скачать книгу бесплатно
Dediyi kimi də oldu. Sabahadək göz yummadıq, müzakirələr, mübahisələrlə, nəhayət, ortaq məxrəcə gəlib yazmağa başladıq.
* * *
Zakir mərkəzi küçələrin birində gəzişirdi. Aramla qar yağırdı. Axşam saat yeddi idi. Dükanların çoxu təzəcə bağlanmışdı. Küçələrdə əvvəlkitək qaynaşma yox idi, sanki hamı ertəsi günə güc toplamaq üçün istirahətə getmişdi. Bu küçələr həmişə cavanlarla dolu olurdu, müşahidə etməyə, hətta danışmağa belə kimlərsə olurdu. İndi isə küçədə çox az adam vardı. Yəqin həm havanın soyuqluğu, həm bayramqabağı olduğuna görə cavanların da başı bayram şənliklərinə qarışmışdı. İki il ərzində Zakir buraları çox sevmişdi. Evdə darıxanda, işləri yaxşı getməyəndə beləcə tək-tənha küçələri gəzişib Qala Divarlarının yanında saatlarla dayanır, fikrə dalırdı. Daha sonra İçərişəhəri ziyarət eləyirdi. Qala qapısından içəri keçər-keçməz dərin bir nəfəs alır, ciyərlərinə, beyninə İçərişəhərin havasını, qoxusunu çəkirdi. Onun üçün İçərişəhər bir məbədgahdır. Divarlardan tutmuş yerə döşənmiş daşlara qədər, hər bir daşın, hər bir kərpicın özünə məxsus bir hekayəsi, tarixçəsi var. Hərdən düşünürdü ki: ”Kaş bu daşlar danışa biləydi, nələr bilirlər, kimlərdən bilirlər, nələrə şahid olub bu daşlar, kimləri görüb bu küçələr, eyvandan-eyvana hansı həsrətlilər baxışıb, görəsən? Kimlər baxıb bu pəncərələrdən? Kimləri yola salıblar bu oymalı taxta qapılardan?”
Dekabrın sonu idi. Yeni il bayramı ərəfəsi. Artıq neçə ildi Zakir heç sevmədiyi bayram tətillərinin bitməsini səbirsizliklə gözlədiyi zaman idi. Sırf bu ab-havadan uzaqlaşmaq üçün şəhərdən qaçdığı günləri xatırladı. Uçqar kəndlərin birində, meşənin içində bir daxmada günlərlə, həftələrlə sivil həyatdan uzaq qalması bəlkə də yalnız elə onun ağlına gələrdi. Təbiətin sərt və acımasız qaydaları Zakir üçün əsl anti-depressant olmuşdu. Səhər tezdən yuxudan oyanar, daxmanın ətrafında qurumuş ağaclardan qırıb gətirər, sobanı alışdırardı. Çay hazırlayıb içər, termosunu qaynar su ilə doldurardı. Tüfəngini götürüb ova çıxardı. Çox vaxt dovşan, kəklik, çöl ördəyi ovlayırdı. Bir gün uğurlu ov olduğu halda başqa bir neçə gün bir ördəyə belə rast gəlmək olmurdu. Ona görə də Zakir həmişə ehtiyatını saxlayırdı. Ovunu gətirib təmizləyir, yeyəcəyini bişirir, qalanını isə yuyub dondurardı. Su dəymiş ət yarım saata buza dönürdü.
Əsl ovçular uğurlu ova, heç bir ümid olmadan belə, saatlarla ovlarını izləməkdən yorulmurlar. Bəlkə də bir çoxlarının genetik qan yaddaşlarının çağırışıdır bu?! Bəlkə də bununla təhlükənin həyəcanını yaşayaraq özlərini sınaqdan keçirmiş olurlar. Zakirin bir sevimli məşquliyyəti də meşədən və göl kənarından tapdığı maraqlı, qəribə ağac parçalarından nələrsə düzəltmək idi. Bəzən hava qaralana kimi meşədə, ya da çay qırağında gəzər, maraqlı ağac budaqları axtarardı. O, ocaq üçün odun, eyni zamanda özü üçün maraqlı oduncağlar yığardı. Uzun qış gecələrində ocağın çırthaçırtla yandığı vaxt lampa işığının gözəlliyində yığıb gətirdiyi oduncağlardan nələrsə düzəldərdi. Bəzən bir budağın üzərində saatlarla, günlərlə çalışardı. Nə isə alınanda uşaq kimi sevinər, alınmadıqda oduncağı ocağa atıb yandırardı. Sanki oduncaqlarla danışar, dərdləşərdi. Bəlkə də kimlərəsə aça bilmədiyi ürəyini onlara açardı. Ürəyinin atəşini, gözlərinin nurunu, əllərinin gücünü verərdi o oduncaqlara. Sonra isə alınan gözəlliyə saatlarla baxar, heyran olardı.
