скачать книгу бесплатно
Het been dat ge daar links uitsteken moest, tusschen de hoededoos en 't mandje met kersen… de knie die ge tegen 't portier gedrukt hield, om de dame tegenover u niet te doen denken dat ge een aanval in den zin hadt op krinoline of deugd… de gelikdoornde voet die zoo bang was voor de hakken van den commis-voyageur naast u… de hals dien ge zoo lang links moest wenden, omdat het drupt aan de rechterzyde… zie, dat worden zoo alle ten-laatste halzen, en knie?n, en voeten, die iets verdraaids bekomen. (Noga, ktоra musiales wyciagnac w lewo, miedzy pudelkiem na kapelusze a koszem z wisniami… kolano, ktоre przyciskales do drzwi, aby dama naprzeciwko ciebie nie pomyslala, ze zamierzasz zaatakowac krynoline lub cnote… poobcierana stopa, ktоra byla tak przerazona obcasami komiwojazera obok ciebie… szyja, ktоra musiales dlugo obracac w lewo, poniewaz kapalo po prawej stronie… zobacz, w ten sposоb staja sie wszystkie szyje, kolana i stopy, ktоre cos kreca; Het been dat ge daar links uitsteken moest – Noga, ktоra musiales wyciagnac w lewo, tusschen de hoededoos en 't mandje met kersen – miedzy pudelkiem na kapelusze a koszem z wisniami, de knie die ge tegen 't portier gedrukt hield – kolano, ktоre przyciskales do drzwi, om de dame tegenover u niet te doen denken dat ge een aanval in den zin hadt op krinoline of deugd – aby dama naprzeciwko ciebie nie pomyslala, ze zamierzasz zaatakowac krynoline lub cnote, de gelikdoornde voet die zoo bang was voor de hakken van den commis-voyageur naast u – poobcierana stopa, ktоra byla tak przerazona obcasami komiwojazera obok ciebie, de hals dien ge zoo lang links moest wenden – szyja, ktоra musiales dlugo obracac w lewo, omdat het drupt aan de rechterzyde – poniewaz kapalo po prawej stronie, zie, dat worden zoo alle ten-laatste halzen, en knie?n, en voeten, die iets verdraaids bekomen – zobacz, w ten sposоb staja sie wszystkie szyje, kolana i stopy, ktоre cos kreca).
Ik houd het voor goed, van-tyd tot-tyd eens te wisselen van wagens, zitplaats en medereizigers. Men kan dan zyn hals eens anders wenden, men beweegt nu-en-dan zyn knie, en misschien zit er eens een juffrouw naast ons met dansschoenen, of een jongetje wiens beentjes den grond niet raken. Men heeft dan meer kans om recht te zien en recht te loopen, zoodra men weer vasten grond onder de voeten krygt. (Uwazam za dobre, od czasu do czasu zmieniac wozy, miejsca siedzace i wspоlpasazerоw. Mozna wtedy inaczej obracac szyje, od czasu do czasu poruszac kolano, a moze obok nas siedzi panna w butach do tanca albo chlopiec, ktоrego nogi nie siegaja ziemi. Wtedy ma sie wieksze szanse, aby zobaczyc i isc prosto, gdy tylko znоw ma sie staly grunt pod stopami; Ik houd het voor goed, van-tyd tot-tyd eens te wisselen van wagens – Uwazam za dobre, od czasu do czasu zmieniac wozy, zitplaats en medereizigers – miejsca siedzace i wspоlpasazerоw, Men kan dan zyn hals eens anders wenden – Mozna wtedy inaczej obracac szyje, men beweegt nu-en-dan zyn knie – od czasu do czasu poruszac kolano, en misschien zit er eens een juffrouw naast ons met dansschoenen – a moze obok nas siedzi panna w butach do tanca, of een jongetje wiens beentjes den grond niet raken – albo chlopiec, ktоrego nogi nie siegaja ziemi, Men heeft dan meer kans om recht te zien en recht te loopen – Wtedy ma sie wieksze szanse, aby zobaczyc i isc prosto, zoodra men weer vasten grond onder de voeten krygt – gdy tylko znоw ma sie staly grunt pod stopami).
Of er ook in den wagen, die nu voor de pendoppo stilhield, zich iets verzette tegen de ‘oplossing der continuiteit’ weet ik niet, maar zeker is 't dat het lang duurde voor er iets te voorschyn kwam. (Czy w powozie, ktоry teraz zatrzymal sie przed pendoppo, cos sprzeciwilo sie „rozwiazaniu ciaglosci”, nie wiem, ale pewne jest, ze trwalo to dlugo, zanim cos sie pojawilo; Of er ook in den wagen, die nu voor de pendoppo stilhield – Czy w powozie, ktоry teraz zatrzymal sie przed pendoppo, zich iets verzette tegen de ‘oplossing der continuiteit’ weet ik niet – cos sprzeciwilo sie „rozwiazaniu ciaglosci”, nie wiem, maar zeker is 't dat het lang duurde voor er iets te voorschyn kwam – ale pewne jest, ze trwalo to dlugo, zanim cos sie pojawilo).
Er scheen een stryd van hoffelykheid gevoerd te worden. (Zdawalo sie, ze toczy sie walka grzecznosci; Er scheen een stryd van hoffelykheid gevoerd te worden – Zdawalo sie, ze toczy sie walka grzecznosci).
Men vernam de woorden: ‘als 't u belieft, mevrouw!’ en ‘resident!’ (Uslyszano slowa: „prosze, pani!” i „rezydent!”; Men vernam de woorden – Uslyszano slowa, als 't u belieft, mevrouw – „prosze, pani!”, en resident – „rezydent!”).
Hoe dit zy, eindelyk stapte er een heer uit, die in houding en voorkomen wel iets vertoonde dat denken deed aan de Sauriers waarvan ik zoo-even gesproken heb. (Jakkolwiek by bylo, w koncu wysiadl pan, ktоry w postawie i wygladzie przypominal dinozaury, o ktоrych wlasnie mоwilem; Hoe dit zy, eindelyk stapte er een heer uit – Jakkolwiek by bylo, w koncu wysiadl pan, die in houding en voorkomen wel iets vertoonde dat denken deed aan de Sauriers waarvan ik zoo-even gesproken heb – ktоry w postawie i wygladzie przypominal dinozaury, o ktоrych wlasnie mоwilem).
Daar wy hem later zullen weerzien, wil ik u maar terstond zeggen dat zyn onbewegelykheid niet uitsluitend moest geweten worden aan de assimilatie met den reiswagen, want dat hy, ook als er op mylen afstands geen voertuig in de buurt was, een kalmte, een langzaamheid en een voorzichtigheid aan den dag le?, die menigen Saurier jaloersch maken zou, en die in de oogen van velen de kenmerken zyn van deftigheid, bezadigdheid en wysheid. (Poniewaz zobaczymy go pоzniej, chce wam od razu powiedziec, ze jego nieruchomosc nie wynikala wylacznie z asymilacji z powozem, poniewaz, nawet gdy nie bylo pojazdu w poblizu na mile, wykazywal spokоj, powolnosc i ostroznosc, ktоre moglyby zaskoczyc niejednego dinozaura, a w oczach wielu sa cechami elegancji, powagi i madrosci; Daar wy hem later zullen weerzien – Poniewaz zobaczymy go pоzniej, wil ik u maar terstond zeggen dat zyn onbewegelykheid niet uitsluitend moest geweten worden aan de assimilatie met den reiswagen – chce wam od razu powiedziec, ze jego nieruchomosc nie wynikala wylacznie z asymilacji z powozem, want dat hy, ook als er op mylen afstands geen voertuig in de buurt was – poniewaz, nawet gdy nie bylo pojazdu w poblizu na mile, een kalmte, een langzaamheid en een voorzichtigheid aan den dag le? – wykazywal spokоj, powolnosc i ostroznosc, die menigen Saurier jaloersch maken zou – ktоre moglyby zaskoczyc niejednego dinozaura, en die in de oogen van velen de kenmerken zyn van deftigheid, bezadigdheid en wysheid – a w oczach wielu sa cechami elegancji, powagi i madrosci).
Hy was, zooals de meeste Europeanen in Indi?, zeer bleek, hetgeen echter in die streken geenszins voor een blyk van minder goede gezondheid wordt gehouden, en hy had fyne trekken die wel getuigden van verstandelyke ontwikkeling. (Byl, jak wiekszosc Europejczykоw w Indiach, bardzo blady, co jednak w tych regionach wcale nie jest uwazane za oznake gorszego zdrowia, i mial delikatne rysy, ktоre swiadczyly o intelektualnym rozwoju; Hy was, zooals de meeste Europeanen in Indi?, zeer bleek – Byl, jak wiekszosc Europejczykоw w Indiach, bardzo blady, hetgeen echter in die streken geenszins voor een blyk van minder goede gezondheid wordt gehouden – co jednak w tych regionach wcale nie jest uwazane za oznake gorszego zdrowia, en hy had fyne trekken die wel getuigden van verstandelyke ontwikkeling – i mial delikatne rysy, ktоre swiadczyly o intelektualnym rozwoju).
Alleen was er iets kouds in zyn blik, iets wat u denken deed aan een logarithmen-tafel, en hoewel zyn voorkomen over 't geheel niet onbehagelyk of terugstootend was, kon men zich toch niet onthouden van de verdenking dat zyn vry groote magere neus zich op dat gelaat verveelde, omdat er zoo weinig op voorviel. (Tylko w jego spojrzeniu bylo cos zimnego, cos, co przypominalo tabele logarytmоw, i chociaz jego wyglad ogоlnie nie byl nieprzyjemny ani odpychajacy, nie mozna bylo uniknac podejrzenia, ze jego dosc duzy, chudy nos nudzil sie na tej twarzy, poniewaz bylo na niej tak malo do zobaczenia; Alleen was er iets kouds in zyn blik – Tylko w jego spojrzeniu bylo cos zimnego, iets wat u denken deed aan een logarithmen-tafel – cos, co przypominalo tabele logarytmоw, en hoewel zyn voorkomen over 't geheel niet onbehagelyk of terugstootend was – i chociaz jego wyglad ogоlnie nie byl nieprzyjemny ani odpychajacy, kon men zich toch niet onthouden van de verdenking dat zyn vry groote magere neus zich op dat gelaat verveelde – nie mozna bylo uniknac podejrzenia, ze jego dosc duzy, chudy nos nudzil sie na tej twarzy, omdat er zoo weinig op voorviel – poniewaz bylo na niej tak malo do zobaczenia).
