скачать книгу бесплатно
Хәлләремне сорамагыз
Хәлләремне сорамагыз,
Барыбер бит алдалыйм.
Әллә әйбәт, әллә начар,
Үз-үземне аңламыйм.
Төннәр буе җырлар язам,
Әллә нинди бәндә мин.
Аңламассыз бу мизгелдә,
Сез аңламас хәлдә мин.
Әле җанда сүтелмәгән
Билгесезлек йомгагы,
Йөрәгемне авырттыра
Татлы газап тулгагы.
Хәлләремне сорамагыз,
Минем хәлләр караңгы.
Менә тибәр, менә тибәр
Серле шигъри яралгы.
Киңәш
Шагыйрь булам дигән теләк
Теләк кенә.
Бу тылсымны тоя фәкать
Йөрәк кенә.
Теләк кенә җитми аңа,
Сәләт кирәк.
Бу икәүне кавыштырган
Сәгать кирәк.
Сәләт бит ул шагыйрь белән
Бергә туа.
Гомер буе аның белән
Бергә була.
Шагыйрь халкы яза шигырен
Төнлә белән.
Чын шигырьләр туа йөрәк
Түрләреннән.
Шигырь туа төн ешлыгы,
Таң алдыннан.
Йөрәкләрдә бөреләнгән
Яралгыдан.
Сандугач та басып сайрый
Талларына,
Илһамланып җәйнең алсу
Таңнарында.
Барча кошның үз авазы
Тумышыннан –
Шуңа күрә сандугачның
Моңы шуннан.
Янмаса йөрәгем шигырь
Утында,
И каләмем, бу гамәлгә
Тотынма!
Этләр холкы
Авыл йоклый, баганада – утлар,
Караңгылык ындыр артында.
Ара-тирә этләр өргән тавыш
Ишетелеп куя якында.
Караңгы һәм нурсыз авылларның
Борынгысы булган, үткәне.
Һәр заманда шушы авылларны
Саклаганнар авыл этләре.
Авыл халкы өйдә эт асрамый,
Авыл эте бәйдә – урамда.
Һаулап өрә алар урамнарда,
Ят бәндәләр пәйда булганда.
Авыл агайлары эт асраган,
Эт ияртеп йөргән сунарга.
Ул заманда урман ешлыгының
Саф һавасы булган суларга.
Урманнар юк хәзер, заман йотты,
Калды аның фәкать тышлыгы.
Урманчылар аны сатып эчте,
Таладылар, каһәр төшкере.
Явыз этләр калаларда яши,
Каладагы купшы өйләрдә.
Хуҗа белән бер табактан ашый,
Ятып йоклый хәтфә келәмдә.
Ул өйләрне берүк әйләнеп уз,
Керә күрмә, эшең төшмәсә.
Күңелеңдә бетмәс җөе калыр,
Өйдә яткан этләр тешләсә.
Намус белән яшәп ятам кебек,
Шигырь язып гомер үткәрәм.
Этләрдән дә яман этлекләрне
Тоеп яшим инде күптәннән.
Берәр көчек капкастыннан чыгып
Өреп калса үтеп киткәндә,
Нишлисең бит, этләр холкы шундый,
Үпкәләмик әле этләргә.
«Иж буенда күптән йөргәнем юк…»
Иж буенда күптән йөргәнем юк,
Анда гүя юллар өзелгән.
Бүген менә чыгып киттем әле
Төнлә йөргән болан эзеннән.
Без кичергән еллар кайтавазын
Гел кабатлап булмый тоташтан.
Тойгыларым шушы эзләр буйлап
Иж буена барып тоташкан.
Бездә генә кебек алсу таңнар,
Күксел томан, матур иртәләр
Күңел кылларымны чиртәләр дә
Балачакка алып китәләр.
Туган якта туып канатланган
Балачакны онытып буламы?
Замандашлар китте еракларга,
Бушап калды авыл урамы.
Төнлә йөргән җәнлек эзләреннән
Яр буйларын күпме айкадым,
Үткәндәге авыр тойгыларны
Йөгерек дулкыннарда чайкадым.
Яшьлегемә кире кайткан кебек,
Иж буйларын урап кайтамын.
Мин зур хаким булсам
Туган җирдә эшләр беткән, имеш,
Табыннарда бары да җиткән, имеш.
Без бу җирдә көнне төнгә ялгап,
Бер мәгънәсез гомер иткән, имеш.
Бу замана бигрәк гаҗәп инде,
Кеше хәле кемгә хаҗәт инде.
Җир кешесе җирдә эшсез калу
Сәер инде, бигрәк мәзәк инде.
Агымсулар агар юлын табар,
Кеше гомере агымсудай агар.
Без китәрбез, безнең оныкларның
Тәрәзәсен нинди җилләр кагар?
Мин зур хаким булсам ил башында,
Ни кылырга үзем белер идем.
Дөньялыкта булган бар хөрмәтне
Иген игүчегә бирер идем.
Үгез җигеп, җирләр сөрдердек без,
Изге җиргә дога иңдердек без.
Үзгәрәбез, тизләнәбез, диеп,
Җир йөзендә кеше көлдердек без.
Заманалар әле үзгәргәнче,
Пенсиягә чыгып өлгердек без.
Икмәк булса, җыр да була, диләр,
Сәхнәләрдә кемнәр моңлана соң?
Кем уйлаган милли моңнарыбыз
Ят авазлар белән болганасын.
Торгынлыктан соңра күпме ара…
Тормыш гүя үз эзеннән бара.
Яраланып беткән замананың
Яралары балаларга кала.
«Чит илләрнең комнарында кызыналар…»
Чит илләрнең комнарында кызыналар,
Кемдер корган оҗмахларга кызыгалар.
Байлар йөри, без алардан киммени, дип,
Эшләп тапкан тиеннәрен туздыралар.
Гомеркәйләр сизелми дә үтә китә,
Үз ягыңның һавасына ниләр җитә?
Бездән алда бабакайлар йөз яшәгән,
Үз җирендә язмышларын көтә-көтә.
Эшләп арыган буыннарга дәва кирәк,
Күп вакытта без үзебез сәеррәк.
Кемдер корган оҗмахларга табынганчы,
Үз ягыңны оҗмах итү хәерлерәк.
Үрләр
Үрләр, үрләр, үлән баскан үрләр,
Итәге сез биек тауларның.
Үткәннәрнең телсез шаһитлары
Ил өстенә килгән яуларның.
Туфрагыңа яулар ябырылган,
Күпме кеше синдә кырылган.
Ил сагына киткән ир-егетләр
