скачать книгу бесплатно
Уолу бэлиэҕэ ыллылар.
* * *
Маны көрөн Орто дойду
Аймах дьоно мустаннар,
Үҥүүлэрин ууналаатылар,
Үөрэ-көтө айхаллаатылар,
«Алике! Алике!» – диэтилэр.
Ону билэн аллараттан
Өксүөннээх тыал түстэ,
Этиҥнээх ардах кутта.
Ариҥка оҕонньор өҥөйөн
Тылын салбанан барда,
Ынчык бөҕөтүн түһэрдэ.
* * *
Дьэ онтон эһэтэ,
Дууһата хомойуоҕа диэн,
Муннугар силиинэн бистэ,
Хоһуун буоллун диэн эбэтэ
Муустаах тымныы уунан сууйда.
Алгыс үтүөтүн алҕааннар,
Инникитин түстээтилэр,
Малааһыны тэрийэннэр,
Дьону-сэргэни үөртүлэр.
* * *
Үөрүү-көтүү ортотугар
Кырдьаҕастар сылыктааннар
Оҕо хоһууна чинчилиннэ,
Дьүлнэкун диэн аат бэрилиннэ.
Такымын иҥиирин көрөн:
«Аҕатын эрэ туйаҕын
Хатарыах оҕо», – дэстилэр.
Мантан ыла кинини
Им-дьимкээн ииттилэр,
Күҥҥэ да көрдөрбөттүү
Күндүтүк туттулар.
* * *
Күөх оттуу үүнэр оҕобут,
Баардаах баара өтөн, уолбут:
Үстээҕэр үчэһэ үрдүгэр,
Биэстээҕэр эһэҕэ киирэр,
Тоҕустаах лөкөйү соһор.
Онтон ыла аҕата куруук,
Бэйэтин тэҥнээҕин курдук,
Уолун эрчийэр идэлээх.
Атаҕар чэҥкээйилээх
Хайаны өрө сүүрдэрэ,
Уоттаах чоҕунан быраҕан
Аһырык оҥороро,
Кэнниттэн ыппыт оҕун
Тиҥилэҕинэн хаптарара.
Онтон ыла уоллара
Аһырык чинчилэннэ,
Туоллан киһи ахан буолла.
Тыаҕа бултана сүүрэр:
Муостаах күтэрэттэри
Муостарыттан сыһан таһар,
Күтүр киҥнээх адьарайдары
Сабырҕахтарыттан сыһар.
Кэргэннэнии
Уол дьүһүнэ
Симиллибиттии лаппаҕар,
Бодолоох эбит Дьүлнэкун:
Дараҕар кэтит сарыннаах,
Маҥан төгүрүк сирэйдээх,
Хара өрүү баттахтаах,
Буут эти уурталаабыттыы
Лоппоруспут быччыҥнардаах,
Дүлүҥ саҕа сотолордоох —
Чахчы бухатыыр көрүҥнээх,
Киһи киэнэ модьута эбит.
* * *
Тоҕуһуттан сэрииһит дьонун (хөнэллэрин)
Бэйэтин тула хомунна,
Эрчим хорсун походтарга
Бааттаах аата ааттанна.
Киһи буолар кэскили
Тэринэр кэмэ уолдьаста.
Ол гынан баран, доҕоттор,
Дьээбэ киһи дьээбэтик
Кэргэҥҥэ тиксибит эбит.
Дьэ ону анаан иһит.
Дьэ маннык диэн мин кэпсиим.
Сырыы киһи ибэдьитэ,
Булчут киһи томадьыта,
Биир сиргэ олоруо дуо,
Түбүнэрин тохтотуо дуо?
Ол сылдьан ийэтигэр этэр:
Дьүлнэкун:
Ийэ, сарсын ыраах барабын,