Met beleefdheid bood hy zyn hand aan een dame, om haar by het uitstygen behulpzaam te zyn, en nadat deze van een heer die nog in den wagen zat, een kind had aangenomen, een klein blond jongetje van een jaar of drie, traden zy de pendoppo in. (Z uprzejmoscia podal reke damie, aby pomоc jej wysiasc, a po tym, jak wziela od pana, ktоry jeszcze siedzial w powozie, dziecko, malego blond chlopca w wieku okolo trzech lat, weszli do pendoppo; Met beleefdheid bood hy zyn hand aan een dame – Z uprzejmoscia podal reke damie, om haar by het uitstygen behulpzaam te zyn – aby pomоc jej wysiasc, en nadat deze van een heer die nog in den wagen zat, een kind had aangenomen – a po tym, jak wziela od pana, ktоry jeszcze siedzial w powozie, dziecko, een klein blond jongetje van een jaar of drie – malego blond chlopca w wieku okolo trzech lat, traden zy de pendoppo in – weszli do pendoppo).
Daarop volgde die heer zelf, en wien op Java bekend was, zou het als een byzonderheid in 't oog gevallen zyn, dat hy by 't portier wachtte om 't uitstygen gemakkelyk te maken aan een oude Javaansche baboe. (Nastepnie podazyl za nimi sam pan, a dla tych, ktоrzy znaja Jawe, byloby to szczegоlnie zauwazalne, ze czekal przy drzwiach, aby ulatwic wysiadanie starszej jawajskiej niani; Daarop volgde die heer zelf – Nastepnie podazyl za nimi sam pan, en wien op Java bekend was – a dla tych, ktоrzy znaja Jawe, zou het als een byzonderheid in 't oog gevallen zyn – byloby to szczegоlnie zauwazalne, dat hy by 't portier wachtte om 't uitstygen gemakkelyk te maken aan een oude Javaansche baboe – ze czekal przy drzwiach, aby ulatwic wysiadanie starszej jawajskiej niani).
Een drietal bedienden hadden zichzelf verlost uit het wasle?ren kastje, dat achter den wagen was vastgeplakt als een jonge oester op den rug van zyn mama. (Trzech sluzacych uwolnilo sie z woskowanej skоrzanej skrzynki, ktоra byla przyklejona z tylu wozu jak mloda ostryga do grzbietu swojej mamy; Een drietal bedienden hadden zichzelf verlost uit het wasle?ren kastje – Trzech sluzacych uwolnilo sie z woskowanej skоrzanej skrzynki, dat achter den wagen was vastgeplakt als een jonge oester op den rug van zyn mama – ktоra byla przyklejona z tylu wozu jak mloda ostryga do grzbietu swojej mamy).
De heer die het eerst was uitgestegen, had den Regent en den kontroleur Verbrugge de hand geboden, die zy met eerbied aannamen, en in hun geheele houding was te bespeuren dat zy gevoelden zich in de tegenwoordigheid te bevinden van een gewichtig persoon. (Pan, ktоry pierwszy wysiadl, podal reke Regentowi i kontrolerowi Verbrugge, ktоrzy przyjeli ja z szacunkiem, a w calej ich postawie mozna bylo dostrzec, ze czuli sie w obecnosci waznej osoby; De heer die het eerst was uitgestegen – Pan, ktоry pierwszy wysiadl, had den Regent en den kontroleur Verbrugge de hand geboden – podal reke Regentowi i kontrolerowi Verbrugge, die zy met eerbied aannamen – ktоrzy przyjeli ja z szacunkiem, en in hun geheele houding was te bespeuren – a w calej ich postawie mozna bylo dostrzec, dat zy gevoelden zich in de tegenwoordigheid te bevinden van een gewichtig persoon – ze czuli sie w obecnosci waznej osoby).
Het was de resident van Bantam, de groote landstreek waarvan Lebak een afdeeling, een regentschap, of, zooals men officieel zegt, een adsistent-residentie is. (Byl to rezydent Bantam, wielkiego regionu, ktоrego Lebak jest departamentem, regencja lub, jak to sie oficjalnie nazywa, asystentura rezydencka; Het was de resident van Bantam – Byl to rezydent Bantam, de groote landstreek waarvan Lebak een afdeeling, een regentschap – wielkiego regionu, ktоrego Lebak jest departamentem, regencja, of, zooals men officieel zegt, een adsistent-residentie is – lub, jak to sie oficjalnie nazywa, asystentura rezydencka).
By 't lezen van verdichte verhalen, heb ik my meermalen ge?rgerd over den weinigen eerbied der schryvers voor den smaak van 't publiek, en vooral was dit het geval, waar zy blyk gaven iets te willen voortbrengen dat koddig of burlesk heeten moest, om nu niet van humor te spreken, een eigenaardigheid die byna doorgaande allerjammerlykst wordt verward met het komieke. (Czytajac fikcyjne historie, wielokrotnie irytowalem sie brakiem szacunku pisarzy dla gustu publicznosci, a zwlaszcza tam, gdzie wydawali sie chciec stworzyc cos, co mialo byc smieszne lub burleskowe, nie mоwiac juz o humorze, cecha ta jest prawie zawsze mylona z komedia; By 't lezen van verdichte verhalen – Czytajac fikcyjne historie, heb ik my meermalen ge?rgerd over den weinigen eerbied der schryvers voor den smaak van 't publiek – wielokrotnie irytowalem sie brakiem szacunku pisarzy dla gustu publicznosci, en vooral was dit het geval – a zwlaszcza tam, waar zy blyk gaven iets te willen voortbrengen dat koddig of burlesk heeten moest – gdzie wydawali sie chciec stworzyc cos, co mialo byc smieszne lub burleskowe, om nu niet van humor te spreken – nie mоwiac juz o humorze, een eigenaardigheid die byna doorgaande allerjammerlykst wordt verward met het komieke – cecha ta jest prawie zawsze mylona z komedia).
Men voert een persoon sprekende in, die de taal niet verstaat of slecht uitspreekt, men laat een franschman zeggen: ‘ka kauw na de krote krak’ of ‘krietje kooit keen kare kroente kraak wek.’ (Wprowadza sie postac, ktоra nie rozumie jezyka lub zle go wymawia, pozwala sie Francuzowi powiedziec: „ka kauw na de krote krak” lub „krietje kooit keen kare kroente kraak wek”; Men voert een persoon sprekende in – Wprowadza sie postac, die de taal niet verstaat of slecht uitspreekt – ktоra nie rozumie jezyka lub zle go wymawia, men laat een franschman zeggen – pozwala sie Francuzowi powiedziec: ka kauw na de krote krak – „ka kauw na de krote krak”, of krietje kooit keen kare kroente kraak wek – lub „krietje kooit keen kare kroente kraak wek”).
By-gebrek aan een franschman, neemt men iemand die stamelt, of men ‘schept’ een persoon die zyn stokpaardje maakt van een paar telkens wederkeerende woorden. (W przypadku braku Francuza, wybiera sie kogos, kto sie jaka, lub „tworzy” postac, ktоra czyni swoim konikiem pare powtarzajacych sie slоw; By-gebrek aan een franschman – W przypadku braku Francuza, neemt men iemand die stamelt – wybiera sie kogos, kto sie jaka, of men ‘schept’ een persoon die zyn stokpaardje maakt van een paar telkens wederkeerende woorden – lub „tworzy” postac, ktоra czyni swoim konikiem pare powtarzajacych sie slоw).
Ik heb een allerzotste vaudeville zien ‘rеusseeren’ omdat daarin iemand voorkwam, die gedurig zeide: ‘myn naam is Meyer.’ (Widzialem najglupsza wodewilke, ktоra odniosla sukces, poniewaz wystepowala w niej postac, ktоra ciagle powtarzala: „nazywam sie Meyer”; Ik heb een allerzotste vaudeville zien ‘rеusseeren’ – Widzialem najglupsza wodewilke, ktоra odniosla sukces, omdat daarin iemand voorkwam, die gedurig zeide – poniewaz wystepowala w niej postac, ktоra ciagle powtarzala: myn naam is Meyer – „nazywam sie Meyer”).
My komen zulke geestigheden wat goedkoop voor, en, om de waarheid te zeggen, ik ben boos op u als ge zoo-iets grappig vindt. (Takie dowcipy wydaja mi sie troche tanie i, prawde mоwiac, jestem na ciebie zly, jesli uwazasz cos takiego za zabawne; My komen zulke geestigheden wat goedkoop voor – Takie dowcipy wydaja mi sie troche tanie, en, om de waarheid te zeggen – i, prawde mоwiac, ik ben boos op u als ge zoo-iets grappig vindt – jestem na ciebie zly, jesli uwazasz cos takiego za zabawne).
Maar nu heb ikzelf u iets dergelyks voortestellen. (Ale teraz musze sam wam cos takiego przedstawic; Maar nu heb ikzelf u iets dergelyks voortestellen – Ale teraz musze sam wam cos takiego przedstawic).
Ik moet van-tyd tot-tyd iemand ten-tooneele voeren – ik zal 't zoo weinig mogelyk doen – die inderdaad een manier van spreken had, welke my doet vreezen verdacht te worden van een mislukte poging om u te doen lachen, en hierom moet ik u uitdrukkelyk verzekeren dat het niet myn schuld is, als de hoogstdeftige resident van Bantam, van wien hier de rede is, iets zоо eigenaardigs vertoonde in zyn wyze van spreken, dat het me moeielyk valt dat weertegeven, zonder den schyn op me te laden dat ik effekt van geestigheid zoek in een tic. (Od czasu do czasu musze wprowadzac kogos na scene – bede to robil tak malo, jak to mozliwe – kto rzeczywiscie mial sposоb mоwienia, ktоry sprawia, ze obawiam sie byc podejrzewany o nieudana prоbe rozsmieszenia was, i dlatego musze was wyraznie zapewnic, ze to nie moja wina, jesli dostojny rezydent Bantam, o ktоrym tutaj mowa, wykazywal cos takiego w swoim sposobie mоwienia, ze trudno mi to przekazac, nie obciazajac siebie podejrzeniem, ze szukam efektu komicznego w tikach; Ik moet van-tyd tot-tyd iemand ten-tooneele voeren – Od czasu do czasu musze wprowadzac kogos na scene, ik zal 't zoo weinig mogelyk doen – bede to robil tak malo, jak to mozliwe, die inderdaad een manier van spreken had – kto rzeczywiscie mial sposоb mоwienia, welke my doet vreezen verdacht te worden van een mislukte poging om u te doen lachen – ktоry sprawia, ze obawiam sie byc podejrzewany o nieudana prоbe rozsmieszenia was, en hierom moet ik u uitdrukkelyk verzekeren dat het niet myn schuld is – i dlatego musze was wyraznie zapewnic, ze to nie moja wina, als de hoogstdeftige resident van Bantam, van wien hier de rede is – jesli dostojny rezydent Bantam, o ktоrym tutaj mowa, iets zоо eigenaardigs vertoonde in zyn wyze van spreken – wykazywal cos takiego w swoim sposobie mоwienia, dat het me moeielyk valt dat weertegeven – ze trudno mi to przekazac, zonder den schyn op me te laden dat ik effekt van geestigheid zoek in een tic – nie obciazajac siebie podejrzeniem, ze szukam efektu komicznego w tikach).
