скачать книгу бесплатно
– Кинәттән? Кинәттән кызыграк.
– Дачаны карагач. Чүп баскандыр.
– Ярый соң, дачаны утагач. Җиләк вареньесы кайнатабыз да…
– Каен себеркесе әзерлисең дә бар әле. Соңармадың ук микән инде?
– Яз соңарып килде. Җәе дә елдагыдан салкынчарак. Себеркенең нәкъ вакыты әле.
– Авылга бүләкләр алып кайтырсың, – диде хатыны. – Төш- тән соң Гаграга барып кил. Көньяк бүләкләре тансык була ул.
– Ә син?
– Мин әйберләрне җыйныйм.
– Бүләкләр түгел, күчтәнәчләр! – дип төзәтте ул, тавышын күтәреп. Аның хатынына ачуы чыкты. Ул иренең авылына кайтуны өнәп бетерми. Моны теле белән әйтмәсә дә, белгертергә җай таба белә. Ир аның үзе белән бергә күчтәнәчләр алышырга бармавын да шуннан күрде. – Нәрсә алсам да, бәйләнәсе түгел, аң бул! – диде ир.
Төшке ашны ашаганнан соң, хатыны акча санап бирде.
«Кызык, – дип уйлады ир, як-ягында кипарислар, эвкалиптлар үскән юлдан автобуста барганда. – Үзем эшләп тапкан акчаны миңа ике тапкыр санап бирәләр: бухгалтериядә һәм хатыным. Һәм өченче тапкыр – анысы кайткач – тагын хатыным санап ала. Хәер, моны мин үзем шулай теләдем. Тик, һәрбер матур теләк кебек үк, бу теләкнең дә асылында яткан мәгънәсе танымаслык булып ямьсезләнгән иде инде».
– Ул акча синеке генә түгел, – дия иде хатыны, бу хакта сүз кузгалганда.
«Анысы дөрес, – дигән нәтиҗәгә килде ул тагын бер тапкыр. – Ләкин мин үземнекен үзем урлый алмыйм ич инде. Чик куярга вакыт – санамыйча гына бирсен».
Әмма ул моны шундук онытачагын, барысы да әүвәлгечә калачагын һәм моның үзе өчен уңайлырак икәнлеген дә бик яхшы белә иде.
Ул, хатынын гаҗәпләндереп һәм кызын куандырып, кәрзин тулы конфет тотып кайтып керде.
– Күчтәнәч, – диде ул, хатынының карашына җавап биреп. – Кечкенә чакта мин сары чәчле булганмын һәм баллы яратканмын.
– Хәзер синең чәчең кара инде, ә баллы сиңа килешми, – диде хатыны.
– Баллы миңа килешә, – диде кызлары. – Минем чәчем сары.
Көлешеп алдылар.
– Нигә конфет алдың? – дип сорады аннан хатыны.
– Өйнең кайсы гына почмагына яшермәсеннәр, мин яше- реп куелган шикәр-конфетларны табып ала идем, – диде ир. – Без алты малай үстек. Алты малайдан әйбер яшерүне күз алдыңа китерә аласыңмы? Шул хакта язып карасаң, ә?
Хатын кәрзингә ишарәләде.
– Бу шуңамыни – язарга?
– Ә бервакыт мин әнинең студент апа алып кайткан шикалат конфетын урлап ашаган идем. Хәтерлим әле – «Карлыгач» дигән конфет. Бер кесә урлаганмын. Ашап бетереп булмады, абзар артындагы иске салам чүмәләсенә яшереп куйдым. Икенче көнне карасам – юк.
– Яшергән җиреңне бутагансыңдыр, синең хәтерең начар бит. Кибеттә акча да санап бирә, санап ала белмисең.
– Исеннән тычкан йә эт табып алгандыр, күрәсең. Конфет исе ич. Шикалат!
– Пианинога яшерәсе иде, – диде кызлары.
Ир көлемсерәп куйды. Ә хатын иренең гадәттә бөтен тирәнлеге белән елмая торган күзендә сагыш кына күрде.
