скачать книгу бесплатно
Урамда кыш. Сугыш күптән тынган.
Дөнья тыныч. Тик кул күшегә.
Ут янына җылынырга килә
Бала-чага, олы кешеләр.
Җылынырга килгән чал чәчле карт
Нигә салган әле бүреген?
Бу ялкында таныш чалым күреп,
Дустын уйлый, ахры, ул бүген.
…Медале дә юк иде бит хәтта…
Болай гына… гади бер батыр.
Атакада ядрә тигәч аңа:
«Син туктама, – диде, – бара тор…»
Кабереннән күтәрелгәнме ул,
Җимереп чыккан мәллә төрмәне?!
…Һәйкәл булып тәне кайткан илгә,
Мәңгелек ут булып – йөрәге.
Вечный огонь
Стоит солдат, одетый в камень,
Солдат народа своего.
И вечное святое пламя
Колышется у ног его.
Здесь головы склоняют низко.
Давно окончена война…
Здесь, у подножья обелиска
Торжественная тишина.
Я часто вижу в парке этом:
К огню приходит человек,
И тихим, и горячим светом
Мерцают слёзы из-под век.
Он помнит всё, как это было,
И боли в сердце не унять:
Вперёд пехота уходила,
А в друга пуля угодила,
И он остался там лежать…
…Но вопреки законам смерти
Он снова в полный рост стоит!
Он стал гранитом.
Только сердце
Огнём по-прежнему горит!
«Мин яу булып түгел, яучы булып…»
Мин яу булып түгел, яучы булып
Бусагаңа бастым, Европа.
Дөньябызда әле хаксызлык күп —
Берәү елый, берәү елата.
Без күтәргән йөкне кем җиңел ди?!
Кем кайгыны безнең аз дия?!
Азияне Европага димлим,
Европаны сиңа, Азия.
«Мин – яшьтәше атом бомбасының…»
Мин – яшьтәше атом бомбасының…
Мин мәңгелек уйда утырам.
Галимнәр, сез бомба ясаганда,
Әниләр бит безне тудырган.
Безгә күптән акыл теше чыкты… —
Акыл кердеме соң аларга?
Матдәләрнең җанын суыра-суыра,
Галимнәрнең чәче агара.
Илләр бүләр өчен, атом бүлеп,
Сак йокысын бүлеп кешенең,
Бәхеткәме, ләхеткәме икән,
Тарих, безгә юллар түшәдең?
Җәй җиттисә, шомлы күк күкрәде,
Без яшенгә кушылып яшьнәдек.
Мин – яшьтәше атом бомбасының,
Икәү бергә чакта яшәү юк!
«Нет, я не ратником – послом…»
Нет, я не ратником – послом
Вступаю на порог Европы.
Земля сотворена не злом,
Но злом наполнены окопы.
Земное горе не измерить,
Не исчерпать страданий, слёз.
К порогу веру я принёс:
Настало время в мир поверить.
«Я – сверстник бомбы атомной. Как раз…»
Я – сверстник бомбы атомной. Как раз.
Меня гнетёт вопрос, зовёт к ответу.
В мученьях женщины рожали нас,
А властелины мира – бомбу эту.
Зуб мудрости есть у меня давно.
Мудреют ли земные властелины?
Им душу у материи дано
Отнять, и страсти их неутолимы.
Планету спутав с атомным ядром,
Они её разъяли, расщепили.
И кончится ли это всё добром?
Куда ведёшь, история? К могиле?
С приходом лета молния, разя,
Поёт стрелой, – что значат песни эти?
Я – сверстник бомбы атомной.
Нельзя нам сосуществовать на белом свете!
Тормыш арифметикасы
Әткәй кайтты. Сугыштан соң тудым.
Саннар тапкырларга өйрәндем.
Һәр җан җирдә бары тик бердәнбер.
Кушканнар да безне, бүлгәннәр дә…
Җир тарихын яттан өйрәндем.
Санап бетә алмыйм – җирдә күпме кабер.
Бәхетлегә саннар кирәк түгел.
Бурычым күп. Кайчан түләрмен?!
Кемгә – кабер илдә, кемгә – хөрмәт-кадер.
Ике давыл арасында яшим.
Мин бер генә тапкыр үләрмен…
Бер кат яшим җирдә, бары тик бер!
Гомер? Гомер!
Арифметика жизни
Отец вернулся. Я – послевоенный.
Считать у жизни научился я.
Один умножить на один – один:
Закон несокрушимый бытия.
Чингизы, Грозные прошли по жизни…
Судьбу земли я знаю назубок.
Но все могилы сосчитать земные
За десять жизней я б и то не смог!
Не надо мер, чтоб мерить беспредельность,
Не нужно сердце глупостями ранить —
Кому судьба могилу сохранила,
Кому нетленную народа память…
Мы все живём под небом ярко-синим.
Мы знаем: были, будут ураганы.
В какой стране мы в звёзды души кинем?
Один умножить на один…
Как странно…
Всего один.
«Әфган дәфтәре» ннән
Юл догасы
Белерсең бөтен уемны, —
Җанга бер генә кагыл.
Сагышларым юлга дәште…
Кабул кыл мине, Кабул!
Өч мең чакрым ераклыкта
Кабулдан безнең авыл.
Картлар теләк теләгәндә
Әйтәләр: «Булсын кабул!»
Озатканда егетләрне:
«Исән кайт, – диләр, – сау бул!»
Әниләрнең теләкләре
Булсачы мәңге кабул.
Кара шәлле хатыннарның
Өмете шушы, Кабул:
Син, илдәге генә түгел,
Җирдәге соңгы яу бул!
Авылымны иңләп узды
Кабулдан килгән давыл.
Безнең җаннар туганлашты…
Кабул кыл мине, Кабул!
Адаштым мин Кабул урамында
Адаштым мин Кабул урамында…
Тел белмәгәч, дәшмим, сорамыйм.
Өмет өзеп, җан талкынган мәлдә
Кемдер дәште: «Сәлам, шурави[2 - Шурави – Совет хәрбиләренең Әфганстанда кулланылышта йөргән тарихи атамасы.]!»
Нәрсә өчен җирдә яшибез соң?
Нәрсә өчен җирдә туабыз?