Hy sprak namelyk op een toon, alsof achter elk woord een punt stond, of zelfs een lang rustteeken, en ik kan de ruimte tusschen zyn woorden niet beter vergelyken dan by de stilte die er volgt op het ‘amen’ na een lang gebed in de kerk, hetwelk zooals ieder weet, een sein is dat men den tyd heeft tot verzitten, hoesten of neussnuiten. (Mоwil bowiem tonem, jakby za kazdym slowem stala kropka, a nawet dlugie pauza, a przerwy miedzy jego slowami najlepiej mozna porоwnac do ciszy, ktоra nastepuje po „amen” po dlugiej modlitwie w kosciele, co, jak kazdy wie, jest sygnalem, ze ma sie czas na przesuniecie sie, kaszel lub wydmuchanie nosa; Hy sprak namelyk op een toon – Mоwil bowiem tonem, alsof achter elk woord een punt stond – jakby za kazdym slowem stala kropka, of zelfs een lang rustteeken – a nawet dlugie pauza, en ik kan de ruimte tusschen zyn woorden niet beter vergelyken dan by de stilte die er volgt op het ‘amen’ na een lang gebed in de kerk – a przerwy miedzy jego slowami najlepiej mozna porоwnac do ciszy, ktоra nastepuje po „amen” po dlugiej modlitwie w kosciele, hetwelk zooals ieder weet, een sein is dat men den tyd heeft tot verzitten, hoesten of neussnuiten – co, jak kazdy wie, jest sygnalem, ze ma sie czas na przesuniecie sie, kaszel lub wydmuchanie nosa).
Wat hy zeide, was gewoonlyk goed overdacht, en wanneer hy zich die ontydige rustpunten had kunnen afwennen, zouden zyn zinsneden, uit een redekunstig oogpunt althans, meestal een gezond aanzien gehad hebben. (To, co mоwil, bylo zazwyczaj dobrze przemyslane, a gdyby mоgl oduczyc sie tych nieodpowiednich pauz, jego zdania, przynajmniej z retorycznego punktu widzenia, zazwyczaj mialyby sensowny wyglad; Wat hy zeide, was gewoonlyk goed overdacht – To, co mоwil, bylo zazwyczaj dobrze przemyslane, en wanneer hy zich die ontydige rustpunten had kunnen afwennen – a gdyby mоgl oduczyc sie tych nieodpowiednich pauz, zouden zyn zinsneden, uit een redekunstig oogpunt althans, meestal een gezond aanzien gehad hebben – jego zdania, przynajmniej z retorycznego punktu widzenia, zazwyczaj mialyby sensowny wyglad).
Maar al dat afbrokkelen, dat stooterige en hobbelige, maakte het aanhooren lastig. (Ale to cale rozdrabnianie, to zacinanie sie i nierоwnosc, utrudnialo sluchanie; Maar al dat afbrokkelen – Ale to cale rozdrabnianie, dat stooterige en hobbelige – to zacinanie sie i nierоwnosc, maakte het aanhooren lastig – utrudnialo sluchanie).
Men viel er dan ook dikwyls over. (Ludzie czesto sie o to potykali; Men viel er dan ook dikwyls over – Ludzie czesto sie o to potykali).
Want gewoonlyk, als men begonnen was te antwoorden in de goedige meening dat de zin uit was, en dat hy de aanvulling van 't ontbrekende aan de scherpzinnigheid van zyn toehoorder overliet, kwamen de nog ontbrekende woorden als tra?nards van een geslagen leger achteraan, en deden u gevoelen dat ge hem in de rede waart gevallen, wat altyd onaangenaam is. (Poniewaz zazwyczaj, kiedy ktos zaczynal odpowiadac w dobrej wierze, ze zdanie zostalo zakonczone, a on pozostawil uzupelnienie brakujacego fragmentu inteligencji swojego sluchacza, brakujace slowa przychodzily jak niedobitki pobitego wojska i sprawialy, ze czuliscie, ze przerwaliscie mu w polowie zdania, co zawsze jest nieprzyjemne; Want gewoonlyk, als men begonnen was te antwoorden in de goedige meening dat de zin uit was – Poniewaz zazwyczaj, kiedy ktos zaczynal odpowiadac w dobrej wierze, ze zdanie zostalo zakonczone, en dat hy de aanvulling van 't ontbrekende aan de scherpzinnigheid van zyn toehoorder overliet – a on pozostawil uzupelnienie brakujacego fragmentu inteligencji swojego sluchacza, kwamen de nog ontbrekende woorden als tra?nards van een geslagen leger achteraan – brakujace slowa przychodzily jak niedobitki pobitego wojska, en deden u gevoelen dat ge hem in de rede waart gevallen – i sprawialy, ze czuliscie, ze przerwaliscie mu w polowie zdania, wat altyd onaangenaam is – co zawsze jest nieprzyjemne).
Het publiek der hoofdplaats Serang, voor-zoo-ver men niet in dienst stond van 't gouvernement – een verhouding die den meesten iets omzichtigs geeft – noemde zyn gesprekken ‘slymerig’. (Publicznosc w stolicy Serang, o ile nie byla na sluzbie rzadu – relacja, ktоra wiekszosci ludzi daje cos ostroznego – nazywala jego rozmowy „slodkowodnymi”; Het publiek der hoofdplaats Serang – Publicznosc w stolicy Serang, voor-zoo-ver men niet in dienst stond van 't gouvernement – o ile nie byla na sluzbie rzadu, een verhouding die den meesten iets omzichtigs geeft – relacja, ktоra wiekszosci ludzi daje cos ostroznego, noemde zyn gesprekken ‘slymerig’ – nazywala jego rozmowy „slodkowodnymi”).
Ik vind dit woord niet zeer smaakvol, doch moet erkennen dat het de hoofdeigenschap van des residents welsprekendheid vry juist uitdrukte. (Nie uwazam tego slowa za bardzo smaczne, ale musze przyznac, ze dosc dobrze oddaje glоwna ceche wymowy rezydenta; Ik vind dit woord niet zeer smaakvol – Nie uwazam tego slowa za bardzo smaczne, doch moet erkennen dat het de hoofdeigenschap van des residents welsprekendheid vry juist uitdrukte – ale musze przyznac, ze dosc dobrze oddaje glоwna ceche wymowy rezydenta).
Ik heb van Max Havelaar en zyn vrouw – want dit waren de beide personen die na den resident met hun kind en de baboe uit den wagen gekomen waren – nog niets gezegd, en misschien ware het voldoende, de kenschetsing van hun voorkomen en karakter aan den loop der gebeurtenissen en des lezers eigen verbeelding overtelaten. (Nie powiedzialem jeszcze nic o Maxie Havelaarze i jego zonie – bo to byly dwie osoby, ktоre po rezydencie wysiadly z dzieckiem i niania z wozu – i byc moze wystarczy pozostawic charakterystyke ich wygladu i charakteru biegowi wydarzen oraz wyobrazni czytelnika; Ik heb van Max Havelaar en zyn vrouw – Nie powiedzialem jeszcze nic o Maxie Havelaarze i jego zonie, want dit waren de beide personen die na den resident met hun kind en de baboe uit den wagen gekomen waren – bo to byly dwie osoby, ktоre po rezydencie wysiadly z dzieckiem i niania z wozu, nog niets gezegd – nie powiedzialem jeszcze nic, en misschien ware het voldoende – i byc moze wystarczy, de kenschetsing van hun voorkomen en karakter aan den loop der gebeurtenissen en des lezers eigen verbeelding overtelaten – pozostawic charakterystyke ich wygladu i charakteru biegowi wydarzen oraz wyobrazni czytelnika).
Daar ik evenwel nu eenmaal aan 't beschryven ben, wil ik u zeggen dat mevrouw Havelaar niet schoon was, dat zy echter in blik en spraak iets zeer lieftalligs bezat, en door de gemakkelyke ongedwongenheid van haar manieren het onmiskenbaar teeken gaf, dat zy in de wereld was geweest, en in de hoogere klassen der maatschappy te-huis behoorde. (Jednakze, skoro juz opisuje, chce wam powiedziec, ze pani Havelaar nie byla piekna, ale miala cos bardzo urokliwego w spojrzeniu i mowie, a poprzez latwa swobode swoich manier dawala niewatpliwy znak, ze byla w swiecie i nalezala do wyzszych sfer spoleczenstwa; Daar ik evenwel nu eenmaal aan 't beschryven ben – Jednakze, skoro juz opisuje, wil ik u zeggen dat mevrouw Havelaar niet schoon was – chce wam powiedziec, ze pani Havelaar nie byla piekna, dat zy echter in blik en spraak iets zeer lieftalligs bezat – ale miala cos bardzo urokliwego w spojrzeniu i mowie, en door de gemakkelyke ongedwongenheid van haar manieren het onmiskenbaar teeken gaf – a poprzez latwa swobode swoich manier dawala niewatpliwy znak, dat zy in de wereld was geweest, en in de hoogere klassen der maatschappy te-huis behoorde – ze byla w swiecie i nalezala do wyzszych sfer spoleczenstwa).
Zy had niet dat styve en onbehagelyke van 't burgerlyk fatsoen dat, om voor ‘gedistingeerd’ doortegaan, zich en anderen meent te moeten plagen met g?ne, en ze hechtte dan ook niet aan veel uiterlyks wat voor sommige andere vrouwen waarde schynt te hebben. (Nie miala tego sztywnego i niewygodnego obywatelskiego obycia, ktоre, aby uchodzic za „wytworne”, uwaza, ze musi siebie i innych dreczyc zaklopotaniem, i nie przywiazywala wagi do wielu zewnetrznych rzeczy, ktоre dla niektоrych innych kobiet wydaja sie miec wartosc; Zy had niet dat styve en onbehagelyke van 't burgerlyk fatsoen – Nie miala tego sztywnego i niewygodnego obywatelskiego obycia, dat, om voor ‘gedistingeerd’ doortegaan – ktоre, aby uchodzic za „wytworne”, zich en anderen meent te moeten plagen met g?ne – uwaza, ze musi siebie i innych dreczyc zaklopotaniem, en ze hechtte dan ook niet aan veel uiterlyks wat voor sommige andere vrouwen waarde schynt te hebben – i nie przywiazywala wagi do wielu zewnetrznych rzeczy, ktоre dla niektоrych innych kobiet wydaja sie miec wartosc).
Ook in haar kleeding was zy een voorbeeld van eenvoudigheid. (Rоwniez w swoim ubraniu byla przykladem prostoty; Ook in haar kleeding was zy een voorbeeld van eenvoudigheid – Rоwniez w swoim ubraniu byla przykladem prostoty).
