Безнең Туфан / Наш Туфан (на татарском языке)

Хәтимә. Кайтара алмый Хәбибулланы Вәсимә апаң.

Айсылу. Ник?

Хәтимә. Үз ирен дә кайтара алмый әле.

Айсылу. Вәсим абый кайтмаса да, Вәсимә апа аның кочагында ятып калган. Минем бит ирләр кочагы күргәнем юк.

Хәтимә. Йоклап йөрмиләр аны. Төсең-кыяфәтең, буең-сының бар.

Айсылу. Бар дип нишлим инде. Егетләр кочагына барып егыла алмыйм ич инде.

Хәтимә. Бүтәннәр егыла бит. Әнә Казан мәктәпләрендә кызлар юк инде, дип сөйлиләр. Авыз ачып йөрмиләр аны.

Айсылу. Ни сөйлисең син, Айсылу апа? Авыз ачып йөрмичә, итәк ачып йөри алмыйм ич инде. Әни дә, насыйбы чыгар, дип әйтеп тора. Насыйбы чыккан иде дә… Вәсимә апа, җаныкаем, бәхетсез итмә мине.

Вәсимә. Туктале, җылама. Үземнең дә акылым чуалган. Барысы да шул Вәсим аркасында…

Айсылу. Вәсим абый беркөнне урамда туктатып миңа да әйтте.

Вәсимә. Нәрсә әйтте?

Айсылу. Оятсыз сүз әйтте. Кочаклап кына карыйм әле, диде.

Хәтимә. «Кочаклап карыйм» дигән сүз оятсыз сүз түгел инде анысы.

Айсылу. Мин бит кыз кеше.

Хәтимә. Кыз кеше булгач җылап йөр инде хәзер.

Айсылу. Әни дә җылый. Безнең нәселне Ходай каргаган, ди. Әнинең апалары кыз килеш картайганнар. Ул вакытта, ичмасам, сугыш булган, егетләре сугышта үлгән. Хәзер бит сугыш юк. Хәзер без тыныч заманда яшибез.

Хәтимә. Хатыннар гына җыелып калса, ирләр кебек кенә сугышмаслар әле. Алла сакласын.

Айсылу. Вәсимә апа, җаныкаем…

Вәсимә. Бар әле, канымны кайнатма.

Айсылу кергәндәгедән дә катырак кычкырып елап чыгып китә.

Хәтимә. Кияүгә чыгып карамаган шул, мескен. Нигә чыкканына үкереп җылар иде.

Вәсимә. Бар әле, син дә эчемне пошырып йөрмә. Алкаш дигән булып менә дигән иреңне…

Хәтимә. Кара, кара, нәрсә сөйләнгән була. Алма кебек Вәсимен харап итеп ташлады да…

Вәсимә. Кем харап итте?.. Каян беләсең харап булганын?

Хәтимә. Сихерчене әллә мин чакырттыммы? Вәсим кебек ирем булса, сихерчегә биреп җибәрмәс идем әле. (Пырлап чыгып китә.)

Вәсимә. Харап иткән, имеш… Итәрсең, бар. Йөридер әле сихерче кызлар белән буталып. (Вәсимнең арты белән эленеп торган фотосын әйләндереп куя.)

Экранда язу:

«Азгын инде азгынга,

Тик ялгыштым аз гына».

(Фотога карап сөйли). Барысы да синең аркада, азгын. Бер нәфесеңне тыйсаң, нәрсә була иде. Менә хәзер юкка чыктың. Кайларда йөрисең икән инде?! Харап итеп ташламасалар ярый инде. Сихерче кызлар минем кебек кенә итмәсләр. Артыгын әйтеп ташладым бугай шул үзем дә. Кем уйлаган сихерчеләр ишетеп алыр дип. Бүтән чакта күренмиләр, монда җыелышып килгәннәр. Тегеләр тагын акча сорап килсәләр нишләрмен? Әйт, азгын, акча каян табыйм? Синең машинага дип җыйган акчаңны биреп җибәрәм инде. Хәбәр салырлык җирдә булсаң, хәбәр сал. Үтереп үк ташламаганнардыр. Ачуымны китерсәң дә, яратып чыктым бит үзеңә. Яратмаслык та түгел идең, чукынчык. Менә хәзер карап торасың инде елмаеп, мин җүләрдән көлеп. Дөрес көләсең инде. Кирәкмәгәнне эшләп ташлыйбыз шул кайчакта. Кызларыбыз әти кайда дип сорасалар, ни әйтермен… (Җырга күчә.)

