Ana Sözü – Seçme Şiirler

Todur Zanet

Ana Sözü. Seçme Şiirler

Mustafa Kemal ATATÜRK

Mustafa Kemal ATATÜRKün raametli olmasının Gününün 83-cı yılı 1938-ci yılın Kasımın 10-da 09-05-tä durgundu bütün Türk dünnäsının öndercisinin hem XX-ci üzyılın en anılmış liderın Mustafa Kemal ATATÜRKün ürää.

Analım ulu Atamızı. Mustafa Kemal ATATÜRKün topracıı ilin olsun!

O benim da Ulu ATAM

(Óda)

Mustafa Kemal ATATÜRK’ä

Ey, Ata, gel da bak benim milletimä –o da senin gibi kula, maavi gözlü,senin gibi girgin, derin köklü,emin basmaz, hodul hem pak üzlü,senin gibi o! Hey, Oguz oolu,Sana büünkü peetim, türküm,benim Ulu Atam, Ulu Bobam, Atatürküm…Zor vakıtta bol elini sän uzattın,insanından alıp bizä verdin,kardaş payı yaptın hem acıdın,dizdän ayaa sözünnän kaldırdın,karannıktan aydınnıklaa çaardın,İstanbuldan bizi da düşündün,benim Ulu Atam, Ulu Bobam, Atatürküm…İstanbuldan kitab, üüretmennär geldi –te ozaman bakışlan fikirlär diişti,ruhta, canda kuvet kaavileşti.O yardımınnan biz soluk aldık,millet olduk, millet kaldık,Sän, Canabin, bunu ölä gördün,benim Ulu Atam, Atatürküm…Uşakları bakıp, seçip, sän ayırdın,memleketä liţeylerä aldın,milletimä şafklı yolu açtın,bilgiylän bilgiçlii cömert verdin,insan ettin. Etiştirämedin,üüsüz brakıp, gittin, sündün,benim Ulu Atam, Ulu Bobam, Atatürküm…Otuzsekizdi yıl, o Kasımın 10-nu urdu,saat (beş minut ona) durdu,Ulu Önder gözlerini yumdu,raatsız ürek raatlıı buldu,dünnä sustu, soluk dondu, hem uultu.Yakar yaşlar yakêr, acı bir gün,benim Ulu Atam, Ulu Bobam, Atatürküm…O gün, Atam, heptän, sän sonsuzlaa vardın,Bizi yasta hem kahırda braktın,Göktä sünmäz o yıldızın. Adın –hergün “eni güneş gibi hep duacek”,Senin o işlerin örüyecek,hem “Ne mutlu türküm deyenä” hep ötecek,benim Ulu Atam, Ulu Bobam, Atatürküm,yaşayacek…Büün Türkiyenin Al Bayraanın yanındabenim da bayraam sallanarsa,Ana dilim şıralı hem sesli hep akarsa,Gagauzda Gagauzluk taa yaşarsa,Bunda senin en büük kıymetin,Türklerin atası, halkımın atası, büüyüm,benim Ulu Atam, Ulu Bobam, Atatürküm…Kasım ayın 10-nu, 2014 y.Bän kopmadım hiç halkımdan:Ne kahırdan, ne beladan, ne zorluktan.Yaslı günnerindä onunnan hep oldum,Kara kuvetlerä güüsümnän bän durdum,Öldüm da, dirildim da ― birliktä,BÖLÄ ÖMÜR ―                     pek büük kısmet bu dünnedä…14.02.2015 yıl

I. BÄN KOPMADIM HİÇ halkımdan

“İstoriyada hiç bir halk göktän erä düşmeer… Dünnä kurulduu gündän beeri o halk istoriyada var: bekim çeşitli adlar altında, bekim çeşitli bayraklar altında, ama o var, yaşêêr, kendi ruhunu, kökünü, dilini hem dinini koruyêr… Kimär kerä istoriya dalgaları onu, erindän koparıp, başka memleketlerä sürüyeer, silip bir adı, ona başka ad verer. Ama, köklär derin sa, onun soyu körlenmeer. O halk yaşêêr, devletlär kurêr, eni evlat boylarına deyni izmet eder… Bu istoriya dalgalarında GAGAUZLAR da daymalarda vardılar hem kendilerini büünkü günädän korumaa becerdilär”.

