скачать книгу бесплатно
Зөлхиҗә. Туктале, сеңелкәем, нәрсә алай җикеренәсең? Кем булдың ул кадәрле? Кыланышыңны Казанга язсак, күрсәтерләр штрафыңны.
Чистюлькина. Язып карагыз.
Зөлхиҗә. Язарбыз да. Казанда сине якласалар, Мәскәүгә язарбыз.
Чистюлькина. Ха-ха…
Зөлхиҗә. Нәрсә хахылдыйсың?
Чистюлькина. Ха-ха-ха… Без, гражданка, штрафны Мәскәү кушканча салабыз. Санитария нормаларын бозган өчен. Аңлашыламы?
Зөлхиҗә. Абау кыланышы. Штрафыңны менә бу куаклыкны сасыткан өчен салырга иде.
Чистюлькина. Анда эшегез булмасын.
Зөлхиҗә. Минем эшем бар, синеке – юк. Мә комган, тәһарәтләнеп чык. Санитар чиста йөрергә тиеш.
Чистюлькина. Йөрттерермен әле мин сезне. (Пырлап чыгып китә.)
Җырлап-биеп, Хәяли керә. Бәдрәфкә кереп китә. Бәдрәф тәрәзәсеннән башын тыгып җырлый.
Хәяли. Сандугачым-гөлкәем
Гөлгә салган күкәен.
Рәхәт тормышларда яшәп
Үтәдер гомеркәем.
Зөлхиҗә. Хәяли, чык аннан.
Күмербәков керә. Хәяли, бәдрәфтән чыгып, аның каршына килә.
Хәяли. Акча бирсәң җырлыйм.
Күмербәков. Нинди акча?
Зөлхиҗә. Хәяли, кит аның яныннан. Акчасы юк аның.
Хәяли (җырлый-җырлый китә).
Акча безгә – мунча ташы,
Ефәк безгә – мунчала.
Рәхәт тормышларда яшәп
Керсәң иде мунчага.
Күмербәков (бәдрәфкә карап). Что это такой?
Зөлхиҗә. Абау. Урысча сөйләшкән була. Урысча белмәгән килеш.
Күмербәков. Мин синнән татарча сорыйм – что это такой?
Зөлхиҗә. Әбрәкәй икәнен күрмисең мәллә?
Күмербәков. Нигә ул монда тора?
Зөлхиҗә. Шунда куйганга тора.
Күмербәков. Нимидлинне убирать!..
Гыйбадулла (кереп, сөйләшкәнне тыңлап торганнан соң). Чём дило?
Күмербәков. Син кем?
Гыйбадулла. Менә бу хатынның ире.
Күмербәков. Значит, бу саружиние синеке?
Гыйбадулла. Безнеке.
Күмербәков. И длә чиго?
Гыйбадулла. Әллә әбрәкәй күргәнең юкмы?
Күмербәков. Малчать!
Гыйбадулла. Әй-әй, Карамалы малае, малчатланма. Нәрсә кирәк?
Күмербәков. Син миңа зуба ни загаваривай. Нигә бу саружиние монда тора? Кем разришал?
Гыйбадулла. Үзем.
Күмербәков. Ах, үзең… Фидиральный дорога янында пажароопасный обиект. Син кайсы илдә яшисең?
Гыйбадулла. Татарстанда.
Күмербәков. Ошибаешсә, гражданин. Фамилияң ничек?
Гыйбадулла. Путин.
Күмербәков. Ә? (Як-ягына карангалый.) Ты что? Көләсең, да?
Гыйбадулла. Көләм.
Күмербәков. Кемнән?
Гыйбадулла. Синнән.
Күмербәков. Син минем кем икәнне беләсеңме? Знаешь?
Гыйбадулла. Беләм. Бергә аракы эчкән бар.
Күмербәков. Ни помню.
Гыйбадулла. Минекен эчтең шул. Үзеңнекен эчсәң хәтерләр идең.
Күмербәков. Короче, убирай моны. Иначы штраф салам, таварищ Бадриев.
Зөлхиҗә. Туктале, җикеренмә, кем… Ничек безнең әбрәкәй опасный булсын?
Күмербәков. Фидиральный дорогага моннан ничә метр? (Кесәсеннән ленталы метр чыгара.) Тот әле бу башыннан. (Метр белән юлга кадәрле араны үлчи.) Равны тугыз метр ярым. Әгәр үтеп барган машинаның глушителеннән искра монда таба чәчрәсә, ни була? Бу саружиниегә ут каба. Понял? Әгәр бу саружениегә берәр пьяный кереп тәмәке тартса, аны сүндерми чыкса, ни була? Пожар. Әгәр в это вримя фидиральный дорогадан правительственный машина үтеп барса ни була?
Гыйбадулла. Тирраризм.
Күмербәков. Во-во! Үзең дә беләсең.
Гыйбадулла. Дурак син, Күмербәков.
Күмербәков. Что, что?
Гыйбадулла. Дурак, дим.
Күмербәков. Аскарбляешь? Хорошо. Иртәгә кемнең дурак икәнен белербез.
Гыйбадулла. Башың авыртмыймы, Карамалы малае?
