скачать книгу бесплатно
Qarətçİlər
Bizim gördüklərimiz etdiklərimizin nəticəsidir.
(İkram qəbiləsi, atalar sözü.)
Növbəti gün onlar üçün bir az tez başladı. Etrak itirdikləri vaxtı bərpa etmək üçün hava hələ qaranlıq ikən yola çıxmağa qərar vermişdi. Sərin meh və meşənin təmiz, xoş havası Eçsonun oyanmağına mane olurdu. Meşə böcəklərinin səsi onu yuxuya çağıran xoş nəğmə kimi qulağında əks olunurdu. Gözləri, yalnız üzünü yaxşıca yuduqdan sonra sözünə baxmağa başlamışdı.
Artıq üçüncü gün idi ki, yolda idilər və Aqrenə görə növbəti gün batanda Xarp qəsəbəsinə çatacaqdılar. Eçso bu xəbərə çox sevinmişdi. Əvvəllər evə qayıtmaq üçün seçdiyi daha qısa yol olan kiçik kəndlər və müdafiə evlərindən keçən yol, onun yeddi – doqquz gün vaxtını alsa da, hazırda vəziyyət dəyişmişdi. Onu cinayətdən axtarırdılar və nakralarla birlikdə onların getdiyi yolla getmək Eçsonun yeganə çıxış yolu idi.
Məcbur olmadıqları halda ona yardım əlini uzadaraq daha vacib işlərini gecikdirmiş, bəlkə də, təhlükəyə atmışdılar. Eçso bunu düşündükcə özündən utanırdı. Son bir gündür ayaq ağrısı dözülməz vəziyyətə gəlsə də, döyüşçüləri daha çox ləngitməmək üçün axsamamağa çalışırdı. Hətta bunun üçün ağrı azaldan otlardan istifadə etmişdi.
Günəş yavaş-yavaş zirvəyə qalxaraq havanı dözülməz istiyə çatdırmazdan əvvəl, nakralar və Eçso yenidən istirahət üçün dayanmışdılar, ancaq bu dəfə istirahət üçün daha fərqli və gözəl bir yer seçmişdilər.
İndiyə kimi, bəlkə də, heç bir insanın girmədiyi bu yer müxtəlif növ kol bitkiləri və cır meyvə ağacları ilə zəngin idi. Yaxınlıqda axan dayaz çayın sərin havası və insanı bu sükutda valeh edən səsi Eçsonun qulaqlarında əvəzolunmaz bir musiqi kimi səslənirdi. Meşənin bu hissəsində ağaclar daha seyrək, kollar isə daha sıx yerləşmişdi. Bir müddət sonra Etrak həmişəki kimi perimetri yoxlamağa, Aqren isə artıq boşalmağa başlayan su qablarını doldurmağa yollandı.
Eçso indiyə kimi meşənin heç bir yerində görmədiyi quş və böcəkləri burada çox tez-tez görürdü. Ağzında başı qoparılmış bir böcəklə yuvasına qayıdaraq yenicə tüklənmiş balalarını yemləyən qəribə görünüşlü quşu seyr edərkən bir tərəfdən də meşədə gəzib buranın hansı növ bitkilərlə zəngin olduğunu öyrənməyə başladı.
“Sən nə edirsən? Bunlar zəhərli ola bilər.” Aqren Eçsonun iştahayla meşə meyvələrini yediyini görüb xəbərdarlıq etdi.
Eçso yanaqları dolu, zeytuna bənzər qırmızı bir meyvəni ağzına ataraq “Narahat olma,” dedi. “Yoxsa yadından çıxıb, mən xenerayam və demək olar ki, bitkilər üzrə mütəxəssisəm.”
Qadın nakra bir az sakitləşərək “Yenə də bu qədər meyvəni yemək düzgün deyil,” dedi. Eçsonun dolu su qabını qaytarıb yerə oturdu. “Bunların içində tanımadığın bitkilər ola bilər.”
“Mənim tanımadığım bitki yoxdu. Bura bax, gör nə tapmışam.”
Meyvələrdən kənara qoyduğu tünd yaşıl rəngli tüklü otu göstərərək “Buna Aten şi deyirlər,” deyə izah etdi, “qarışqa gücü deməkdi. İnsanı yorulmağa qoymur. Əsl ehtiyacım olan şeydi.”
