скачать книгу бесплатно
‒ Bəli.
‒ Sizcə, bu, düzgündür? Demək istəyirəm, qızları ədəbsiz işlər barədə danışmağa vadar etmək, həyəcanlandırmaq nə dərəcədə doğru idi?
‒ Axı bu, araşdırma idi…
‒ Anlayıram. Əvvəllər belə bir şeylə qarşılaşmışdınız?
‒ Xeyr. Heç vaxt. Məhz buna görə həmin hadisə məni bu cür sarsıtdı.
‒ Hadisə üzə çıxacağı təqdirdə onların ciddi problemləri yarana biləcəyi haqda qızları xəbərdar etdiniz?
‒ Əlbəttə.
‒ Siz onlara inandınız, elədir?
‒ Bəli.
‒ Nə üçün?
‒ Çünki onların danışdıqları üst-üstə düşürdü. Üçü də eyni şeyi deyirdi, ‒ Kornblö, deyəsən, özündən və cavabından razı qalmışdı. Ancaq Kevin şahidə yaxınlaşdı və onun üzərinə dalbadal suallar yağdırmaqla hücuma keçdi.
‒ Sizcə, onlar nə deyəcəklərini əvvəlcədən məşq edə bilməzdilər?
‒ Nə?
‒ Yəni onlar əvvəlcədən bir yerə yığışıb nə deyəcəklərini qabaqcadan razılaşdıra bilməzdilər?
‒ Anlamıram, nə demək istəyirsiniz…
‒ Soruşuram, belə bir şey ola bilərdimi?
‒ Tutaq ki…
‒ Siz bir müəllim və direktor kimi uşaqların bu yaşda yalan danışmağa qadir olduqlarını təsdiq edə bilərsinizmi? Əvvəllər belə hallarla rastlaşmısınızmı?
‒ Əlbəttə.
‒ Bəs kollektiv yalana necə, rast gəlmisiniz? Məktəbli qızlar rəfiqələrini satmamaq və cəzalandırılmamaq üçün hərdən hətta bütün siniflə birlikdə yalan danışa bilərlərmi?
‒ Bəli, ancaq…
‒ Yəni bu ola bilərmi? ‒ Kevin hücumu gücləndirdi. ‒ Siz necə düşünürsünüz?
‒ Düşünürəm ki, ola bilər.
‒ Düşünürsünüz?
‒ Necə deyim… mümkün hesab edirəm.
‒ Mümkün hesab edirsiniz?
‒ Bəli.
‒ Qızlarla söhbətdən dərhal sonra siz miss Uilsonu yanınıza çağırtdırıb bütün bu əhvalatı ona danışdınız?
‒ Bəli, əlbəttə.
‒ Bəs onun buna münasibəti necə oldu?
‒ O heç nəyi inkar etmədi.
‒ Demək istəyirsiniz ki, o, vəkili yanında olmadan bu mövzuda danışmaqdan imtina etdi, elədir?
Kornblö yerində qurcalanmağa başladı.
‒ Belə deyil? ‒ Kevin əl çəkmirdi.
‒ Bəli, o məhz belə cavab verdi.
‒ Bundan sonra siz hərəkətə keçib məktəb nəzarətçisinə, sonra isə polis rəisi və dairə prokuroruna bu barədə xəbər verdiniz?
‒ Bəli. Qayda belədir. Biz belə hallarda necə davranmaq lazım olduğu barədə məktəb şurasının göstərişlərinə əməl edirik.
‒ Beləliklə, siz araşdırmaları davam etdirmədiniz. Bəs başqa şagirdləri dindirmədiniz?
‒ Əlbəttə ki, yox.
‒ Miss Uilsona qarşı rəsmi olaraq heç bir ittiham irəli sürülməmiş siz onu işdən kənarlaşdırmısınız, elədir?
‒ Artıq dediyim kimi…
‒ Zəhmət olmasa, suala cavab verin.
‒ Bəli.
‒ Bəli! ‒ Kevin bunu o tərzdə təkrarladı ki, sanki direktor bütün günahlarını boynuna almışdı. Vəkil sözünün təsirini gücləndirmək üçün qısa ara verib gözlərini Kornblödən ayırdı, andlılara tərəf baxdı və gülümsündü. Sonra yenidən direktora müraciət etdi:
‒ Mister Kornblö, sizin əvvəllər miss Uilsonla dərs dediyi sinifdə tərtibat işləri ilə bağlı xoşagəlməz söhbətləriniz olub?
‒ Hə, ona töhmət verməli olmuşam.
‒ Nə üçün?
‒ Sinif otağındakı elanlar lövhəsi çox balaca idi, standartlara cavab vermirdi.