70-ŞÄ ADIMNAMAK PEETİM

Artık 70-şä attım adımı,Altmış yıl yaradıp adımı.Savaştım üürenmää,Savaştım çok bilmää –Bilän bilgiyi insana çevirmää.Halkımnan bilä gittim ileri,İştän tutundum, silip terleri.Aktardım ortalıı, aarayıp folkloru,Topladım lafları, korudum hep kooruGagauz Ocaanda, Gagauz Bucaanda –Gün-be-gün, saat-be-saat, vakıdında…Annattım dooruluu, yalanı kökledim,Susuz da yandım, yavan da idim…İiltmedim başımı “kuvedin” önündä –Çırak olmadım bän aalemin körüündä.Geçti yıllarım bölä kısmettä!Ne mutlu canıma – halka izmettä!Halkımdan Dilimi ödünç bän aldım –Zenginnedip, geeri aktardım!Korudum dinimi, korudum evimi,Konakladım musaafirmi,Bir yolcuya ekmek uzattım…Ne şımardım, ne azıttım…Eminnermi bir kerä basmadım…Vakıdınnan esap kapatım,Borçlu olana borcumu ödedim,Bana borçluyu candan afettim.Saydım anamı, saydım bobamı,Eşimi, erimi, uşaklarmı,Soy-senselä da hep aklımda –Kan su olmaz hiç bir zamanda…Artık 70-şä attım adımı,İlerledip adımnarmı,Koruyup adamnıımı,Hep baaşlayıp yarattıımı.Kişinev-Komrat yolculunda,25.06.2018, 07:15–08:35

BÄN – BÄNİM!

Birisinä “Esenin” deerlär – eriyer,Öbürü da “Blok”muş – bayılêr.Filan – “Puşkin”mış,Fişman – “Göte”ymiş,Birisi – “şeymiş”, bilmäm “neymiş”…Bän sa – bänim –Gagauz kökündänim!Beni sän ölä kablet –bän Todur Zanet.05.02.2011

BÄN AALEMIN IPINNÄN KOLVERILMEDIM

Bän aalemin ipinnän kolverilmedim –Hep kendimä kendi iplerimi ördüm;Kimär kerä kösteklendim, düştüm – ezilmedim,Dua edip, kalkıp, hep ileri gittim.Bän aalemin fikirinä esir da olmadım –Kendi fikirimä kurban hem çorbacı oldum;Ana-boba nasaatından da hiç atılmadım,Ama kendi fikirimi da yarattım.Kendi terimnän yısındım hem yaşadım,Karannıktan aydınnıklaa geçti yolum;Yandım, sündüm, hiç bir kerä oflamadım,Umutlan örüdüm, salt dişlermi gıcırdattım.Bän aalemin elinnän hiç sıcak demir taşımadım,Sık haşlanıp, sancıylan üürendim onu suultmaa;Verilmedim, mizlämedim, anırmadım,Zor vakıtta hiç birindän beklämedim yardım.Bän aalemin bir susaanda aşık ta olmadım,Beni alamadı aalem hırcarlamaa;Bän yaşadım, nicä düşer adımnadım,Dooru hem günahker oldum, satılmadım…Bän bir insan oolu, borçluyum yaşamaa…14.11.2012

KALARSAYDI – KALÊR ADIN

Dündän, büünä hem yaarına,Geçeriz biz adım-adım.Ömür dolêr damna-damna,Kalarsaydı – kalêr adın.04.02.2000

BUNNAR BENDÄN HEP SORMALI

Sordun bana: “Sän kimsin, hey?Hem ne varlıın var burada?”Cuvap ettim sana “büük bey”:“İnsanım bän! Ko kalanı kalsın arda!Varlıım mı? Var varlıım – o milletim,Ayläm, uşaam, ana dilim.Bän varım hem da olmalı,Zerä bunnar bendän hep sormalı!”18.07.2013

LÜZGERLÄR

İçimdä kıvırcık lüzgerlärKafeslär kapusu açêr.Dört köşeli duygularCanımı bir aullan sarêr.Dilenciyä verilän parayaDostlar sattılar dostluumu,Duşmannar da girdi arayaKesmää deyni soluumu.Ne sa! Ko lüzgerlär hep essin,İçimdä borannar koparıp,Köpeklär da ko hep salsın,Dişlerni üfkedän falayıp.Vakıtlar bunnarı yok eder,Lüzgerlär öldürer salmayı.Yazılı sayfalar salt kalêr,Vakıt koruyêr taşları…28.03.1996