O gün yenə ova çıxmışdı. Amma çox qəribədir ki, rastına heç nə çıxmadı. Sanki bütün meşənin canlılarını hürküdüb qovmuşdular. Artıq gecə öz pərdəsini meşənin üstünə sərmişdi. Yalnız ulduzlar və bədirlənmiş ay görünürdü. Ay işığında meşədə yol getməyin bir başqa zövqü və xofu var. Yorğunluqdan asta-asta addımlayan Zakirin ayağları altında qalıb çırtıltı ilə sınan budaqların səsi meşədə qəribə əks-səda verirdi. Və elə bu dəm hardansa yaxınlıqdan bir səsə, hənirtiyə ayaq saxladı. Yox, hələ qorxmamışdı, amma qəribə bir üşütmə keçdi bədənindən. Astaca ətrafa daha həssaslıqla göz gəzdirmək üçün bir az əyildi. Və elə bu məqamda gözləri yaxında, cəmi on beş, iyirmi metirlikdə eyni ilə onun kimi çömbəlib oturan canavarın gözlərinə sataşdı. İlahi bir sükut. Sanki ağaclar da, yarpaqlar da, daşlar, yer, göy… hər şey bu canavarın baxışlarının tilsiminə düşmüşdü. Bir-birindən bir an belə ayrılmayan baxışlar. Birdən ona elə gəldi ki, artıq uzun, heç bitməyəcək bir zamandır ki, onlar bir-birlərindən gözlərini çəkmirdilər. Damarlarında qanı, hətta nəbzi, ürəyi də bu canavarın xofundan susmuşdu. Astaca əlini cibinə atdı, alışqan çıxardıb yandırdı… ətrafa yayılan zəif alovun işığı canavarı da bu sükutdan oyatdı… O durub üzünü çevirib getdi. Qəribədir, elə bil Zakirin ayağlarını da özü ilə aparmışdı o yalquzaq. Yerə əyləşdi. Siqaret çıxarıb yandırdı. Bir iki qullam çəkdikdən sonra , özündə güc tapıb ayağa qalxdı və "Getmək lazımdır" – deyib yola düzəldi. O gecənin tükürpədici vahiməsi hələ də onunla addımlıyırdı. Daxmasına çatanda gecə yarıdan keçmişdi. Yalquzaq çıxıb getmişdi, amma elə bil hələ də Zakirin ürəyində məskən salmışdı.
* * *
Gecədir. Xalid əlində nağıl kitabı Lalənin çarpayısının yanında oturub. Elmira qapıdan boylanıb sakit səslə:
– Yatdı? – soruşdu. Xalid başı ilə “hə” dedi. Elmira barmaqlarının ucunda otağa girdi, Lalənin üstünü örtdü. Əyilib Xalidin yanağından öpüb kitabı götürdü və rəfə qoydu. Xalid əyilib qızının üzündən öpdü və sakitçə otaqdan çıxdılar. Elmira mətbəxə keçdi, Xalid də onun ardınca. Elmira:
– Çaydan, sudan nəsə istəmirsən?
Xalid qımışdı:
– Çay, su yox, amma istədiyim nəsə var.
Elmira gözlərini süzdürüb və guya heç nə başa düşmürmüş kimi:
– Hə? Nə istiyirsən ki?
– Bir azdan deyərəm, getdim uzanmağa, gələndə su gətirərsən.
Xalid yataq otağına geçdi. Elmira dolçada su və bardaq götürüb yataq otağına gəldi. Xalid artıq uzanmışdı. Elmira dol-çayla bardağı kamodun üstünə qoyub soyunmağa başladı. O soyunduqca Xalid oğrun-oğrun onu izləyirdi. Elmira əlini uzadıb çarpayının üstündən pünyarını götürmək istəyəndə Xalid üstündən yorğanı atdı, onu qolundan tutub özünə doğru çəkdi. Elmira bir an içində özünü Xalidin qolları arasında buldu. Xeyli gülüşdülər, Elmira Xalidi azca özündən itələdi:
– Dəli, bəsdi.
– Nə var, dəli niyə oluram? Adam arvadını öpəndə dəli olur?
– Səninki öpmək deyil ki, elə bil pişik sərçə ovlayır.
– Neyniyim, işataham açıldı, ağ almaları yemək istədim.
Xalid əlini arvadın sinəsində gəzdirdi. Elmira Xalidin əlini tutub özündən uzaqlaşdırdı:
– Yaxşı, sən canın, yat.
