub kaftan bez spоdnicy, dat haar tot de knie?n hing – ktоry siegal jej do kolan, en aan de voorzyde met een zwart speldje was vastgemaakt – i byl przypiety z przodu czarna spinka). In-plaats van een behoorlyke japon of rok, droeg ze daaronder een stuk donker gebloemd lynwaad, dat eenige malen om het lyf gewikkeld scheen, en hare heupen en knie?n vry nauw omsloot. (Zamiast porzadnej sukni lub spоdnicy, miala na sobie kawalek ciemnego kwiecistego plоtna, ktоry wydawal sie byc kilkakrotnie owiniety wokоl ciala i dosc ciasno przylegal do jej bioder i kolan; In-plaats van een behoorlyke japon of rok – Zamiast porzadnej sukni lub spоdnicy, droeg ze daaronder een stuk donker gebloemd lynwaad – miala na sobie kawalek ciemnego kwiecistego plоtna, dat eenige malen om het lyf gewikkeld scheen – ktоry wydawal sie byc kilkakrotnie owiniety wokоl ciala, en hare heupen en knie?n vry nauw omsloot – i dosc ciasno przylegal do jej bioder i kolan). Er was geen spoor van plooien, wydte of omvang, zooals dit by een vrouw toch behoort. (Nie bylo sladu fald, szerokosci ani objetosci, jak to u kobiet powinno byc; Er was geen spoor van plooien, wydte of omvang – Nie bylo sladu fald, szerokosci ani objetosci, zooals dit by een vrouw toch behoort – jak to u kobiet powinno byc). Ik was bly dat ik Frits niet gezonden had, want haar kleeding kwam me zeer onkiesch voor, en het vreemde daarvan werd nog verhoogd door de losheid waarmee ze zich bewoog, als vond ze zich heel goed zoo. (Cieszylem sie, ze nie wyslalem Fritsa, poniewaz jej strоj wydawal mi sie bardzo nieprzyzwoity, a dziwnosc tego byla jeszcze bardziej podkreslona przez swobode, z jaka sie poruszala, jakby czula sie w nim bardzo dobrze; Ik was bly dat ik Frits niet gezonden had – Cieszylem sie, ze nie wyslalem Fritsa, want haar kleeding kwam me zeer onkiesch voor – poniewaz jej strоj wydawal mi sie bardzo nieprzyzwoity, en het vreemde daarvan werd nog verhoogd door de losheid waarmee ze zich bewoog – a dziwnosc tego byla jeszcze bardziej podkreslona przez swobode, z jaka sie poruszala, als vond ze zich heel goed zoo – jakby czula sie w nim bardzo dobrze). Het mensch scheen volstrekt niet te weten dat ze er niet uitzag als andere vrouwen. (Kobieta wydawala sie zupelnie nie zdawac sobie sprawy, ze nie wyglada jak inne kobiety; Het mensch scheen volstrekt niet te weten – Kobieta wydawala sie zupelnie nie zdawac sobie sprawy, dat ze er niet uitzag als andere vrouwen – ze nie wyglada jak inne kobiety). Ook kwam het me voor, dat ze volstrekt niet verlegen was over myn komst. (Rоwniez wydawalo mi sie, ze wcale nie byla zawstydzona moim przybyciem; Ook kwam het me voor – Rоwniez wydawalo mi sie, dat ze volstrekt niet verlegen was over myn komst – ze wcale nie byla zawstydzona moim przybyciem). Ze verborg niets onder de tafel, verschoof de stoelen niet, en deed niets van wat toch het gebruik is, als er een vreemdeling komt van een deftig voorkomen. (Nie ukrywala nic pod stolem, nie przesuwala krzesel i nie robila nic, co zwykle robi sie, gdy przychodzi obcy o powaznym wygladzie; Ze verborg niets onder de tafel – Nie ukrywala nic pod stolem, verschoof de stoelen niet – nie przesuwala krzesel, en deed niets van wat toch het gebruik is – i nie robila nic, co zwykle robi sie, als er een vreemdeling komt van een deftig voorkomen – gdy przychodzi obcy o powaznym wygladzie).
Ze had, als een Chinesche, de haren achter over gekamd, en die achter het hoofd in een soort van strik of knoop saamgebonden. (Miala wlosy zaczesane do tylu jak Chinka i zwiazane z tylu glowy w rodzaj kokardki lub wezla; Ze had, als een Chinesche, de haren achter over gekamd – Miala wlosy zaczesane do tylu jak Chinka, en die achter het hoofd in een soort van strik of knoop saamgebonden – i zwiazane z tylu glowy w rodzaj kokardki lub wezla). Later heb ik vernomen dat haar kleeding een soort van indische dracht is, die ze daar-te-lande sarong en kabaai noemen, maar ik vond het heel leelyk. (Pоzniej dowiedzialem sie, ze jej strоj to rodzaj indyjskiego ubioru, ktоry tam nazywaja sarong i kabaai, ale uwazalem go za bardzo brzydki; Later heb ik vernomen dat haar kleeding een soort van indische dracht is – Pоzniej dowiedzialem sie, ze jej strоj to rodzaj indyjskiego ubioru, die ze daar-te-lande sarong en kabaai noemen – ktоry tam nazywaja sarong i kabaai, maar ik vond het heel leelyk – ale uwazalem go za bardzo brzydki).
Is u juffrouw Sjaalman? vroeg ik. (Czy jest pani Sjaalman? – zapytalem; Is u juffrouw Sjaalman – Czy jest pani Sjaalman, vroeg ik – zapytalem).
Wien heb ik de eer te spreken? zeide zy, en wel op een toon waarin iets lag, alsof ook ik wat eer had moeten brengen in myn vraag. (Z kim mam zaszczyt rozmawiac? – odpowiedziala, i to tonem, w ktоrym bylo cos, jakbym rоwniez ja powinien okazac pewien szacunek w moim pytaniu; Wien heb ik de eer te spreken? – Z kim mam zaszczyt rozmawiac, zeide zy – odpowiedziala, en wel op een toon waarin iets lag, alsof ook ik wat eer had moeten brengen in myn vraag – i to tonem, w ktоrym bylo cos, jakbym rоwniez ja powinien okazac pewien szacunek w moim pytaniu).
Nu, van komplimenten houd ik niet. (Cоz, nie lubie komplementоw; Nu, van komplimenten houd ik niet – Cоz, nie lubie komplementоw). Met een principaal is dit wat anders, en ik ben te lang by de zaken, om myn wereld niet te kennen. (Z glоwnym klientem to co innego, a ja jestem zbyt dlugo w interesach, by nie znac swojego swiata; Met een principaal is dit wat anders – Z glоwnym klientem to co innego, en ik ben te lang by de zaken, om myn wereld niet te kennen – a ja jestem zbyt dlugo w interesach, by nie znac swojego swiata). Maar om daar veel omslag te verkoopen op een derde verdieping, vond ik niet noodig. (Ale sprzedawac tam duzo ceremonii na trzecim pietrze nie uwazalem za konieczne; Maar om daar veel omslag te verkoopen op een derde verdieping – Ale sprzedawac tam duzo ceremonii na trzecim pietrze, vond ik niet noodig – nie uwazalem za konieczne). Ik zei dus kort-af, dat ik m'nheer Droogstoppel was, makelaar in koffi, Lauriergracht, No 37, en dat ik haar man spreken wilde. (Powiedzialem wiec krоtko, ze jestem panem Droogstoppelem, maklerem kawowym z Lauriergracht 37, i ze chce rozmawiac z jej mezem; Ik zei dus kort-af – Powiedzialem wiec krоtko, dat ik m'nheer Droogstoppel was – ze jestem panem Droogstoppelem, makelaar in koffi, Lauriergracht, No 37 – maklerem kawowym z Lauriergracht 37, en dat ik haar man spreken wilde – i ze chce rozmawiac z jej mezem). Wel ja, waarom zou ik omslag maken? (No cоz, dlaczego mialbym robic ceregiele?; Wel ja, waarom zou ik omslag maken? – No cоz, dlaczego mialbym robic ceregiele?)
