АСАРЛАР (III жилд)

Ложарам (араб.) – шубҳасиз, ноилож, шунинг учун.

14

Таарруз (араб.) – қаршилик кўрсатиш. Бу ўринда эътироз.

15

Умаршайх мирзо – Заҳириддин Муҳаммад Бобурнинг отаси, соҳибқирон Амир Темурнинг ўғли Султон Муҳаммаднинг ўғли Султон Абусаиднинг ўғли, Фарғона вилоятининг подшоси. У 1494 йилда вафот этгач, тахтга 12 яшар Бобур ўтиради.

16

“Хамсатайн” (араб.) – икки бешлик. Икки “Хамса” (Низомий ва Хисрав Деҳлавийлар “Хамса”си).

17

Бу сатр эски нашрларда “Ғарибингға тараҳҳум айлағилким, анда жонидур” тарзида берилган.

18

Мавсум (араб.) – аталиш, номланиш.

19

Тунд (форс.) – қаттиқ, совуқ, кучли.

20

Бодия (араб.) – чўл, дашт, саҳро.

21

Мезон, мизон (араб.) – ўлчов, тарози. Бу ўринда ўлчовли умр маъносида.

22

Халқ мулки.

23

Ифрот (араб.) – ҳаддан ошмоқ.

24

Кордида ва кордон (форс.) – иш кўрган, иш билувчи, тажрибали.

25

Нашот (араб.) – шодмонлик, севинч.

26

Инбисот (араб.) – шодлик, хурсандчилик.

27

Бундай элни ҳар ким енга олади маъносида.

28

“Эсланг, Иброҳим (ўз ўғли) Исмоил билан биргаликда уй (Байтуллоҳ)нинг пойдеворини кўтарганларида, (шундай дуо қилдилар): “Эй, раббимиз, биздан (ушбу ишимизни) қабул эт. Албатта, Сен эшитувчи ва доно зотдирсан”. (Қуръони карим, Бақара сураси, 127-оят). Абдулазиз Мансур таржимаси.

29

Бидоят (араб.) – бошланиш, ибтидо, аввал.

30

Расад (араб.) – мунажжимлар кузатиши. Расад боғламоқ – астрономик жадвал тузмоқ.

31

“Зичи Кўрагоний” – зиж, зич – астрономик тақвим, жадвал. Кўрагон – соҳибқирон Амир Темурнинг лақаби. Темурийларга дахлдор. “Темурийларнинг астрономик жадвали”.

32

Аҳком (араб.) – ҳукмлар. Астрономияда юлдузлар сайри ва ҳолатини тадқиқ этиш.

33

Олот, олат (араб.) – асбоб.

34

Уч қаватлик.

35

Ҳоло – ҳозирда, айни пайтда.

36

Мустаъмал (араб.) – амалда, амалдадир.

37

Беш, каму беш (форс.) – кўп, оз ва кўп.

38

Батлимус – Ҳаким Птолемей. Жолинус – Галиннинг шогирди. Милодий 90-168 йилларда яшаб ўтган.

39

Ноқис (араб.) – нуқсонли, камчилиги бор.

40

Хазойин ул-маоний (араб.) – маънолар хазинаси.