HİÇ BİRİ KALMADI BU DÜNNEYÄ DİREK

Hiç biri kalmadı bu dünneyä direk,Hiç bän da kalmaycam – bunu bilerim!Bir elimdä – kalbur, bir elimdä – elek,Yaptıklarmı onnarlan bän eleerim.Kalsın o işlerim ko kalburda,Ani bana heptän büük görünerlär.O işlerim, ani insan gözlerindäÖmür boyu küçük kalêrlar.Kalsın ko kalburda kof keflerim,Ani kefliykana beni dürterlärHem can pazarında ötän adetlerim,Ani gecä-gündüz hep örseleerlär…Elää sa ko düşsün hep ufaklar,Ani kalmış aralarda hem da alttaHem ko düşsün salt te onnar,Ani heptän unuduldu uzaklarda.Da onnarın arasından eräDüşärsä sadä bir tenä,ani halkın geleceenähem da paalı o dilimäfilizlän kök baaşlayacek –bana raatlık bu verecek.Da ozaman, Allahıma,Duaylan şükür edecäm –Vakıt geldiynän raat bän sünecäm.17.03.2013

ÖLMEYECEK HALKIMA DUYGULAR

Sık-kıvrak baalasalar beni,Kesmezlär Halkıma izmetimi.Ursalar, kıysalar, doorasalar –Ölmeyecek Halkıma duygular.Bastırıp, ateştä yaksalar,Tırnak altına iinä soksalar,Tasma-tasma kesselär,Çengelä assalar –Sünmäz Halkıma saygılar.Kruçada da beni gerselär,Elimä, ayaama enser kaksalar,Süngüylän sirkä verselär,Güüsümü yarsalar, kanımı içselär,Son duygumadan,Son soluumadan izmettäyim Ona:Garip Halkıma,Girgin Halkıma,Pallı hem sonsuz Halkıma –Gagauz Halkıma!03.12.2015,saat 07:15 – 08:25 arası

BÄN GAGAUZUM

Bän haliz bir gagauz –Lafımda durêrım uz,Yolumda giderim düzDooru dooruluaa.Bän duudum bu toptakta,Pek paalı bu Bucakta,Ana tarafım orda,Umudum hep bobada!Bän baarêrım: GAGAUZUM!!!Damardan bän – Gök-Oguzum!Gagauzum!!! Gagauz! –Başımı tutêrım uz: GAGAUZ bän, GAGAUZ!!!Üreemdän bän pek girgin –Köklerim benim derin,Halkıma verdim emin –Onu korumaa.Nereyi gitsäm da bänKopmadım hiç kökümdän.Hep dönerim evimä,Baş iilderim dedemä.Bän baarêrım: GAGAUZUM!!!Damardan da – Gök-Oguzum!Gagauzum! Gagauz! –Başımı tutêrım uz: GAGAUZ bän, GAGAUZ!!!15.09.2012

BENİ NAŢİONALİST YAPMAYIN

Hêy, fariseylär, beni naţionalist yapmayın –bän anamı, bobamı sevän bir evladım!Beni naţionalist yapmayın –bän topraamı, tarlamı sevän bir insanım!Beni naţionalist yapmayın –bän milletimi sevän bir adamım!Beni naţionalist yapmayın –bän Gagauzluu sevän bir canım!İnternaţionalizmayı da bana asmayın –bän insannıı sevän bir insanım!Şovinizmayılan damgalamayın –bän halkımı en üüsä kaldıran bir adamım!Faşizmaylan bana siz gelmeyin,ksenofobiyaylan ezmeyin!Bän diilim hiç onnardan!Bän Vatandan vatan adamıyım!Hepsi bu lekelär üstünüzdä, damarnızda –damga urannar, alçaklar. Onnar yalancı kanınızda!Bizä naţionalist deyip, yok ettiniz bizi,Kendi ideologiyanızı getirdiniz, soktunuz,Kliselerimizi yıktınız, kendinizä “büük batü” dediniz,Milli giyimnerimizi, adetlerimizi gömdünüz,“Unudun dilinizi!” – dediniz.“Geçmişi unudun, – dediniz –                         … ya unutturacez, ba naţionalist!”11.11.2014

YOK VAKIDIM YAVAŞ YAŞAMAA

Yok hiç vakıdım, uslanıp, durgunmaa,İşimi-gücümü sona sıbıtmaa,Aalemcä aylak hem raat oturup,Kendi keyfimä izmettä bulunmaa.Yok hiç vakıdım, yan gelip, uzanmaa,İnsannan bilä şefklerä katılmaa,Kendimi unudup hem şarap ta yudup,Haylazlarlan bilä haylazlaa atılmaa.Yok hiç vakıdım, erleşip, oturmaa,Sokakta dernektä çenä dokumaa,Geleni geçeni dildän geçirip,Maanaylan bilä göklerä kaldırmaa.Yok hiç vakıdım…Yok vakıdım yavaş yaşamaa…19.10.2011* * *Eminneri bän basmadım hiç bir keräHem sözümdä durdum bilä-bilä,Lafımnan üzümü hep korudum,Hiç bir kerä bilä tükürmedim ekmää.19.08.2012