Тели белсәң генә теләк,

Тели белмәсәң – имгәк, шул.

Тели белмәсәң – имгәк.

Тели белмичә теләдем,

Мин шул имгәктер, димәк, шул,

Мин шул имгәктер, димәк.

Хәзер инде тешләп булмый,

Терсәк якын булса да, шул,

Терсәк якын булса да.

Яннарында ятып булмый,

Карточкада торса да, шул,

Карточкада торса да.

Шулвакыт карават астыннан хатын-кыз киеменә киенгән Вәсим чыга. Аны күреп, Вәсимә куркып артка чигенә.

Вәсим. Курыкма, бу мин – Вәсим.

Пәрдә.

Икенче пәрдә

Беренче пәрдәдәге күренеш.

Экранда язу:

«Бирәсем юк үлгәндә дә,

Гүрләргә кергәндә дә».

Вәсим. Курыкма, Вәсимәкәй. Бу мин – Вәсимең.

Вәсимә. Син каян килеп чыктың?

Вәсим. Кешеләр каян чыга соң, Вәсимәкәй?

Вәсимә. Дуракланма, әйт, кайда идең?

Вәсим. Карават астында идем.

Вәсимә. Дөньяда бөтен ирләр юкка чыкканда, син ничек калдың? Ходаем, булсаң да булырсың икән. Бөтенесен дә ишетеп яттыңмы?

Вәсим. Ишетеп яттым, Вәсимәкәй. Бик кызык булды. Теге шәрә ботлы кызларның гына ботларыннан тотып карыйсы килде дә, түздем.

Вәсимә. Хәзер нишлибез инде?

Вәсим. Белмим, син нишләрсең икән? Минем нишлисем билгеле – Җир шарының хатыннары миңа калды бит.

Вәсимә (Вәсимне кочаклап алып). Бирмим, берәүгә дә бирмим.

Вәсим. Ничек инде «бирмим». Алай булмый ул, Вәсимә.

Вәсимә. Берәүгә дә бирмим. Алып кына карасыннар. Муеннарын чәйнәп, борыннарын тешләп өзәрмен. Үземнеке генә син.

Вәсим. Бүтән хатыннар нишләр?

Вәсимә. Бүтәннәрдә эшем юк. Ходай сине миңа калдырган.

Вәсим. Ходайны катнаштырма, Вәсимә. Аның мәшәкате болай да җиткән. Син борчылма, кем янына барсам да, сиңа кайтып егылам мин.

Вәсимә. Бирмим, бирмим!..

Хәтимә керә.

Хәтимә (бу күренешне күреп). Бәтәч! Ни бу? Вәсим. Син ич бу.

Вәсим. Мин шул.

Хәтимә. Ничек?

Вәсим. Бер-ике сәгатькә җибәрделәр. Вәсимәң сагынган, диделәр.

Хәтимә. Кайда идең соң?

Вәсим. Каф тавы артына җыйдылар безне. Андагы халыкны күрсәң… Барысы да ир-атлар.

Хәтимә. Минеке күренмәдеме?

Вәсим. Бергә идек. Әйдә, кайтып килик, дигән идем, кайтмыйм, ди. Анда аракыны бушка эчерәләр. «Татспиртпром» нан иң затлы аракылар килеп тора.

Хәтимә. Тиенгән икән, алкаш.

Вәсим. Бик сагынса, бик юксынса, хат язып җибәрсен Хәтимә, диде.

Хәтимә. Шулай дидеме?

Вәсим. Кайчан минем ялганлаганымны күргәнең бар?

Хәтимә. Дөресен дә сөйләгәнең юк инде. Хат язып тормыйм, телдән генә әйт. Кайтып китсә дә ярый, дип әйтте диген. Тик кайтканда аек булсын, дип әйтте диген. Йә, ташла әле салып шул хатын-кыз күлмәген, туеп беткән аны күреп. Вәсимә, салдыр әле күлмәгеңне. (Вәсимә Вәсимнән үз күлмәген салдыргач.) Менә ичмасам, күзгә рәхәт. Сөендеңме, Вәсимә?

Вәсимә. Сөендеңме дип, ярый инде.

Хәтимә. Кайту, ни дисәң дә, китү түгел инде. Кил әле, кочаклап карыйм әле үзеңне. Ирләрне кочаклау ничек була икән.

Вәсим. Мин пионер кебек, һәрвакыт әзер, Хәтимә. Тик Вәсимәдән рөхсәт ал.

Вәсимә. Сиңа ярый. Тик кочагына кермә. Президентлар кочаклашкан кебек кенә кыланыгыз.