– Кызым үземә охшаган икән, – диде ир, кызының сары чәчен сыйпап. – Ә мин, чыннан да, өйдә мандолина эленеп торганын онытканмын. – Аннары ул, хатынына туры карап: – Минем әнигә шул урлаганым бурычын түлисем килә, – дип өстәде.
Хатыны аннан күзен яшерде дә әкрен генә:
– Вафат ич инде ул, – диде.
– Вафат? – диде ир һәм, нидер исенә төшергән шикелле, конфет тулы кәрзингә текәлде.
– Ни булды? – диде хатын, пышылдап һәм кычкырып: – Сиңа ни булды?! – дип сорады.
– Курыкма, – диде ире, аны кочаклап. – Төш күрдем, бары шул гына… Аша, аша, кызым, – диде ул, кәрзин алдына тезләнгән килеш конфет актарган кызының сары чәчен тагын бер тапкыр сыйпап. – Синең чәчең сары. Тик ул каралыр әле.
«Ә аннары агарачак, – дип күз алдына китерде ул. – Ул чагында, вак ташларны аралап, яшел таш эзләгәндәге шикелле итеп, чал чәчләреңне чүплисе булыр. Кайчандыр мин әнинекен чүпләгән кебек. Ә бервакытны син арыган тавыш белән улыңа: «Инде чалларын түгел, караларын чүпләү кирәк», – диярсең.
– Төш күрдем, – диде ул, хатынының күзенә янәдән карап. – Төш. Әнине. Исән итеп…
1979
ИНДЕ МӘҢГЕГӘ
Июнь ахыры һәм июль башында балта остасы Харис белән аның хатыны Асия Кара диңгез буендагы бер санаторийда ял итеп кайттылар. Һәм менә шунда, һич уйламаганда, Харис гашыйк булды. Үз хатынына. Юк, сүз аның өйләнгән чагындагы мәхәббәте хакында түгел. Беренче сөюләр китап битләре арасына кыстырып киптергән истәлек чәчәген генә хәтерләтә иде инде. Йокысыз иртәләрне Харисның бу хакта түшәмгә карап уйланганы да бар хәтта. Әнә шул түшәм буявының иң элгәрегесе сыман, беренче хисләр хәтернең әллә ничә катламы астында калган инде. Беренче катлам сабый бала кулының юка тиресе сымак үтә күренмәле, нәфис иде бугай. Ә хәзер, балта сабы сөялләтеп бетергән кул шикелле, ул хис әүвәлге сизгерлеген югалта башлады, ахрысы.
Баксаң, Харисның йөрәк астында, учак кабызып җибәрер өчен киптерелгән каен тузыдай, бернәрсә калган икән әле. Менә шуңа очкын төште дә аны дөрләтеп җибәрде. Ул очкын үз хатыны Асия булып чыккан икән, моңа ник көенергә? Бәлки әле, бергә гомер иткән, бер телем ипине урталай бүлеп ашаган хатыныңа, инде актыккы хисләрне яңадан җыеп, кабат гашыйк булу сирәк килә торган бер бәхеттер ул? Һәрхәлдә, Харис моны шулай кабул итте.
Кызык кына килеп чыкты, каһәр.
…Бу аларның диңгезгә үз гомерләрендә беренче мәртәбә килүләре иде.
Төнлә килеп урнашканга, беренче көнне алар соң гына уянды. Таң белән торырга күнеккән авыл гадәте ул көнне аларга хыянәт итте. Һичкайчан булмаганча, үзе – бер, хатыны икенче тахтада йоклаган. Хәтере ялгышмаса, күзен Асиясе белән уртак җәймә астында йомган иде бугай, төнлә күчеп яткан, күрәсең.