Een wit baadjoe van moesselien, met blauwe cordeli?re – ik geloof dat men in Europa zulk een kleeding-stuk peignoir noemen zou – was haar reiskleed. (Biala muslinowa baadjoe z niebieskim sznurkiem – mysle, ze w Europie taki strоj nazywano by peniuar – byla jej strojem podrоznym; Een wit baadjoe van moesselien, met blauwe cordeli?re – Biala muslinowa baadjoe z niebieskim sznurkiem, ik geloof dat men in Europa zulk een kleeding-stuk peignoir noemen zou – mysle, ze w Europie taki strоj nazywano by peniuar, was haar reiskleed – byla jej strojem podrоznym).
Om den hals had zy een dun zyden koordje, waaraan twee kleine medaljons, die ge echter niet te zien kreegt, daar ze verscholen waren in de plooien voor hare borst. (Na szyi miala cienki jedwabny sznureczek, do ktоrego przyczepione byly dwa male medaliony, ktоre jednak byly niewidoczne, poniewaz byly schowane w faldach na piersi; Om den hals had zy een dun zyden koordje – Na szyi miala cienki jedwabny sznureczek, waaraan twee kleine medaljons – do ktоrego przyczepione byly dwa male medaliony, die ge echter niet te zien kreegt – ktоre jednak byly niewidoczne, daar ze verscholen waren in de plooien voor hare borst – poniewaz byly schowane w faldach na piersi).
Overigens, de haren ? la chinoise, en een kransje melati in den kondeh… ziedaar al haar toilet. (Ponadto, wlosy ? la chinoise i wianek z melati w kondeh… oto caly jej strоj; Overigens, de haren ? la chinoise – Ponadto, wlosy ? la chinoise, en een kransje melati in den kondeh – i wianek z melati w kondeh, ziedaar al haar toilet – oto caly jej strоj).
Ik zeide dat ze niet schoon was, en toch wilde ik niet gaarne dat ge haar voor het tegendeel hieldt. (Powiedzialem, ze nie byla piekna, ale nie chcialbym, zebys uwazal ja za przeciwna; Ik zeide dat ze niet schoon was – Powiedzialem, ze nie byla piekna, en toch wilde ik niet gaarne dat ge haar voor het tegendeel hieldt – ale nie chcialbym, zebys uwazal ja za przeciwna).
Ik hoop dat ge haar schoon vinden zult, zoodra ik gelegenheid zal hebben haar voortestellen, gloeiend van verontwaardiging over wat zy de ‘miskenning van 't genie’ noemde, als haar aangebeden Max in 't spel was, of wanneer haar een denkbeeld bezielde, dat in-verband stond met het welzyn van haar kind. (Mam nadzieje, ze uznasz ja za piekna, gdy tylko bede mial okazje przedstawic ja, plonaca z oburzenia na to, co nazywala „nieuznaniem geniuszu”, gdy w gre wchodzil jej ukochany Max, lub gdy ozywi ja idea zwiazana z dobrostanem jej dziecka; Ik hoop dat ge haar schoon vinden zult – Mam nadzieje, ze uznasz ja za piekna, zoodra ik gelegenheid zal hebben haar voortestellen – gdy tylko bede mial okazje przedstawic ja, gloeiend van verontwaardiging over wat zy de ‘miskenning van 't genie’ noemde – plonaca z oburzenia na to, co nazywala „nieuznaniem geniuszu”, als haar aangebeden Max in 't spel was – gdy w gre wchodzil jej ukochany Max, of wanneer haar een denkbeeld bezielde, dat in-verband stond met het welzyn van haar kind – lub gdy ozywi ja idea zwiazana z dobrostanem jej dziecka).
Te dikwyls reeds is er gezegd dat het gelaat de spiegel der ziel is, om nog prys te stellen op de portretwaarde van een onbewegelyk gezicht, dat niets heeft aftespiegelen omdat er geen ziel in weerschynt. (Zbyt czesto juz powiedziano, ze twarz jest zwierciadlem duszy, aby jeszcze cenic portretowa wartosc nieruchomej twarzy, ktоra nie ma nic do odzwierciedlenia, poniewaz nie ma w niej duszy; Te dikwyls reeds is er gezegd dat het gelaat de spiegel der ziel is – Zbyt czesto juz powiedziano, ze twarz jest zwierciadlem duszy, om nog prys te stellen op de portretwaarde van een onbewegelyk gezicht – aby jeszcze cenic portretowa wartosc nieruchomej twarzy, dat niets heeft aftespiegelen omdat er geen ziel in weerschynt – ktоra nie ma nic do odzwierciedlenia, poniewaz nie ma w niej duszy).
Welnu, zy had een schoone ziel, en wel moest men blind zyn, om niet ook haar gelaat voor schoon te houden als die ziel daarop te lezen stond. (Otоz, miala piekna dusze, i trzeba by byc slepym, zeby nie uwazac rоwniez jej twarzy za piekna, kiedy ta dusza byla na niej widoczna; Welnu, zy had een schoone ziel – Otоz, miala piekna dusze, en wel moest men blind zyn – i trzeba by byc slepym, om niet ook haar gelaat voor schoon te houden als die ziel daarop te lezen stond – zeby nie uwazac rоwniez jej twarzy za piekna, kiedy ta dusza byla na niej widoczna).
Havelaar was een man van vyf-en-dertig jaren. (Havelaar byl mezczyzna w wieku trzydziestu pieciu lat; Havelaar was een man van vyf-en-dertig jaren – Havelaar byl mezczyzna w wieku trzydziestu pieciu lat).
Hy was slank, en vlug in zyn bewegingen. (Byl szczuply i zwinny w swoich ruchach; Hy was slank – Byl szczuply, en vlug in zyn bewegingen – i zwinny w swoich ruchach).
Buiten zyn korte en bewegelyke bovenlip, en zyn groote flauw-blauwe oogen die, als hy in kalme stemming was, iets droomerigs hadden, maar vuur schoten als een groot denkbeeld hem beheerschte, viel er in zyn voorkomen niets byzonders optemerken. (Poza krоtka i ruchliwa gоrna warga oraz duzymi, jasnoblekitnymi oczami, ktоre, gdy byl w spokojnym nastroju, mialy cos marzycielskiego, ale blyskaly ogniem, gdy ogarniala go wielka idea, w jego wygladzie nie bylo nic szczegоlnego; Buiten zyn korte en bewegelyke bovenlip – Poza krоtka i ruchliwa gоrna warga, en zyn groote flauw-blauwe oogen die, als hy in kalme stemming was, iets droomerigs hadden – oraz duzymi, jasnoblekitnymi oczami, ktоre, gdy byl w spokojnym nastroju, mialy cos marzycielskiego, maar vuur schoten als een groot denkbeeld hem beheerschte – ale blyskaly ogniem, gdy ogarniala go wielka idea, viel er in zyn voorkomen niets byzonders optemerken – w jego wygladzie nie bylo nic szczegоlnego).
Zyn blonde haren hingen sluik langs de slapen, en ik begryp zeer goed dat weinigen, hem voor 't eerst ziende, op het denkbeeld komen zouden iemand voor zich te hebben, die wat hoofd en hart beide aangaat tot de zeldzaamheden behoorde. (Jego blond wlosy zwisaly gladko wzdluz skroni i bardzo dobrze rozumiem, ze niewielu, widzac go po raz pierwszy, wpadloby na pomysl, ze maja przed soba kogos, kto w zakresie zarоwno umyslu, jak i serca nalezal do rzadkosci; Zyn blonde haren hingen sluik langs de slapen – Jego blond wlosy zwisaly gladko wzdluz skroni, en ik begryp zeer goed dat weinigen, hem voor 't eerst ziende – i bardzo dobrze rozumiem, ze niewielu, widzac go po raz pierwszy, op het denkbeeld komen zouden iemand voor zich te hebben – wpadloby na pomysl, ze maja przed soba kogos, die wat hoofd en hart beide aangaat tot de zeldzaamheden behoorde – kto w zakresie zarоwno umyslu, jak i serca nalezal do rzadkosci).
Hy was een ‘vat vol tegenstrydigheids’. (Byl „beczka pelna sprzecznosci”; Hy was een ‘vat vol tegenstrydigheids’ – Byl „beczka pelna sprzecznosci”).
Scherp als een vlym, en zacht als een meisje, voelde hyzelf altyd het eerst de wonde die zyn bittere woorden geslagen hadden, en hy leed daaronder meer dan de gekwetste. (Ostry jak brzytwa, a delikatny jak dziewczyna, zawsze pierwszy odczuwal rane, ktоra zadawaly jego gorzkie slowa, i cierpial z tego powodu bardziej niz zraniony; Scherp als een vlym, en zacht als een meisje – Ostry jak brzytwa, a delikatny jak dziewczyna, voelde hyzelf altyd het eerst de wonde die zyn bittere woorden geslagen hadden – zawsze pierwszy odczuwal rane, ktоra zadawaly jego gorzkie slowa, en hy leed daaronder meer dan de gekwetste – i cierpial z tego powodu bardziej niz zraniony).
Hy was vlug van begrip, vatte terstond het hoogste, het ingewikkeldste, speelde gaarne met de oplossing van moeielyke vragen, had daarvoor alle moeite, alle studie, alle inspanning veil… en dikwyls toch begreep hy de eenvoudigste zaak niet, die een kind hem had kunnen uitleggen. (Byl szybki w pojeciach, natychmiast pojmowal to, co najwyzsze i najbardziej skomplikowane, lubil rozwiazywac trudne problemy, poswiecal na to wszelki wysilek, wszelkie studia, wszelkie starania… a jednak czesto nie rozumial najprostszej rzeczy, ktоra mоglby mu wyjasnic dziecko; Hy was vlug van begrip – Byl szybki w pojeciach, vatte terstond het hoogste, het ingewikkeldste – natychmiast pojmowal to, co najwyzsze i najbardziej skomplikowane, speelde gaarne met de oplossing van moeielyke vragen – lubil rozwiazywac trudne problemy, had daarvoor alle moeite, alle studie, alle inspanning veil – poswiecal na to wszelki wysilek, wszelkie studia, wszelkie starania, en dikwyls toch begreep hy de eenvoudigste zaak niet, die een kind hem had kunnen uitleggen – a jednak czesto nie rozumial najprostszej rzeczy, ktоra mоglby mu wyjasnic dziecko).
Vol liefde voor waarheid en recht, verwaarloosde hy menigmaal zyn eenvoudigste naastbyliggende verplichtingen, om een onrecht te herstellen dat hooger of verder of dieper lag, en dat door de vermoedelyk grootere inspanning van den stryd hem meer aanlokte. (Pelen milosci do prawdy i sprawiedliwosci, czesto zaniedbywal najprostsze, bliskie obowiazki, aby naprawic krzywde, ktоra byla wyzsza, dalsza lub glebsza i ktоra, ze wzgledu na prawdopodobnie wiekszy wysilek walki, bardziej go przyciagala; Vol liefde voor waarheid en recht – Pelen milosci do prawdy i sprawiedliwosci, verwaarloosde hy menigmaal zyn eenvoudigste naastbyliggende verplichtingen – czesto zaniedbywal najprostsze, bliskie obowiazki, om een onrecht te herstellen dat hooger of verder of dieper lag – aby naprawic krzywde, ktоra byla wyzsza, dalsza lub glebsza, en dat door de vermoedelyk grootere inspanning van den stryd hem meer aanlokte – i ktоra, ze wzgledu na prawdopodobnie wiekszy wysilek walki, bardziej go przyciagala).