Хәтимә (Вәсимне кочаклап). Абзар башын да ябып бирерсең инде, Вәсим.

Вәсимә. Юк инде анысы. Беләм мин абзар башы ябам дип кунып чыккан ирләрне.

Вәсим. Ай-ли, Гөлҗамал,

Көтәм әле мин һаман.

Бер генә төн кундыр әле,

Абзар башыңны ябам.

Вәсимә. Тукта, оятсыз.

Хәтимә. Тыйма, Вәсимә, ирләр тавышы ишетәсе килә.

Сәлимә керә.

Сәлимә. Әстәгъфирулла! Өстә Гарифулла! Бу нәмәрсә?

Вәсимә. Бар, бар, бар! Чыгып кит!

Сәлимә. Тукта, җаным-кисәгем. Ничек инде чыгып китим? Ирләр яныннан чыгып киткән Сәлимәне кайчан күргәнең бар?

Вәсимә. Якын киләсе булма Вәсимгә. Вәсим! Кер карават астына.

Сәлимә. Юк инде, җаным-кисәгем. Бөтенебезне ирләрдән мәхрүм итеп, үзеңә яшереп калдырдыңмыни? Алай булмый ул, җаным-кисәгем. Элек иреңә тими түздем. Бу юлы бүлешәсең инде. Кара син аны, яшереп калдырган да үзе генә рәхәтләнмәкче була. Вәсим!

Вәсим. Нәрсә, Сәлимә?

Сәлимә. Киттек безгә, «Тефаль» чәйнегем кайнап тора, мич башында көмешкәм сайрап утыра.

Вәсим. Мин… Мин нәрсә… Вәсимә белән сөйләш. Вәсимә бит командир.

Сәлимә. Хатын-кыздан куркыр көнгә калдыңмыни? И   җаным-кисәгем! Кара син аның карап торуларын. Нәрсә, кызыгасыңмыни миңа?

Хәтимә. Сәлимә, ымсындырма ир-атны, ымсынырга гына торалар.

Сәлимә. Торсыннар. Ирләр ымсынмаган хатын-кыз хатын-кызмыни?! Дөньяда ирләр булмасын дип, сихерчегә заявление язган хатын-кыз да хатын-кыз түгел.

Вәсимә. Авызыңны үлчәп ач, сөйрәлчек.

Сәлимә. Юк, җаным-кисәгем, мин сөйрәлмим, минем арттан сөйрәләләр. Синең арттан сөйрәлүче юк. Мин әле бер генә ирнең дә гайбәтен сатып йөргәнем юк. Син шушындый айгыр кебек иреңне яманлап йөрисең.

Вәсимә. Чыгып китәсеңме-юкмы?

Сәлимә. Бир иреңне, китәм.

Вәсимә (кәҗә тоягы ясап). Менә моны күрәсеңме? Вәсим, нәрсә авызыңны ерып торасың? Әйт үзенә, чыгып китсен.

Вәсим. Хатыннар сөйләшкәндә кысылырга ярамый, Вәсимәкәй. Кысылып үлүеңне көт тә тор.

Вәсимә. Хәтимә, ни карап торасың? Әйдә, типкәләп чыгарыйк шуны.

Хәтимә. Тибәргә аның да аягы бар шул, Вәсимә. Ярый, чыгыйм әле мин. Вәсим, син абзар башы турында онытма инде, ярыймы? (Чыгып китә.)

Вәсимә (Сәлимәгә). Бар, ычкын син дә.

Сәлимә. Ычкынды ди, көтеп тор. Биреп тор Вәсимне бер төнгә.

Вәсимә. Вәсим, ни сөйли ул? Нигә дәшмисең? (Елый.)

Сәлимә. Нәрсә, хәзер җылыйсыңмыни? Алдарак җыларга иде, җаным-кисәгем.

Вәсимә (чыгырыннан чыгып). Кит! Үтерәм!

Сәлимә. Ярый, бу юлы китәм. Мине үтерерсең дә, тегеләр килсә нишләрсең? (Чыгып китә.)

Вәсимә. Вәт кәнтәй, вәт кәнтәй! (Вәсимгә.) Ә син ияреп китәргә генә торасың!

Вәсим. Кирәкмәгәч китәсең инде ул.

Вәсимә. Ничек инде ул «кирәкмәгәч»?

Вәсим. Кирәк булсам, сихерчеләр чакырмас идең.

Вәсимә. Мин чакырмадым, чакырмадым. Әйттем генә. Әйттем генә мин. Уйламыйча гына әйттем.