Döyüşçünün rəngarəng meyvələrə baxdığını görüb “Narahat olma, yeyə bilərsən, bunlardan sənə ziyan gəlməz. Bundan başqa,” zeytuna bənzər qırmızı meyvəni göstərərək dedi. “Bu meyvə arıq adamları zəiflədərək haldan salır. Əlbəttə, mənə heç bir təsiri olmur.”
Aqren yumruq böyüklüyündə, şumal üzlü, narıncı bir meyvə götürərək kiçik bir dişlək aldı. “Dadlıdı,” dedi, daha bir dişlək alaraq. “Dadı bir az qəribədi, amma xoşuma gəldi.”
“Bu meyvə mati adlanır, ancaq bu ərazinin meşələrində tapmaq olar. Bildiyimə görə soyuqdəymə və bədəni zəiflədən buna bənzər xəstəliklərə qarşı böyük müalicəvi üstünlükləri var. Həm də sizin o yaşıl yeməyiniz kimi qidalıdı.”
“Bəs bu nədir?” Aqren açıq sarı, sərt üzlü başqa bir meyvəni göstərərək soruşdu.
“Bunun müalicəvi üstünlükləri əlindəki ilə eynidir, əlavə olaraq yetişdiyi ağacın qabığını qaynadıb içsən bir çox mədə problemlərinin qarşısını alar,” deyə Eçso əsl mütəxəssis kimi cavabladı. “Bizim qəbilədə ona nin-jin deyirlər, amma daha çox cora adı ilə tanınır.”
Aqren təəccüblə gülümsəyərək “Sən ki, əsl mütəxəssissən,” dedi. “Bu qədər adı və onların xüsusiyyətlərini yadında necə saxlamısan? Güclü yaddaşın var.”
Eçso “Bu elə də çətin deyil,” dedi təvazökarca. “Sadəcə olaraq bitkilər xoşuma gəlir.”
Bir müddət sonra Etrak da onlara qoşularaq ilk dəfə ikisi ilə birlikdə oturdu. Aqrenin yediyi narıncı meyvədən birini götürərək, “Gün yarımlıq yolumuz qalıb,” dedi.
Meyvəni yemə tərzi Eçsonun diqqətini çəkmişdi. Bu qədər dadlı meyvəni elə yeyirdi ki, elə bil su içirdi. Üz cizgilərində meyvənin dadını bildirən heç bir dəyişiklik hiss olunmurdu. Eçso həm də təcrübəli nakranın hansı meyvələri yediyinə fikir vermişdi. Böyük ehtimalla Etrak da bitkilər haqda az bilmirdi.
“Xarp şəhərinə çatandan sonra evə qayıda biləcəksən,” dedi Aqren.
“Ümid edirəm orada məni qazzalar tanımaz.”
“Narahat olma, səni orada axtarmaq heç kimin ağlına gəlməz,” deyə Aqren bildirdi. “Axtarsalar da biz sənin adını təmizə çıxarıq.”
Eçso “Hələ də başa düşmürəm,” dedi şübhəylə. “Bu necə ola bilər axı? Yəni açıq görünür ki, burada qəribə nə isə var. Yaxşı, qəbul edirəm qocanın ölümündə məndən şübhələnə bilərdilər. Amma yalnız şübhələnə bilərdilər. Bizə vidraların hücum etdiyini nəzarətçi gördü, bundan başqa bütün kənd zəngin bu cür çalınmağının nə mənaya gəldiyini yaxşı bilir. Qocanı mənim öldürmədiyimi göstərən bu qədər dəlil ola-ola qazzalar onu mənim öldürdüyümdən o qədər əmin idilər ki, heç mənə qulaq da asmadılar.”
“Qazzaların bu ittihamı məni də təəccübləndirdi. Bunun nə mənaya gəldiyini çox düşünsəm də ağlıma məntiqli heç nə gəlmir. Hayıf ki, tədqiqat aparmağa vaxtımız olmadı.”
