скачать книгу бесплатно
Каршысында тек? таулар бар.
Кирт? т?гел таулар, тау артында
Коралланган к?чле яулар бар.
Ташка басып, егет кылыч кайрый,
Акб?з аты й?ри аланда.
Ялын болгап, кайчак кешн?п куя,
Нидер ?йтк?н т?сле а?арга.
– Тиз бул, егет, тизд?н кояш баер,
З??г?р томан каплар болынны;
Адашырбыз, юлны югалтырбыз,
Табалмабыз таныш урынны…
– Курыкма, атым, кыю «чикм?нлек» не?
Кара?гы т?н туры юлдашы.
Безне к?т? сугыш, тик артыннан
Без килг?нне дошман тоймасын.
?и?? безг? туры юл к?рс?тер,
Томан тетелер ал та? нурыннан.
Туган йортны, дускай, без табарбыз
С?йг?немне? сагыну ?ырыннан.
Сентябрь, 1943
Чыныккан яшьлек (Корыч)
Корыч мен? шулай чыныкты.
Н. Островский
Мин мыек та ?ле кырмый идем,
Былтыр ?йд?н чыгып китк?нд?;
Алтмыш яшьлек картны? гомер буе
К?рг?нн?ре х?зер ?илк?мд?.
Бу бер елда баштан кичк?нн?рд?н
Ми к?перде, й?р?к кабарды;
Егермед? битем ?ыерчыкланды,
Егермед? ч?чем агарды.
Бу порохлы, канлы, яшьле елны?
Авырлыгы т?ште аякка.
Мина екты мине, егермед?
Мин таяндым, ахры, таякка.
Сез тапмассыз х?зер к?зл?ремд?
Малай чакны? юл?р шуклыгын.
Каш сикерми тиле д?ртл?р бел?н,
К??ел куйды инде мутлыгын.
Й?р?к каты, й?зд? яшьлекк? ят
?итдилек ??м сабыр уйчанлык.
Яшьлек янды кипк?н дары кебек,
Гомре булды аны? ?ч айлык.
Яшьлек, яшьлек! Кайда «айлы киче?»?
Кайда сине? «з??г?р к?зл?ре?»?
Дон буенда, окоп базларында
Ятып калды кайнар эзл?ре?.
Сандугачлы алсу та?да т?гел,
Син давыллы т?нд? кабынды?.
?и?еп алган чикк? сине канлы
Байрак итеп кадап калдырдым.
?кен? дип л?кин уйламагыз,
Мин шат, к?реп ?и?г?н илемне.
Й?з яшьлегем булса, мин барсын да
Шушы юлга бирм?с идемме?
Яшьлек, дисез, ?ск? ?рл?р ?чен
Бирелг?н бит а?а канатлар!
Исе китеп с?йл?р аны картлар,
Гасырларга тарих кабатлар.
Утны-суны кичеп, кешелекк?
Яулап алдык б?ек чынлыкны.
Безне? яшьлек мен? шулай ?тте,
Корыч мен? шулай чыныкты.
30 сентябрь, 1943
Юллар
Юллар, юллар! Мине туган йорттан
Аерып ерак алып киттегез.
?ит?р инде, озак кунак булдым,
Х?зер кире ?йг? илтегез.
Бик сагындым таныш кырларымны,
Урманымны, к?пер башымны;
Бик сагындым мине ?зелеп с?йг?н
Нечк? билем, кара кашымны.
К?н я?гырлы иде, мин китк?нд?,
Карап калды боегып серд?шем;
Юешл?тте аны? керфекл?рен
Я?гыр т?гел, назлы к?з яше.
Читен д? со?, читк? китк?н чакта,
Ярты ?аны? калса ?зелеп!
Ярый ?ле с?ю бел?н берг?
Бар й?р?кт? корыч т?землек.
Юллар, юллар! Сез бит барыгыз да
Мен? шундый каты, аяусыз!
Й?, ?йтегез, кемн?р ?тте сезд?н,
Салындыгыз башлап каян сез?
Минем кебек кайсы шашкын й?р?к
Беренче кат шуннан атлады?
Кемне шулай ?мит д?ртл?ндереп
Еракларга илтеп ташлады?
Бел?м, д?ртл?р ташый безне(?) шулай,
Яшьлек куша кыдырып й?рерг?!
Сезне, юллар, аяк эзе т?гел,
Й?р?к хисе салган бу ?ирг?.
Кая гына л?кин китс?к т? без,
Сукбайлыкка яшьли салышып,
Шул юллардан кире алып кайта
Туган йортка й?р?к сагышы.
Юллар, юллар! Мине илк?емн?н
Аерып ерак алып киттегез.
Я?а д?ртл?р, я?а хисл?р бел?н
С?йг?нем? кире илтегез.
Октябрь, 1943
К?лм?к
?ырлый-?ырлый, Дилб?р к?лм?к тег?,
Кулларында к?меш ин?се.
?ырлар т?гел, ?илл?р ?ит? алмас
Ерак ?ирд? к?лм?к иясе.
Кулы й?гр? еф?к сатин буйлап,
Тир?н сагыш уйчан й?зенд?.
Еф?к чигеш булып ятып кала
Й?р?к сере ин? эзенд?.
Атлас бел?н кайый ул якасын,
Ука бел?н тота ?и? очын.
Шул к?лм?кк? ?ыйнап бирг?н т?сле
Й?р?гене? б?тен ?ылысын.
??р чигешт? к?пме яшь тамчысы,
К?пме сагыш ??рбер ??енд?.
Шул к?лм?кме булмас яшь егетне?
Й?р?к дусты й?рг?н ?иренд?!
?ырлый-?ырлый, Дилб?р к?лм?к тег?,
К?лм?кк?ем дусын тапсын дип.
Шул к?лм?кне киеп, с?йг?н егтем
Сугышлардан ?и?еп кайтсын дип.
Тагын биз?к… Аннан к?лм?к ?зер,
Тик тагасы кала чукларын.
К?лемсер?п, Дилб?р карап тора,
?з эшен? ?зе сокланып.
Т?р?з?д?н, сузылып, кояш карый,
К?к к?лм?кт? алсу ш??л?се.
Кояш булып к?лм?к ?т?сенн?н
К?рен? т?сле егет г??д?се.
Ашыгып, шунда бер?? килеп керде,
Хат тоттырды Дилб?р кулына.
Хатта язган: «Егте? батырларча
?лде, – диеп, – сугыш кырында».
Озак торды Дилб?р с?зсез катып,
Каны качты юка ирненн?н.
Тик к?кр?ге еш-еш к?т?релде,
К?л тибр?нг?н кебек ?ил бел?н.
– Юк, ышанмыйм… – диде, тавшы чыкты
Калтыранып, авыр к?рсенеп.
Ике ген? тамчы яшь чылатты
Г?л чуклары т?сле керфеген.
? аннан со? тиз-тиз п?хт? итеп
Т?рде д? ул з??г?р к?лм?кне,
Китте ашгып почта б?леген?,
– Алыгыз, – диде, – минем б?л?кне!
– Ул бит ?лг?н. Ничек илтик а?а?
– Сез илтегез, ?лг?н булса да!
Кигерегез а?а бу к?лм?кне,
Т?нен туфрак к?мг?н булса да.
Ул терелер киг?ч бу к?лм?кне,
Й?р?к уты тагын кабыныр.
Мин бит аны с?йдем чын к??елд?н,
Мин бит аны к?ттем сагынып…