Вәсим. Уйлап әйт, дип, ничә әйттем үзеңә. Йә, ярый, тынычлан. Кил яныма, утыр. (Вәсимәне кочагына алып, караватка утыра.) Менә шулай.

Вәсимә (иркәләнеп). Хәтимәнең абзар башын япсаң да, Сәлимә янына барма, ярыймы?

Вәсим. Кистереп әйтә алмыйм, Вәсимәкәй, дөнья бу. Минем күзләрем дөрес түгел, Вәсимә. Менә бер күзем сиңа карап торганда, икенчесе читкә карый. Ә анда чибәр хатыннар.

Вәсимә. Мин дә ямьсез түгел бит инде.

Вәсим. Түгел, Вәсимә, түгел.

Вәсимә. Сәлимәдән чибәррәк бит.

Вәсим. Әлбиттә, әлбиттә. Шуңа күрә Сәлимәгә түгел, сиңа өйләндем. Ләкин, Ходайның хикмәте, дөньяда синнән дә чибәррәкләр очрый. Нишлисең, күңел уйнап китә бит шунда. Бозау да бит кояш күрсә сикеренә.

Вәсимә. Азгынлык ул, Вәсим.

Вәсим. Азгынлыктыр, сүзем юк. Кызык кына, әйеме? Үгез ничә сыер артыннан йөри, аны азгын димиләр. Безгә нигә ярамый? Нигә инде Ходай мине кеше итеп яраткан? Үгез итеп яратса, син дә җыламас идең, Сәлимә дә сүгенмәс иде, Хәтимәнең дә абзар башын ябасы булмас иде. Әйдә, без болай эшлик, Вәсимә. Чакыр син сихерчеләреңне…

Вәсимә. Нәрсә инде сез барыгыз да. Минем сихерчеләрем түгел алар.

Вәсим. Ярый, ярый. Чакыр сихерчеләрне. Әйт, алып китсеннәр мине. Дезертир булганым өчен җәзасын да бирсеннәр. Армиядән качып йөрүче егетләрне судка бирәләр бит. Мине дә утыртып куйсыннар.

Вәсимә. Беркая да җибәрмим. Минеке генә буласың дип кияүгә чыктым, минеке генә буласың.

Вәсим. Алайса, кара инде үзеңә, үзеңә кара.

Вәсимә. Өйдән беркая да чыкмыйсың. Әйт, чыкмыйм, диеп.

Вәсим. Әйтә алмыйм өзеп, әйтә алмыйм.

Вәсимә. Әйт, җаным, җанкисәгем,

Бердәнберем, бәгырем,

Башым миңгерәү булганга

Белмәгәнмен кадерең.

Вәсим. Вәсимәкәй, җанкисәгем,

Бакчамдагы багалмам.

Өйдән бер дә чыкмамын дип

Өзеп кенә әйталмам.

Вәсимә. Якты дөньядан киткәч тә,

Белермен мин кадерең.

Синең каберең янында

Булыр минем каберем.

Вәсим. Вәсимәкәй, җанкисәгем,

Асыл кошым, күз нурым.

Кайларда гына йөрсәм дә,

Өйгә кайтып кунармын.

Вәсимә. Әгәр дә син өйдән чыксаң, алып китәчәкләр бит сихерчеләр.

Вәсим. Китсәләр китәләр инде. Мин бит президентлар кебек – халык кайда, мин шунда.

Вәсимә. Президентлар да юк бит инде. Президент хатын-кыз булса, калган булыр иде урынында. Нишләрбез инде, нишләрбез? (Тәрәзәдән күреп.) Галиябану әби килә, кач тизрәк.

Экранда язу:

«Мәхәббәт картлыкка карамый,

Картлардан көләргә ярамый».

Вәсим. Керсен. Ул карчыкка мин нигә кирәк?

Галиябану керә.

Галиябану (Вәсимне күреп). Дөрес әйткән икән Сәлимә. Нихәл, улым?

Вәсим. Исән-сау, Галиябану әби.

Галиябану. Кайттыңмы, кайтардылармы?

Вәсим. Качтым, Галиябану әби.

Галиябану. Качып була торган җирмени? Безнеке нигә качмый?

Вәсим. Сагындыңмы әллә, Галиябану әби?

Галиябану. Сагынмаска. Хәлил бит ул.

Таң әтәчләре кычкыра,

Әллә таң ата микән?!

Төшләремә керсә чыкмый,

Хәлил бәгърем, җанкисәгем,

Һаман ярата микән?!

Урам аша чыккан чакта,

Бүрәнәгә абындым.

