скачать книгу бесплатно
Зөлхиҗә. Бәдрәф әйбәтрәк. Фамилиябез дә Бәдриев. Колакка якын ишетелә.
Гыйбадулла. Ишетелгәч, язганчы әйтергә иде.
Зөлхиҗә. Хатын-кыз акылы төштән соң. Үзебезнең ындыр артындагы бәдрәфебездән дә матуррак бу, Гыйбади.
Гыйбадулла. Шулай тиеш. Үзебезгә кайтышы да ярый, халыкка дигәне матур булсын. Акыл бирдең әле, Зөлхи, «Әбрәкәй» янына нимесчә дә язып куябыз. Ни дисәң дә, акылны нимес бирде.
Җырлап-биеп, Хәяли керә.
Хәяли. Дулкынланып сулар керә
Парахут идәненә.
Мондый рәхәт, матур тормыш
Тик безнең илдә генә.
Исәнме, иптәш Бәдриев! Исәнме, иптәш Бәдриева!
Зөлхиҗә. Бик әйбәт әле, Хәяли. Үзең ни хәлләрдә?
Хәяли. Алда – гөл, артта – кычыткан. (Үз сүзеннән тәм табып көлә. Җырлап бии.)
Яшәгәне яшәп тора,
Үлгәне үлеп тора.
Тормышлары шундый рәхәт,
Көләсе килеп тора.
Бу сыерчык оясын ник зур итеп ясадыгыз?
Зөлхиҗә. Сыерчык оясы түгел ул, Хәяли, әбрәкәй.
Хәяли. Нәрсәгә ул?
Зөлхиҗә. Әллә күргәнең юкмы? Үзегездә дә бардыр.
Хәяли. Ә-ә-ә, белдем. (Тәмләп көлә дә биеп китә.)
Утырабыз да китәбез
Колхоз арбаларына.
Аңгыра фирма хуҗа булды
Колхоз амбарларына. (Биеп, бәдрәф эченә кереп китә. Тәрәзәсеннән башын тыгып җырлый.)
Карап калалар икән,
Налуг салалар икән;
Налугыңны түләмәсәң,
Тартып алалар икән.
Автобус килеп туктаган тавыш. Хәяли: «Автобус килде, автобус килде!» – дип чыгып чаба. Анда аның җырлаганы ишетелә. Шофёр керә. Аның алдыннан Хәяли җырлап-биеп килә.
Хәяли. Биек тауның башларында
Тезелеп үскән әнисләр.
Тезелеп үскән әнис кебек
Яшәсен коммунисләр.
Шофёр. Молодец, Хәяли. (Кесәсеннән акча алып, Хәялигә суза.) Бар, автобуста акчалы кешеләр күп. (Хәяли чыгып йөгергәч, бәдрәфкә карап тора.) Шәп булган бит бу. Әйттем бит мин сиңа.
Гыйбадулла. Син әйтмәдең, нимес әйтте. Үтеп бара иде бер нимес, әйтте дә китте.
Шофёр. Молодец… Акчалыдыр бит?
Зөлхиҗә. Мең тәңкәлек такта китте. Нигезе кирпечтән. Күпме кирпеч, күпме симент.
Шофёр. Молодцы! Күпме түләргә инде?
Зөлхиҗә. Санаган юк әле.
Шофёр. Санагыз әйбәтләп. Бездә халык бушка өйрәнгән. Бушка эшлиләр, бушка пес итәләр. Кергән кеше бармы әле?
Гыйбадулла. Керсәң, син – беренче.
Шофёр. Котлап чыгарбыз. Миңа бушлайдыр инде. Берәр тапкыр бушлай утыртып барырмын.
Зөлхиҗә. Безнең барасы җиребез юк.
Шофёр. Ярый, ярый, түләрбез. Бу юлы мин әле карап кына чыгам.
Гыйбадулла. Музей түгел ул карарга…
Шофёр. Ярый, ярый, бездән булсын яхшылык. Менә ун сум. Бисмилла әйтеп ал, элеккеләр өчен дә булыр.
Зөлхиҗә (комган биреп). Чыкканда алып чык.
Шофёр. Нәрсәгә бу тефаль чәйнеге?
Гыйбадулла. Нинди тефаль… Комган ул. Татар бит син.
Шофёр. Ә, белдем, белдем… тефальгә охшаган. (Комганны тотып кереп китә.)
Гыйбадулла. Күбрәк бирде бугай бу.
Зөлхиҗә. Үзләре талыйлар әле. Ун тәңкә акчамыни хәзер? Суын алып киләсе бар, комганнарга тутырасы бар…
Гыйбадулла. Бар әле, кулга тотып йөри торган радионы алып кил.
Зөлхиҗә. Анысы нигә?
Гыйбадулла. Уйнап торсын. Күңеллерәк була ул.
Зөлхиҗә китә.
Шофёр (бәдрәфтән чыгып). Шәп килеп чыккан бу, абзый. Чыгасы да килми. (Автобус ягына карап кычкыра.) Әй, кемнең кереп чыгасы килә? (Китә.)
Беренче күренештәге ике хатын керә. Алар алдыннан әлеге дә баягы Хәяли җырлап-биеп килә.
Хәяли. Кызлар кия кызыл ыштан,
Безгә карасы да юк.
Кызлар хәзер үзе килә,
Барып аласы да юк.
Беренче хатын. Ну, хватит, хватит. Иди, иди…
Хәяли. Кызлар, кызлар – кымызлар,
Мәскәүски дуңгызлар.
Гыйбадулла. Хәяли! Булды, җитте, бар!
Хәяли. Акча бирсеннәр.
Гыйбадулла. Үзем бирермен, бар.
Хәяли бии-бии чыгып китә.
Беренче хатын (бәдрәфкә карап). Ба-а-а… Туалет! Когда мы уезжали, не было. (Гыйбадуллага.) Вы что ли смастерили?
Гыйбадулла. Сам… Хороший?..
Беренче хатын. Красиво.
Гыйбадулла. Заходи. Гостем будешь.
Беренче хатын. Спасибо.
Гыйбадулла. Кумган бери.
Беренче хатын. А для чего?
Икенче хатын аның колагына комганның нигә кирәклеген аңлата. Беренче хатын кычкырып көлә дә комгансыз гына бәдрәфкә кереп китә.
Гыйбадулла (икенче хатынга). Мин бит сезне таныйм.
Икенче хатын. Без дә таныдык. Санаторийда идек, кайтып киләбез. Авылда безнең бабайларның шундый ниләре бар.
Гыйбадулла. Булырга тиеш.
Беренче хатын (бәдрәфтән чыгып). Молодец, дяденька. Сколько с меня?
Гыйбадулла. Тебе бесплатно.
Беренче хатын. Почему это?
Гыйбадулла. Потому что красивая. Ещё раз приезжай.
Беренче хатын. Спасибо. Пошли, Резеда.
Гыйбадулла. Погоди. Руки мыть надо. Иди сюда.
Комганнан су салып торып, икенче хатынның кулын юдырта. Кул сөртергә тастымал бирә.
Беренче хатын. О-о-о… Комфорт! (Әбрәкәй язуына ишарә ясый.) Почему только по-татарски? И по-русски надо писать.
Гыйбадулла. Ты писикалмы?
Беренче хатын. Писикала…
Гыйбадулла. Иди тогда, гуляй.
Хатыннар көлешә-көлешә чыгып китәләр. Зөлхиҗә керә.
Зөлхиҗә. Акча алдыңмы?
Гыйбадулла. Юк. Марҗасы бигрәк чибәр.
Зөлхиҗә. Әллә үзең дә ияреп кердеңме?
Гыйбадулла. Түздем, әнисе. Син бар бит. Карале, кара, Зөлхи, теге нимес килә.
Шредер белән Искәндәр керәләр.
Шредер (бәдрәфкә карап соклануын белдереп). О-о-о! Гут! Гут!
Искәндәр. Бик тиз өлгерткәнсез.