Ze wees my een matten stoeltjen aan, en nam een klein meisje op den schoot, dat op den grond zat te spelen. (Wskazala mi matowe krzeslo i wziela na kolana mala dziewczynke, ktоra bawila sie na podlodze; Ze wees my een matten stoeltjen aan – Wskazala mi matowe krzeslo, en nam een klein meisje op den schoot – i wziela na kolana mala dziewczynke, dat op den grond zat te spelen – ktоra bawila sie na podlodze). De kleine jongen dien ik had hooren zingen, zag me strak aan, en bekeek me van 't hoofd tot de voeten. (Maly chlopiec, ktоrego slyszalem spiewajacego, patrzyl na mnie intensywnie i ogladal mnie od stоp do glоw; De kleine jongen dien ik had hooren zingen – Maly chlopiec, ktоrego slyszalem spiewajacego, zag me strak aan – patrzyl na mnie intensywnie, en bekeek me van 't hoofd tot de voeten – i ogladal mnie od stоp do glоw). Die scheen ook volstrekt niet verlegen! (Ten tez wcale nie wydawal sie zawstydzony!; Die scheen ook volstrekt niet verlegen! – Ten tez wcale nie wydawal sie zawstydzony!) Het was een knaapje van een jaar of zes, ook al vreemd gekleed. (To byl chlopiec w wieku okolo szesciu lat, rоwniez dziwnie ubrany; Het was een knaapje van een jaar of zes – To byl chlopiec w wieku okolo szesciu lat, ook al vreemd gekleed – rоwniez dziwnie ubrany). Zyn wyd broekje reikte ter-nauwernood tot de helft van de dy, en de beentjes waren bloot van daar tot aan den enkel. (Jego szerokie spodenki ledwo siegaly polowy uda, a nogi byly gole od tego miejsca do kostki; Zyn wyd broekje reikte ter-nauwernood tot de helft van de dy – Jego szerokie spodenki ledwo siegaly polowy uda, en de beentjes waren bloot van daar tot aan den enkel – a nogi byly gole od tego miejsca do kostki). Heel indecent, vind ik. (Uwazam to za bardzo nieprzyzwoite; Heel indecent, vind ik – Uwazam to za bardzo nieprzyzwoite). ‘Kom je om papa te spreken?’ vroeg hy op-eens, en ik begreep terstond dat de opvoeding van dat knaapje veel te wenschen overliet, anders had hy: ‘komt u’ gezegd. (Przyszedles porozmawiac z tata? – zapytal nagle, i od razu zrozumialem, ze wychowanie tego chlopca pozostawia wiele do zyczenia, inaczej powiedzialby: 'przyszedl pan'; Kom je om papa te spreken? – Przyszedles porozmawiac z tata? vroeg hy op-eens – zapytal nagle, en ik begreep terstond dat de opvoeding van dat knaapje veel te wenschen overliet – i od razu zrozumialem, ze wychowanie tego chlopca pozostawia wiele do zyczenia, anders had hy: ‘komt u’ gezegd – inaczej powiedzialby: 'przyszedl pan'). Maar omdat ik met myn houding verlegen was, en wel wat praten wilde, antwoordde ik: (Ale poniewaz bylem zaklopotany moja postawa i chcialem porozmawiac, odpowiedzialem; Maar omdat ik met myn houding verlegen was – Ale poniewaz bylem zaklopotany moja postawa, en wel wat praten wilde – i chcialem porozmawiac, antwoordde ik – odpowiedzialem):
Ja, kereltje, ik kom om je papa te spreken. (Tak, chlopcze, przyszedlem porozmawiac z twoim tata; Ja, kereltje, ik kom om je papa te spreken – Tak, chlopcze, przyszedlem porozmawiac z twoim tata). Zou hy spoedig komen, denkje? (Myslisz, ze wkrоtce przyjdzie?; Zou hy spoedig komen, denkje? – Myslisz, ze wkrоtce przyjdzie?)
Dat weet ik niet. (Nie wiem tego; Dat weet ik niet – Nie wiem tego). Hy is uit, en zoekt geld om een verfdoos voor me te koopen. (Wyszedl i szuka pieniedzy, zeby kupic mi zestaw do malowania; Hy is uit – Wyszedl, en zoekt geld om een verfdoos voor me te koopen – i szuka pieniedzy, zeby kupic mi zestaw do malowania). (Frits zegt: verwdoos, maar dit doe ik niet. Verf is verf, en geen verw.) (Frits mоwi: verwdoos, ale tego nie zrobie. Verf to farba, a nie verw; Frits zegt: verwdoos, maar dit doe ik niet – Frits mоwi: verwdoos, ale tego nie zrobie, Verf is verf, en geen verw – Farba to farba, a nie verw).
Stil, myn jongen, zei de vrouw. (Cicho, mоj chlopcze, powiedziala kobieta; Stil, myn jongen – Cicho, mоj chlopcze, zei de vrouw – powiedziala kobieta). Speel wat met je prenten, of met de chinesche speeldoos. (Pobaw sie troche swoimi obrazkami lub chinskim pudelkiem do zabawy; Speel wat met je prenten – Pobaw sie troche swoimi obrazkami, of met de chinesche speeldoos – lub chinskim pudelkiem do zabawy).
Je weet immers dat die m'nheer gister alles heeft meegenomen. (Wiesz przeciez, ze ten pan wczoraj wszystko zabral; Je weet immers dat die m'nheer gister alles heeft meegenomen – Wiesz przeciez, ze ten pan wczoraj wszystko zabral).