Hy was ridderlyk en moedig, maar verspilde, als die andere Don Quichot, zyn dapperheid dikwyls op een windmolen. (Byl rycerski i odwazny, ale jak inny Don Kichot, czesto marnowal swoja odwage na wiatrak; Hy was ridderlyk en moedig – Byl rycerski i odwazny, maar verspilde, als die andere Don Quichot, zyn dapperheid dikwyls op een windmolen – ale jak inny Don Kichot, czesto marnowal swoja odwage na wiatrak).
Hy gloeide van onverzadelyke eerzucht die hem alle gewone onderscheiding in 't maatschappelyk leven, als nietig deed voorkomen, en toch stelde hy zyn grootst geluk in een kalm huiselyk vergeten leven. (Plonal nieposkromiona ambicja, ktоra sprawiala, ze wszelkie zwykle wyrоznienia w zyciu spolecznym wydawaly sie niewazne, a jednak najwieksze szczescie znajdowal w spokojnym, domowym, zapomnianym zyciu; Hy gloeide van onverzadelyke eerzucht – Plonal nieposkromiona ambicja, die hem alle gewone onderscheiding in 't maatschappelyk leven, als nietig deed voorkomen – ktоra sprawiala, ze wszelkie zwykle wyrоznienia w zyciu spolecznym wydawaly sie niewazne, en toch stelde hy zyn grootst geluk in een kalm huiselyk vergeten leven – a jednak najwieksze szczescie znajdowal w spokojnym, domowym, zapomnianym zyciu).
Dichter in den hoogsten zin van 't woord, droomde hy zich zonnestelsels by een vonk, bevolkte die met schepsels van zyn maaksel, voelde zich heer van een wereld die hyzelf had in 't leven geroepen… en kon toch zeer goed terstond daarop zonder de minste droomery een gesprek voeren over den prys van de ryst, de regels der taal, of de oekonomische voordeelen eener egyptische hoenderbroeiery. (Poeta w najwyzszym tego slowa znaczeniu, wyobrazal sobie systemy sloneczne z iskry, zaludnial je stworzeniami wlasnego tworzenia, czul sie panem swiata, ktоry sam stworzyl… a jednak mоgl natychmiast bez najmniejszych marzen prowadzic rozmowe o cenie ryzu, zasadach jezyka lub ekonomicznych korzysciach egipskiego inkubatora do jaj; Dichter in den hoogsten zin van 't woord – Poeta w najwyzszym tego slowa znaczeniu, droomde hy zich zonnestelsels by een vonk – wyobrazal sobie systemy sloneczne z iskry, bevolkte die met schepsels van zyn maaksel – zaludnial je stworzeniami wlasnego tworzenia, voelde zich heer van een wereld die hyzelf had in 't leven geroepen – czul sie panem swiata, ktоry sam stworzyl, en kon toch zeer goed terstond daarop zonder de minste droomery een gesprek voeren over den prys van de ryst – a jednak mоgl natychmiast bez najmniejszych marzen prowadzic rozmowe o cenie ryzu, de regels der taal – zasadach jezyka, of de oekonomische voordeelen eener egyptische hoenderbroeiery – lub ekonomicznych korzysciach egipskiego inkubatora do jaj).
Geen wetenschap was hem geheel vreemd. (Zadna nauka nie byla mu calkowicie obca; Geen wetenschap was hem geheel vreemd – Zadna nauka nie byla mu calkowicie obca).
Hem ahnde wat hy niet wist, en hy bezat in hooge mate de gaaf om 't weinige dat hy wist – ieder weet weinig, en hy, misschien meer wetende dan sommige anderen, maakte op dezen regel geen uitzondering – om dat weinige aantewenden op een wys die de maat zyner kennis vermenigvuldigde. (Przeczuwal to, czego nie wiedzial, i mial w wysokim stopniu dar wykorzystywania tego niewiele, co wiedzial – kazdy wie niewiele, a on, moze wiedzac wiecej niz niektоrzy inni, nie stanowil wyjatku od tej zasady – w sposоb, ktоry mnozyl zakres jego wiedzy; Hem ahnde wat hy niet wist – Przeczuwal to, czego nie wiedzial, en hy bezat in hooge mate de gaaf om 't weinige dat hy wist – i mial w wysokim stopniu dar wykorzystywania tego niewiele, co wiedzial, ieder weet weinig, en hy, misschien meer wetende dan sommige anderen, maakte op dezen regel geen uitzondering – kazdy wie niewiele, a on, moze wiedzac wiecej niz niektоrzy inni, nie stanowil wyjatku od tej zasady, om dat weinige aantewenden op een wys die de maat zyner kennis vermenigvuldigde – w sposоb, ktоry mnozyl zakres jego wiedzy).
Hy was stipt en ordelyk, en daarby buitengewoon geduldig, doch juist omdat stiptheid, orde en geduld hem moeielyk vielen, daar zyn geest iets wilds had. (Byl punktualny i uporzadkowany, a przy tym niezwykle cierpliwy, ale wlasnie dlatego, ze punktualnosc, porzadek i cierpliwosc byly dla niego trudne, poniewaz jego umysl mial cos dzikiego; Hy was stipt en ordelyk – Byl punktualny i uporzadkowany, en daarby buitengewoon geduldig – a przy tym niezwykle cierpliwy, doch juist omdat stiptheid, orde en geduld hem moeielyk vielen – ale wlasnie dlatego, ze punktualnosc, porzadek i cierpliwosc byly dla niego trudne, daar zyn geest iets wilds had – poniewaz jego umysl mial cos dzikiego).
Hy was langzaam en omzichtig in 't beoordeelen van zaken, hoewel dit niet zoo scheen aan wie hem zoo haastig zyn slotsommen hoorden uiten. (Byl powolny i ostrozny w ocenianiu spraw, chociaz nie wydawalo sie to tym, ktоrzy slyszeli, jak tak szybko wyraza swoje wnioski; Hy was langzaam en omzichtig in 't beoordeelen van zaken – Byl powolny i ostrozny w ocenianiu spraw, hoewel dit niet zoo scheen aan wie hem zoo haastig zyn slotsommen hoorden uiten – chociaz nie wydawalo sie to tym, ktоrzy slyszeli, jak tak szybko wyraza swoje wnioski).
Zyn indrukken waren te levendig, dan dat men ze voor duurzaam houden durfde, en toch bewees hy dikwyls dat ze duurzaam waren. (Jego wrazenia byly zbyt zywe, by mozna je bylo uznac za trwale, a jednak czesto udowadnial, ze byly trwale; Zyn indrukken waren te levendig – Jego wrazenia byly zbyt zywe, dan dat men ze voor duurzaam houden durfde – by mozna je bylo uznac za trwale, en toch bewees hy dikwyls dat ze duurzaam waren – a jednak czesto udowadnial, ze byly trwale).
Al wat groot en verheven was, lokte hem aan, en tegelyker-tyd was hy onnoozel en na?f als een kind. (Wszystko, co wielkie i wzniosle, przyciagalo go, a jednoczesnie byl niewinny i naiwny jak dziecko; Al wat groot en verheven was, lokte hem aan – Wszystko, co wielkie i wzniosle, przyciagalo go, en tegelyker-tyd was hy onnoozel en na?f als een kind – a jednoczesnie byl niewinny i naiwny jak dziecko).
Hy was eerlyk, vooral waar eerlykheid in 't grootmoedige overging, en zou honderden die hy schuldig was, onbetaald laten omdat hy duizenden had weggeschonken. (Byl uczciwy, zwlaszcza tam, gdzie uczciwosc przeradzala sie w wielkodusznosc, i zostawialby setki, ktоre byl winien, nieoplacone, poniewaz oddal tysiace; Hy was eerlyk, vooral waar eerlykheid in 't grootmoedige overging – Byl uczciwy, zwlaszcza tam, gdzie uczciwosc przeradzala sie w wielkodusznosc, en zou honderden die hy schuldig was, onbetaald laten omdat hy duizenden had weggeschonken – i zostawialby setki, ktоre byl winien, nieoplacone, poniewaz oddal tysiace).
Hy was geestig en onderhoudend wanneer hy gevoelde dat zyn geest begrepen werd, maar anders stug en teruggetrokken. (Byl dowcipny i zajmujacy, gdy czul, ze jego umysl jest zrozumiany, ale inaczej sztywny i wycofany; Hy was geestig en onderhoudend wanneer hy gevoelde dat zyn geest begrepen werd – Byl dowcipny i zajmujacy, gdy czul, ze jego umysl jest zrozumiany, maar anders stug en teruggetrokken – ale inaczej sztywny i wycofany).
Hartelyk voor zyn vrienden, maakte hy – wat te snel soms – zyn vriend van al wat leed. (Serdeczny dla swoich przyjaciоl, czasem zbyt szybko stawal sie przyjacielem kazdego, kto cierpial; Hartelyk voor zyn vrienden – Serdeczny dla swoich przyjaciоl, maakte hy – wat te snel soms – zyn vriend van al wat leed – czasem zbyt szybko stawal sie przyjacielem kazdego, kto cierpial).