SADÄ HALKIMNAN BİRLİKTÄ

Bän yaşadım, yaşêêrım, yaşaycamsadä Halkımnan birlitä:erdä, göktä, sonsuzlukta,yıldan yıla, gündän günä…Halkım, yaşarsa hem da vársa –dünnää da var bu Dünneydä,Güneşlän Ay da erindä,Dannar arêr vakıdında…Halkım benim, sana dua ederim,sadä sana bän başımı iilderim,sadä sana bütün izmetlerim,raatsız hem aar gecelerim,aydın, mutlu gündüzlerim,girgin ürek atışlarımhem da candan duygularım.Sän varkana bu Evrendä,benim da var erim Erdä,var Bucakım, var bir yuvam,var Vatanım, Ana Topraam,var bir ayläm hem bir köşäm,sana izmet edän uşaamhem var, sana yanan, ürääm.Sän varkana bíşey olmaz,kimsey beni dizçä koymaz,umudumu sendän kesmäz,ne ruhumu, ne rızımı ezmäz,ne güüsümü, ne canımı yarmaz,sana, sana da toz konmaz,bana hiç biricii saabi olmaz.Zerä, Saabimsin sän, Halkım,yanêr sünmäz o ateşin,sendän geler salt emirim,bän – hazır o askerin.Emirinä görä yaşêêrım,senin için hep savaşêrım,salt önündä bän diz çökerim,hem salt sana emin vererim…İnan, Halkım, duam sana –hazırım canımı atmaa kantarına…07.12.2011* * *Severim anamı, Bucaa,Vatanımı, gökü, Topraa,O mayıllıı, büülü soluuHem can erindän gelän bolluu!09.02.2017

KILIÇ HEM DOORULUK

Yaydan çıkan oklar –Yalan sözlär, yalan laflar,(zihirlän dop-dolu onnar),Acıylan canıma battı,Damarları yaraladı,Akêr kannar…Ürääm sancılardan sızlêêr,Yaralardan içim arêr,Buazımdan gelän sesim sessiz baarêr…“Oh”lar hem da “of”lar er dibinä batêr…Bu yalana, bu zihirä ilaç salt bir –Kılıç otu da diil,Hem girginnik ta diil,Hem diil kalkan,İlaç – salt kılıçtan…Kılıç hem dooruluk,(başka türlü işlär – bokluk!),Kapatmadaan taa gözümüSalt bu koruyacek pak üzümü.07.12.2011

VAR ONNARDAN BENDÄ KALKAN

Çoktan bişey yazamadım sizä –Hep bekledim çıkasınız üzä,Üzä – insan arasına…İnsan ursun kafanıza.Oldu kaç yıl hep boşunaHalka atêrsınız siz fal,O işlerniz – boş, uydurma:Hep öttürersiniz kaval.Zihir fırlêêr aazınızdan,Dolay otalanêr bundan.Laflarınız – oklar yaydan.Bendä sa var bundan kalkan:Benim Halkım, Ana Dilim,Milletimä – izmetlerim,Derin hem pak bir inancımHem pek paalı bir anacıım!07.12.2011

BİN KERÄ ŞÜKÜR SANA, ALLAHIM!

(Genä kırıkım. Açıklamak)

Genä kırdım kendimi –Diil ürektän ya candan.Kırıkım heptän, halizdän –Kolumdan, ayaamdan, omuzdan…Çatladı kemiklär, yarıldı dirseklär,Soyuk dizlerim, soyuk parmaklar,Yaralardan fışkırêr al kannar,Güüdemi sarsılêêr sancılar…İki kerä 220 volttan kurtarıp,Sora 380 voltlara da atıp,Allahım aaretä kapuyu, açıp, kapattı,Yaşamamı biraz yavaşattı.Sora genä görüp, ani hep hızlanêrım,Erimdä, raat duramayıp, hep eşinerim,Avariya bana yolladı (diil bir, biri-biri ardı):Ayaamı kırdı, kafamı yardı, iyelerimi çatlattı.Dört yılda dört kerä kırıklık:Ba ayak, ba iyä, ba kafa, ba beldän bir kemik.Şindi da hepsi birdän!Günahım da nedän?Geldi cuvabı: “Diil bu günaa,Başka beladan seni korumaa,Allaa kırıklaa seni hep atêr.Saburlan ruhunu esaplêêr”.Angı kantara işimi O atêr?Angı kertiktän uzakladêr?Bölä sa: şükür Sana, Allahım!Diil sa ölä: genä şükür Sana!Ani verdin kolayı burada bän kalıym:Bin kerä şükür Sana, Allahım! Ko aalıym…26.04.2011

YORGUNNUK SARFOŞLUU

Hiç bir fikir da sızmêêr oradan,Pak yaprak gibi, bom-boş o kafamdan.Kannar da akmêêr damarda –Sarfoş kafa yastıklarda!Yorgunnuktan o sarfoşluk,Boş fikirä oldu koltuk.Kafa da semeli, yorgun, tunuk,Dinnenmärsäm – işlär bokluk.28.08.2017

“SAA OL, ANİ SAYÊRSIN!”