Чат авылдагыча, ул каргалар кычкыруына уянып китте. Тик мондагылар авылныкылар ише генә түгел, әллә ничек ачыргаланыбрак кычкыра бугай. Әйтерсең лә һәммәсенең ояларын туздырырга, бөлдерергә керешкәннәр. Авылдагы өйләре тирәли дистәгә якын карт тупыл, аларның ботагы саен бер карга оясы, оя саен дүртәр-бишәр карга баласы, һәркайсының үз тавышы. Элегрәк каргалар зират каеннарына оялый торган иде. Алары корый башлагач (ә соңгы елларны авыл халкының зиратка үсентеләр утыртырга исе китми торган булып китте), каргалар авыл тупылларына таралышты. Баштарак Харис аларның ояларын туздыргалап та карады, ахырдан тимәс булды, күнекте. Таң тишеге белән уятулары гына кәефен кыра торган булып калды. Тик авыл җирендә иртәрәк тору хәерле.
– Киләсе калмаган. Мондый карга курорты минем үз өемдә дә бар! – дип, балкон тәрәзәсеннән караган иде – шаккатты. Нигәдер пышылдап: – Асия, кара әле, ак каргалар! – диде ул. – Күпме гомер яшәп, ак карга күргән юк иде, менә хикмәт!
– Акчарлаклар ич!
Харис акчарлак күрмәгән кеше түгел. Кәрәкә күле сазлыгында байтак алар. Камадан менеп, бала чыгарып китәләр. Тик, ни хикмәт, алар болай кычкырмыйлар, күбрәк тавыш-өнсез генә очалар. Ә монда чәүкә чамасындагы коштан бер пар каргага җитәрлек тавыш чыга!..
Тагын бер шаккатарлык хәлгә Харисның ашап-эчеп, диңгез карарга дип пляжга чыгып баскач исе китте. Менә кайда икән ул дөньяның хикмәте белән нигъмәте! Аяк басарлык түгел – киптерергә таратылган бодай шикелле эре ком өсте шәрә тәннәр белән тулы. Шәрә дип, тиешле җирләре капланган, гөнаһысы кирәкмәс. Ләкин авылда мондый сыйфатта күзгә чалынуның ни икәнлеген дә онытырга ярамый. Аның Асиясе авыл инешендәге Ярми чыгышының сары комлы ярына шушы кыяфәттә сузылып ятсын ди инде! Ул, хатынына борылып:
– Болай җыйнаулашып, су буенда авыл көтүе генә ята ич бездә! – димичә түзә алмады. – Анда да төшлектә өч сәгатькә генә!
– Бу сиңа Ярми чыгышы түгел – диңгез! Чишен, ят, – диде Асия.
– Әллә син дәме?
– Мин аннары. – Асия, як-ягына карангалап алгач, күлмәге изүен биш тиен бакыр хәтле генә ачты да аңа эчтәге челтәр-мелтәрләрен чеметеп күрсәтте. – Монда бүтән кирәк. Мин кибеткә йөгердем. Син чишен. Синең плавкиең әйбәт. Миңа да урын ал. – Һәм ул, изү сәдәбен сәдәпләп, яр буена әле дә төркем-төркем булып агылган халык арасына кереп югалды.
Баскан урынында гына чишенгәч, Харис сузылып ятардай урын күзли башлады. «Ташкын кагып чыгарган бүрәнәләрмени, баш-аяклы буталышып яталар!» – дип уйлады ул, аяк очларына гына басып диярлек атлый-атлый. – Кешеләр, чын- лабрак карасаң, дөрестән дә агачларга тартым икән: кайсысының тәне каен тузыдай ак, кайсысыныкы нарат кайрысыдай көрән. «Каян җыелган берьюлы моның хәтле эшсез? Бу бит инде колхозың белән кырга чыгып яту белән бер!»