Сәгате – ел, минуты – ай,

Хәлил бәгърем, җанкисәгем,

Шулкадәрле сагындым.

Күрдеңме үзен, нәрсә ди?

Вәсим. Бер ун елсыз кайтып булмас, ди.

Галиябану. Әстәгъфирулла. Йөздә була бит инде ул чакта. Мин нишләрмен? Мин бит ялгыз торырга, ялгыз йокларга күнекмәгән. Күз алдымда ир-ат булып болганып йөргән кешене күрергә өйрәнгән.

Вәсим. Бер-ике сәгатькә үзем барып килермен, Галиябану әби. Күз алдыңда болганырмын.

Галиябану. Әстәгъфирулла…

Вәсим. Хәлил бабайның киемнәрен киеп торырмын. Ул дип уйларсың.

Галиябану. Кит, юньсез, Хәлилемнең бөкресен каян аласың? Аныкы кебек килешле бөкре беркемдә дә юк. Тагын да шул Каф тавы артына барыр булсаң әйт Хәлилемә, кайтып җитсен. Вәт юньсез, кешенең ирләре кайтып җитте, ул – юк.

Вәсим. Яратмыйдыр үзеңне, Галиябану әби.

Галиябану. Әстәгъфирулла! Хәлилнең Галиябануны яратмаганын кемнән ишеткәнең бар? Күзебез күзләрдән китмәде. Килер иде гармунын култык астына кыстырып тәрәзә каршына. Мин аны тәрәзәдән тартып алыр идем. Сөйләшеп туймый идек. Таң әтәчләре кычкырганда гына кайтып китәр иде. Арабыздан чебен дә очып үтәрлек түгел иде. Исмәгыйль дигән бер бай малае гына арабызга кереп маташты. Алтатар дигән мылтыктан Хәлилгә атты да әле, юньсез. Ярый әле Хәлилемне бүлнистә коткарып калдылар. Ул чакта безнең авылда да бүлнис бар иде. Хәзер яптылар. Хәзер бөтен нәрсәне ябалар, итәкне генә ачалар.

Вәсимә. Галиябану әби, озынмы әле сүзең?

Галиябану. Тыңлыйсың килмимени? Шулайдыр шул, ир кадерен беләсезмени ул хәзерге хатыннар?! Без өйләнешкәч…

Вәсимә. Йөз тапкыр тыңлаган бар инде.

Галиябану. Мең тапкыр тыңласагыз да таманга килә әле сезгә.

Җыр авазы ишетелә. Җырлап, халыкара хокук яклаучылар килә.

Экранда язу:

«Тимәгез кешегә, тимәгез,

Ул фәлән, ул төгән, димәгез».

Халыкара хокук яклаучылар (җырлыйлар).

Без – хокук яклаучылар,

Кешедә шәхесне саклаучылар.

Гаепленең гаебе булса да,

Кешене какмаучылар.

Да здравствует человек!

Кешенең хокукы яшәсен!

Ист лебе геноссе айн менш!

Вәсимә. Киләләр, Вәсим, кач тизрәк.

Вәсим карават астына кереп кача.

Ләлия. Күрдек, качуның кирәге юк. Һәм, гомумән, кеше качып яшәмәскә тиеш, кешене карават астында яшәтү – кеше хокукларын бозу.

Маша. Человек! Звучит гордо! (Карават астына керергә маташа.)

Вәсимә. Кая барасың?

Маша. Я освобождаю человека.

Вәсимә. Күрсәтермен освобождаюыңны. (Яртылаш карават астына кергән Машаны сөйрәп чыгара.) Чык, Вәсим.

Вәсим чыга.

Ләлия. Исәнмесез, Вәсим әфәнде!

Маша. Здравствуй, Васимчик!

Элизабет. Гутен таг, һерр Васим!

Вәсим. Мин гаепле түгел.

Ләлия. Без сезне гаепләргә җыенмыйбыз. Сезне рәнҗеттеләр. Сезне хатыныгыз карават астында яшәтә. Бу – кешегә карата гаделсезлек.

Маша. Мужика не надо держать под кроватью, его место под юбкой.

Вәсимә. Өйрәтмә!

Элизабет. Вас ист дас?

Ләлия. Әнә фрау Элизабет та әйтә, безнең халыкара оешмадан сезгә берәр ярдәм кирәкмиме, ди.

Вәсимә. Кирәкми, кирәкми.

Галиябану. Ярдәм миңа кирәк. Хәлилемне кайтарыгыз.

Маша. Кто вы такая?

Галиябану. Я Халила невеста. Потерялся мой жених.