Benim elimiüç kerä yaşlı karılar öptü:Birisi üürediciydi,Birisi “lider”di,Birisi dä çiftçi bir karıydı.Üüredicinin auçlarında,uşakları üüretmektänhem aulunda işlerdän,kabarcık vardı.“Liderin” elleriyımışak hem sıcaktı,parmaklarında üzüklär yalabardı,aucunda bir damar düülärdi.Çiftçi karının sa elleri çatlaktı,tırnaklar altında kara topraklar kalmıştı,aucu kaskatıydı,bakışında da göklär hem kırlar batmıştı.Üüredici dedi: “Saa ol, ani varsın!”Lider dedi: “Saa ol, ani yazêrsın!”Çiftçi karı dedi: “Saa ol, ani sayêrsın!”26.02.2010

AT ÇETİLEYİ, ALLAHIM!

At çetileyi, Allahım,düşsün duruk geçmişimä,ya da dünkü kısmetimä,aydın hem pak işlerimä.At çetileyi, Allahım,düşsün mutlu düşüncemä,ya da büünkü günnerimä,tatlı, duruk ömürümä.At çetileyi, Allahım,düşsün parlak geleceemä,ya yaarınkı istediimä,safkı versin neetlerimä.At çetileyi, Allahım:ya geçmişä,ya gelecää,ya ecelä…At çetileyi, Allahım,da de: “Beklä!”14.07.2012Neredä, male, küçüklük günnerim,Uzun enni ennerim?!Pateşkalar çapraz ilikli,Sandalilär mor, delikli,Kadrelili bluzam kıvrak,Üstüm tertipli, pam-pak!Şapkam da boz, kertikli,Cöplär, şekerdän, şekerli…Komkamı almaa yollandım,(Kliseyädän birkaç adım!)Aucum, male, aucunda –Duam – dilimin ucunda.Komkadan sora, papum sol elimdä,Şen oturêrım eşiklerdä…22.12.2015* * *Garip hem zavalı halkım,Kimin umurunda acın, sancın,Kimin umurunda zorluun, kahırların,Kimin umurunda, halkım? Kimin?19.08.2016

II. ATILMA DİLİNDÄN, halkım!

DUA

Allahım,İsteerim olsun devletim,Yaşasın yıllarda milletim,Olsun Ana Dilim – diil bir dilim,Ama bir somun bütün –Dün, büün, hergünHem şindi, hem sora,Hem daymaların daymalarında,Amin!18.08.2009

ATILMA DİLİNDÄN, HALKIM!

Atılma dilindän, Halkım,Bän diz çöküp ta yalvarêrım,Oollarına da ver akıl…Buna deyni dua ederim.Atılma dilindän, Halkım!Bakın da gör: dolay aydın,ANA DİLİ erdä yaşêêr.İnan, salt o verer yardımAçan seni zorba enseer.Atılma dilindän, Halkım!Dil varkan – dayma var adın,Salt ozaman seni sayêrlarHem da açan uşaklarınAnaylan bobayı sesleerlär.Atılma dilindän, Halkım!Sular gider, gider altın…Bu toprakta salt dil kalêr!Zerä dilin – senin kanın,O yaşamaa kuvet verer.Atılma dilindän, Halkım!Atılma dilindän, Halkım!Bitki sözü sana söleerim,Oollarına da ver akıl…Bän diz çöküp ta yalvarêrım:Atılma dilindän, Halkım!02.06.1989

ANA DİLİM

Köklerim – Ana dilim,Yaşamak bana verdin.Kahırda cana yardım,Ana dilimdä emin.Halkımı erdä tutêrsınYaratmaa ihlam verersin.Sän sevdamsın, sän acım,Dededän kalan dilim.Gül gibi öz laflarınHem kıvrak, hem gözelim:Yakışêrlar cümleyä,Yaraşêrlar dünneyä.Canabin – temiz çöşmä.Sän – direksin ömürä.Sän – sancım, Ana dilim.Toprak üzündä erin!29.04.1986

ZAVALI ANA DİLİM!!!