Үзен ул эшсезләр хисабына кертмәде. Беренчедән, путёвканы үзе сорап алмады, ирексезләп диярлек бирделәр, икенчедән, әллә аңа диңгез күрми үләргә дигәнме? Тик печән вакытында диңгез кайгысымы? Кышын сыер белән сарыкларга нәрсә ашатырсың? Председатель «юкка кайгырма» дигәч кенә барырга күнде. Әле ярый шундый председательләр бар дөньяда. Югыйсә колхозчы диңгез буена чыгып китә аламы? Май аенда кузгалыр иде – бәрәңгесен кем утырта? Июнь, июльдә кем аның төбенә өя, кем сиңа печән җыя, утын әзерли? Аннары – урып-җыю, тагын бәрәңге алу, мал-туар, кош-корт сую… Ә кышын рәхим ит, җаның теләгәнчә кызын. Юк, рәхмәт инде, кышкы диңгезгә караганда мич башы җылырак икәнлеген генә Харис белә…
Бу юлы кызык итте әле – төкерде дөньясына! Балтасы ял итсен әле бераз, Асияне дә сыерлары сагынсын. Үч итеп, дөньясының зәңгәр түшәменә төкерә-төкерә, комда кызынып ятсын әле Харис Шәрәпов! Путёвка бәясенә комда кызынуны да керткәннәрдер аны.
Әмма пляжда аны көтеп тормаганнар икән – буш җир юк, берәү дә урын бирергә җыенмады. Инде бүлмәсенә кереп китәргә дигән уй килгәндә генә, ул берәүнең сәгатенә караганын, аннары, сикереп торып, каядыр йөгергәнен күреп алды һәм аның урынына килеп ятты. Бернәрсәне генә искәрмәде Харис: хатынының үзен ничек табачагын. Шул уй башына килеп, тиз генә киенде дә Асиясе белән аерылган урынга барып басты. Ә ул тирләп, бите янып һәм кечкенә төргәк тотып кире килеп җиткәндә, яр буе аяк баскысыз тулы иде инде.
Асиягә ул кырын караш кына ташлады:
– Басып кына торыйк. Мин ләүкәдә кызынырга гына күнеккән.
– Безнең эш белән тетелгән тәннәрне мунча ташларына гына күрсәтсәң инде, – диде Асия.
Ә Харис, тирән үпкәсен яшерергә теләүдән, ышкылып тоныкланган пыялалы кара күзлеген киде. Ул үзен, бигрәк тә Асиясен кызганып куйды. Асия, таңнан торып, чуар сыерны сауганда һәм малларны көтүгә куганда, ә ул ишегалды себереп, абзар чистартып йөргәндә яки сукага җигелгән ат каулап күрше Гайса белән бәрәңге бакчасын сызганда, кемнәрдер кайнар комлы ярларга йөзтүбән яисә чалкан яткан көйгә аркаларын каралта йә корсакларын кыздыра икән ләбаса! Ә бу хакта һич кенә дә башына китермичә, Асия җәйләвенә йөгергән, ул, һич кенә дә уйламыйча, төзелешенә ашыккан. Шулай итеп, көн артыннан – көн, ел артыннан ел үткән, гомер тәгәрмәче тир белән майланган күчәрдә әйләнгән дә әйләнгән. Ә күз диңгез суы күрергә, тән ком җылысы тоярга, җан тынычлыкка, гамьсезлеккә сусаган икән. Моңа төшенгәч, Харисның күңеле иркенәеп китте. Игеннәргә бик кирәкле яңгыр яуган чакта сөенгәндәге шикелле.
– Төшендеңме инде? – диде ул хатынына.
– Нәрсәсенә төшенәсең моның? Кеше иртүк чыккан да яткан. Иртәгә без дә шулай итәрбез – урынны алдан ук алып куярбыз.
– Иртәгә генә түгел.
– Әйе, көн саен. Иртүк уянырга безгә күнегәсе юк.
– Бар, Асия. Иртәгә генә түгел, ел саен бер шушындый төшләрдә ял итәргә күнегәсе бар.
– Ел саен? Акча каян төткәрермен дисең?
– Анысы табылыр аның. Ә менә гомер дигәнең бердән гайре бүтән табылмас. Җәренгә тагын киләбез.
– Нәфесең… Әле бусын башламаган – җәренгә. Ә путёвка? Колхозда әллә син генәме?
– Минем ишеткән бар – ансыз да мөмкин. «Кыргый» булып.