Xalıd incimiş kimi:
– Ema bəsdi də, yata bilmirəm axı.
– Sabah. Bu gün olmaz.
– Niyə olmaz? Xəstələnmisən?
– Ooofff, sabah avulatsiya günüdü, ona görə də sabaha saxla.
– Eeeh… Bu hardan çıxdı? Sabah da burdayam da, ölmürəm ki.
– Niyə başa düşmürsən, hamilə qalmaq üçün ayda cəmi 2-3 uğurlu günümüz var. Özünü idarə eləməyi bacar.
– Mən maşın deyiləm. Neçə ildi sən mənə belə zülm eliyirsən. Gah hamilə qalmamaq üçün özünü gözlə, gah hamilə qalmaq üçün… Nə isə. İstəmədim heç, yat!
Xalid üzünü çevirdi. Bir az yerində qurdalansa da, yata bilmədi. Durub qonaq otağına keçdi, televizoru yandırıb divanda uzandı. Elmira pünyarını geyinib:
– Yekə kişidi, özünü uşaq kimi aparır. – mızıldanıb yatağına uzandı.
Xalid səhər dayənin erkən gələcəyini xatırlayıb televizoru söndürdü, yataq otağına qayıtdı. Elmira artıq yuxuya getmişdi. Onun qısa kəsilmiş kürən saçları üzünə tökülmüşdü. Xalid ona yaxınlaşıb saçlarını üzündən götürdü. Yatmış halda belə üzündə bir nazlanma var idi. O, yerinə girib Elmiranı arxadan qucaqladı, yuxulu da olsa Elmira, Xalidin gəldiyini bilib üzünü çevirdi, yanağından öpdü, qucağında yerini rahatlayıb və məmnun təbəssümlə dərin yuxuya getdi.
Səhər Lalə hamıdan tez oyanmışdı. Dayəsi ona səhər yeməyi verib hazırlığa aparmaq üçün əynini geyindirirdi. Lalə valideynlərinin yataq otağına girib çarpayıya tullandı, onları yuxudan oyatdı. Xalid narazı halda:
– Keçi, getməmisən hələ?
– İndi gedirəm, sizi öpüm sonra.
Elmira əsnəyərək:
– Yeganə xanım gəlib?
– Hə, gəlib, yeməyimi də yemişəm. Siz isə tənbəlsiz.
Xalid qızının hörüyünü dartışdırıb:
– Çəpış, bəsdi, get yoxsa gecikəcəksən.
Lalə başını qaşıyaraq:
– Ataaa, incidir axı.
Elmira gülümsəyib Xalidin əlinə yavaşca şillə vurdu. Laləni öpüb:
– Get qızım, atanın məktəb illəri yadına düşüb. Həmişə kimi çox istəyirdisə hörüyündən dartardı.
– Məni də çox istiyir?
– Hə, çəpiş, hə, çox istiyirəm.
Lalə atasını da öpüb çarpayıdan düşdü. Xalid Elmiranı bərk-bərk qucaqladı. Bayır qapının örtülməsi yataq otağında əks-səda verdi. Xalıd:
– Yüz faiz qapını Lalə örtdü.
Elmira gülümsədi:
– Kimin qızıdı? Atası kimi vəhşidi də.
– Hə? Mənəm vəhşi? Bura gəl görüm, indi gösrtərəm sənə vəhşi necə olur. – deyib, o arvadının üstündən yorğanı atdı, bir an içində onu qucaqladı. Elmira qəhqəhə çəkərək, ərinin qolları arasında məst olmuşdu…
Elmira mətbəxdə səhər yeməyi hazırlayırdı. Xalid hamamdan çıxıb qətfəyə büründü, başını dəsmalla qurulaya-qurulaya mətbəxə keçdi. Elmira tavadan boşqaba omlet qoyanda Xalid onu belindən qucaqlayıb boynundan öpdü.
– Mmm, dadlı iylər gəlir, nədi bu?
– Sənin sevdiyin ballı omlet.
– Bəh-bəh-bəh, arvad deyil ee, xalis qızıldı. Bilir kişiyə necə qulluq eləmək lazımdı.
Elmira başını yelləyib gülümsədi:
– Bəsdi, yaltaqlanma.
– Düz söz deyəndə adam yaltaq olmur. Əgər yalan desəydim, başqa məsələ.
– Çay süzüm, ya süd verim sənə?
– Çayı verərsən əzizlərinə, mən süd istiyirəm, amma dükan südü yox, mən…
– Eehh, dəli, bəsdi, sənin şitdiyinə vaxtım yoxdu. Bu gün gəlinlik paltarını hazırlamalıyam, işə tez getməliyəm.