Eçso “Çətin ki bir şey tapardınız,” dedi başını yelləyərək. “Orada bir dənə də olsun vidra cəsədi qalmamışdı. Bütün sübutların itməyi bir yana, hətta qocanın sinəsində bıçaq yarası olduğunu deyirlər. Guya mən onu bıçaqla öldürmüşəm, təsəvvür edə bilirsiniz, mənim soyuqqanlı bir vəhşi kimi onu bıçaqla öldürdüyümü düşünürlər. Ömrümdə belə şey eşitməmişdim.”
Aqren üzünü silahdaşına çevirərək “Siz necə fikirləşirsiniz? Onlara nə lazımdı?” deyə soruşdu.
Etrak “Bilmirəm,” dedi. “Yəqin, səhv salıblar.” Silahdaşı başqa bir sual vermək üçün ağzını açmamış “Məncə, bu qədər kifayətdir,” deyərək ayağa qalxdı. “Yola çıxsaq yaxşı olar.”
Bugünkü istirahətləri digərlərinə nisbətən qısa olsa da heç biri buna etiraz etmədi. Eçso qalan meyvələrin yaxşısından bacardığı qədər çantasına doldurub yollarına davam etdilər.
Günəş batmaq üçün yenidən qərbə doğru əyilib hava soyumağa başladıqda Eçso qadın nakra ilə həmişəki söhbətlərinin ən qızğın yerində idilər. Eçso döyüşçünün nakra texnikası və silahları haqda danışdıqlarının bəzilərilə razılaşmır, qazza silahlarının daha güclü və qorxuducu olduğunu bildirirdi. Əlbətdə hər cümləsində nakra texnikasını nə qədər bəyəndiyini təkrarlamaqdan da əl çəkmirdi.
“Məsələ silahda ya döyüşçünün fiziki qurluşunda deyil, məsələ düşmənə ayaq uydurmaqdadır,” dedi Aqren. “Hansı döyüşçü növünün daha üstün olduğunu demək çətindir. Nakralar və ya qazzalar. Ayrı regionlarda fəaliyyət göstərsələr də qazzalar da nakralar kimi çox illik təlimlər və ağır sınaqlardan keçirlər.”
“Hə ancaq bunu qəbul et ki, hər iki sabitlik döyüşçüləri insanları yalnız vidradan yox, həm də digər insanlardan qoruyurlar. Quldurlardan danışıram. Hə nakralar öz cəldlikləri və incə qılıncları ilə vidralara qarşı daha üstündülər. Amma qazzalar quldurlara qarşı əvəzolunmazdırlar.”
Bu vaxt Aqren yerindəcə donub qaldı. Eçso bir anlıq onun son dediyi sözü düşündüyünü zənn etdi, lakin qadın nakra elə bir heykələ dönmüşdü. Yalnız dodaqları tərpənirdi. Bunun nə mənaya gəldiyini anlayan Etrak qaçaraq silahdaşına çatmışdı.
“Aqren, Aqren,” deyə olduqca alçaq tonda səslədi.
Aqren həmin vaxt cavab vermədi. Üzündəki ifadədən onu nəyinsə narahat etdiyi aydın görünürdü. “Deyəsən təhlükə var,” dedi, nəhayət. “Təqribən beş yüz addım irəlidə.”
Etrak “Nə görürsən?” deyə soruşdu.
Aqren başını silkələdi.
“Tələ… yox adamlar, çoxlu adamlar…” səsi getdikcə titrəyərək nəfəsi daralan Aqren. “Mənə nə isə mane olur!” dedi. Getdikcə daha sürətli və xırıltılı nəfəs almağa başlayırdı. “Zibil! Mən görə bilmirəm.”
Etrak “Özünü çox məcbur etmə,” dedi. “Aqren, kifayətdi.”
Aqren gözlərini açıb qısa müddətlik müvazinətini itirsə də silahdaşının köməyi ilə ayaqüstə dayandı. “Üzr istəyirəm,” dedi təəssüflə. “Kim olduqlarını və saylarını dəqiq görə bilmədim, amma məncə bizə tələ qurublar.”
“Sayları haqda heç bir təsəvvürün yoxdu?”
“Ehtimal ki, yeddi – on iki arası.”
Eçso “Qazzalar!” dedi araya girərək. “Bilirdim ki, arxamca gələcəklər. İndi neyləyəcəyik?”