Hy was gevoelig voor liefde en aanhankelykheid… trouw aan zyn gegeven woord… zwak in kleinigheden, maar standvastig tot hoofdigheid toe, waar 't hem de moeite waard scheen karakter te toonen… nederig en welwillend voor wie zyn geestelyk overwicht erkenden, doch lastig wanneer men poogde zich daartegen te verzetten… rondborstig uit trots, en by vlagen achterhoudend, waar hy vreesde dat men zyn oprechtheid zou aanzien voor onverstand… evenzeer vatbaar voor zinnelyk als voor geestelyk genot… beschroomd en slecht bespraakt waar hy meende niet begrepen te worden, maar welsprekend als hy gevoelde dat zyn woorden op willigen bodem vielen… traag als hy niet werd aangespoord door eenigen prikkel die voortkwam uit zyn eigen ziel, maar yverig, vurig, en doortastend waar dit wel het geval was… voorts, vriendelyk, beschaafd in zyn manieren, en onberispelyk van gedrag: ziedaar nagenoeg Havelaar! (Byl wrazliwy na milosc i przywiazanie… wierny swojemu danemu slowu… slaby w drobiazgach, ale wytrwaly do uporu, gdy wydawalo mu sie, ze warto pokazac charakter… pokorny i zyczliwy dla tych, ktоrzy uznawali jego duchowa przewage, ale trudny, gdy prоbowano sie jej sprzeciwic… otwarty z dumy, a czasami powsciagliwy, gdy obawial sie, ze jego szczerosc zostanie uznana za glupote… rоwnie podatny na zmyslowe, jak i duchowe przyjemnosci… niesmialy i zle wypowiadajacy sie, gdy uwazal, ze nie jest zrozumiany, ale elokwentny, gdy czul, ze jego slowa padaja na podatny grunt… powolny, gdy nie byl pobudzany przez bodziec pochodzacy z jego wlasnej duszy, ale gorliwy, zarliwy i zdecydowany, gdy tak bylo… przyjazny, dobrze wychowany w swoich manierach i nienaganny w zachowaniu: oto Havelaar!; Hy was gevoelig voor liefde en aanhankelykheid – Byl wrazliwy na milosc i przywiazanie, trouw aan zyn gegeven woord – wierny swojemu danemu slowu, zwak in kleinigheden, maar standvastig tot hoofdigheid toe, waar 't hem de moeite waard scheen karakter te toonen – slaby w drobiazgach, ale wytrwaly do uporu, gdy wydawalo mu sie, ze warto pokazac charakter, nederig en welwillend voor wie zyn geestelyk overwicht erkenden – pokorny i zyczliwy dla tych, ktоrzy uznawali jego duchowa przewage, doch lastig wanneer men poogde zich daartegen te verzetten – ale trudny, gdy prоbowano sie jej sprzeciwic, rondborstig uit trots, en by vlagen achterhoudend, waar hy vreesde dat men zyn oprechtheid zou aanzien voor onverstand – otwarty z dumy, a czasami powsciagliwy, gdy obawial sie, ze jego szczerosc zostanie uznana za glupote, evenzeer vatbaar voor zinnelyk als voor geestelyk genot – rоwnie podatny na zmyslowe, jak i duchowe przyjemnosci, beschroomd en slecht bespraakt waar hy meende niet begrepen te worden – niesmialy i zle wypowiadajacy sie, gdy uwazal, ze nie jest zrozumiany, maar welsprekend als hy gevoelde dat zyn woorden op willigen bodem vielen – ale elokwentny, gdy czul, ze jego slowa padaja na podatny grunt, traag als hy niet werd aangespoord door eenigen prikkel die voortkwam uit zyn eigen ziel – powolny, gdy nie byl pobudzany przez bodziec pochodzacy z jego wlasnej duszy, maar yverig, vurig, en doortastend waar dit wel het geval was – ale gorliwy, zarliwy i zdecydowany, gdy tak bylo, voorts, vriendelyk, beschaafd in zyn manieren, en onberispelyk van gedrag – przyjazny, dobrze wychowany w swoich manierach i nienaganny w zachowaniu, ziedaar nagenoeg Havelaar – oto Havelaar).
Ik zeg: nagenoeg. (Mоwie: prawie; Ik zeg: nagenoeg – Mоwie: prawie).
Want indien reeds alle bepalingen moeielyk zyn, geldt dit vooral van de beschryving van een persoon die zeer ver van den dagelykschen grondvorm afwykt. (Poniewaz jesli wszystkie definicje sa trudne, dotyczy to zwlaszcza opisu osoby, ktоra znacznie odbiega od codziennej normy; Want indien reeds alle bepalingen moeielyk zyn – Poniewaz jesli wszystkie definicje sa trudne, geldt dit vooral van de beschryving van een persoon die zeer ver van den dagelykschen grondvorm afwykt – dotyczy to zwlaszcza opisu osoby, ktоra znacznie odbiega od codziennej normy).
Het zal dan ook wel hierom wezen, dat romandichters hun helden gewoonlyk tot duivels of engelen maken. (Dlatego tez powiesciopisarze zwykle czynia swoich bohaterоw diablami lub aniolami; Het zal dan ook wel hierom wezen – Dlatego tez, dat romandichters hun helden gewoonlyk tot duivels of engelen maken – powiesciopisarze zwykle czynia swoich bohaterоw diablami lub aniolami).
Zwart of wit laat zich gemakkelyk schilderen, maar moeielyker is 't juist weergeven van schakeeringen die daartusschen liggen, wanneer men aan waarheid gebonden is en dus noch te donker noch te licht mag kleuren. (Czarny lub bialy latwo sie maluje, ale trudniej jest dokladnie oddac odcienie miedzy nimi, gdy jest sie zwiazanym z prawda i nie mozna malowac ani zbyt ciemno, ani zbyt jasno; Zwart of wit laat zich gemakkelyk schilderen – Czarny lub bialy latwo sie maluje, maar moeielyker is 't juist weergeven van schakeeringen die daartusschen liggen – ale trudniej jest dokladnie oddac odcienie miedzy nimi, wanneer men aan waarheid gebonden is en dus noch te donker noch te licht mag kleuren – gdy jest sie zwiazanym z prawda i nie mozna malowac ani zbyt ciemno, ani zbyt jasno).
Ik gevoel dat de schets die ik van Havelaar trachtte te geven, hoogst onvolkomen is. (Czuje, ze szkic, ktоry staralem sie przedstawic o Havelaara, jest wysoce niekompletny; Ik gevoel dat de schets die ik van Havelaar trachtte te geven – Czuje, ze szkic, ktоry staralem sie przedstawic o Havelaara, hoogst onvolkomen is – jest wysoce niekompletny).
De bouwstoffen die voor me liggen, zyn van zoo uit-eenloopenden aard, dat ze my door overmaat van rykdom in myn oordeel belemmeren, en ik zal dus wellicht daarop, onder het ontwikkelen der gebeurtenissen die ik wensch meetedeelen, ter-aanvulling terugkomen. (Materialy, ktоre mam przed soba, sa tak rоznorodne, ze nadmiar bogactwa utrudnia mi ocene i byc moze powrоce do nich podczas rozwijania wydarzen, ktоre chce przekazac; De bouwstoffen die voor me liggen, zyn van zoo uit-eenloopenden aard – Materialy, ktоre mam przed soba, sa tak rоznorodne, dat ze my door overmaat van rykdom in myn oordeel belemmeren – ze nadmiar bogactwa utrudnia mi ocene, en ik zal dus wellicht daarop, onder het ontwikkelen der gebeurtenissen die ik wensch meetedeelen, ter-aanvulling terugkomen – i byc moze powrоce do nich podczas rozwijania wydarzen, ktоre chce przekazac).
Dit is zeker, hy was een ongewoon mensch, en wel de moeite van 't bestudeeren waardig. (To pewne, byl niezwyklym czlowiekiem i wartym studiowania; Dit is zeker – To pewne, hy was een ongewoon mensch – byl niezwyklym czlowiekiem, en wel de moeite van 't bestudeeren waardig – i wartym studiowania).
Ik bemerk nu reeds dat ik verzuimd heb als een zyner hoofdtrekken optegeven, dat hy de belachelyke en de ernstige zyde der dingen met dezelfde snelheid en te-gelyker-tyd opvatte, aan welke eigenschap zyn wyze van spreken, zonder dat hyzelf dit wist, een soort van humor ontleende, die zyn toehoorders gedurig in twyfel bracht, of ze getroffen waren door 't diep gevoel dat in zyn woorden heerschte, of dat ze te lachen hadden over de koddigheid die op-eenmaal den ernst daarvan afbrak. (Zauwazam juz teraz, ze zaniedbalem wskazanie jednej z jego glоwnych cech, ze postrzegal absurdalne i powazne strony rzeczy z ta sama szybkoscia i jednoczesnie, co nadawalo jego sposobowi mоwienia, bez jego wiedzy, pewien rodzaj humoru, ktоry stale wprowadzal jego sluchaczy w watpliwosci, czy byli poruszeni glebokim uczuciem, ktоre panowalo w jego slowach, czy tez powinni smiac sie z komizmu, ktоry nagle przerywal ich powage; Ik bemerk nu reeds dat ik verzuimd heb als een zyner hoofdtrekken optegeven – Zauwazam juz teraz, ze zaniedbalem wskazanie jednej z jego glоwnych cech, dat hy de belachelyke en de ernstige zyde der dingen met dezelfde snelheid en te-gelyker-tyd opvatte – ze postrzegal absurdalne i powazne strony rzeczy z ta sama szybkoscia i jednoczesnie, aan welke eigenschap zyn wyze van spreken, zonder dat hyzelf dit wist, een soort van humor ontleende – co nadawalo jego sposobowi mоwienia, bez jego wiedzy, pewien rodzaj humoru, die zyn toehoorders gedurig in twyfel bracht – ktоry stale wprowadzal jego sluchaczy w watpliwosci, of ze getroffen waren door 't diep gevoel dat in zyn woorden heerschte – czy byli poruszeni glebokim uczuciem, ktоre panowalo w jego slowach, of dat ze te lachen hadden over de koddigheid die op-eenmaal den ernst daarvan afbrak – czy tez powinni smiac sie z komizmu, ktоry nagle przerywal ich powage).
Opmerkelyk was 't dat zyn voorkomen, en zelfs zyn aandoeningen, zoo weinig sporen droegen van zyn doorgebracht leven. (Zadziwiajace bylo to, ze jego wyglad, a nawet jego dolegliwosci, nosily tak malo sladоw jego przezytego zycia; Opmerkelyk was 't dat zyn voorkomen – Zadziwiajace bylo to, ze jego wyglad, en zelfs zyn aandoeningen – a nawet jego dolegliwosci, zoo weinig sporen droegen van zyn doorgebracht leven – nosily tak malo sladоw jego przezytego zycia).
Het roemen op ondervinding is een belachelyke gemeenplaats geworden. (Chwalenie sie doswiadczeniem stalo sie smiesznym banalem; Het roemen op ondervinding – Chwalenie sie doswiadczeniem, is een belachelyke gemeenplaats geworden – stalo sie smiesznym banalem).
Er zyn lieden die vyftig of zestig jaren lang meedreven met het stroompje, waarin ze beweren te zwemmen, en die van al dien tyd weinig anders zouden kunnen verhalen dan dat ze verhuisd zyn van de A-gracht naar de B-straat. (Sa ludzie, ktоrzy przez piecdziesiat lub szescdziesiat lat unosili sie z pradem, w ktоrym twierdza, ze plyna, i ktоrzy z calego tego czasu niewiele wiecej mogliby opowiedziec, niz to, ze przeprowadzili sie z kanalu A na ulice B; Er zyn lieden die vyftig of zestig jaren lang meedreven met het stroompje, waarin ze beweren te zwemmen – Sa ludzie, ktоrzy przez piecdziesiat lub szescdziesiat lat unosili sie z pradem, w ktоrym twierdza, ze plyna, en die van al dien tyd weinig anders zouden kunnen verhalen dan dat ze verhuisd zyn van de A-gracht naar de B-straat – i ktоrzy z calego tego czasu niewiele wiecej mogliby opowiedziec, niz to, ze przeprowadzili sie z kanalu A na ulice B).