Ook zyn moeder noemde hy: je, en er scheen een ‘heer’ geweest te zyn, die alles ‘meegenomen had’…een vroolyk bezoek! (Nazywal rоwniez swoja matke: „ty”, i wydawalo sie, ze byl tam „pan”, ktоry wszystko „zabral”… wesola wizyta!; Ook zyn moeder noemde hy: je – Nazywal rоwniez swoja matke: „ty”, en er scheen een ‘heer’ geweest te zyn, die alles ‘meegenomen had’ – i wydawalo sie, ze byl tam „pan”, ktоry wszystko „zabral”, een vroolyk bezoek – wesola wizyta!). De vrouw scheen ook niet opgeruimd, want ter-sluik wischte zy haar oog af, terwyl zy 't kleine meisje by haar broertje bracht. (Kobieta tez nie wydawala sie byc w dobrym nastroju, bo ukradkiem otarla oko, gdy przyniosla mala dziewczynke do jej brata; De vrouw scheen ook niet opgeruimd – Kobieta tez nie wydawala sie byc w dobrym nastroju, want ter-sluik wischte zy haar oog af – bo ukradkiem otarla oko, terwyl zy 't kleine meisje by haar broertje bracht – gdy przyniosla mala dziewczynke do jej brata). ‘Dааr, zeide zy, speel wat met Nonni.’ (Tam, powiedziala, pobaw sie troche z Nonni; Dааr, zeide zy – Tam, powiedziala, speel wat met Nonni – pobaw sie troche z Nonni). Een rare naam. (Dziwne imie; Een rare naam – Dziwne imie). En dit deed hy. (I tak zrobil; En dit deed hy – I tak zrobil).
Wel juffrouw, vroeg ik, verwacht u spoedig uw man? (Cоz, prosze pani, zapytalem, czy spodziewa sie pani wkrоtce swojego meza?; Wel juffrouw – Cоz, prosze pani, verwacht u spoedig uw man? – czy spodziewa sie pani wkrоtce swojego meza?)
Ik kan 't niet bepalen, antwoordde zy. (Nie moge tego okreslic, odpowiedziala; Ik kan 't niet bepalen – Nie moge tego okreslic, antwoordde zy – odpowiedziala).
Daar liet op-eens de kleine jongen, die met zyn zusje schuitjevaren gespeeld had, deze in den steek, en vroeg my: (Nagle maly chlopiec, ktоry bawil sie z siostra w lоdke, przestal i zapytal mnie; Daar liet op-eens de kleine jongen – Nagle maly chlopiec, die met zyn zusje schuitjevaren gespeeld had – ktоry bawil sie z siostra w lоdke, deze in den steek – przestal, en vroeg my – i zapytal mnie):
M'nheer, waarom zeg je tegen mama: juffrouw? (Prosze pana, dlaczego mоwi pan do mamy: juffrouw?; M'nheer, waarom zeg je tegen mama: juffrouw – Prosze pana, dlaczego mоwi pan do mamy: juffrouw?)
Hoe dan, kereltje, zei ik, wat moet ik dan zeggen? (Jak wiec, chlopcze, zapytalem, co powinienem wtedy powiedziec?; Hoe dan, kereltje – Jak wiec, chlopcze, zei ik – zapytalem, wat moet ik dan zeggen – co powinienem wtedy powiedziec?)
Wel…zooals andere menschen! (Cоz… jak inni ludzie!; Wel…zooals andere menschen – Cоz… jak inni ludzie!) De juffrouw is beneden. (Juffrouw jest na dole; De juffrouw is beneden – Juffrouw jest na dole). Ze verkoopt schotels en priktollen. (Sprzedaje talerze i baczki; Ze verkoopt schotels en priktollen – Sprzedaje talerze i baczki).
Nu ben ik makelaar in koffi – Last & Co, Lauriergracht, No 37 – we zyn met ons dertienen op 't kantoor, en als ik Stern meereken, die geen salaris ontvangt, zyn er veertien. (Teraz jestem maklerem kawowym – Last & Co, Lauriergracht nr 37 – mamy trzynastu w biurze, a jesli liczyc Sterna, ktоry nie otrzymuje wynagrodzenia, jest nas czternastu; Nu ben ik makelaar in koffi – Teraz jestem maklerem kawowym, Last & Co, Lauriergracht, No 37 – Last & Co, Lauriergracht nr 37, we zyn met ons dertienen op 't kantoor – mamy trzynastu w biurze, en als ik Stern meereken – a jesli liczyc Sterna, die geen salaris ontvangt – ktоry nie otrzymuje wynagrodzenia, zyn er veertien – jest nas czternastu). Welnu, myn vrouw is: juffrouw, en moest ik nu tegen d?t mensch: mevrouw zeggen? (Cоz, moja zona to juffrouw, a czy teraz mialbym mоwic do tej kobiety: pani?; Welnu, myn vrouw is: juffrouw – Cоz, moja zona to juffrouw, en moest ik nu tegen d?t mensch: mevrouw zeggen? – a czy teraz mialbym mоwic do tej kobiety: pani?) Dit ging toch niet! (To nie moglo tak byc!; Dit ging toch niet – To nie moglo tak byc!) Ieder moet in zyn stand blyven, en wat meer is, gister hadden de deurwaarders den boel weggehaald. (Kazdy powinien trzymac sie swojego stanu, a co wiecej, wczoraj komornicy zabrali caly dobytek; Ieder moet in zyn stand blyven – Kazdy powinien trzymac sie swojego stanu, en wat meer is, gister hadden de deurwaarders den boel weggehaald – a co wiecej, wczoraj komornicy zabrali caly dobytek). Ik vond myn: juffrouw dus w?l, en bleef er by. (Uwazalem wiec moje: juffrouw za wlasciwe i pozostalem przy tym; Ik vond myn: juffrouw dus w?l – Uwazalem wiec moje: juffrouw za wlasciwe, en bleef er by – i pozostalem przy tym).
Ik vroeg waarom Sjaalman zich niet by my had aangemeld om zyn pak terug te halen? (Zapytalem, dlaczego Sjaalman nie zglosil sie do mnie, zeby odebrac swoja paczke?; Ik vroeg waarom Sjaalman zich niet by my had aangemeld om zyn pak terug te halen – Zapytalem, dlaczego Sjaalman nie zglosil sie do mnie, zeby odebrac swoja paczke?) Ze scheen er van te weten, en zei, dat zy op-reis waren geweest, en wel naar Brussel. (Wygladala na swiadoma tego i powiedziala, ze byli w podrоzy, a mianowicie w Brukseli; Ze scheen er van te weten – Wygladala na swiadoma tego, en zei, dat zy op-reis waren geweest – i powiedziala, ze byli w podrоzy, en wel naar Brussel – a mianowicie w Brukseli). Dat hy daar voor de Indеpendance gewerkt had, maar dat hy er niet had kunnen blyven, omdat zyn artikels oorzaak waren dat het blad aan de fransche grenzen zoo dikwyls werd afgewezen. (Ze pracowal tam dla „Indеpendance”, ale nie mоgl tam zostac, poniewaz jego artykuly byly powodem, dla ktоrego gazeta byla tak czesto odrzucana na francuskich granicach; Dat hy daar voor de Indеpendance gewerkt had – Ze pracowal tam dla „Indеpendance”, maar dat hy er niet had kunnen blyven – ale nie mоgl tam zostac, omdat zyn artikels oorzaak waren dat het blad aan de fransche grenzen zoo dikwyls werd afgewezen – poniewaz jego artykuly byly powodem, dla ktоrego gazeta byla tak czesto odrzucana na francuskich granicach). Dat ze sedert eenige dagen in Amsterdam teruggekeerd waren, omdat Sjaalman hier een betrekking zou krygen… (Ze wrоcili do Amsterdamu kilka dni temu, poniewaz Sjaalman mial tu dostac prace…; Dat ze sedert eenige dagen in Amsterdam teruggekeerd waren – Ze wrоcili do Amsterdamu kilka dni temu, omdat Sjaalman hier een betrekking zou krygen – poniewaz Sjaalman mial tu dostac prace…)
Zeker by Gaafzuiger? vroeg ik. (Na pewno u Gaafzuigera? – zapytalem; Zeker by Gaafzuiger? – Na pewno u Gaafzuigera? vroeg ik – zapytalem).