Күмербәков. Свалыч. (Китеп бара.)
Зөлхиҗә. Бик ни сөйләштең, Гыйбади. Штраф, ди.
Гыйбадулла. Салып карасын.
Зөлхиҗә. Былтыр нишләтте? Морҗагыз кыек тора, дип, күпме түләтте? Күрше Сабирларга, морҗагыз кыска, дип, штраф салды.
Гыйбадулла. Башы төзәтелмәгән аның, вәт бәйләнә.
Зөлхиҗә. Дөньясы тулы башы төзәтелмәгәннәр. Монысы гына аек йөрмәс. Монда әле бер санитар дулап чыгып китте. Санэпидемстанциядән, ди. Ул да штраф дип янады.
Гыйбадулла. Кертергә иде, бушка пес итәсе килгәндер.
Салымгалиев керә.
Салымгалиев. Исәнмесез, күршеләр! Менә күреп туктадым әле. Яңалык бар икән монда. Котлы булсын. Кәкре Каенныкылар яши белә инде. Каян башыгызга килде? Өстәмә доход. Түләүледер бит?
Гыйбадулла. Бушка булмас инде.
Салымгалиев. Безнең авыл йоклап ята. Беркөн янгын чыккач та сүндерергә килүче булмаган. Янсын, ди берсе, элеккеге колхоз складлары, ди, барыбер салырга әйбер юк, ди. Болай ничек соң? Документлары тәртиптәдер инде?
Гыйбадулла. Нинди документлар?
Салымгалиев. Налог буенча дип әйтүем.
Зөлхиҗә. Тәртиптә. Палитилин пакетта саклыйм. Өйнеке дә тәртиптә, бакчаныкы да. Аллага шөкер, түләп барабыз.
Гыйбадулла. Түләмичә. Олигархларга акча кирәк бит. Ачтан үлә күрмәсеннәр.
Зөлхиҗә. Адәм көлкесе инде. Алла биргән җиргә бездән налог түләтәләр.
Салымгалиев. Алла бит аны сезгә дип атап бирмәгән.
Зөлхиҗә. Кемгә дип атап биргән соң?
Салымгалиев. Кешеләргә дип…
Гыйбадулла. Без кеше түгелмени?
Салымгалиев. Дөресен генә әйткәндә, кеше үк түгел инде, гражданин гына. Аннан соң, сез түләгән налог ул аерым кешегә түгел, кешеләргә… Кешеләр интересын кем яклый? Дәүләт. Кешеләр интересын яклар өчен, дәүләт гражданнарга налог түләтә. Тә-әк… Күпме җир мәйданын били инде бу әбрәкәй? Икегә ике метр булыр. Аңа килә торган сукмак. Тегесе-монысы йөз квадрат метр булырдыр. Яхшы, яхшы. Регистрация үткәнсездер бит? Шәхси милек итеп теркәгәнсездер?
Гыйбадулла. Милек саналамыни бу?
Салымгалиев. Ә нәрсә саналырга тиеш? Бу – сезнең милек. Милек өчен дә налог түләнергә тиеш. Түләүле дә дисең. Димәк, бизнес. Анысы өчен аерым налог. Бу культура учагына керү бәясе күпме инде?
Гыйбадулла. Ныклап санаган юк әле.
Салымгалиев. Санарга кирәк. Бөтен нәрсә санаулы булырга тиеш. Тә-ә-әк… Уртача биш сумнан алыйк. Кама күпере янында шулхәтле алалар. Тә-ә-әк… Биш сум. Көненә уртача йөз кеше кереп чыкса, биш йөз сум. Айга уртача унбиш мең… Каядыр уртача биш меңнәр түләргә туры киләчәк.
Зөлхиҗә. Биш мең? Ни өчен?
Салымгалиев. Бизнес өчен, күрше. Закон. Ә закон үтәлергә тиеш. Шуңа күрә тизрәк регистрация үтегез дә налог түли башлагыз. Югыйсә… Югыйсә ни буласын беләсез инде – закон чыгаручы илдә яшисез.
Гыйбадулла. Шулай талаттырганчы, мин аны җимереп ташлыйм.
Салымгалиев. Анысын үзегез карагыз инде, әмма закон үтәлергә тиеш. Законлы предприятиегә әйләнгәч, мин моннан үткәндә түләп керермен инде, законсыз булгач, түләмичә генә кереп чыгам. Шулайдыр бит?
Гыйбадулла. Алайса, син бушка бәдрәфкә керергә рөхсәт дигән документыңны күрсәт.
Салымгалиев. Молодец! Чын бизнесмен. Мә, биш сум, вакланып тормыйм.
Зөлхиҗә. Без дә вакланмыйбыз. Сиңа хәтле кергәннәр ун сум түләде.
Салымгалиев. Молодец хатын син, күрше. Алайса, мин өйгә хәтле түзәрмен инде. Сау булыгыз, күршеләр. Налог турында онытмагыз. Бәхетсезлеккә юлыгуыгыз бар.
Гыйбадулла. Ярый, бар инде, күрше хакына бушка кереп чык.
Салымгалиев. Ләкин бу сезне налог түләүдән коткармый. (Бәдрәфкә кереп китә.)
