скачать книгу бесплатно
Ходай андый тылсым бирм?г?н…
Ме?-ме? еллар элек, к??ле тулып,
Кем ул ?ырга салган й?р?ген…
Сизм?г?н ул шушы ?ыр утыны?
Артык ерак… ерак д?рл?вен!
Куанычын ?ыры итк?н кеше
?рн?ен ?ыр итеп ?ырлаган…
Ты?лаганда й?р?к ярылыр к?к! —
?ыр чыгарган —
Ничек чыдаган?!
…? шулай да бер утырса? иде
Борынгы шул учак янында!
Борма-борма ?ырлар, ?ай, агыла —
?ырга лаек язмыш табыла…
Д?гъва
Кит? б?ек затлар… Кайчак да?и,
Б?ек кит? д?гъва калдырып:
– Ул кемнеке? —
?авапсыз бу сорау
Чордан чорга бара ка?гырып.
Б?леш?л?р ч?ч?н-дастанчыны,
Ф?лс?фл?рне, данлы яугирне:
– Ул – безнеке!
Кешелекк? бирде
Безне? кавем и? зур шагыйрьне!
– Ул – безнеке! – Кырыс ??м т?гаен
К?пме ил-халыкны? д?гъвасы.
Тарихларны? т?псез чо?гылыннан
Ме?-ме? д?лил таба ??мм?се
??м а?латып бир?
?з ягына
??р д?лилне? ме?-ме? м?гън?сен!
Нинди м?гърур илл?р ??м халыклар!
Д??ш?т иял?ре югыйс?!
?н? шулар
?ирд? яш?п китк?н
Да?и затны ?аман б?леш?…
?йтерсе? л? берг? уйнап й?рг?н
Ике сад? сабый талаша:
– Бир! Минеке!
– Юк! Минеке! – диеп,
Бер уенчык ?чен даулаша!
…Кайсы туфрак бирг?н ул да?ига
«Эврика!» лы сир?к акылны? —
К?пме тереклекл?р алмашынды,
К?кт?н к?пме йолдыз атылды!
Тик чишелми шул чияли т?не…
Д?гъва кала…
Калсын! —
Ул да?и
Бик ерактан карап елмаядыр,
Мо?аядыр ты?лап, билл??и!
Нишл?р иде
бирг?н булса Ходай
Да?илыкны? а?а явызын?
Нишл?р иде
китеп барган булса
?ирд? каннар, к?з-яшь агызып?
Нишл?р иде
исме халыкларда
Каргыш с?зе булып гел й?рс??
«Юк! Безнеке т?гел!» дип, халыклар
Аннан т?мам й?зен ч?ерс??
Нишл?р иде,
эзен эзл?п табып,
Калкынмаслык итеп к?мс?л?р.
«Юк! Безнеке т?гел мондый да?и!
Ниг? мондый да?и!» дис?л?р?
…Явыз да?и даны язган ик?н,
Диваналык килсен б?нд?г?, —
Диваналар изге санала бит
??р кавемд?, барлык илл?рд?.
«Аф?т читл?п узды… Нишл?р идек,
Диванабыз ?г?р булмаса?
Коткарды шул Ходай б?нд?се!» дип
Яд ит?рл?р аны, ичмасам…
…Кеше гомере булып
Вакыт ?зе
Терелеп бер балкып кит? бит…
Эврикасыз булса булсын гомер —
Булсын
Сагынып яд ит?рлек!..
Бер мин ген? т?гел…
Шаулап-г?рл?п яши-яши
Т?шендем мин шу?а —
Ялгыз уйланырдай куыш
Кир?к ик?н ми?а.
Нинди давыллар кубарып
Яш?с? д? б?нд?, —
Килг?н м?ленд? ул ялгыз,
Ялгыз —
китк?н м?лд?.
Шу?а, ахры, ялгыз куыш
Эзли башлый к??ел…
Табигать мо?а буйсына —
Бер мин ген? т?гел!
С?ерсенм? —
калын п?рд?
Тойса? карашымда,
Тынлык д?ш? к??елемне —
С?б?п бары шунда…
Р?х?т ?лем
Тукаебыз ?анын авыр борчу
?аман пар?-пар? телг?ндер:
«Безне? милл?т ?лл? йоклаганмы?
Безне? милл?т ?лл? ?лг?нме?»
Кем бу милл?т – т?муг учагына
Ыргытасы коры утынмы?
Инде ?мет йолдызлары с?нг?н,
Инкыйразга м?хк?м токыммы?
«Халкы? х?лен татып яш?!» – дипме,
Бугазымнан буа бу ют?л?
…Х?тта Тукай белг?н х?лл?рд?н д?
Х?вефлер?к х?зер безне? х?л…
Кайчагында х?тта «к?фер» фикер
Сиск?ндереп куя к??елне:
Терелекк? милл?т тере сыман…
Л?кин…
тере м?ет т?гелме?
Ышанасы кил? буш хыялга,
Ымсындыргыч ялган ?метк?.
? д?реслек кырыс,
??м ?метне?
Кысырларын тет?, юк ит?!
Кысыр ?мет кысыр килеш кала —
Ме? килешт? аны т?рл?ндер!
Тукайны? да к?з алдына шушы
Т?псез, кара упкын килг?ндер…
Кер?ле д? чыгалы бу, дил?р,
Ни ?ле бу, дил?р, ни тере…
Халык кад?р халыкны со? нинди
Язмыш со?гы чикк? ?иткерде?
…Р?х?т ?лем, дил?р,
?лс? кеше
Тир?н йокыдагы к?енч?;
?з-?зе?не? мескенлеге? танып,
Курыкса? да уянсана, халык!
Р?х?т ?лем к?т? югыйс?.
Шундый р?х?т ?лем к?т? безне,
Р?х?т ?лем… Л?кин чын ?лем!
Нишл?п инде шушы аф?т х?тта
Пар?-пар? телми к??еле??!
Дала уртасында ак теплоход…
Юлы бетеп бара Иделк?йне?…
Зур Х?з?рг? х?зер т?ш?се…
Колач салып бер й?з?се кил?,
Каерылып ишк?к иш?се!
…Идел читт? калды… Дала безне
Кунак итеп д?ште т?рг?р?к.
Монда гына к?реп була ик?н —
Чынлап, газиз ?ирк?й т?г?р?к!
Шулчак… ?лл? инде акылыма
Дала сихерл?ре сирпелде? —
Ак теплоход бара дала буйлап,
Карап туймас мираж шикелле!
Катлы-катлы «Титаник» тай кораб
Алсу м?кле дала т?ренд?!
Иделк?йне? Х?з?р кочагында
Эреп юкка чыгар ?иренд?!
…Идел ярында мин а?лый алдым:
Булган ик?н минем алдымда
Дала р?ш?сене? шук уены —