Niets is gewoner dan op ervaring te hooren bogen, juist door hen die hun gryze haren zoo gemakkelyk verkregen. (Nic nie jest bardziej powszechne niz slyszenie, jak chwala sie doswiadczeniem wlasnie ci, ktоrzy tak latwo zdobyli swoje siwe wlosy; Niets is gewoner dan op ervaring te hooren bogen – Nic nie jest bardziej powszechne niz slyszenie, jak chwala sie doswiadczeniem, juist door hen die hun gryze haren zoo gemakkelyk verkregen – wlasnie ci, ktоrzy tak latwo zdobyli swoje siwe wlosy).
Anderen weer meenen hun aanspraken op ondervinding te mogen gronden op werkelyk ondergane lotwisseling, zonder dat echter uit iets blykt dat ze door die veranderingen werden aangegrepen in hun zieleleven. (Inni z kolei uwazaja, ze ich roszczenia do doswiadczenia moga byc oparte na rzeczywiscie przezytych zmianach losu, chociaz nic nie wskazuje na to, ze te zmiany wplynely na ich zycie duchowe; Anderen weer meenen hun aanspraken op ondervinding te mogen gronden op werkelyk ondergane lotwisseling – Inni z kolei uwazaja, ze ich roszczenia do doswiadczenia moga byc oparte na rzeczywiscie przezytych zmianach losu, zonder dat echter uit iets blykt dat ze door die veranderingen werden aangegrepen in hun zieleleven – chociaz nic nie wskazuje na to, ze te zmiany wplynely na ich zycie duchowe).
Ik kan me voorstellen dat het bywonen, of ondergaan zelfs, van gewichtige gebeurtenissen weinig of geen invloed heeft op zeker soort van gemoederen, die niet zyn toegerust met de vatbaarheid om indrukken optevangen en te verwerken. (Moge sobie wyobrazic, ze uczestnictwo lub nawet przezywanie waznych wydarzen ma niewielki lub zaden wplyw na pewien rodzaj umyslоw, ktоre nie sa wyposazone w zdolnosc odbierania i przetwarzania wrazen; Ik kan me voorstellen dat het bywonen, of ondergaan zelfs, van gewichtige gebeurtenissen weinig of geen invloed heeft op zeker soort van gemoederen – Moge sobie wyobrazic, ze uczestnictwo lub nawet przezywanie waznych wydarzen ma niewielki lub zaden wplyw na pewien rodzaj umyslоw, die niet zyn toegerust met de vatbaarheid om indrukken optevangen en te verwerken – ktоre nie sa wyposazone w zdolnosc odbierania i przetwarzania wrazen).
Wie hieraan twyfelt, vrage zich af of men ondervinding zou mogen toekennen aan al de bewoners van Frankryk, die veertig of vyftig jaren oud waren in 1815? (Kto w to watpi, niech zapyta, czy mozna przypisac doswiadczenie wszystkim mieszkancom Francji, ktоrzy mieli czterdziesci lub piecdziesiat lat w 1815 roku?; Wie hieraan twyfelt, vrage zich af of men ondervinding zou mogen toekennen aan al de bewoners van Frankryk – Kto w to watpi, niech zapyta, czy mozna przypisac doswiadczenie wszystkim mieszkancom Francji, die veertig of vyftig jaren oud waren in 1815 – ktоrzy mieli czterdziesci lub piecdziesiat lat w 1815 roku).
En zy allen waren toch personen die 't belangryk drama dat in 1789 aanving, hadden zien opvoeren niet alleen, maar die zelfs in meer of min gewichtige rol, dat drama hadden meegespeeld. (A wszyscy oni byli przeciez osobami, ktоre nie tylko widzialy przedstawienie waznego dramatu, ktоry rozpoczal sie w 1789 roku, ale nawet graly w nim mniejsza lub wieksza role; En zy allen waren toch personen die 't belangryk drama dat in 1789 aanving, hadden zien opvoeren niet alleen – A wszyscy oni byli przeciez osobami, ktоre nie tylko widzialy przedstawienie waznego dramatu, ktоry rozpoczal sie w 1789 roku, maar die zelfs in meer of min gewichtige rol, dat drama hadden meegespeeld – ale nawet graly w nim mniejsza lub wieksza role).
En, omgekeerd, hoe velen ondergaan een reeks van aandoeningen, zonder dat de uiterlyke omstandigheden hiertoe schenen aanleiding te geven. (I odwrotnie, jak wielu przechodzi przez serie dolegliwosci, bez widocznych przyczyn zewnetrznych; En, omgekeerd – I odwrotnie, hoe velen ondergaan een reeks van aandoeningen – jak wielu przechodzi przez serie dolegliwosci, zonder dat de uiterlyke omstandigheden hiertoe schenen aanleiding te geven – bez widocznych przyczyn zewnetrznych).
Men denke aan de Cruso?-romans, aan Silvio Pellico's gevangenschap, aan 't allerliefste Picciola van Saintine, aan den stryd in de borst eener ‘oude vryster’ die haar geheel leven door, ееn liefde koesterde, zonder ooit door een enkel woord te verraden wat er omging in haar hart, aan de aandoeningen van den menschenvriend die, zonder uiterlyk in den loop der gebeurtenissen betrokken te zyn, vurig belang stelt in 't welzyn van medeburger of medemensch. (Pomyslmy o powiesciach Cruso?, o wiezieniu Silvio Pellico, o uroczej Piccioli Saintine, o walce w piersi starej panny, ktоra przez cale zycie pielegnowala jedna milosc, nigdy nie zdradzajac jednym slowem, co dzialo sie w jej sercu, o dolegliwosciach przyjaciela ludzkosci, ktоry, nie bedac bezposrednio zaangazowany w bieg wydarzen, goraco interesuje sie dobrobytem wspоlobywatela lub wspоlczlowieka; Men denke aan de Cruso?-romans – Pomyslmy o powiesciach Cruso?, aan Silvio Pellico's gevangenschap – o wiezieniu Silvio Pellico, aan 't allerliefste Picciola van Saintine – o uroczej Piccioli Saintine, aan den stryd in de borst eener ‘oude vryster’ die haar geheel leven door, ееn liefde koesterde – o walce w piersi starej panny, ktоra przez cale zycie pielegnowala jedna milosc, zonder ooit door een enkel woord te verraden wat er omging in haar hart – nigdy nie zdradzajac jednym slowem, co dzialo sie w jej sercu, aan de aandoeningen van den menschenvriend die – o dolegliwosciach przyjaciela ludzkosci, zonder uiterlyk in den loop der gebeurtenissen betrokken te zyn – ktоry, nie bedac bezposrednio zaangazowany w bieg wydarzen, vurig belang stelt in 't welzyn van medeburger of medemensch – goraco interesuje sie dobrobytem wspоlobywatela lub wspоlczlowieka).
Men stelle zich voor, hoe hy beurtelings hoopt en vreest, hoe hy elke verandering gadeslaat, zich opwindt voor een schoon denkbeeld, en gloeit van verontwaardiging, als hy het ziet wegdringen en vertrappen door de velen die, voor een oogenblik althans, sterker waren dan schoone denkbeelden. (Wyobrazmy sobie, jak on na przemian ma nadzieje i boi sie, jak obserwuje kazda zmiane, ekscytuje sie pieknym pomyslem i plonie z oburzenia, gdy widzi, jak jest on wypierany i deptany przez wielu, ktоrzy przynajmniej przez chwile byli silniejsi niz piekne pomysly; Men stelle zich voor – Wyobrazmy sobie, hoe hy beurtelings hoopt en vreest – jak on na przemian ma nadzieje i boi sie, hoe hy elke verandering gadeslaat – jak obserwuje kazda zmiane, zich opwindt voor een schoon denkbeeld – ekscytuje sie pieknym pomyslem, en gloeit van verontwaardiging – i plonie z oburzenia, als hy het ziet wegdringen en vertrappen door de velen – gdy widzi, jak jest on wypierany i deptany przez wielu, die, voor een oogenblik althans, sterker waren dan schoone denkbeelden – ktоrzy przynajmniej przez chwile byli silniejsi niz piekne pomysly).
Men denke aan den wysgeer die van uit zyn cel aan 't volk tracht te leeren wat waarheid is, als hy bemerken moet dat zyn stem overschreeuwd wordt door pi?tistische huichelary of gewinzoekende kwakzalvers. (Pomyslmy o filozofie, ktоry z celi stara sie nauczac ludzi, czym jest prawda, gdy musi zauwazyc, ze jego glos jest zagluszany przez pietyzmu hipokryzje lub zadnych zysku szarlatanоw; Men denke aan den wysgeer die van uit zyn cel aan 't volk tracht te leeren wat waarheid is – Pomyslmy o filozofie, ktоry z celi stara sie nauczac ludzi, czym jest prawda, als hy bemerken moet dat zyn stem overschreeuwd wordt door pi?tistische huichelary of gewinzoekende kwakzalvers – gdy musi zauwazyc, ze jego glos jest zagluszany przez pietyzmu hipokryzje lub zadnych zysku szarlatanоw).
Men stelle zich Sokrates voor – niet als hy den gifbeker ledigt, want ik bedoel hier de ondervinding van 't gemoed, en niet die welke rechtstreeks door uiterlyke omstandigheden veroorzaakt wordt – hoe bitter bedroefd zyn ziel moet geweest zyn, toen hy die 't goede en ware zocht, zich hoorde noemen ‘een bederver der jeugd en een verachter der goden’. (Wyobrazmy sobie Sokratesa – nie gdy wypija puchar trucizny, bo mam tu na mysli doswiadczenie duszy, a nie to bezposrednio spowodowane przez okolicznosci zewnetrzne – jak gorzko zmartwiona musiala byc jego dusza, gdy ten, ktоry szukal dobra i prawdy, uslyszal, ze jest nazywany „demoralizatorem mlodziezy i przeciwnikiem bogоw”; Men stelle zich Sokrates voor – Wyobrazmy sobie Sokratesa, niet als hy den gifbeker ledigt – nie gdy wypija puchar trucizny, want ik bedoel hier de ondervinding van 't gemoed – bo mam tu na mysli doswiadczenie duszy, en niet die welke rechtstreeks door uiterlyke omstandigheden veroorzaakt wordt – a nie to bezposrednio spowodowane przez okolicznosci zewnetrzne, hoe bitter bedroefd zyn ziel moet geweest zyn – jak gorzko zmartwiona musiala byc jego dusza, toen hy die 't goede en ware zocht – gdy ten, ktоry szukal dobra i prawdy, zich hoorde noemen ‘een bederver der jeugd en een verachter der goden’ – uslyszal, ze jest nazywany „demoralizatorem mlodziezy i przeciwnikiem bogоw”).
Of beter nog: men denke aan Jezus, waar hy zoo treurig staart op Jeruzalem, en zich beklaagt ‘dat het niet gewild heeft’. (Albo lepiej: pomyslmy o Jezusie, ktоry tak smutno patrzy na Jerozolime i narzeka, „ze nie chciala”; Of beter nog: men denke aan Jezus – Albo lepiej: pomyslmy o Jezusie, waar hy zoo treurig staart op Jeruzalem – ktоry tak smutno patrzy na Jerozolime, en zich beklaagt ‘dat het niet gewild heeft’ – i narzeka, „ze nie chciala”).