O, zavalı Ana Dilim,Artık oldun dilim-dilim.Seni doorêêr çorbacılarHem yok eder yabancılar!Her taraftan baskı, yalan,O lafların oldu yaban,Köklerindän kökledilär,Yonga-yonga hep yondular.İçtän da var saklı kurtlar –İyerlär özünü onnar!Delim-deşik oldu güüdän –Ne kalacek bizä dündän?!Tatlı hem şıralı Sözün mü?Osa heptän bozuk Üzün mü?Dedelerdän kalma Cümne mi?Bir karma-karışık Cümlä mi?O, zavalı Ana Dilim,Sän kal bir koraflı kilim.Düülsün ürääm o sesindänHem bayılıym gözelliindän!13.03.2013

HİÇ BİRİNİ AFETMEMÄÄ!!!

(Ana Dilim büün kantarda)

Gagauz dilinä karşı kalkan

GHT deputatlarına

Ana Dilim büün kantarda:hem kantarda, hem kahırda,başı pek büük bir belada,durêr kuyu kenarında –(bir payvantlı beygir – ahırında!)keskin bıçaklan gırtlaanda,gülümsémäklän dudaanda,sessiz sesinnän aazındahem aar duyguylan canında.Durêr ecel kapusunda1,hem “son evin”2 kuytusunda(Halk Topluşu esabında –“halka izmet” maanasında),bir tayfanın emirindä,Gagauzluk duşmannarın önnerindä.Durêr, bekleer o – kayıplıın son kertiindä,solmuş al güllän o yalpak ellerindä,ürkük bakışlan gök-maavi gözlerindähem da derin korkuylan o içim3 üzçezindä.Susêr – yok ses mayıl o sesindä.Batmış karannıklar gözlerindä.Sizdän yardım bekleer, bekleer dooru karar.Başka hiç bişeycik – salt bukadar…Ama: kuş dilindä lafedennär,seni, ezip, çiineyennär,kök salmadaan topraklarna,çavdar da saçmadaan tarlalarna,uzandılar uzun ellärlän boozuna!(dülger kakêr son enseri tabuduna!)kuruçayır bekleyecek suuk tenini…torlak tarla da datmaycek tuz-terini…Benim, paalı Ana Dilim,Son kertiinä artık geldin…Afet, bän yanıldım, Sän gelmedin, getirdilär –Milletimin adınnan lafedän lapotilär4.Bıçak ta dayandı kemää –HİÇ BİRİNİ AFETMEMÄÄ!!!15.05-18.09.2018 (2018-ci yılın Helerlez ayın 15-dä Gagauziya Halk Topluşunda “Gagauz dilinin kullanmak sferasının genişledilmesi için” Zakonun kabledilmesinä karşı kalkan deputatlar: Pötr ÇAVDAR (Svetloe), Grigoriy UZUN (Valkaneş, 9-cu seçim bölümü), Grigoriy DÜLGER (Beşalma), İvanna KÖKSAL (Kazayak) hem bulgar deputatı Aleksandr SUHODOLSKİY(Komrat, 4-cü seçim bölümü)

CANIM, SOLUUM – ANA DILIM

Canım, soluum – Ana Dilim,Sän, Canabin, eni gelin –Pek utancak hem donaklıHem ak üzün da duaklı.Telli pelik – cümlelerinHem pek derin sörpetlerin.Mercan gibi söleyişin –Akıllılarlan var işin!O lafların incä, naazlı,(kimär kerä takazalı!)Taazä eserlär hem da pakHem suvazlêêrlar pek yalpak.Tatlı şıra gibi sözün,Pek seviner ona gözüm.Temiz, kıvrak giyimnerin,Halka datlı o sözlerin.Benim soluum, Canım benim –Paalı hem da sonsuz Ana Dilim.12-19.09.2018

III. paalı Analar, bobalar hem malilär

“Hiepsini, ne bendä büün var Gagauzluktan hem gagauz damarından, uşaklıımdan beeri canıma ektilär malim hem anamnan-bobam. Anamnan-bobam bana can verdilär, dünneyä getirdilär, malim sa iç dünnäyıma masallarımızı hem türkülerimizi, söleyişlerimizi hem bilmecelerimizi, adetlerimizi hem sıralarımızı kat-kat döşedi, aralarına Adamnık, insannık, gagauzluk hem bol-bol cömertlik erleştirdi”.