– Җитмәгән тагын. Без болай да кыргый. Бакчы, торабыз басып, ә кеше ята… Ә мин шундый купальник алдым, – дип сузды Асия, аңа кояшка караган күк карап. – Кисәм танымыйсың инде.
– Синеме? – Харис кеткелдәп куйды. – Сине мин алтынга төренсәң дә таныйм!
– Сыер савучы авыл хатыны икәнлегең әллә кайдан кычкырып тора дисеңме? – Асиянең тавышы калтырап, пышылдап чыкты, әле генә төргәген күкрәгенә кысып торган кулы, хәлсез канаттай, аска шуып төште. Шул кулны карашы белән озатканда, Харис Асиянең калку, тик җәенкерәк күкрәген, үлчәве мулрак күлмәге эчендә дә сизелеп торган матур нечкә билен, киңрәк, мәгәр тигез дугаланып торган ботларын һәм кояшта янган көчле аягын карап чыгарга өлгерде. Тик ул хәтта аркаларындагы элмәкләренә хәтле ычкындырып кызынган хатын-кызлар белән тулы ком ястыгында Асияне күлмәксез хәлдә күзаллап, шикләнеп куйды. Мәк бөртегеннән алып бодай зурлыгынача сипкелләр белән тулган, тәне тазалыгына карамастан, ач яңаклы битен кая яшерер Асия, сүтеп җибәрсә, тез чокырына җитәрлек авыр, йошмак толымын нишләтер, тавык йомыркасыдай ак тәнендәге пионер галстугына охшап каралган изү эзен ни белән каплар? Юк инде: алтын кием кисә дә, аның Асиясе авыл хатыны, һәм аны Харис җәһәннәм караңгылыгыннан да танып алыр күк.
Оятына каршымы, бәхетенә яки кызганычка каршымы, – танымады. Танымады дигәч тә, алай ук түгел, таныды. Тик… Йа Хода! Каршысында күктән төшкән фәрештәдәй пәйда булган ул зат аның Асиясе идемени соң?!
Бу инде икенче – Харис пляжның урта бер җирендә урын алып калырга һәм иртәнге аштан соң ук ике кеше ятарлык йомшак җәймә җәеп куярга өлгергән көн иде.
Ул үзе баскан урында гына чишенеп ятты. Ә Асия кабинага кереп китте, хәзер аның башы белән аягы гына күренеп тора.
Харис чалкан әйләнеп ятты. Күк йөзендә – сирәк болытлар. Ул аларны көзге инештә аккан каз каурыйларына охшатты. Бик биектән тавышы да ишетелмәс самолёт очып бара. Картаны күз алдына китереп, Харис ул якта Һиндстан икәнлеген чамалап алды. Самолёт, тылсымлы бер ышкы сыман, күкнең зәңгәр түшәмен ышкылап бара һәм аның артыннан бөтерелмәле ак йомычка тасмасы кала шикелле. Тик ул йомычкадан тыннарны кысардай чәер исе аңкымыйча, юеш ташлар һөм су исе килеп тора кебек.
Ул йөзтүбән әйләнеп ятканда, Асия күлмәкләрен салып бетергән, кулларын инде өстә йөртмичә, аклы-зәңгәрле нәрсәләре белән аягы тирәсендә йөртә башлады. Шул ук кабина эчендә йонлач нечкә аяклар һәм кара бөдрә чәчле баш та шәйләп, Харис сикереп тора язды: аның Асиясе янында кемдер бар лабаса! «Күрәләтә харап итәләр ич хатынны!» Әмма шул кабинадан баярак бер пар аяк чыгып киткәнлеген хәтерләп, әлегә түзәргә, катнашмаска булды. Кабина ике бүлмәледер, күрәсең.