‒ Deməli, siz onu bir müəllimə kimi tənqid edirdiniz?
‒ Sinif otağının tərtibatı müəllimin işinin, onun keçdiyi dərsin səmərəliliyinin ən vacib göstəricilərindən biridir, ‒ Kornblö lovğalıqla cavab verdi.
‒ Ay-dın-dır, ‒ vəkil sözü uzadıb dedi. ‒ Amma miss Uilson elanlar lövhəsinin vacibliyi barədə sizin fikirlərinizi bölüşmürdü.
‒ Xeyr.
‒ O sizin xasiyyətnamədə yazdığınız kimi «səhlənkar» idi?
‒ Təəssüf ki, indiki müəllimlərin əksəriyyəti kolleclərdə əvvəlki təhsili almırlar.
Bunu deyib Kornblö saymazyana tərzdə güldü. Kevin başını tərpətdi.
‒ Həqiqətən də, nə üçün ətrafdakıların hamısı bizim kimi olmasın? ‒ Kevin ritorik sual verdi. Zaldakılar gülüşdülər. Hakim narazı halda əlindəki çəkici masaya vurdu.
‒ Bundan başqa, siz, deyəsən, miss Uilsonun geyimini də tənqid etmişdiniz, elə deyilmi?
‒ Düşünürəm, o gərək daha mühafizəkar geyinəydi. Bilirsiniz, məktəbə nə geyib gəlirdi? Cins şalvar, dekolte paltar. Əyninə elə köynəklər taxırdı ki, qarnı görünürdü. Bir də deşilmiş, üzr istəyirəm…
‒ Göbəyi?
‒ Bu barədə danışmaq belə istəmirəm!
‒ Siz insan bədənindəki bu yeri nalayiq hesab edirsiniz?
‒ Mətləbə keçin! ‒ hakimin gur səsi eşidildi.
‒ Halbuki, ‒ Kevin səsini bir qədər yüksəldib sözünə davam etdi, ‒ miss Uilsonun bilavasitə tabe olduğu kafedra müdiri onun pedaqoji qabiliyyətini yüksək qiymətləndirirdi. O, son hesabatında miss Uilson haqda belə yazıb… ‒ Kevin əlində tutduğu kağıza baxdı, ‒ «…uşaqların qəlbinə yol tapan, onların daxili aləmlərini başa düşən insandır. Bütün çətinliklərə rəğmən rəhbərlik etməyi bacarır və uşaqları xeyirxah, gözəl əməllərə sövq edir», ‒ vəkil gözünü sənəddən çəkdi. ‒ Nə deyə bilərsiniz, cənab direktor? Gözəl xasiyyətnamədir, elə deyilmi?
‒ Elədir, amma dediyim kimi…
‒ Mənim daha sualım yoxdur, möhtərəm hakim!
Vəkil yerinə qayıtdı. Özünü elə aparırdı ki, guya o qədər hirslidir ki, az qalır tüstüsü təpəsindən çıxsın. Kevin situasiyaya uyğun haldan-hala düşməyi çox yaxşı bacarırdı. Bu onun vəkil fəndlərindən sadəcə biri idi.
Hamının gözü indi Kevinə zillənmişdi. Kevin özü isə arxa sırada oturan qəşəng geyimli kişiyə nəzər yetirdi və gördü ki, onun üzündəki təbəssümü heyranlıq əvəz edib. Vəkil özündə qeyri-adi ruh yüksəkliyi hiss etdi.
Miriam isə, əksinə, dilxor halda oturmuşdu. Az qala ağlayacaqdı. Kevin ona baxanda arvadı tez gözlərini çəkdi.
«O mənə görə xəcalət çəkir, ‒ Kevin düşündü. ‒ O, hələ də mənə görə xəcalət çəkir. Aman Allah, bəs mən bunları kimin üçün edirəm?!»
‒ Mister Balm, ‒ hakim prokurora müraciət etdi, ‒ sizin mister Kornblöyə sualınız var?
‒ Xeyr, möhtərəm hakim. Biz Barbara Stenlini dəvət etmək istərdik, ‒ dairə prokurorunun səsində ümidsizlik hiss olunurdu.
Kevin yüngülcə Lois Uilsonun əlinə toxundu, bu onu sakitləşdirmək üçün idi. Vəkil ittihamçı tərəfi məcbur etmişdi ki, əsas şahidi çağırsın.
Çox keçmədən qıvrım xurmayı saçları olan koppuş bir qız ifadə vermək üçün irəli çıxdı. O, qolu büzmə haşiyəli və yaxalıqlı açıq-mavi rəngdə don geyinmişdi. Gen paltar qızın köklüyünü bir qədər gizlədirdi.