ANAMA

Uçêr yıllar, ama aklımSık döndürer beni geeri.Tokatçıkta yalnız kaldın,Aklım tutêr bu resimi.O gün seftä gittim yola,Çatraadan geçirdi bakış.Geeri baktım: durêr Anam,Gür saçları da taranmış.Uçtu zaman. Kaç yıl geçti!Kaç yıl hiç dönmedi geeri!Hep o tokat, hep o bakış,Salt saçları heptän armış…12.1989

ANAM 60 YAŞINDA

Şükür, Allahım, sanaAnam altmış yaşında.Taa altmış yaş ver ona,Sevinsin uşaklarna.Ver kuvet sän, Allahım,Ömürdä da ver yardım.Ensesin o kahırı,Erleşsin uşakları.İçersi olsun toplu,Seslän herersi dolu.Anamı ko saysınnar,Cendem olsun kahırlar.Saalıklı olsun Anam,Ko desin: “Bu Allahtan!”İşit, Allahım, beni –Vermä duamı geeri.15.06.1990

ANAMA KİYAT

Anacıym, özleerim pek seni,Her gecä düşlerimä gelersin.Birisi getirmeer haberi,Bän sa hep bekleerim, hep bekleerim.Auşam genä aklıma geldi46 için güç annatman.Şükür, dönmeerlär geeri.O titsi yıllar, Anam.Anacıym, neredän yardımZor vakıtlarda sana geldi?Nändan, sanki, sabur sän aldınTaşıyarkan o ölüleri.Anacıym, özlerim pek seni,Her gecä düşlerimä gelersin.Uyanıp, aarêêrım elini,Diz çöküp öpmää onu isteerim.İkidä-birdä esap alêrım:Saçlarım artık erä yaayêr.Saklanıp, yavaşıcık aalêêrım,Uşaklar sa şüpesiz uyyêêr.Genä getirerim aklımaYaşaman için annatmanı:Nändan bir parça ekmek almaa?Nicä korumaa evladını?Anacıym, özleerim pek seni,Her gecä düşlerimä gelersin.Şindi o uzak sözlerini,Annayıp, canımnan bän üüderim.Kaç kerä sıra geldi dedin:“Allahım, ona da ver yavru,Ozaman, beki, annar beni,Kalmasın onun kökü kuru”.Ne dooru sözlär sölärmişin,Sadä şindi fikirmä girer,Da annêêrım bän: beklärmişinDolaşsın oolun… Yıllar gider…Anacıym, özleerim pek seniHer gecä düşlerimä gelersin.Gençtin sän da, bezbelli,Sadä şindi bän bunu annêêrım…Anacıym, özleerim pek seni…08.1989

ANALAR, ANALAR, PAALI ANALAR

Anama baaşlêêrım

Bizi duudurêrlar sancı içindä,Seftä yısıdêrlar sıcak güüsündä.Sevgiylän bakêrlar üzümüzä,Hep titirerlär üstümüzä.Biz sa büüyeriz, kocalanêrız,Yuvamızdan uzaa hep uçêrız.Hızlı yaşamak kendisi hep akêr.O yuvada anamız hep bekleer.Analar, analar, paalı analar,Bizi ayaa kaldıran, analar!Beladan, kahırndan koruyannar,Gecelerdä göz kıpmayannar,Analar, analar – hep yayık kanatlar,Zoru hem ükü üstünä alannar:Yollarda kalan bakışlar,Saklıdan damnayan göz yaşlar,Analar, analar, paalı analar.Ozaman salt sizi biz annêêrız,Açan ana hem boba biz olêrız,Açan kundakta düüler bir cancaaz –Can erindä öter o çancaaz.Ürkeriz gecä, aalarkan uşak,Sallêêrız onu, bakışlar – hep yalpak.O soluyarkan – sesirgeneriz,Ne o ana, ozaman biz annêêrız.Analar ayktaykan, dolaş onnarı,Erä hiç damnamasın aar yaşları,Ko şılasın kısmetlän gözlär,Yalpak laflardan taşsın içerlär.Brak o gecä sän tatlı uykuyu,Onnar hep bekleer açalım kapuyu.Suvazla yanaanı, öp elini –Prost edecek o hepsiciyni.Vakıtsız yaşlanêrlar yalpak analar –Ama genç hep kalêrlar, raatsız o cannar.Bir buka ettän salt büüderlär bizi –Kalsın kızımda onun da izi.Geç kalmayalım saymaa onnarı,Görelim ayaktaykan – ne mutlu cannarı.İhtärlársan da sän hep kalêrsın küçük,Analar sa gittiynän – ozaman say büüdük.29.03.2013,saat 18:05 – 20:40 arası yazıldı