Менә шунда Асия аягын да каплап, йонлач аякны да оныттырып, аның борын төбендә генә яңа аяк пәйда булды. Озак эленеп торган балавыз төсендә. Тырнаклары чия кызыллыгы белән янып, ялтырап тора. Ул гынамы, әнә шул «чия»гә, клиндергә сибелгән мәк бөртекләредәй, ямь-яшел төрткеләр төшерелгән. Харис карашын кояш нурлары алтынлаган сирәк төкләр, зәңгәрсу кан тамырлары, кызарып пешкән кечкенә кабартмадай түгәрәк тез капкачы, «фабричный» ат дугасыдай матур, тигез генә ике якка киңәеп киткән ботлар, зәңгәр төстәге су коену киеме аша югарыга таба шудырды. Киноларда гына күренә торган йөз, иннекле ирен, сөрмәле күз, әллә кайларга дәшеп торган тылсымлы караш очратыр күк иде – күршеләрендәге Рөстәм хатыны кибетче Сәгъдәнурга охшаганрак гап-гади хатын булып чыкты. Тик ул тән, тән… ком белән ялтыратылган җиз самовармыни! Әйтерсең лә ул хатын кояшта кызыныр өчен түгел, ә һаваны үз тәне белән яктыртыр, җылытыр өчен чыгып баскан. Хәтта Хариска аннан таралган җылылык дулкыны килеп орынгандай булды – аркасы кымырҗып куйды. Ул, үзе дә сизмәстән читкәрәк шуышып, янәшәсендә бер кеше сыярлык урын бушатты.
– Рәхмәт! – диде хатын, тыйнак кына елмаеп. – Күпме эзлим, урын юк…
– Сатып алынмаган, – диде Харис, аның урнашуын дикъкать белән карый-карый.
Хәзер, кабинада чишенеп чыккач, аның бер ягында Асия, икенче ягында шушы хатын ятачак. Икесе дә орынып диярлек. Кырык ике яшькә җитеп, Харисның яртылаш шәрә ике хатын арасында ятканы юк иде әле.
– Ялгызлык читен, – диде хатын гаепле тавыш белән. – Сезнең шикелле урын алып калучың булса иде.
«Нәрсәгә ишарәли бу?» – дип уйлап куйды Харис. – Ваннасына да, массажга да йөргәч, өлгерлек җитми. Сез яңа килгәнсез күренә, тәнегез ак, мәгез, «Гелиос» сиптерегез, – дип, чебен агуы савытына охшаш савыт сузды. – Тәнегезгә сиптерегез. Тиз каралта һәм тирене куптармый.
Харисның савытны нишләтергә белми торганын күргәч, үзе үк ярдәмгә килде: савытның капкачын ачып, аның аркасына салкынча сыекча сиптереп җибәрде. Харис чирканып китте, беләгенә каз тәне чыкты.
– Хәзер ал белән борылыгыз, – диде хатын.
Тыгыз һава агымы Харисның күкрәген ялый башлады. «Менә ничек каптыралар икән чит ирләрне!» – дип гаҗәпләнде ул.
– Җитте, – диде ул ашыгып, – рәхмәт. Ә эченнән: «Үзенә сиптерергә кушмасын тагын, Асия күрсә харап», – дип уйлап куйды.
– Аягыгызга үзегез сиптерегез, – диде хатын һәм йөзе белән кулына капланып ятты. Хариска ул керфек арасыннан гына үзен күзәтеп торадыр кебек тоелды. Әллә нинди маҗараларга тарудан шикләнеп, кубып китәргә чамалаган иде, Асиясе исенә төште. Кайда соң әле ул?.. Ул чишенгән кабинада Асия аягы да, теге йөнтәс аяк та юк иде инде. Әллә аның хатынына да берәр җирдә «Гелиос» сиптереп яталармы?
Шулчак аның каршысына тагын берәү килеп туктады. Асиягә дигән урынны алырга ниятләптер, мөгаен. Бусы да хатын-кыз. Аяклары юнып ясалгандай тигез, шома. Кан юллары гына бүртенкерәк. Бусын Харис алдында торган хатынның берничә бала анасы икәнлегенә юрады. Тора бит каһәр аяк, китми. Кымшанмый да. Бары тик балтырына кунган чебенне куар өчен генә таптанып алды.
– Монда буш түгел, – диде ул, башын күтәреп.