Маша. Ура! Сама старуха, сама по-русски знает. Вот она права человека.

Галиябану. Кайтарыгыз Хәлилемне.

Элизабет. Вас ист дас?

Ләлия. Әби, без югалганны кайтаручылар түгел, без – кайтканны югалтмаучылар. Без – кеше хокукын яклаучылар.

Галиябану. Минем дә картым белән яшәргә хокукым бар.

Ләлия. Әби, безгә эшләргә комачаулама.

Маша. Не мешай, бабушка. Не стариков, молодых надо беречь. (Вәсимнең кулыннан алып, читкәрәк китә.) Ты мне нравишься.

Вәсим. Ты тоже.

Маша. Может где встретимся?

Вәсим. Конечно.

Вәсимә (Вәсим белән Маша янына килеп). Нишлисез монда?

Маша. Не мешайте, у нас индивидуальная беседа.

Вәсимә. Үз ирең белән беседуй.

Маша. А где мой муж? Что сделала с моим мужем? Значит так, Ләлия ханум и фрау Элизабет. Моё предложение: отобрать у этой женщины мужика и сохранить его в особой изоляции.

Ләлия. Әйе, әйе. (Вәсимгә.) Без сезне алып китәбез һәм аерым бер резервациядә яшәтәбез.

Вәсим. Ни өчен? Минем гаебем юк бит.

Ләлия. Ир булсын, гаебен табабыз без аның. Сине хатының янында калдырырга ярамый, син – бердәнбер экземпляр. Без сине якларга һәм сакларга бурычлы.

Вәсимә. Мин аны үзем дә саклыйм.

Элизабет. Вас ист дас?

Ләлия. Ирен саклаган хатын аны карават астында яшәтми.

Вәсимә. Мин кертмәдем аны карават астына, үзе керде. Вәсим, нигә бер сүз дә дәшмисең, алып китәләр бит үзеңне.

Вәсим. Мин нәрсә… Безнең сүз йөрми бит хәзер, сезнең сүз дөрес. Нәрсә эшләтәләр, шуны эшлибез инде хәзер.

Вәсимә. Ишәк булма, Вәсим бәгырькәем, тыңлама алар сүзен, китмим, диген. (Елап, Вәсимнең кочагына ташлана.)

Маша. Ай-ай-ай… Нельзя! Теперь он под нашей опекой. (Вәсимне Вәсимә кочагыннан азат итәргә тели.)

Тарткалашалар.

Вәсимә. Уходи.

Маша. Сама уходи. Ләлия ханум, что смотрите, помогите освобождать человека. Фрау Элизабет, арбайте, шнель!

Вәсимә. Галиябану әби, харап итәләр. Бир әле таягыңны.

Галиябану. Нишләп сиңа бирим ди, үземнең дә кулларым бар минем. (Таяк белән халыкара кеше хокукларын яклаучыларны дөмбәсли.)

Тегеләр чырылдап чыгып качалар.

Вәсимә. Рәхмәт, Галиябану әби. Вәт заразылар, тапканнар гатавый мужик.

Галиябану. Ир бирмәк – җан бирмәк. Мин дә китим инде. Бәлкем, Хәлилем дә кайткандыр. Исмәгыйль очрап, алтатарыннан атып үтермәсә кайтыр, Алла боерса. «Урам аша чыккан чакта»… (Җырлап чыгып китә.)

Вәсимә. Вәт заразы. Татар ирләре күрсә, күзләре акая. Болай да инде тартып алып бетерделәр.

Вәсим. Алар алмады, без үзебез алдык.

Вәсимә. Сиңа хатын-кыз итәге генә күрсәт инде, җиленнән исерәсең.

Вәсим. Сез тәмле булганга, безнең ни гаебебез бар? Имиегез белән ниегез булмаса, мин сезгә әйләнеп тә карамас идем.

Вәсимә. Әйдә, Вәсим, берәр җиргә китик. Эзләп табарлык булмасын.

Вәсим. Кая?

Вәсимә. Безнең авылга.

Вәсим. Авылыгыз юк ич инде.

Вәсимә. Бик яхшы. Ул инде картадан сызып ташланган. Чурт та эзләп табалмас.

Җыр ишетелә.

Экранда язу:

«Безгә кирәкми ирләр,

Без үзебез маһирләр».

Вәсимә. Кач, Вәсим, тагын киләләр.

Вәсим. Кая качыйм, Җир шарында безнең караваттан башка урын юк. (Карават астына кача.)