Zulk een kreet van smart – vооr gifbeker of kruishout – vloeit niet uit een ongedeerd hart. (Taki okrzyk bоlu – przed pucharem trucizny lub krzyzem – nie pochodzi z niezranionego serca; Zulk een kreet van smart – Taki okrzyk bоlu, vооr gifbeker of kruishout – przed pucharem trucizny lub krzyzem, vloeit niet uit een ongedeerd hart – nie pochodzi z niezranionego serca).
Dааr moet geleden zyn, veel geleden, daar is ondervonden! (Musialo tam byc cierpienie, wiele cierpienia, tam jest doswiadczone; Dааr moet geleden zyn, veel geleden – Musialo tam byc cierpienie, wiele cierpienia, daar is ondervonden – tam jest doswiadczone).
Deze tirade is me ontsnapt… ze staat er nu eenmaal, en blyve. (Ten tyrada mi uciekla… teraz juz tu jest, i niech zostanie; Deze tirade is me ontsnapt – Ten tyrada mi uciekla, ze staat er nu eenmaal, en blyve – teraz juz tu jest, i niech zostanie).
Havelaar had veel ondervonden. (Havelaar duzo doswiadczyl; Havelaar had veel ondervonden – Havelaar duzo doswiadczyl).
Wilt ge iets dat opweegt tegen de verhuizing van de A-gracht! (Chcesz cos, co rоwnowazy przeprowadzke z kanalu A!; Wilt ge iets dat opweegt tegen de verhuizing van de A-gracht – Chcesz cos, co rоwnowazy przeprowadzke z kanalu A).
Hy had schipbreuk geleden, meer dan eens. (Przezyl wiecej niz jedna katastrofe morska; Hy had schipbreuk geleden – Przezyl katastrofe morska, meer dan eens – wiecej niz raz).
Hy had brand, oproer, sluikmoord, oorlog, du?llen, weelde, armoede, honger, cholera, liefde en ‘liefden’ in zyn dagboek staan. (Mial w swoim dzienniku pozary, bunty, skrytobоjstwa, wojny, pojedynki, bogactwo, biede, glоd, cholere, milosc i "milosci"; Hy had brand, oproer, sluikmoord, oorlog, du?llen, weelde, armoede, honger, cholera, liefde en ‘liefden’ in zyn dagboek staan – Mial w swoim dzienniku pozary, bunty, skrytobоjstwa, wojny, pojedynki, bogactwo, biede, glоd, cholere, milosc i "milosci").
Hy had vele landen bezocht, en omgang gehad met lieden van allerlei ras en stand, zeden, vooroordeelen, godsdienst en gelaatskleur. (Odwiedzil wiele krajоw i mial do czynienia z ludzmi rоznej rasy i klasy, obyczajоw, uprzedzen, religii i koloru skоry; Hy had vele landen bezocht – Odwiedzil wiele krajоw, en omgang gehad met lieden van allerlei ras en stand, zeden, vooroordeelen, godsdienst en gelaatskleur – i mial do czynienia z ludzmi rоznej rasy i klasy, obyczajоw, uprzedzen, religii i koloru skоry).
Wat dus de levensomstandigheden aangaat, kon hy veel ondervonden hebben. (Jesli chodzi o warunki zyciowe, mоgl wiele doswiadczyc; Wat dus de levensomstandigheden aangaat – Jesli chodzi o warunki zyciowe, kon hy veel ondervonden hebben – mоgl wiele doswiadczyc).
En dat hy werkelyk veel ondervonden had, dat hy 't leven niet was doorgegaan zonder de indrukken optevangen die 't hem zoo ruimschoots aanbood, daarvoor moge ons de vlugheid van zyn geest borg wezen, en de ontvankelykheid van zyn gemoed. (I ze naprawde duzo doswiadczyl, ze nie przeszedl przez zycie, nie wychwytujac wrazen, ktоre mu tak obficie oferowalo, za to reczyc moze jego bystrosc umyslu i wrazliwosc ducha; En dat hy werkelyk veel ondervonden had – I ze naprawde duzo doswiadczyl, dat hy 't leven niet was doorgegaan zonder de indrukken optevangen die 't hem zoo ruimschoots aanbood – ze nie przeszedl przez zycie, nie wychwytujac wrazen, ktоre mu tak obficie oferowalo, daarvoor moge ons de vlugheid van zyn geest borg wezen, en de ontvankelykheid van zyn gemoed – za to reczyc moze jego bystrosc umyslu i wrazliwosc ducha).
Dit nu wekte verwondering van allen die wisten of gissen konden hoeveel hy had bygewoond en geleden, dat hiervan zoo weinig op zyn gelaat te lezen was. (To wzbudzalo zdumienie wszystkich, ktоrzy wiedzieli lub mogli sie domyslac, ile przeszedl i wycierpial, ze tak niewiele z tego bylo widoczne na jego twarzy; Dit nu wekte verwondering van allen die wisten of gissen konden hoeveel hy had bygewoond en geleden – To wzbudzalo zdumienie wszystkich, ktоrzy wiedzieli lub mogli sie domyslac, ile przeszedl i wycierpial, dat hiervan zoo weinig op zyn gelaat te lezen was – ze tak niewiele z tego bylo widoczne na jego twarzy).
Wel sprak er uit zyn trekken iets als vermoeienis, doch dit deed eer denken aan vroegrype jeugd dan aan naderenden ouderdom. (Wprawdzie w jego rysach malowal sie jakis rodzaj zmeczenia, ale bardziej przypominalo to wczesna mlodosc niz nadchodzaca starosc; Wel sprak er uit zyn trekken iets als vermoeienis – Wprawdzie w jego rysach malowal sie jakis rodzaj zmeczenia, doch dit deed eer denken aan vroegrype jeugd dan aan naderenden ouderdom – ale bardziej przypominalo to wczesna mlodosc niz nadchodzaca starosc).
En naderende ouderdom had het toch moeten zyn, want in Indi?n is de man van vyfendertig jaar niet jong meer. (A powinna to byc nadchodzaca starosc, bo w Indiach czlowiek w wieku trzydziestu pieciu lat nie jest juz mlody; En naderende ouderdom had het toch moeten zyn – A powinna to byc nadchodzaca starosc, want in Indi?n is de man van vyfendertig jaar niet jong meer – bo w Indiach czlowiek w wieku trzydziestu pieciu lat nie jest juz mlody).
Ook zyn aandoeningen, zeide ik, waren jong gebleven. (Powiedzialem, ze takze jego dolegliwosci pozostaly mlode; Ook zyn aandoeningen, zeide ik – Powiedzialem, ze takze jego dolegliwosci, waren jong gebleven – pozostaly mlode).
Hy kon spelen met een kind, en als een kind, en meermalen klaagde hy dat ‘kleine Max’ nog te jong was om vliegers optelaten, omdat hy ‘de groote Max’ daarvan zooveel hield. (Mоgl bawic sie z dzieckiem i jak dziecko, i wielokrotnie narzekal, ze "maly Max" jest jeszcze za mlody, by puszczac latawce, poniewaz "duzy Max" tak bardzo to lubil; Hy kon spelen met een kind, en als een kind – Mоgl bawic sie z dzieckiem i jak dziecko, en meermalen klaagde hy dat ‘kleine Max’ nog te jong was om vliegers optelaten – i wielokrotnie narzekal, ze "maly Max" jest jeszcze za mlody, by puszczac latawce, omdat hy ‘de groote Max’ daarvan zooveel hield – poniewaz "duzy Max" tak bardzo to lubil).
Met jongens sprong hy ‘haasjen-over’ en hy teekende heel gaarne een patroon voor 't borduurwerk van de meisjes. (Z chlopcami skakal w "przeskakiwanie zajaca" i bardzo chetnie rysowal wzоr do haftu dla dziewczat; Met jongens sprong hy ‘haasjen-over’ – Z chlopcami skakal w "przeskakiwanie zajaca", en hy teekende heel gaarne een patroon voor 't borduurwerk van de meisjes – i bardzo chetnie rysowal wzоr do haftu dla dziewczat).
Zelfs nam hy dezen meermalen de naald uit de hand, en vermaakte zich met dat werk, ofschoon hy dikwyls zei dat ze wel wat beters konden doen dan dat ‘machinale steken tellen’. (Nawet wielokrotnie bral im igle z reki i bawil sie ta praca, choc czesto mоwil, ze moglyby robic cos lepszego niz to "maszynowe liczenie sciegоw"; Zelfs nam hy dezen meermalen de naald uit de hand – Nawet wielokrotnie bral im igle z reki, en vermaakte zich met dat werk – i bawil sie ta praca, ofschoon hy dikwyls zei dat ze wel wat beters konden doen dan dat ‘machinale steken tellen’ – choc czesto mоwil, ze moglyby robic cos lepszego niz to "maszynowe liczenie sciegоw").
By jongelieden van achttien jaren was hy een jong student, die gaarne zyn Patriam canimus meezong, of Gaudeamus igitur… ja, ik ben niet geheel zeker, dat hy niet nog zeer kort geleden, toen hy met verlof te Amsterdam was, een uithangbord heeft afgebroken, dat hem niet behaagde omdat er een neger op geschilderd was, geboeid aan de voeten van een Europeaan met een lange pyp in den mond, en waaronder natuurlyk te lezen stond: de rookende jonge koopman. (Dla osiemnastolatkоw byl mlodym studentem, ktоry chetnie spiewal z nimi "Patriam canimus" lub "Gaudeamus igitur"… tak, nie jestem calkowicie pewien, czy niedawno, gdy byl na urlopie w Amsterdamie, nie zdemontowal szyldu, ktоry mu sie nie podobal, poniewaz namalowano na nim murzyna u stоp Europejczyka z dluga fajka w ustach, a pod nim oczywiscie bylo napisane: "palacy mlody kupiec"; By jongelieden van achttien jaren was hy een jong student – Dla osiemnastolatkоw byl mlodym studentem, die gaarne zyn Patriam canimus meezong, of Gaudeamus igitur – ktоry chetnie spiewal z nimi "Patriam canimus" lub "Gaudeamus igitur", ja, ik ben niet geheel zeker – tak, nie jestem calkowicie pewien, dat hy niet nog zeer kort geleden, toen hy met verlof te Amsterdam was – czy niedawno, gdy byl na urlopie w Amsterdamie, een uithangbord heeft afgebroken – nie zdemontowal szyldu, dat hem niet behaagde omdat er een neger op geschilderd was – ktоry mu sie nie podobal, poniewaz namalowano na nim murzyna, geboeid aan de voeten van een Europeaan met een lange pyp in den mond – u stоp Europejczyka z dluga fajka w ustach, en waaronder natuurlyk te lezen stond: de rookende jonge koopman – a pod nim oczywiscie bylo napisane: "palacy mlody kupiec").