Etrak düşüncəli baxışlarla Aqrenin göstərdiyi uzaqlığa, sonra Eçsoya baxdı. “Qarətçilər,” dedi əminliklə.
“Qarətçilər? Axı onlar belə yerlərdə olmurlar,” deyə Aqren etiraz etdi. “Onların əsas yerləri ticarət karvanlarının və varlı insanların keçdiyi yollardı. Həm də hansı axmaq qarətçi iki nakraya hücum etmək istəyər?”
Etrak “Ola bilər,” deyərək daha çox mübahisə etməmək üçün söhbəti yarıda kəsdi.
“Əgər siz dediyiniz kimidirsə, onda onların ətrafından fırlanaq.” Aqren deyərək bir tərəfdən də əraziyə göz gəzdirdi.
“Biz yolumuzla gedəcəyik. Fikrimcə, onlar bizim üçün gəliblər və əgər belədirsə, heç ətrafdan fırlanmağın da bir mənası yoxdur. Bizi izləyib başqa yerdə yenə qarşımıza çıxacaqlar.”
Aqren “Bizim üçün gəliblər deyəndə nəyi nəzərdə tutursunuz?” deyə soruşdu.
“Demək istəyirəm, ola bilsin bizim üçün gəliblər. Arxa yollarda iki döyüşçü və böyük çantalı bir tacir istənilən adamın diqqətini çəkə bilər,” deyə Etrak izah edərək çantasından bərk-bərk tutmuş Eçsonu göstərdi.
“O ki, tacir deyil.”
“Ora çatanda, onlara bunu özün deyərsən.”
Qadın nakra silahdaşının getməyə hazırlaşdığını görüb “Dayan,” deyə qarşı çıxdı. “Ola bilsin bir az vaxt itirəcəyik, amma cənub tərəfdən fırlansaq bizi izləməyə cəsarət etmə…”
“Aqren, bilirsən ki, cənubdan fırlanmaq olmaz,” dedi Etrak silahdaşının sözünü kəsərək. “Ora həddindən artıq təhlükəlidir… axı sənə nə olub?”
Aqren özünü qorxusuz və cəsur aparmağa çalışsa da, həyəcandan əlləri titrəyirdi. İlk dəfədir onunla nə baş verdiyini heç özü də anlamırdı. “Orada nə olduğunu heç təsəvvür də etmirəm. Mən hələ də hiss edirəm, nə isə mənə mane olur, nə isə güclü bir şey. Çox güclü və qaranlıq bir şey.”
Aqrenin bu vəziyyəti Eçsonu əməlli başlı qorxuya salmışdı.
Etrak silahdaşına yaxınlaşaraq “Aqren, sən, sadəcə, yorulmusan,” dedi yumşaq səslə. “Buna bənzər hadisə ilk dəfədir ki, baş vermir, bunu özün də bilirsən.”
“Bu başqa. Mən heç vaxt bu qədər… bu qədər qəribə hiss etməmişdim. Elə bil, nə isə bütün gücümü çəkib çıxarırdı. Mən nə dediyimi yaxşı bilirəm.”
Təcrübəli nakra bezərək “Bu qədər kifayətdir,” dedi. “Biz öz yolumuzla gedəcəyik, əgər bir problem varsa, bizim işimiz onu həll etməkdi, qaçmaq yox.”
Aqren “Ancaq…” demək üçün ağzını açsa da, Etrak əlini qaldıraraq mübahisəyə son qoydu.
Etrak bu dəfə Aqren və Eçsoya yaxın gedirdi. Pusqunun olduğu yerə yaxınlaşdıqca ətrafı diqqətlə nəzərdən keçirərək düşündüklərini silahdaşı ilə bölüşürdü.