Хатын дәшмәде. Әллә Хариска, әллә кая карый – билгесез. Кара күзлек, өч тиен акча зурлыгындагы зәңгәр борчаклы, киң кырлы ак эшләпә кигән, бөтен йөзе белән елмайган, чак ачылган ирене арасыннан ак тешләре җемелдәп күренә. Анысы да монысы – эре сөякле гәүдәсенә карата шактый нечкә биленә таянган да аягын биеткәләп тора, мәхәббәтсез. Ә үзенең тәне күзне чагылдырырдай ак, шул аклыкта чыпчык күзедәй ике бөртек көрән миң.
Харисны (бүген инде икенче тапкыр) таныш түгел хатын-кыз тәненнән чак сизелерлек ток булып таралган дулкын капшап узды. Ул, оялып һәм уңайсызланып, карашын яшерде, җәймәнең уртасынарак шуышты. Янәсе, җайлабрак ята. Каршындагы аяк узып китте. Харис аны яшертен карашы белән озатып калды. Киеме янәшәдәге хатынныкы төсле: зәңгәр, җиз каптырмалы. Кырык ике яшьлек ирне күзләп йөрмәсә соң! Әнә бит ничек әйләнеп карый, мөртәт. Ул елмаюы, елмаюы!.. Ирек куйсаң, сагыз булып сыланыр иде бугай!
Чукынды! Аның белән янәшә сузылып ятты лабаса! Сыланып, тәне кайнарлыгы белән өтеп! Ул, котылу эзләп, күршедәге хатынга елышты, тик анысы, кара күзлек астыннан хәтәр мут елмаеп, тагын да ипләбрәк, җәелебрәк ятты, терсәген аның кабыргасына төртеп куйды.
– Бу урын буш түгел бит, – диде Харис. Тамак төбе кипкән, теле аңкауга ябышкандай әйләнми, гадәттәге гөлдерек, бәрхет тавышы коры, кыштырдап ук чыкты бугай. Һәрхәлдә, аңа шулай тоелды. Хатын игътибар итмәгәч: – Чукрак мәллә сез? Буш түгел, – дип кабатлады.
Колагына да элми, ичмаса! Алай да Харис тыелгысыз канәгать бер хис кичерә иде. Ул да төшеп калганнардан түгел икән ләбаса. Ике яклап ике чит хатын кысрыклап алсын әле! Сөйләсәң, Төлке Хәе ышанырлыкмы соң. Бигрәк тә Госман. Ә факт – менә күз алдында. Ул, корсагына яткан җиреннән артка таба каерылып, үз гәүдәсенә күз атты. Буй-сын шәп, сөбханалла. Чандыррак, тик симезлек белән елкылдап торырга ул сугым үгезе түгел лә! Дөрес, тәнендә майка эзе агарып тора, майкасын салмаган да диярсең. Андый гына гаеп зыянсыз. Әнә ич, гаеп итмәгәннәр, яталар. Бигрәк тә әле генә ятканы, ак тәнлесе. Ашапмы ашый күзе белән, кымшанырга да җай юк. Ичмаса, бу Асия кая олакты икән көпә-көндез? Әллә теге йөнтәс аякка ияргәнме, ачык авыз? Беркатлы авыл хатынына күпме кирәк соң? Сатлык очсыз товар бар дигән хәйлә белән берәр муты алып китте булыр да әзләп кара аннары. Табылыр анысы, үз аягы белән кайтып керер…
Калганын күз алдына китереп бетерергә түземлеге җитмичә сикереп тормакчы иде дә… Туктап калды. Эшләпәлесе Харисның муенын кочып алды.
– Ничек оялмыйсыз?!
– Әйтәм ич танымыйсың.
Юк, Харисны шөпшә чакмады, ә йөрәгенә Асия тавышы килеп чәнчелгәндәй булды. Тирә-юньдә хатын-кыз көлми түгел, ләкин иркен җәйләүләрдә тыелгысыз көләргә күнеккән Асиянең тирән күкрәк тавышы һәммәсенекен күмеп китте:
– Алтынга төренсәң дә таныйм, имеш! Әй син, хәсрәт!