Җырлап, «аллар» керә:

Алларын алга манам,

Ал булса гына алам;

Иркәм алларның да алы,

Шуның утында янам.

Ал таң ата, таң ата,

Аллар алны ярата;

Аллар алларыма ятып

Кайгыларым тарата.

Хөллия (Вәсимәгә). Кайда ул?

Вәсимә. Кем?

Хөллия. Затсыз, котсыз, юньсез, мәнсез, шөкәтсез, йогышсыз, кошбәтсез, ятышсыз җан иясе.

Наташа. Где он?

Шарлотта…

Вәсимә. Нәрсә сөйлисездер, аңламыйм.

Сәлимә. Кыланма инде, Вәсимә. Вәсимне эзлиләр алар. Кайда ул?

Вәсимә. Каян белим, чыгып киткәндер.

Сәлимә. Алдашма инде, Вәсимә. Чыгып китсә, мин күрми калмас идем. Үз өеннән чыгып киткән ир миңа кагылмыйча үтми. (Карават астына карап.) Әнә ул. (Карават астына кермәкче була.)

Вәсимә (Сәлимәне сөйрәп чыгарып). Якын барасы булма! Чык, Вәсим.

Вәсим (чыгып). Сөбханалла, нинди чибәр кызлар. (Хөллия каршына килә.)

Хөллия. Якын килмә, җирәнгеч җан иясе.

Вәсим Наташага таба атлый.

Наташа. Не подходи, тварь вонючая.

Шарлотта (каршына килгән Вәсимгә)…

Хөллия (Вәсимгә). Җыеныгыз, кабахәт җан иясе.

Вәсим. Кая?

Наташа. Ты осуждён на смертную казнь.

Вәсим. За что?

Наташа. За то, что остался жив.

Хөллия. Гүзәл Җир шарының ямен бозып йөрергә бездән рөхсәт юк. Бетсен ирләр, яшәсен хатыннар!

Наташа. Понял?

Шарлотта…

Вәсимә (Сәлимәгә). Син алып килдеңме аларны?

Сәлимә. Килдем шул. Сиңа гына рәхәт яшәргә димәгән. Сиңа да булмасын, миңа да… («Аллар» га.) Сез, кызлар, аны миңа бирегез, мин аны үзем буып үтерәм. Үлде дигән справкасын үзем илтеп бирермен.

Вәсимә. Юк!!! Үзегез алып китеп теләсәгез нишләтегез, Сәлимәгә бирмим.

Сәлимә. Син закон чыгаручы түгел, Вәсимә. Законны хәзер болар чыгара. Алар Вәсимне миннән үтерттерергә телиләр. Шулай бит, кызлар? Вәсимне мин үтерергә тиешме?

Вәсимә. Вәсим! Син нигә бер сүз дә дәшмисең?

Вәсим. Миңа кайсыгыз үтерсә дә ярый.

Вәсимә. Их, Вәсим, Вәсим! (Җырлый.)

Яратышкан идек бит без,

Сөешкән идек.

Син минеке, мин синеке,

Диешкән идек.

Тулган айны икәү бергә

Калкыткан идек.

Таң аттырып, җирнең йөзен

Балкыткан идек.

Сандугачларны уятып

Сайраткан идек.

Гашыйклар гына җырларлык

Көй тапкан идек.

И Вәсим, Вәсим… Ничек син ятлар кочагында үләргә ризалык бирәсең? Мин сине кочаклап үтерә алмас идеммени? (Вәсимне кысып кочаклап.) Бирмим, берегезгә дә бирмим, үзем кочаклап үтерәм.

Шарлотта…

Наташа. Дура.

Хөллия. Тиле.

Сәлимә. Аерып алыгыз инде, ни карап торасыз?

Хөллия. Мин әле сезгә карап торам. Үзегез шундый чибәр, ниндидер җирәнгеч җан иясенә ымсынасыз. Килегез әле, кочаклыйм үзегезне. (Сәлимәне кочаклый.)

Сәлимә. Кит, кытыгымны китерәсең. (Хөллия кочагыннан ычкынып чыгып йөгерә.)

Хөллия (Кочаклашып торган Вәсим белән Вәсимәгә күрсәтеп). Моны нишләтәбез?

Вәсимә. Ул үлде. (Вәсимне кочагыннан чыгара.)

Вәсим егыла.

Күрәсезме, ул үлде. Мин кочаклап буып үтердем.

Наташа. Ну и баба. Мне бы такую. Пойдём с нами, дорогая.

Вәсимә. Куда?

Наташа. В рай. В раю с нами будешь жить.