“Hücum etmək üçün yaxşı yer seçiblər,” deyə Etrak silahdaşına çevrilmədən bildirdi. “Deyəsən doqquz nəfərdirlər. İkisi ön tərəfdə ağacların arasında, dördü ağacların başında, başçıları otuz beş addım önümüzdə gizlənib. Son ikisi biz dayanan zaman arxamıza keçərək yolu kəsəcəklər. Adi quldur düzülüşü. Ehtimal ki, çoxu yaylı silahdan istifadə edirlər. Taktik hərəkətimiz altıncı manevr, yəni uzaq mənzildən dalğa müdafiə, uzaq…”
“Altıncı taktik manevri yaxşı bilirəm ustad, kursant deyiləm,” deyə Aqren hələ də gərgin olan əsəbi səslə onun sözünü kəsdi. Sonra həddini aşdığını alnlayıb “Üzr istəyirəm,” dedi.
“Mən deməyincə hücuma keçmə.” Etrak pusqunun qurulduğu yerə yaxınlaşdıqca səs tonunu aşağı salırdı. “Görək nə istəyirlər?”
Etrak lazımi yerə çatdıqda dayandı. On addımlığındakı enli ağacın arxasında bir döyüşçü olduğunu bilirdi. Hələ uzaqda ikən onun səsini eşitmişdi.
Bir müddət sonra ağacın arxasından hündür boylu, güclü qolları olan bir adam çıxdı. Elə ilk baxışdan qarətçi olduğu açıq görünürdü. Sol əlində tutduğu yayı keyfiyyətli ovçu yayı olsa da belindən sallanan uzun qılıncı səliqəsiz və küt idi. Tüklü üzü və çılpaq bədənə geyindiyi kirli paltarı qarətçinin dəstə başçısı olmağına baxmayaraq, çox da ağıllı olmadığını göstərirdi. Nakra kimi döyüşçülərin yolunu kəsmək elə özü əsl ağılsızlıq idi.
“Atalar dediyi kimi: gözləyən balıqçı qarnı tez doyar. Ha, ha, ha…”
Aqren “Bu kütbeyin heç atalar sözünü də düz deyə bilmir,” deyə pıçıldadı.
Qarətçi hirslənərək “Hey, orada mızıldanmayın,” dedi. “Sizə danışmağa kim icazə verdi?”
Etrak səbirlə “Bizi hansı səbəbdən saxladığınızı soruşmağa icazə verin,” dedi.
Qarətçi üçün bu cümlə bir az qəliz idi.
“Axmaq muzdlu, səncə biz sizi nə üçün saxlaya bilərik? Haa…” tüklü ağzını açıb gülməyə başladı. “Kütbeyin, bizə sizin qızıllarınız lazımdı. Verin bizə onu, yoxsa… yoxsa sizin hamınızı buradaca gəbərdəcəm!”
Etrak ciddi və səbirli halını heç pozmamışdı. “Ehtimal ki, bizi kiminləsə səhv salırsınız,” dedi. “Bizim qızılımız yoxdur. Bir də ki, biz nakralarıq, əgər getməyimizə icazə versə…”
“Məni qoyun yerinə qoymusan?!” deyə qarətçi əsəblə qışqırdı. “Elə bilirsən o küt beyninlə məni, Böyük Rufini aldada bilərsən? Sən və o yanındakı qırmızıbaş uşaqcığaz, döyüşçü paltarı geyinmiş adi muzdludan başqa heç nə deyilsiniz. Sizin kimi saxtakarları mən hər gün tək əlimlə boğuram.”
Aqren qarətçinin onu qadın nakra yox, uşaq olduğunu zənn etdiyi üçün çox hirslənmişdi. Bir anlıq əlini parlaq bıçaqlarından birinə atarkən silahdaşı onu saxladı.
Etrak “Mən sizi aldatmıram döyüşçü,” dedi. Səsindəki istehzanı ustalıqla gizlədirdi. “Biz həqiqətən nakrayıq və qızıl daşımırıq. Sizə verilən məlumat tamam yanlışdır.”
Etrakın sakit və özündən əmin səs tonu döyüşçünü daha da hövsələdən çıxartmışdı. Yayını yerə atmışdı və yöndəmsiz qılıncını çıxardaraq qışqırdı “Sənin nə olduğun məni maraqlandırmır. Səni tək əlimlə boğaram, bildin! İndi verin bizə o qızılları, yoxsa qanınızla meşəni sulayacam.”
Təcrübəli nakra ağac başlarında və arxalarında gizlənmiş döyüşçülərin yaylarını necə çəkdiklərini eşitdi.