Ja, dat was het! (Tak, to bylo to!; Ja, dat was het! – Tak, to bylo to!) Maar dit was tegengeloopen, zeide zy. (Ale to sie nie udalo, powiedziala; Maar dit was tegengeloopen – Ale to sie nie udalo, zeide zy – powiedziala). Nu, hiervan wist ik meer dan zyzelf. (Cоz, wiedzialem o tym wiecej niz ona sama; Nu, hiervan wist ik meer dan zyzelf – Cоz, wiedzialem o tym wiecej niz ona sama). Hy had de Aglaia laten vallen, en was lui, pedant en ziekelyk…precies, dааrom was hy weggejaagd. (Upuscil Aglaia, byl leniwy, pedantyczny i chorowity… dokladnie dlatego zostal wyrzucony; Hy had de Aglaia laten vallen – Upuscil Aglaia, en was lui, pedant en ziekelyk – i byl leniwy, pedantyczny i chorowity, precies, dааrom was hy weggejaagd – dokladnie dlatego zostal wyrzucony).
En, ging ze voort, dat hy zeker dezer dagen by my komen zou, en misschien wel juist naar my toe was, om antwoord te vragen op 't verzoek dat hy my gedaan had. (I dodala, ze z pewnoscia w najblizszych dniach przyjdzie do mnie, a moze nawet wlasnie do mnie przyszedl, aby zapytac o odpowiedz na prosbe, ktоra do mnie skierowal; En, ging ze voort – I dodala, dat hy zeker dezer dagen by my komen zou – ze z pewnoscia w najblizszych dniach przyjdzie do mnie, en misschien wel juist naar my toe was – a moze nawet wlasnie do mnie przyszedl, om antwoord te vragen op 't verzoek dat hy my gedaan had – aby zapytac o odpowiedz na prosbe, ktоra do mnie skierowal).
Ik zei dat Sjaalman maar eens komen zou, maar dat hy niet moest schellen, want dit is zoo lastig voor de meid. (Powiedzialem, ze Sjaalman powinien przyjsc, ale nie powinien dzwonic, bo to jest tak uciazliwe dla sluzacej; Ik zei dat Sjaalman maar eens komen zou – Powiedzialem, ze Sjaalman powinien przyjsc, maar dat hy niet moest schellen – ale nie powinien dzwonic, want dit is zoo lastig voor de meid – bo to jest tak uciazliwe dla sluzacej). Als hy wat wachtte, zei ik, zou de deur wel eens opengaan, als er iemand uit moest. (Jesli troche poczeka, powiedzialem, drzwi moga sie otworzyc, gdy ktos bedzie wychodzil; Als hy wat wachtte – Jesli troche poczeka, zei ik – powiedzialem, zou de deur wel eens opengaan – drzwi moga sie otworzyc, als er iemand uit moest – gdy ktos bedzie wychodzil). En toen ging ik heen, en nam myn bruidsuikers weer mee, want, ronduit gezegd, het beviel me daar niet. (A potem poszedlem i zabralem ze soba moje cukierki weselne, bo szczerze mоwiac, nie podobalo mi sie tam; En toen ging ik heen – A potem poszedlem, en nam myn bruidsuikers weer mee – i zabralem ze soba moje cukierki weselne, want, ronduit gezegd, het beviel me daar niet – bo szczerze mоwiac, nie podobalo mi sie tam). Ik voelde me niet op myn gemak. (Nie czulem sie swobodnie; Ik voelde me niet op myn gemak – Nie czulem sie swobodnie). Een makelaar is toch geen kruier, dunkt me, en ik beweer dat ik er fatsoenlyk uitzie. (Makler nie jest przeciez tragarzem, mysle, i twierdze, ze wygladam przyzwoicie; Een makelaar is toch geen kruier – Makler nie jest przeciez tragarzem, dunkt me – mysle, en ik beweer dat ik er fatsoenlyk uitzie – i twierdze, ze wygladam przyzwoicie). Ik had myn jas met bont aan, en toch zat ze daar zoo eenvoudig, en praatte zoo kalm met haar kinderen, alsof ze alleen was. (Mialem na sobie futrzana kurtke, a ona siedziala tam tak prosto i rozmawiala tak spokojnie ze swoimi dziecmi, jakby byla sama; Ik had myn jas met bont aan – Mialem na sobie futrzana kurtke, en toch zat ze daar zoo eenvoudig – a ona siedziala tam tak prosto, en praatte zoo kalm met haar kinderen – i rozmawiala tak spokojnie ze swoimi dziecmi, alsof ze alleen was – jakby byla sama). Bovendien ze scheen geschreid te hebben, en ontevreden menschen kan ik niet verdragen. (Ponadto, wydawalo sie, ze plakala, a nie moge zniesc niezadowolonych ludzi; Bovendien ze scheen geschreid te hebben – Ponadto, wydawalo sie, ze plakala, en ontevreden menschen kan ik niet verdragen – a nie moge zniesc niezadowolonych ludzi). Ook was 't er koud en ongezellig – zeker omdat de boel weggehaald was – en ik houd veel van gezelligheid in een kamer. (Bylo tam rоwniez zimno i nieprzyjemnie – zapewne dlatego, ze caly dobytek zostal zabrany – a ja bardzo lubie przytulnosc w pokoju; Ook was 't er koud en ongezellig – Bylo tam rоwniez zimno i nieprzyjemnie, zeker omdat de boel weggehaald was – zapewne dlatego, ze caly dobytek zostal zabrany, en ik houd veel van gezelligheid in een kamer – a ja bardzo lubie przytulnosc w pokoju). Onder het naar-huis gaan besloot ik het met Bastiaans nog eens aantezien, omdat ik niet gaarne iemand op-straat zet. (Wracajac do domu, postanowilem jeszcze raz przyjrzec sie sprawie z Bastiaansem, poniewaz nie lubie wyrzucac nikogo na ulice; Onder het naar-huis gaan besloot ik het met Bastiaans nog eens aantezien – Wracajac do domu, postanowilem jeszcze raz przyjrzec sie sprawie z Bastiaansem, omdat ik niet gaarne iemand op-straat zet – poniewaz nie lubie wyrzucac nikogo na ulice).
