скачать книгу бесплатно
ягымлы көйләр.
Күзләрем карап туялмый
ямь-яшел кырларга.
Ак пароход гудоклары
чакыра юлларга:
«Саумы, кояш,
саумы, иртә,
исәнме!» – диләр…
Иркәли, иркәли җанны
ягымлы көйләр.
«Бу төбәктә, бу төбәктә бары…»
Бу төбәктә, бу төбәктә бары
Шат көннәрнең тәүге авазы.
Юлларыма бурап яуган кары,
Уйларыма биек һавасы!
Тыңлап туялмаслык әкиятләре,
Чишмәләре ургый таш ярып;
Буыннарның гореф-гадәтләре
Бу төбәктән китә башланып.
Бу төбәктә безгә дигәннәре
Тора балкып кояш утыннан.
Шаулый җирдә татар имәннәре,
Шаулый илдә якташ тупыллар!
Көрәш шавы тулы заманнарда
Шунда туып гомер кичелгән,
Язмышыбыз шунда ялганган да,
Кендегебез шунда киселгән.
«Авылым – Арышым…»
Авылым –
Арышым,
син минем Парижым!
Үрләр аша миңа үреләсең,
солы кырларыннан карыйсың.
Карабодай тулы төклетура,
бәбәкләре зеңли ясмыкның.
Шул уйларда ничә көзгә кердем,
шул хис белән ничә яз чыктым!
Каенстан!
Урман башыннан ук күренәсең –
йөрәгемә матур утырган!
Әнә синең яңгыр басмаларың,
урамнарың –
минем Нотр-Дам[1 - Париждагы собор.]!
Әнә зәңгәр инешең, шатлыгыннан
ташларына чаклы яктырган!
Авылым,
күтәреп куй хәтер пәрдәләрен, –
сагыну җиле иссен үрләрдән…
Алып китә мине еллар синнән,
суларыңда кала күләгәм…
Инешеңә иелеп, кояш белән
чәчен юа синең талларың.
Еллар аша күренә: шундый биек
күтәрелер икән таңнарың!..
Еллар аша күрәм кояшыңның
камылларда чәчрәп янганын.
…Тау артыннан ишетәм туган якта
әрекмәнгә
тамчы
тамганын!
«Имән яфраклары оча…»
Имән яфраклары оча,
оча яшел курпыга.
Аланлыкта туйраларым
бер шаулый да бер тына.
Имәнлектә искә алдым
Мин дә туйра чагымны.
Уйга да китермим, урман,
Җырлап туяр чагыңны.
Шаулый әле яшь туйралар
Имәнлек уртасында.
Гүя син дә яшь туйрадай
Шауларсың, тотарсың да!..
Мизгел
Сары эт чаба болында,
җил исә, уйный гөлләр,
инештә уйнаклый ташбаш…
Яктырып туймый көннәр!
Сыена үлән төбенә
кояштан килгән өннәр…
Чап, әйдә, Сарбай, җилгә өр,
тауларга, кабат – җилгә.
Күбәләк күләгәседәй,
бу мизгел калсын җирдә.
Ник соң җил күзгә күренми? –
Әйталмыйм анысын бер дә…
«Чал имәннәр яфрак коя…»
Чал имәннәр яфрак коя,
гүя
җәйге диңгез шаулый еракларда.
Көзге җилдә
алтын сандугачлар
очып киткән төсле куаклардан.
Җәйге моңнар әле эзләп йөри
үз сукмагын даулап, үткән юлын.
Кемне сагынып, синдә
тып-тын үкси
яшь көннәрем минем, яшел болын?
Кемне сагына болын уртасында,
гөлләр арасында бала чагым?
Белмәгән ул, аерылып миннән,
болыннарда аунап калачагын.
Яңага күчү
(Бусага догасы)
Бу бусага – тормыш чиге,
хаклык торсын сакта.
Намус калсын безнең белән,
ялган – теге якта.
Тугрылык калсын безнең белән,
гайбәт – теге якта!
Теге якта – кәгазь гөлләр,
көя кискән уют;
базарның таш мәчеләре
утыра анда оеп!..
Кала шулай,
кала бездән, –
бөтен чүп-чар кала!..
Иске бистә каршысында
калка яңа кала.
Без генәме? Ил күченә,
күчеш бара һаман;
җырлап яңа калаларга
күченә яңа заман.
Күченә яңа заманга
гүзәл яңа гадәт…
Хәерле юл, күчүчеләр,
сезгә изге сәгать!
«Иң беренче булып сәгать керде…»
Иң беренче булып сәгать керде,
вакыт керде безнең бусагадан.
Телен бордык. Сәгать йөреп китте,
үз исәбен башлап өр-яңадан
Сәгать йөреп китте. Хәерле юл!
Ул кереште төгәл үз эшенә.
Галәм хисапчысы! Синнән нинди
көмеш тияр минем өлешемә?
Кайчагында Җирне онытсам да,
җир сәгате, сине онытмадым.
Галәм хисапчысы! Санап бирче,
күпме синең яхшы минутларың,
күпме синең алтын минутларың!..
Ике угың, ике гашыйк сыман,
берсен берсе һаман табышып торсын,
сәгать саен бергә кавышып торсын;
ике угың икесе бер-бер артлы
бәхет ягына һаман авышып торсын!
Минутларны уклар сәгать итсен,
кирәк икән, берсен унга ярсын.
Үз юлында, сәгать укларыдай,
эшләребез һаман уңга барсын.
Вакыт – безнең кулда. Алып кердек
иптәш итеп, сәгать, бары сине.
Тик кешеләр генә ясый ала
телләреңнән бәхет каруселе.
Тик кешеләр әмере белән бит син
бәхет сәгатенә әйләнәсең.
Тормыш түгәрәк дип, ике угың
чабып йөри Кояш әйләнәсен!
Бию көе
Әйдә, бас, ныграк бас
безнең әйткән «ас-са»га.
Безнең идән сынасы юк,
ата дию басса да!
Әйдә, төш, әйдә, оч
җан сөйгәнең каршына.
Түгәрәкне тарсынмасаң,
дөнья җитә барсына!
Әйдә, оч, җәһәт бас,