AFET

İhtär Anam, beni afet,Ani siirekYaşamaktaYalpak oldum. Haber iyi, betVerämedimHep uzaktan.Ani kaarlar, kahır izi,Kondu kömürSaçlarına.Geçän yıllar – derin çiziSerpti yalpakEllerinä.Ani kaldın evdä yalnızO dört duvar arasında.Ani çannar gibi, sessiz,Öter solukİçerlerdä.Ani hastaykan hoş lafımEtişmediVakıdında,Ani donarkan, bir yalınYakamadımBoş kotlonda.Yıldan-yıla pek zor bulmaaAra hızlıYaşamakta.Brakıp işi, gidip sormaaİki-üç lafBir auşamda.Görmää nicä şılêr kısmetSenin darsıkGözlerindä…İhtär Anam, beni afet…Sancı kopêrCan erimdän.04.09.1985* * *Yıldızlarlan bilä Senin önündäDiz çökerim, Anam, sonsuz yıllara.İsteerim biläsin sensiz zor yaşamak –Sän benim kanadım – çetin hem… yalpak…27.01.2016

BOBAMA KİYAT

Sän gücenersin hep, bobam,Ki anama sık danışêrım.Ölä ecel bizdä, amaİylip ta saa olasın deerim.Saa ol, bobam, aniEcellän ödeşärkän,Bana da yol verdinBu dünneyä, pek sevinärkän.Gücenmä, bobacıym,Ölä ömür erdä:Allah verdi çalıymTürkü salt Anaya.Bilersin mi, boba,Kalmış, allem, ölä,Salt karıya duaYapmaa bu ömürdä.Afet beni, boba.Hem saa ol, ani varım.Allah versin – yaşa,Buna da sevinärim.08.1989

YAARIN, OOLUM, BOBANIN ALTI YILI

Bakmadaan ne karannaa, ne havaya,Ne lüzgerä, ne da yorgun kafaya,Kaar mı, duman mı, sellär mi basêrKendi yolunda adam adımnêêr –Yolcuya yol yaraşêr.Cinger onu çıvgın lüzgerlär,Yakıp, kaurêr keskin güneşlär,Düülmüş tabannar, ökçelär çatlamış,Ayak kapları çoktan aşınmış –Yolcuya yol yaraşêr.Yolcunun var yolu – evinä varacek.Onu bekleyän ana deyecek:“Geldin mi oolun?Ya sän yorgun!Yıka ellerni. Bojini yap.Buyur sofraya. Mancadan dat.Sana deyni bu diil yaban dat!Al peşkiri, koy dizinä, yavaşıcık bük,Sofradan diilsin sän büük.Şindi oruç, sofrada yok yaalı…Yaarın, oolum, bobanın altı yılı…”Bir büük dumandan görünmeyänKişinev-Kongaz yolunda,27.12.2017, saat 04-38

MALİMÄ

Gömärkän sandıınıEşil kapladılar…Aarama ardını –Artık uçtu yıllar.Ama gecä konêrBu zavalı topraa.Aklım konak olêrGeçmiş zamannara.Görerim önümdäOguz bayraklarınEşil düülmesiniHem Kurt5 kavasınınAltın şiridini.Görerim önümdäOguz askerini –Mızrak6 ellerindä,Ateş gözlerindä…Oklar da pek sivri.Bir Kartal – kuş gibiUçêrlar ileri.Beygirleri nallı,Gökädän toz kalktıBu nal ötmesindän.Dalga-dalga üüşerHer taraftan asker.Sesi gür uluyêêr,Dolayları kaplêêrAsker şu denizi.Kara kannar akêr,Sestän cendem öter,Cennet ta uluyêr.Cannar gökä uçêrEcel esmesindän…Dannar başlêêr armaa,Kannar – pihtilenmää…Topraa esir aldıÜüsek eşil otlar…Uçtu o zamannar…Ama gecä, kalkıp,Çıkêrım dışarı.Da önümdä durêrOguz bayraklarınEşil düülmeleriHem Kurt kavasınınAltın şiritleri…Hem da seninEşil kaplı sandıyn,Malim…10.1989

MALİ

Mali, mali, ihtär malim,Kaar saurardı dışarda.Enikunu türkü çalardın.Yıllar uçardı önümdä…Rökedä sümek yapaa,İi bıkamazdı dönmää.Annadardın nicä askerlärİnsanı haydardı esirlää.Kımıldardı gölgelärTavanın kirişindä,Hep geçärdi dedelärÖmürlü bu içerdän.Seftä halk masallarıİşittim, mali, sendän.Geçteki kıpımnarıKoparêr aklım erdän.Evelki adetleriSıralardın yavaştan.Olsa nicä onnarıUşaama veriym heptän.Büüdüm, mali ma, büüdüm,Memleket, dünnä gördüm.Ama kış, güçlü türkün,Aklımda hep büünnän-büün.28.03.1977