Nu volgt de eerste week van Stern. (Teraz nadchodzi pierwszy tydzien Sterna; Nu volgt de eerste week van Stern – Teraz nadchodzi pierwszy tydzien Sterna). Het spreekt vanzelf dat er veel in voorkomt, dat my niet bevalt. (Oczywiscie, ze jest tam wiele rzeczy, ktоre mi sie nie podobaja; Het spreekt vanzelf dat er veel in voorkomt – Oczywiscie, ze jest tam wiele rzeczy, dat my niet bevalt – ktоre mi sie nie podobaja). Maar ik moet me houden aan artikel twee, en de Rosemeyers hebben 't goed gevonden. (Ale musze trzymac sie artykulu drugiego, a Rosemeyerowie to zaakceptowali; Maar ik moet me houden aan artikel twee – Ale musze trzymac sie artykulu drugiego, en de Rosemeyers hebben 't goed gevonden – a Rosemeyerowie to zaakceptowali). Ik geloof, dat ze Stern in de hoogte steken, omdat hy een oom heeft te Hamburg, die in suiker doet. (Mysle, ze chwala Sterna, poniewaz ma wujka w Hamburgu, ktоry handluje cukrem; Ik geloof, dat ze Stern in de hoogte steken – Mysle, ze chwala Sterna, omdat hy een oom heeft te Hamburg, die in suiker doet – poniewaz ma wujka w Hamburgu, ktоry handluje cukrem).
Sjaalman was er inderdaad geweest. (Sjaalman rzeczywiscie tam byl; Sjaalman was er inderdaad geweest – Sjaalman rzeczywiscie tam byl). Hy had Stern gesproken, en aan dezen eenige woorden en zaken uitgelegd, die hy niet begreep. (Rozmawial ze Sternem i wyjasnil mu kilka slоw i spraw, ktоrych nie rozumial; Hy had Stern gesproken – Rozmawial ze Sternem, en aan dezen eenige woorden en zaken uitgelegd – i wyjasnil mu kilka slоw i spraw, die hy niet begreep – ktоrych nie rozumial). Die Stern niet begreep, meen ik. (Ktоrych Stern nie rozumial, mam na mysli; Die Stern niet begreep, meen ik – Ktоrych Stern nie rozumial, mam na mysli). Ik verzoek nu den lezer de volgende hoofdstukken doortebyten, dan beloof ik naderhand weer iets van meer solieden aard, van my, Batavus Droogstoppel, makelaar in koffi: Last & Co, Lauriergracht, No 37. (Prosze teraz czytelnika o przeczytanie kolejnych rozdzialоw, a potem obiecuje znowu cos bardziej solidnego ode mnie, Batavusa Droogstoppela, maklera kawowego: Last & Co, Lauriergracht, nr 37; Ik verzoek nu den lezer de volgende hoofdstukken doortebyten – Prosze teraz czytelnika o przeczytanie kolejnych rozdzialоw, dan beloof ik naderhand weer iets van meer solieden aard – a potem obiecuje znowu cos bardziej solidnego, van my, Batavus Droogstoppel, makelaar in koffi – ode mnie, Batavusa Droogstoppela, maklera kawowego: Last & Co, Lauriergracht, No 37 – Last & Co, Lauriergracht, nr 37).
Rozdzial 5: Podrоz do Lebak
Vyfde hoofdstuk
Er was des morgens te tien ure een ongewone beweging op den grooten weg die de afdeeling Pandeglang verbindt met Lebak. (O dziesiatej rano na glоwnej drodze laczacej oddzial Pandeglang z Lebak panowal niezwykly ruch; des morgens – rano, ongewone beweging – niezwykly ruch, grooten weg – glоwna droga, afdeeling – oddzial, verbindt – laczy, Lebak – Lebak).
‘Groote weg’ is misschien wat veel gezegd voor 't breed voetpad dat men, uit beleefdheid en by-gebrek aan beter, de ‘weg’ noemde. (‘Groote weg’ to byc moze za duzo powiedziane na szeroka sciezke, ktоra z grzecznosci i braku lepszego, nazywano droga; groote weg – wielka droga, breed voetpad – szeroka sciezka, beleefdheid – grzecznosc, by-gebrek – brak, weg – droga).
Maar als men met een vierspannig rytuig vertrok van Serang, de hoofdplaats der residentie Bantam, met het voornemen zich te begeven naar Rangkas-Betoeng, de nieuwe hoofdplaats van 't Lebaksche, kon men nagenoeg zeker zyn, te-eeniger-tyd daar aantekomen. (Ale jesli ktos wyruszyl czterokonnym powozem z Serang, glоwnej miejscowosci rezydencji Bantam, z zamiarem udania sie do Rangkas-Betoeng, nowej glоwnej miejscowosci Lebak, mozna bylo byc niemal pewnym, ze tam sie dotrze; vierspannig rytuig – czterokonny powоz, vertrok – wyruszyl, hoofdplaats – glоwna miejscowosc, residentie – rezydencja, voornemen – zamiar, zich te begeven – udac sie, nagenoeg zeker – niemal pewnym, te-eeniger-tyd – predzej czy pоzniej, aantekomen – dotrzec).
't Was dus een weg. (To wiec byla droga; weg – droga).
Wel bleef men gedurig steken in den modder, die in de Bantamsche laaglanden zwaar, kleierig en klevend is, wel was men telkens genoodzaakt de hulp interoepen van de bewoners der naastby gelegen dorpen – ook al waren ze niet zееr naby, want de dorpen zyn niet menigvuldig in die streken – maar als men er dan eindelyk in geslaagd was, een twintigtal landbouwers uit den omtrek by-een te krygen, duurde het gewoonlyk niet zeer lang, voor men paarden en wagen weder op vasten grond had gebracht. (Czesto grzezlismy w blocie, ktоre na nizinach Bantam jest ciezkie, gliniaste i kleiste, czesto bylismy zmuszeni wzywac pomoc mieszkancоw pobliskich wiosek – nawet jesli nie byly one bardzo blisko, bo wioski w tych okolicach sa rzadkie – ale kiedy w koncu udalo sie zebrac okolo dwudziestu rolnikоw z okolicy, zazwyczaj nie trwalo dlugo, zanim konie i wоz zostaly z powrotem na twardym gruncie; gedurig steken – czesto grzeznac, modder – bloto, Bantamsche laaglanden – niziny Bantam, zwaar – ciezki, kleierig – gliniasty, klevend – kleiste, telkens genoodzaakt – czesto zmuszeni, hulp interoepen – wzywac pomoc, naastby gelegen dorpen – pobliskie wioski, menigvuldig – liczny, streken – okolice, twintigtal landbouwers – okolo dwudziestu rolnikоw, omtrek – okolica, by-een te krygen – zebrac, gewoonlyk – zazwyczaj, zeer lang – bardzo dlugo, paarden en wagen – konie i wоz, weder – ponownie, vasten grond – twardy grunt, gebracht – przyniesiony).
De koetsier klapte met de zweep, de loopers – in Europa zou men, geloof ik, zeggen ‘palfreniers’ of liever, er bestaat in Europa niets wat met deze loopers overeenkomt – die onvergelykbare loopers dan, met hun korte dikke zweepjes, huppelden weer aan de zyde van het vierspan, kreschen onbeschryfelyke geluiden, en sloegen de paarden ter-aanmoediging onder den buik. (Woznica strzelal z bicza, a biegacze – w Europie powiedzielibysmy, jak sadze, ‘palfrenierzy’, a raczej, w Europie nie ma nic, co mogloby sie rоwnac z tymi biegaczami – ci nieporоwnywalni biegacze, ze swoimi krоtkimi, grubymi biczami, znowu podskakiwali po bokach czterokonnego zaprzegu, wydawali niewyobrazalne dzwieki i uderzali konie pod brzuch, aby je zachecic; koetsier – woznica, klapte – strzelal, zweep – bicz, loopers – biegacze, palfreniers – palfrenierzy, onvergelykbare – nieporоwnywalni, korte dikke zweepjes – krоtkie, grube bicze, huppelden – podskakiwali, zyde – bok, vierspan – czterokonny zaprzeg, kreschen – wydawali dzwieki, onbeschryfelyke geluiden – niewyobrazalne dzwieki, sloegen – uderzali, paarden – konie, ter-aanmoediging – aby zachecic, onder den buik – pod brzuch).
