скачать книгу бесплатно
Йөрәк кара шәлен ябынды.
Ч. 3.
Кабат-кабат сорыйм йөрәк хәлеңне:
– Син алдыңмы аннан кара шәлеңне?!
Һаман уйлыйм: яшь бер хискә ник матәм?
Ул килешми сиңа – чынын мин әйтәм…
Ал ул шәлне – кара төстән ерак йөр…
Синдә керсез, йолдыз затлы йөрәк, бел…
Биеккә ул ашсын тиңсез нур булып,
Сөя белмәгәннәр калсын хур булып…
Бөек горурлыгын Кызның – балкыштан
Таныганнар көнләшсен ак язмыштан!
Кош юлына күтәр якты хисеңне:
Мин гел шуннан эзләргә әзер сине!
…Һәм күрсәң сәҗдәгә егылган мәлемне,
Алдыма ташла шул кара шәлеңне!
Сәяхәттән экспромтлар
I
Нинди булыр язмыш алда?
Сорыйк дулкыннардан.
– Мине борчымый бу, – дисең.
Җилләр әйтә:
– Ял-га-а-н!
Җанда
Үткәннәрдән безнең
Күпме гамь-моң калган.
«Миндә юк…» – дигән сүзеңне
Яңгыр юсын:
– Ял-га-а-н!
Хис Иделдәй ташкан бүген,
Ә иртәгә? Аннан?
– Миңа барыбер, – дисәң, Күк
Күкрәр озак:
– Ял-га-а-н!
…Иделдән Чулманга кердек,
Көн ачылмый һаман.
II
Уйлыйсыңмы: йөзәбез, дип, бүген
Без Чулман өстендә?
Йөрәкләр ул шулай Мәңгелектә —
Тыныч кына аккан бер халәттән
Ярсуга күченә.
Күр: сөйләшә сәях ике йолдыз
Чиксезлек эчендә.
Безнең йөрәкләр ул балкый бүген
Төнге Җир өстендә —
Мәңгелек эчендә…
«Ник җаныңа үталмый җан – аңладым…»
Озак янып көйдем, әмма түздем,
Сөйдем! – хәзер миндә шундый җан:
Сыйган гүя аңа Илаһ үзе, —
Кар түбәле мәгърур тау сыйган!
Ч. 3.
Ник җаныңа үталмый җан – аңладым:
Текә тавың – менеп җитә алмадым…
Салкын биеклек – кыялар илаһы;
Ни аңа наз, йөрәк эндәше, аһы?!
Элек янартау булып, ут аткан да
Катып калган – шомлы ташлар ул тауда…
Кар аклыгы кисә гашыйклар күзен:
Биеклектә юк хәтта кошлар эзе.
Шулай икән, ник хыял анда оча? —
Сөю эзләпме боз тауны уй коча?!
Зәңгәр кыялар – язмышым, аңладым:
Җитә алмамдыр… һәм китә дә алмамын!
«…Ә нинди көч хуҗа минем җаныма?..»
Сөен: хәзер син бар – хуҗа рухыма,
Һәр гөнаһтан өстен язмышым шуңа.
Ч. 3.
…Ә нинди көч хуҗа минем җаныма?
Һәр ике дөньяда булыр ядымда?
Ничә дистә денсез-имансыз еллар
Мең гасырлык пакь диннән аердылар!
Әмма илаһ иттек без туган телне,
Газиз кавем, җандагы ватан-илне…
Шулай бугай үзебезне сакладык.
Җанны бөтенләй гөнаһка атмадык!
Фәрештәдәй ак калдым дип әйталмыйм,
Саклады тик пакь күңеле әнкәмнең…
Һәм яр итте илһам милләт баласын,
Хәзер дә, рух, шуңа тугры каласың!
…Ярның бар үз рух хуҗасы, дөньясы…
Тик үзгәрмәс – аңа Гаташ догасы!
Кайт, Ләйлә!
(Цикл)
«Гүя лалә йөзендә тап-миңеңне…»
Гүя лалә йөзендә тап-миңеңне
«Сөю мөһере» итеп Ходай бирдеме? —
Ташкын чәчләр япкан ап-ак муеныңны —
Хаува тәне дә шундый пакь идеме?!
Лаләгә тиң йөзеңдә йолдыз-миңне
Күреп, күккә ашкан – шашкан тик минме?
Күпме яшь Адәм чын сурәт-Сүз эзләп,
Кичте дөньядан – тапмаган өченме?!
Яшь лалә-яр сере – табышмак тап-миң!
Уза гомерем… мин дә бер җавап тапмыйм…
Эзләүләрдә элгәрләрдән уздырдым:
Миңъяр дип, ник алмыйм тәхәллүс-ат мин?
Шуңа, бәлки, моң бар миңле йөзеңдә!
Якты моң катыш чал Гаташ сүзе дә:
Лалә йөзең, миңең, күзләрең үптем;
Гөл исле җырлар калсайде эземдә!
«Тигезсез без! Үз-үземнән оялам…»
Тигезсез без! Үз-үземнән оялам:
Җырда да мин, ахры, тиңең булалмам! —
Сиңа ошармы ул? Нидер җитми күк,
Сизәм, сурәтләр ачылып бетми күк.
Төзәтерсең күреп бер көн хатасын:
Бүген мактаганнан ялгыш табарсың!
…Аксакалга бу шөбһә-шик ятмы соң,
Яшь гүзәлдә күрсә үз илһамчысын?
Ул – шагыйрә һәм, шиксез, өстен булса?
Гаҗәпмени каршылыклы хис туса?
…Ләйлә шигырь язганмы? Чүлләр дәшми,
Ул Мәҗнүне газәлләрендә яши.
Булган бездә, кем, яр-шагыйрәләр дә:
Төркиләрдә тиңсез Надирәләр дә!
Шулар янында дип синең урының,
Алдан күрүе бу, бәлки, җырымның?! —
Киләчәгең белгәнгә ул оялган…
Бөек бул, яме?!
Мин инде булалмам…
«Куркытмыймы алда имтиханың, Яр?..»
Куркытмыймы алда имтиханың, Яр?
(Очрашуны көттерү ихтималың бар!)
Тапшырырсың: мин ышанам акылыңа,
Сөйләрсең төрки дәүләтләр хакында.
Яд итәрсең олуг зат – хәкимнәрне,
Якларсың мәхәббәт колы – ирләрне.
Кыйммәтле дип алтыннан, сөю хисен
Олыларсың, – гүя пәйгамбәр исмен.
Мисал итеп халкыбыз сүз сәнгатен,
Мактарсың, беләм, шагыйрьләр өммәтен!
Ә сөйләсәң шунда син минем хакта? —
Багышлау укып үзеңнең китаптан?
Шагыйрьлеккә хәлфәң дә дәгъва итсә?
Юри сиңа гел кыен сорау бирсә?