– Hə, başa düşdüm. Yəni işdahamı yığışdırım. Nolar, yaxşı?! Onda mənə çay, maqazin südünü özünə saxla.
– Xəstəəəəə…
* * *
Atelyedə qızğın iş gedirdi. Ard-arda gəlinlik paltarlarının sifarişi heç kimi bir dəqiqə dincəlməyə qoymurdu. Elmira Nazaya göstərişlər verib atelyeyə daxil olan gənc qızları gülərüzlə qarşılayır:
– Buyurun, xanımlar.
Qızlardan biri:
– Mən ziyafət paltarı tikdirmək istəyirəm, dedilər, burda özümə uyğun tərz tapa bilərəm. Hazır paltarlarınız var?
– Hazır paltarlarımız var, baxmaq istəyirsizsə, buyurun, yuxarı qalxaq.
Elmira qızlarla birgə ikinci mərtəbəyə qalxır. Qızlardan biri manikenin üstündə olan şalvar və pencəkdən ibarət olan dəsti bəyənir. Üzünü Elmiraya tutub:
– Mən bunu geyinib baxa bilərəm?
– Əlbətdə. Buyurun, soyunma otağımız burdadı.
Elmira manikenin üzərindən dəsti çıxarıb qıza verdi. O biri qız:
– Burdakı paltarlar gözəldi, amma mən tikdirmək istəyirəm. Sizdə stilist var?
– Var. İstəsəz kataloqla seçə bilərsiz, ya da stilistimiz sizə istədiyiniz dəbdə paltar hazırlayar.
Kostyumu geyinən qız otaqdan çıxa-çıxa:
– Seva, bax, elə bil mənim üçün tikilib.
– Hə, əladı. Mən də istəyərdim bundan. Yenə varınızdı?
– Yox, elə birdənədi. Hər paltardan bir dənə hazırlıyırıq.
O biri qız gülə-gülə rəfiqəsinə:
– Öz aramızdı, səndə nə görürsən elə istiyirsən ha. Bəsdi.
– Az danış. Neyniyim, lap paxıllığım tutdu.
– Ay paxııııl.
Qızlar gülə-gülə birinci mərtəbəyə endilər. Elmira:
– Naza, gəl bu xanıma katoloqu göstər, ya da özünə uyğun nəsə bir şey çək. Sonra mənə yaxınlaşarsan.
Atelyeyə daimi müştərilərdən biri gəldi, Elmira qızları Nazayla qoyub ona yaxınlaşdı. Onlar elə ayaqüstü nə haqdasa söhbət edib, saqollaşdılar. Elmira müştərini yola salanda qapıda Zakirlə üz-üzə gəldi. Zakir Elmiranın işdə olduğunu görüb, sevincdən gözləri güldü:
– Ema xanım, salam. Nə yaxşı burdasız?
– Salam. Harda olmalıyam bəs, ay Zakir?
– Nə bilim, rəis adamsız. Həm də bu saatda burda olmurduz axı, ona görə dedim.
– Bu gün gəlinimiz var, özüm biçib-tikəcəm, inşallah.
– Bu dəfə əla parçalar almışam, birazdan gətirəcəklər.
– Haraları gəzdin? Axıncı dəfə Malaziyadan yazmışdın, necədi oralar?
– Baxır hansı bucaqdan, hansı gözlə və hansı niyyətlə soruşursuz.
– Hmm, sənnən də sözlər çıxır haa, yamansan. Yadıma düşmüşkən, kişilər bir aydı başımızı daha xarab eliyiblər. Sənin də əməlli başlı sifarişlərin var. Zalımlar elə bil səndən başqasın tanımırlar.
– Elə deməyin, hər kəsin özünün əvəzsiz bir ustası var. Mən də onlar üçün əvəzsizəm, nolsun ki, sizin yanınızda qum dənəsiyəm.
– Yaxşı-yaxşı. Gedib-gəlib lap dilli-diləvar olmusan. Gəl, danış, görək nə var, nə yox oralarda.
Onlar gülə-gülə atelyeyə girdilər. Bayaq gələn qızlar artıq gedirdilər. Onlar Elmirayla saqollaşıb çıxdılar. Naza, Səbinə və Aida Zakirlə görüşdülər. Elmira çay hazırlamaq üçün atelyenin mətbəxinə keçdi. Zakir əlindəki bağlamanı açıb, iş yoldaşlarına gətirdiyi hədiyyələri verdi. Masanın üstünə şirniyyatlar qoymuşdu ki, Elmira sinidə çayla gəldi. Elmiranın çay gətirdiyini görən Səbinə sinini onun əlindən alıb dedi:
– Ema xanım, neynirsiz? Deyin, mən gətirim də.
Zakir bağlamadan balaca bir qutu çıxardı:
