скачать книгу бесплатно
Төннәр буе.
Тик кешеләр җиңә алмый мин-минлеген.
Кешеләрнең күләгәдән
озын буе.
Боҗра
Алар китә… Китә алар – берәм-берәм,
Алар кайта ялгыз гына
Туган йортка.
Без әрнибез…
Әйтерсең җир күчәренең
Тузып беткән олтаннары кинәт купкан…
Алар китә… Без калабыз булып үксез…
Эндәшмәскә күнегәбез…
Берөзлексез
Узып тора буш вагоннар перроннардан…
Озатабыз яулык болгап…
Нигә күп сүз?!
Алар китә… Калганнарга кала гомер —
Мәшәкате, бимазасы,
Чүбе белән.
Кем аера, кем аермый —
Ни кадерле
Җанга бәргән тәүлекләрнең күбегеннән?..
Кем каезлый, кемдер тегә яраларын…
Чыпталарын чыгара да
Кага җилдә…
Эндәшмәскә өйрәнәбез… Көрәшмәскә…
Һәм өр-яңа җаннар аваз
Сала җиргә…
Алар килә… Килә алар берәм-берәм,
Туган йортның исе аңкый
Тәннәреннән…
Без шашабыз…
Без күкләргә үк ашабыз —
Бирсә-бирә бит бәхетне адәменә…
Алар килә… Килгәннәргә – яңа гомер.
Сөенәбез – җирдә
Шулай күнегелгән.
Ни табарлар… Ни ягарлар алар
Безне
Озаткачтын,
Аерып җир чүбегенннән…
Юл
Юл булсын.
Һәм булсын тынлык.
Калганы килә, китә.
Кемнедер дәвалый, кемне
Иртәрәк гүргә кертә.
Күк булсын.
Булсын йолдызлар.
Җирнеке – зина гына.
Шартлатып бикли адәмне
Тынчыган зинданына.
Кешеләр күнә.
Күнегә.
Карусыз гына. Гаусыз.
Һәм яши башлыйлар шулай —
Күкрәүсез, шартлауларсыз.
Үз-үзен ишетми хәтта.
Башканы түгел, үзен.
Арзанрак кием сайлыйлар —
Язларын, кышын, көзен.
Без башка камырдан, болай
Яшәмәс төсле идек.
Җиңдеңме син безне, дөнья,
Шушымы безнең тиңлек?!
Мин торам юлның башында…
Башында әле һаман…
Булсын ул!
Аңа ышаныйм.
Калганы – күптән ялган.
Күзләреңдәй – зәңгәр…
Г-гә
Сергей должен был верить мне и
хоть немного дорожить мной,
я знаю – другой такой, любившей
Сергея не для себя самой,
другой он не найдет.
Из дневника Галины Бениславской[6 - Сүз Сергей Есенин турында бара.]
1.
Кабакларның зәңгәр төтенендә
Синең сылу сының чайкала…
Син эзлисең аны —
Айнытырга —
Бүген тагын куна кайтмаган.
Һәм көнлисең диңгез артындагы
Бердәнбере —
Затлы ярына…
Син кирәксең кайчак —
Таянырга —
Алар төкергәндә зарына.
Үз зарыңны ләкин
Сиздермисең.
Син – кем генә…
Ул – ай… Ул – кояш…
Кайчак җырлар җырлый – үчекләпме:
«Кашкайларың, диеп, һай, кыйгач…»
Тик беләсең: сиңа түгел җыры…
Уйлары да бик-бик еракта…
Син атлыйсың төнге урамнардан,
Кайчак сабыр җитми, елата.
Кабакларның куе төтенендә
Саф яшьлеген аның эзлисең.
Пышылдыйсың:
«Юкка гынамыни
Син… Күк төсле… зәңгәр күзлесең…»
Һәм телисең аны коткарырга
Ялган дусларыннан, ярыннан.
Алышасың алышмас көч белән…
Тәкъдире бит күптән язылган:
Акка – кара белән…
Укып кара:
«Ватык көзге дә…
Бер мин генә…»
Ул йокыга тала – сабыймыни,
Башын салып нәфис иңеңә…
Ә шомлы көч якынлаша бара —
Күләгәдәй йөри артыннан…
Ят бер бүлмә булыр:
Кара тапмый,
Каны белән язар – ахырда…
Язмышның бу элмәгеннән сезгә
Котылу юк инде, беләсең.
Юатасың килә…
Шуңа гына
Тозсыз мәзәгеннән көләсең.
2.
…Соңгы папиросың сүндергәч, җил,
Зират уртасында – байгыштай —
Кәгазь-каләм алып, хат сырларсың…
Калтырамас кулың ялгыш та:
«Күзләредәй», – диеп, соңгы тапкыр
Төбәлерсең Күккә…
Кар төшәр…
Калтырамас кулың:
Юкса анда
Берьялгызы
Синсез
Ул нишләр?!
Яланаяк
мин бәхетне яланаяк күрәм.
мин бәхетне күрәм – үтәли.
бала чагым болынында бабам
әле һаман печән күбәли.
әле һаман чыжлый чалгылары.
әле һаман шул ук – иманы.
мин ызаннар кичәм:
…икәү… өчәү…
тик аңламыйм һаман дөньяны.
кануннарын аның.
алымнарын.
юк, аңламыйм.
кем соң аңлатыр?!
– бары киткәч, – ди ул, – кемдер безне
бүгенгедән күбрәк яратыр…
җирдә чакта аңлау бирелмәгән,
бирелмәгән никтер адәмгә.
и сихәтле бәхет!
хәләл дә син,
кем өчендер – үтә хәрәм дә.
бәхет өчен туганмы соң без, дип,
яланаяк – киртләч үрләргә…
кирәк безгә, бәлки, тик – яшәргә.
кирәк вакыт килгәч – үләргә.
Mahа-manvantara