Barbara tərəddüd içində öz yerində əyləşdi və and içmək üçün əlini qaldırdı. Kevin başını tərpətdi və Martin Balma baxdı. Qızın məhkəməyə hazırlıqlı gəldiyi və onu nə gözlədiyini anladığı aşkar hiss olunurdu. Aydındır ki, prokuror da «ev tapşırığı»nı yaxşı yerinə yetirmişdi, ancaq Kevin daha yaxşı hazırlaşmışdı və bu, bəhrəsini verməli idi.
‒ Barbara, ‒ Martin Balm qıza yaxınlaşıb sözə başlamaq istədi. Ancaq hakim prokurorun sözünü kəsdi:
‒ Bir dəqiqə, mister Balm, ‒ daha sonra Barbara Stenliyə tərəf əyildi. ‒ Barbara, indicə niyə and içdiyini bilirsənmi? Sən həqiqəti deməyə and içdin…
Barbara zala ötəri nəzər yetirib üzünü hakimə çevirdi və başını tərpətdi, yəni «bilirəm».
‒ Sənin dediklərinin nə qədər vacib olduğunu necə, başa düşürsənmi?
Qız yenə razılıq əlaməti olaraq başını yırğaladı, amma bu dəfə əvvəlki qədər inamlı olmadığı aydın sezildi. Hakim kreslosunun arxasına söykənib dedi:
‒ Davam edin, mister Balm.
‒ Təşəkkür edirəm, möhtərəm hakim, ‒ prokuror bunu deyib şahidə yaxınlaşdı.
Ucaboy, arıq prokuror siyasi karyera qurmaq fikrində idi və gələcəyə ümidlə baxırdı. Odur ki bu məhkəmə işi onu çox narahat edirdi. Prokuror əvvəlcə Kevinlə Lois Uilsonun sövdələşməyə razı olacaqlarını düşünmüşdü, ancaq onlar bundan imtina etmişdilər və indi mister Balmın yalnız onyaşlı qızların şahid ifadələrinə bel bağlamaqdan başqa çıxış yolu qalmamışdı.
‒ Barbara, həmin gün mister Kornblöyə dediklərini məhkəməyə danış. Özü də tələsmədən.
Barbara dərhal Loisə baxdı. Kevin müdafiə etdiyi müəlliməyə şahid ifadəsi verəcək bütün qızların, ələlxüsus da Barbara Stenlinin dediklərini təsdiqləyəcək şagirdlərin düz gözlərinin içinə baxmağı tapşırmışdı.
‒ Bilirsiniz… hərdən incəsənət dərslərində…
‒ İncəsənət? ‒ prokuror onun sözünü kəsdi. ‒ Bu nə deməkdir, Barbara?
‒ İncəsənət, yəni rəsm, oxu və nəğmə… Biz hamımız ya rəsm, ya da nəğmə müəlliminin yanına gedirik, ‒ qız, demək olar ki, gözlərini yumub cavab verdi. Kevin qızın hər şeyi əvvəlcədən öyrədildiyi kimi etməyə çalışdığını anladı. O, zala nəzər saldıqda bəzi adamların gülümsədiyini, məktəbli qıza xüsusi rəğbət bəslədiklərini də aydın gördü. Bircə arxa sıradakı kişi Barbaraya qərəzlə, hətta qəzəblə baxırdı.
‒ Anlayıram, ‒ prokuror başını tərpətdi. ‒ Həmin dərslər başqa sinifdə keçirilir, düzdür?
‒ Aha…
‒ Barbara, zəhmət olmasa, ya «bəli», ya da «xeyr» deyə cavab ver, yaxşı?
‒ Ah… Yəni bəli.
‒ Yaxşı, hərdən incəsənət dərslərində… ‒ Balm davam etdi.
‒ …miss Uilson dərsdən sonra hansımızasa yubanmağı tapşırırdı, ‒ Barbara onun sözünü tamamladı.
‒ Yubanmağı? Sinifdə onunla tək qalmağı?
‒ Ah… Bəli.
‒ Sonra?
‒ Bir dəfə isə məndən yubanmağımı xahiş etdi.
‒ Mister Kornblöyə bu hadisə barədə nə danışmısan?
Barbara üzünü elə çevirdi ki, Loisin gözlərini görməsin. Sonra dərindən nəfəs alıb cavab verdi:
‒ Miss Uilson məndən onun yanında oturmağı xahiş etdi. Dedi ki, sənin böyüyüb qəşəng bir qız olacağını düşünürəm, amma öz bədənin haqda bəzi şeyləri bilməlisən. Böyüklərin danışmaq istəmədiyi bəzi şeyləri, ‒ Barbara susdu və gözünü döşəməyə zillədi.