Zоо hotste men dan eenigen tyd voort, tot het verdrietig oogenblik weer daar was, dat men tot over de assen wegzonk in den modder. (Tak wiec jechano przez jakis czas, az nadszedl smutny moment, gdy znowu zanurzono sie w blocie po osie; hotste men voort – jechano, eenigen tyd – jakis czas, verdrietig oogenblik – smutny moment, wegzonk – zanurzono sie, den modder – bloto, tot over de assen – po osie).
Dan begon het geroep om hulp op-nieuw. (Wtedy znowu zaczeto wolac o pomoc; begon – zaczeto, het geroep om hulp – wolac o pomoc, op-nieuw – znowu).
Men wachtte geduldig tot die hulp kwam, en… sukkelde verder. (Czekano cierpliwie, az przyjdzie pomoc i… ruszono dalej; wachtte – czekano, geduldig – cierpliwie, hulp kwam – pomoc przyszla, sukkelde verder – ruszono dalej).
Dikwyls, als ik dien weg langs ging, was 't my als zou ik hier of daar een wagen vinden met reizigers uit de vorige eeuw, die in den modder gezakt, en vergeten waren. (Czesto, gdy szedlem ta droga, wydawalo mi sie, ze tu czy tam znajde wоz z podrоznikami z poprzedniego wieku, ktоry ugrzazl w blocie i zostal zapomniany; dikwyls – czesto, weg langs ging – szedlem ta droga, was 't my als – wydawalo mi sie, hier of daar – tu czy tam, een wagen vinden – znalezc wоz, reizigers uit de vorige eeuw – podrоznicy z poprzedniego wieku, in den modder gezakt – ugrzazl w blocie, vergeten – zapomniany).
Maar dit is me nooit voorgekomen. (Ale to mi sie nigdy nie przydarzylo; maar dit is me nooit – ale to mi sie nigdy, voorgekomen – przydarzylo).
Ik veronderstel dus dat allen die ooit dezen weg langs kwamen, eindelyk zyn aangeland waar ze wezen wilden. (Zakladam wiec, ze wszyscy, ktоrzy kiedykolwiek ta droga szli, ostatecznie dotarli tam, gdzie chcieli; ik veronderstel – zakladam, dus dat allen – wiec ze wszyscy, ooit dezen weg langs kwamen – kiedykolwiek ta droga szli, eindelyk – ostatecznie, zyn aangeland – dotarli, waar ze wezen wilden – gdzie chcieli).
Men zou zich zeer vergissen, wanneer men zich van den geheelen grooten weg op Java, een denkbeeld vormde naar den maatstaf van dien weg in 't Lebaksche. (Bardzo by sie ktos pomylil, gdyby wyobrazil sobie cala glоwna droge na Jawie na podstawie tej drogi w Lebak; zou zich zeer vergissen – bardzo by sie pomylil, geheelen grooten weg op Java – cala glоwna droga na Jawie, een denkbeeld vormde – wyobrazic sobie, naar den maatstaf van dien weg – na podstawie tej drogi, 't Lebaksche – Lebak).
De eigenlyke heirbaan met zyn vele zytakken, die de maarschalk Daendels met groote opoffering van volk deed aanleggen, is inderdaad een prachtig stuk werks, en men staat verbaasd over de geestkracht van den man die, ondanks alle bezwaren welke zyn benyders en tegenstanders in 't moederland hem in den weg legden, den onwil der bevolking en de ontevredenheid der hoofden durfde trotsen, om iets tot-stand te brengen, dat thans nog de bewondering van iederen bezoeker opwekt en verdient. (Wlasciwa droga glоwna z wieloma odgalezieniami, ktоra marszalek Daendels zbudowal kosztem wielkich ofiar ludu, jest rzeczywiscie wspanialym dzielem, a czlowiek jest zdumiony duchem czlowieka, ktоry mimo wszelkich trudnosci, jakie stawiali mu jego zazdrosnicy i przeciwnicy w ojczyznie, smial przeciwstawiac sie niecheci ludnosci i niezadowoleniu glоw, aby stworzyc cos, co do dzis budzi podziw kazdego odwiedzajacego i na to zasluguje; eigenlyke heirbaan – wlasciwa droga glоwna, vele zytakken – wiele odgalezien, maarschalk Daendels – marszalek Daendels, groote opoffering van volk – wielkie ofiary ludu, deed aanleggen – zbudowal, inderdaad – rzeczywiscie, prachtig stuk werks – wspaniale dzielo, staat verbaasd – jest zdumiony, geestkracht van den man – duch czlowieka, ondanks alle bezwaren – mimo wszelkich trudnosci, zyn benyders – jego zazdrosnicy, tegenstanders – przeciwnicy, moederland – ojczyzna, den weg legden – stawiali trudnosci, onwil der bevolking – niechec ludnosci, ontevredenheid der hoofden – niezadowolenie glоw, durfde trotsen – smial przeciwstawiac sie, iets tot-stand te brengen – stworzyc cos, thans nog – do dzis, bewondering van iederen bezoeker – podziw kazdego odwiedzajacego, opwekt en verdient – budzi i zasluguje).
Geen paardenpostery dan ook in Europa – zelfs niet in Engeland, Rusland of Hongarye – kan met die op Java worden gelyk gesteld. (Zadna poczta konna w Europie – nawet nie w Anglii, Rosji czy na Wegrzech – nie moze byc rоwna tej na Jawie; geen paardenpostery – zadna poczta konna, Europa – Europa, Engeland – Anglia, Rusland – Rosja, Hongarye – Wegry, kan gelyk gesteld – moze byc rоwna).
Over hooge bergruggen, langs diepten die u doen yzen, vliegt de zwaar bepakte reiswagen in ееn galop voort. (Przez wysokie grzbiety gоrskie, wzdluz przepasci, ktоre mroza krew w zylach, ciezko obciazony powоz leci jednym galopem; hooge bergruggen – wysokie grzbiety gоrskie, diepten die u doen yzen – przepasci, ktоre mroza krew w zylach, zwaar bepakte reiswagen – ciezko obciazony powоz, ееn galop – jednym galopem, voort – dalej).
De koetsier zit als op den bok genageld, uren, ja, gansche dagen achtereen, en zwaait de zware zweep met yzeren arm. (Woznica siedzi jak przybity do kozla, godzinami, tak, calymi dniami, i macha ciezkim biczem zelaznym ramieniem; koetsier – woznica, zit als op den bok genageld – siedzi jak przybity do kozla, uren – godziny, gansche dagen – calymi dniami, achtereen – pod rzad, zwaait – macha, zware zweep – ciezki bicz, yzeren arm – zelazne ramie).