Вәсимә. Ярый. Мин бу азгынны күмим дә килермен.

Хөллия. Көтәбез.

Җырлашып чыгып китәләр.

Вәсимә. Рәхмәт, Вәсимем. «Үл!» дип әйттем колагыңа, үлдең. Бу егетлегеңне мәңге онытмам.

Вәсим. Шундый тәмле итеп кочакладың, ничек инде үлмисең.

Вәсимә. Рәхмәт, бәгырь кисәгем. Мин сине һәрвакыт шулай кочаклармын.

Вәсим. Мин дә шулай үләрмен.

Вәсимә. Кочаклашып үләрбез без үлгәндә дә.

Вәсим. Кочаклашып көләрбез без көлгәндә дә.

Вәсимә. Кызыкмассың Сәлимәне күргәндә дә.

Экранда язу:

«Әтисез бала булса да,

Ирләрсез бала булмый».

Гузелька белән Наташеньканы ияртеп, Варвара керә.

Варвара. Гузелька, начинай!

Гузелька. Вәсим абый, без сине

Кайткан өчен котлыйбыз.

Безнең әтиләрне дә

Кайтарырсыз дип уйлыйбыз.

Варвара. Наташенька!

Наташенька. Дядя Вася, спасибо,

Что вернулись вы к нам.

Наших пап тоже верните,

Они очень нужны нам.

Вәсим (кызлар каршына тезләнеп). Нинди чибәр кызлар. Әниләрегез бармы?

Варвара. Балаларга якын килмәгез, педофил ясап, судка бирербез. Гузелька, продолжай.

Гузелька. Вәсим абый, без сезгә

Гел рәхмәтләр укыйбыз

Үсеп җиткәч, мәктәптә

«Отлично» га укырбыз.

Вәсим. Һай, рәхмәт. (Варварага күрсәтеп.) Бу апагыз кем?

Гузелька. Ул безнең воспитательница.

Вәсим. Шулаймыни? Исеме ничек?

Гузелька. Варвара Васильевна.

Вәсим. Бигрәк матур икән.

Варвара. Гузелька, не отвлекайся. Наташенька, продолжай!

Наташенька. Дядя Вася, вы – герой,

Сбежали от плена.

Ищет моего папу Марата

Моя мама Елена.

Вәсим. Вот спасибо, вот спасибо! (Варвара янына килә.) Сәгать ничәдә килим?

Варвара. Как всегда.

Вәсим. Сагындым.

Варвара. Я тоже. Пойдём, Гузелька. Наташенька, пойдём.

Чыгып китәләр.

Вәсимә. Көтәм, дидеме?

Вәсим. Кем?

Вәсимә. Әй, җаным, кем дигән була. Белмиләр ди. Антун авылына барып йөрергә иренеп, безнең авылга китерттердең   бит.

Вәсим. Нәрсә инде син? Ул бит марҗа, мин – мөселман.

Вәсимә. Синме мөселман? Сине бит теге дөньяда хәтта тәмугка да кертмәячәкләр. Тәмуг капкасына асып куячаклар.

Вәсим. Алай димә, Вәсимәкәй. Минем берәүне дә көчләгәнем юк. Үзегез килеп ябышасыз да безне гаеплисез. Безне көчләгән өчен теге дөньяда сезгә аерым статья булачак. Безнең аяк астына егылгач, без абынып егылабыз инде ул.

Вәсимә. Барасыңмы шул марҗа янына?

Вәсим. Мин бармасам, син барырсың.

Вәсимә. Нишлим мин аның белән?

Вәсим. Күрдең бит – «аллар» заманы да «зәңгәрләр» заманы.

Аклар булды яман,

Ә кызыллар таман.

Аллар белән зәңгәрләргә

Калып бара заман.

Вәсимә. Тфү!

Вәсим. Иске коега төкермә, Вәсимәкәй. Мәкальне онытма.

Вәсимә. Сиңа түгел лә, заманына төкерәм.

Экранда язу:

«Елата да, көлдерә дә мәхәббәт,

Елавы да, көлүе дә рәхәт».

Тышта шау-шу. Үкереп елаган Айсылуны җитәкләп, Хәтимә керә.

Хәтимә. Әйдә, әйдә, кемнән ояласың? Менә – Вәсим, менә – Вәсимә. Бу кыз баланы җылавыннан туктатыгыз. Әйт, Вәсим, күрдеңме син акай Габдулла малае Хәбибулланы булган җиреңдә? Күрдем, диген, исән-сау, диген, гел Айсылуны уйлый, диген, озакламый кайтырга да мужыт, диген.