“Rufi, ataq?!” döyüşçülərdən biri ağacın başından səsləndi.
“Kəs səsini, axmaq! Sənə dedim axı öldürün deməyincə atmayın! Mənim ağzımdan öldür kəl…”
Düz ayağının yanında vızıltı ilə bir ox yerə girdi. “HEY! Bu zibili hansı gic balası atdı?! Siz məni dəli etmək istəyirsiniz? Başınız xarab olub?!”
“Bağışla Rufi, əlimdən çıxdı,” deyə yuxarıdan bir nəfər üzr istədi.
“Əlimə keçmə it oğlu, kütbeyin axmaq, az qala məni vuracaqdın! Sənə bir qram da qızıl düşmür.”
Etrak silahdaşına, üçünün eşitdiyi bir səs tonu ilə “Bir azdan hücum edəcəklər,” dedi. “Birinci həmlə onlarındı. Unutma, altıncı manevr. Sənə hamısının yerini göstərəcəm.”
Etrak, hələ də yüksək səslə öz adamına söyən qarətçinin sözünü kəsərək “Üzr istəyirəm,” dedi. “Şirin söhbətinizi bölmək istəməzdim, amma biz bir az tələsirik.”
Qarətçi həmin az boğazı kəsilmiş kimi qışqır-bağırı kəsdi. Üzündəki axmaq gülümsəmə getdikcə böyüyərək, çürük dişləri görünənə kimi ağzını açdı.
“Onu eşitdiniz… ha, ha, ha. Onu eşitdiniz… ha, ha, ha. O deyir bizim vaxtımız yoxdu. Ha, ha, ha…” əllərini iki yana açaraq var gücü ilə gülməyə başlamışdı. “O, ölmək üçün tələsir, ha, ha, ha…”
Tezliklə gizlənmiş bütün adamları ona qoşularaq dərindən gülməyə başladılar.
Etrak “Yerlərini bildin?” deyə silahdaşına səsləndi.
Aqren “Bəli,” dedi. “Mən hazıram.”
Qarətçi “Kəsin səsinizi axmaqlar, öldürün onları!” deyə əmrini verdi.
Hər şey, sanki, bir göz qırpımında baş verdi. Boşalan yaylardan çıxan oxlar, vızıltı ilə onlara tərəf gələrkən, Aqren, Eçsoyla birlikdə yerə əyilmişdi. Etrakın edəcəyi müdafiə onlara da zərər verə bilərdi.
Təcrübəli nakra iki əli ilə, ətrafında suya bənzər dalğa yaradaraq oxları böyük bir gurultu ilə ətrafa səpələdi. Düşmən yenidən yaylarını doldurmağa macal tapmamış Aqren bıçaqları ilə ağaclardakı oxçuları zərərsizləşdirmişdi. Arxadan qılıncla hücum edən iki döyüşçüyə isə uzun xəncəri ilə ağır zərbə endirmişdi. Qalan iki döyüşçü yaylarını atıb başçılarına yaxınlaşan qara geyimli nakranı saxlamaq üçün onun üzərinə bıçaqla hücum çəkdilər. Ancaq Etrak, əlindən çıxardığı qara alova bənzər sehrlə onları həmin an kül etmişdi.
Etrak, böyük addımlarla qarətçiyə yaxınlaşaraq qılıncını tərəddüd belə etmədən onun qarnına sancdı. Qarətçinin hələ də nə baş verdiyini anlamadığı gözlərindən oxunurdu. Bütün döyüş müddətində cəmi bir neçə dəfə qırpmışdı gözlərini. İndiyə kimi heç vaxt bu qədər sürətli məğlub edilməmişdi. Halbuki ona çox asan olacağı deyilmişdi.
Etrak qılıncını qarətçinin qarnından çıxarmadan onu yerə uzadaraq “Sənə bizim yolumuzu kəsməyi kim məsləhət görüb?” deyə soyuq səslə soruşdu.
“Mən… bilmirəm,” dedi qarətçi. Çətinliklə nəfəs alırdı.
Aqren və Eçso onun yanına gəlmişdilər. Qarnında qılınc yerə sərilmiş döyüşçünün nə deyəcəyini onlar da eşitmək istəyirdilər.