Hy weet juist te berekenen waar en hoeveel hy de hollende paarden moet inhouden, om na vliegend dalen van een berghelling, ginds aan dien hoek… (On dokladnie wie, gdzie i jak bardzo musi powstrzymac pedzace konie, aby po szybkim zjezdzie ze zbocza gоry, tam na zakrecie…; berekenen – obliczyc, hollende paarden – pedzace konie, inhouden – powstrzymac, vliegend dalen – szybki zjazd, berghhelling – zbocze gоry, ginds aan dien hoek – tam na zakrecie).
Myn God, de weg is… weg! We gaan in een afgrond, gilt de onervaren reiziger, daar is geen weg… daar is de diepte! (Boze mоj, droga zniknela! Wpadamy w przepasc, krzyczy niedoswiadczony podrоznik, nie ma drogi… tam jest przepasc!; Myn God – Boze mоj, de weg is… weg – droga zniknela, we gaan in een afgrond – wpadamy w przepasc, gilt de onervaren reiziger – krzyczy niedoswiadczony podrоznik, geen weg – nie ma drogi, daar is de diepte – tam jest przepasc).
Ja, zoo schynt het. (Tak, tak sie wydaje; zoo schynt het – tak sie wydaje).
De weg kromt zich, en juist als ееn galopsprong verder, vasten grond zou doen verliezen aan 't voorspan, wenden zich de paarden, en slingeren het voertuig den hoek om. (Droga zakreca i wlasnie gdyby jeszcze jeden galop utracilby twardy grunt, konie skrecaja i pojazd leci w zakret; weg kromt zich – droga zakreca, ееn galopsprong verder – jeszcze jeden galop, vasten grond – twardy grunt, zouden doen verliezen – stracilby, voorspan – przоd, wenden zich – skrecaja, slingeren het voertuig den hoek om – pojazd leci w zakret).
Ze vliegen de berghoogte op, die ge een oogenblik vroeger niet zaagt, en… de afgrond ligt achter u. (Leca na szczyt gоry, ktоrej chwile wczesniej nie widziales, i… przepasc jest za toba; vliegen de berghoogte op – leca na szczyt gоry, oogenblik vroeger – chwile wczesniej, niet zaagt – nie widziales, afgrond – przepasc, ligt achter u – jest za toba).
Er zyn, by zulke gelegenheid, oogenblikken dat de wagen alleen rust op de raderen aan de buitenzyde van den boog dien ge beschryft: de middelpuntvliedende kracht heeft de binnenwielen van den grond geheven. (Sa chwile, przy takich okazjach, ze wоz opiera sie tylko na kolach po zewnetrznej stronie luku, ktоry opisujesz: sila odsrodkowa uniosla wewnetrzne kola nad ziemie; by zulke gelegenheid – przy takich okazjach, oogenblikken – chwile, wagen rust op de raderen – wоz opiera sie na kolach, buitenzijde van den boog – zewnetrzna strona luku, middelpuntvliedende kracht – sila odsrodkowa, binnenwielen – wewnetrzne kola, van den grond geheven – uniosla nad ziemie).
Er behoort koelbloedigheid toe, de oogen niet te sluiten, en wie voor 't eerst op Java reist, schryft aan zyn familie in Europa, dat hy in levensgevaar verkeerd heeft. (Wymaga to zimnej krwi, nie zamykac oczu, a kto po raz pierwszy podrоzuje po Jawie, pisze do swojej rodziny w Europie, ze byl w smiertelnym niebezpieczenstwie; koelbloedigheid – zimna krew, de oogen niet te sluiten – nie zamykac oczu, voor 't eerst op Java reist – po raz pierwszy podrоzuje po Jawie, schryft aan zyn familie – pisze do swojej rodziny, in levensgevaar verkeerd – w smiertelnym niebezpieczenstwie).
Maar wie er te-huis behoort, lacht om dien angst. (Ale kto tam mieszka, smieje sie z tego strachu; te-huis behoort – mieszka, lacht om dien angst – smieje sie z tego strachu).
Het is myn doel niet, vooral niet in het begin van myn vertelling, den lezer lang bezig te houden met het beschryven van plaatsen, landschappen of gebouwen. (Nie jest moim celem, zwlaszcza na poczatku mojej opowiesci, zajmowanie czytelnika opisami miejsc, krajobrazоw czy budynkоw; doel niet – nie celem, begin van myn vertelling – poczatek mojej opowiesci, lezer lang bezig te houden – zajmowanie czytelnika, beschryven van plaatsen – opisy miejsc, landschappen – krajobrazy, gebouwen – budynki).
Ik vrees te zeer hem afteschrikken door wat zweemen zou naar langdradigheid, en eerst later, als ik gevoel dat hy voor my gewonnen is, als ik uit blik en houding bemerk dat het lot van de heldin die ergens van 't balkon eener vierde verdieping springt, hem belang inboezemt, dan laat ik, met stoute verachting van alle wetten der zwaartekracht, haar zweven tusschen hemel en aarde, tot ik myn hart heb lucht gegeven in de nauwkeurige schets der schoonheden van het landschap, of van 't gebouw dat daar ergens schynt geplaatst te zyn om een voorwendsel aan de hand te doen tot een veelbladzydig vertoog over middeleeuwsche architektuur. (Obawiam sie zbytnio odstraszyc go czyms, co moze wydawac sie rozwlekloscia, a dopiero pоzniej, gdy poczuje, ze jest dla mnie wygrany, gdy z jego spojrzenia i postawy zauwaze, ze los bohaterki, ktоra skacze z balkonu na czwartym pietrze, budzi jego zainteresowanie, pozwole sobie, z odwaznym lekcewazeniem wszystkich praw grawitacji, zawiesic ja miedzy niebem a ziemia, az dam upust swojemu sercu w dokladnym opisie piekna krajobrazu lub budynku, ktоry tam gdzies wydaje sie byc umieszczony, aby sluzyc jako pretekst do wielostronicowego wykladu o architekturze sredniowiecznej; vrees te zeer – obawiam sie zbytnio, afteschrikken – odstraszyc, zweemen zou naar langdradigheid – wydawac sie rozwlekloscia, eerst later – dopiero pоzniej, als ik gevoel dat hy voor my gewonnen is – gdy poczuje, ze jest dla mnie wygrany, als ik uit blik en houding bemerk – gdy z jego spojrzenia i postawy zauwaze, lot van de heldin – los bohaterki, balkon eener vierde verdieping – balkon na czwartym pietrze, hem belang inboezemt – budzi jego zainteresowanie, stoute verachting – odwazne lekcewazenie, wetten der zwaartekracht – prawa grawitacji, zweven tusschen hemel en aarde – zawiesic miedzy niebem a ziemia, myn hart heb lucht gegeven – dac upust swojemu sercu, nauwkeurige schets – dokladny opis, schoonheden van het landschap – piekno krajobrazu, 't gebouw – budynek, voorwendsel aan de hand te doen – sluzyc jako pretekst, veelbladzydig vertoog – wielostronicowy wyklad, middeleeuwsche architektuur – architektura sredniowieczna).
Al die kasteelen gelyken op elkaar. Onveranderlyk zyn ze van heterogeene bouworde. Het corps de logis dagteekent altyd van eenige regeeringen vroeger dan de aanhechtsels die onder dezen of genen lateren koning daarby zyn gevoegd. (Wszystkie te zamki sa do siebie podobne. Zawsze sa zbudowane w sposоb niejednolity. Glоwna czesc budynku pochodzi zawsze z wczesniejszych rzadоw niz dobudоwki dodane przez tego lub innego pоzniejszego krоla; al die kasteelen gelyken op elkaar – wszystkie te zamki sa do siebie podobne, onveranderlyk – zawsze, heterogeene bouworde – niejednolity sposоb budowy, corps de logis – glоwna czesc budynku, dagteekent altyd van eenige regeeringen – pochodzi zawsze z wczesniejszych rzadоw, aanhechtsels – dobudоwki, lateren koning – pоzniejszy krоl).
De torens zyn in vervallen staat… (Wieze sa w stanie rozpadu; torens – wieze, vervallen staat – stan rozpadu).
Waarde lezer, er zyn geen torens. Een toren is een denkbeeld, een droom, een ideaal, een verzinsel, onverdragelyke grootspraak! Er zyn halve torens, en… torentjes. (Drogi czytelniku, nie ma wiez. Wieza to idea, sen, ideal, wymysl, nieznosne przechwalki! Sa pоlwieze i… wiezyczki; waarde lezer – drogi czytelniku, er zyn geen torens – nie ma wiez, toren – wieza, denkbeeld – idea, droom – sen, ideaal – ideal, verzinsel – wymysl, onverdragelyke grootspraak – nieznosne przechwalki, halve torens – pоlwieze, torentjes – wiezyczki).
De geestdryvery die torens meende te moeten zetten op de gebouwen die opgericht werden ter-eere van dezen of genen heilige, duurde niet lang genoeg om ze te voleinden, en de spits die de geloovigen naar den hemel moet wyzen, rust, gewoonlyk een paar omgangen te laag, op de massieve bazis, 'tgeen denken doet aan den man zonder dyen op de kermis. (Entuzjazm, ktоry kazal budowac wieze na budynkach wzniesionych ku czci tego czy innego swietego, nie trwal wystarczajaco dlugo, aby je ukonczyc, a szczyt, ktоry mial wskazywac wiernym niebo, zazwyczaj spoczywa kilka obrotоw za nisko na masywnej podstawie, co przypomina czlowieka bez nоg na jarmarku; geestdryvery – entuzjazm, torens meende te moeten zetten – kazal budowac wieze, gebouwen – budynki, opgericht werden ter-eere van dezen of genen heilige – wzniesione ku czci tego czy innego swietego, duurde niet lang genoeg om ze te voleinden – nie trwal wystarczajaco dlugo, aby je ukonczyc, spits die de geloovigen naar den hemel moet wyzen – szczyt, ktоry mial wskazywac wiernym niebo, rust, gewoonlyk een paar omgangen te laag – zazwyczaj spoczywa kilka obrotоw za nisko, massieve bazis – masywna podstawa, denken doet aan den man zonder dyen op de kermis – przypomina czlowieka bez nоg na jarmarku).
Alleen torentjes, kleine naaldjes op dorpskerken, zyn afgewerkt. (Tylko wiezyczki, male igielki na wiejskich kosciolach, sa ukonczone; torentjes – wiezyczki, kleine naaldjes – male igielki, dorpskerken – wiejskie koscioly, afgewerkt – ukonczone).
Het is waarlyk niet vleiend voor de westersche beschaving, dat zelden het denkbeeld om een groot werk tot-stand te brengen, zich lang genoeg heeft kunnen staande houden om dat werk voleind te zien. (To naprawde nie jest pochlebne dla zachodniej cywilizacji, ze rzadko idea stworzenia wielkiego dziela trwala wystarczajaco dlugo, aby zobaczyc ukonczenie tego dziela; waarlyk niet vleiend – naprawde nie pochlebne, westersche beschaving – zachodnia cywilizacja, zelden het denkbeeld om een groot werk tot-stand te brengen – rzadko idea stworzenia wielkiego dziela, zich lang genoeg heeft kunnen staande houden – trwala wystarczajaco dlugo, dat werk voleind te zien – zobaczyc ukonczenie tego dziela).
Ik spreek nu niet van ondernemingen welker afwerking noodig was om de kosten te dekken. (Nie mоwie teraz o przedsiewzieciach, ktоrych ukonczenie bylo konieczne, aby pokryc koszty; ondernemingen – przedsiewziecia, welker afwerking noodig was – ktоrych ukonczenie bylo konieczne, kosten te dekken – pokryc koszty).
Wie juist weten wil wat ik bedoel, ga den Dom te Keulen zien. (Kto chce dokladnie wiedziec, co mam na mysli, niech idzie zobaczyc katedre w Kolonii; wie juist weten wil – kto chce dokladnie wiedziec, wat ik bedoel – co mam na mysli, ga den Dom te Keulen zien – niech idzie zobaczyc katedre w Kolonii).
Hy geve zich rekenschap van de grootsche opvatting van dat gebouw, in de ziel des bouwmeesters Gerhard von Riehl… van 't geloof in de harten des volks, dat hem in-staat stelde dat werk aantevangen en voorttezetten… van den invloed der denkbeelden die z?lk een kolos noodig hadden om als zichtbare voorstelling te dienen van het ongezien godsdienstig gevoel… en hy vergelyke deze overspanning met de richting, die eenige eeuwen later het oogenblik deed geboren worden, waarop men 't werk staakte… (Niech zda sobie sprawe z wielkiej koncepcji tego budynku, w duszy budowniczego Gerharda von Riehla… z wiary w sercach ludu, ktоra pozwolila mu rozpoczac i kontynuowac to dzielo… z wplywu idei, ktоre wymagaly takiego kolosa, aby sluzyc jako widzialne przedstawienie niewidzialnego uczucia religijnego… i niech porоwna to napiecie z kierunkiem, ktоry kilka wiekоw pоzniej spowodowal narodziny chwili, kiedy przerwano prace…; geve zich rekenschap – zdac sobie sprawe, grootsche opvatting van dat gebouw – wielka koncepcja tego budynku, ziel des bouwmeesters Gerhard von Riehl – dusza budowniczego Gerharda von Riehla, geloof in de harten des volks – wiara w sercach ludu, in-staat stelde dat werk aantevangen en voorttezetten – pozwolila rozpoczac i kontynuowac to dzielo, invloed der denkbeelden – wplyw idei, zulke kolos – taki kolos, zichtbare voorstelling – widzialne przedstawienie, ongezien godsdienstig gevoel – niewidzialne uczucie religijne, vergelyke deze overspanning – porоwna to napiecie, richting – kierunek, eenige eeuwen later – kilka wiekоw pоzniej, het oogenblik deed geboren worden – spowodowal narodziny chwili, men 't werk staakte – przerwano prace).
Er ligt een diepe kloof tusschen Erwin van Steinbach en onze bouwmeesters! (Jest gleboka przepasc miedzy Erwinem von Steinbachem a naszymi budowniczymi!; diepe kloof – gleboka przepasc, tusschen Erwin van Steinbach – miedzy Erwinem von Steinbachem, onze bouwmeesters – nasi budowniczy).
