Светильник жизни

2

Радзіма наша, не крыўдуй,Што не сказаў табе адразу:Радзіма, я цябе люблю! —Няма ляпшэй, чым гэты, сказу.Жывеш ты больш, чым гэты век,Таму, калі мяне не будзе,Жадаў бы я, каб чалавек,Каб усё насельніцтва, усе людзіЗбярэч маглі вось гэты скарб, —Я гэтым скарбам называюРадзімы родны мне абшар,І ў думках к ёй я прылятаю.

3

Люблю старонку родную,У ёй шмат песень залатых,А з іх люблю я кожную,Бо столькі цудаў ёсць у іх.Вясною песенькі сваі,І іх пяе расталы снег,З зімы счарнелыя паліІ пурпурны рассвет.І птушкі вешнія пяюць,Пяюць, каб не было зімы,І людзі радасней жывуць,Іх песенька – прыход вясны.

4

Вось лісце выпусцілі дрэвыІ заквялі сады,Вясны прыгожыя напевыПрынеслі ўсе сюды.Вось лета, спёка надышлі,І ўсё расце, і ўсё спявае.Вось грозы свежасць прыняслі,І хмарачкі ляцяць і ззяюць.Мой Родны край у гэту поруТакі прыгожы, як ніколі,З ім прыгажосць і думкі ўгоруЛяцяць, смяюцца мімаволі.

5

Але і лета не бясконца,Жаўцее ўсё наўкол,Хаваецца ў хмаркі сонца,Ляціць і жоўты ліст на дол.І неба плача аб мінулым,Усё захавалася ў хмары,А сэрца засталося чулымІ да зямлі радной абшараў.Мая Радзіма дарагая,Ты ў сэрцы будзеш назаўжды,І да цябе я прылятаю,Каб у душы не мець нужды.2006

Поле

Поле маё, поле роднае!Усе думкі пра долю тваю,Ты з прыродаю ўвек згоднае,Ты заглядваеш у душу маю.Каласы твае золатам ззяюць,Чуцен шолах у ветраны час,І па ветры яны так зайграюць,Што нябачна ніводнага з нас.Ты ўзімку бясконца збялелае,І края твае мне не відаць,Над табою, як плямачка шэрая,Птушкі ў вырай усе разам ляцяць.2006

Маці

Кахаю цябе, мая маці радная.І з ранку, і ўдзень ты са мной,У сэрцы ты ёсць, і навек, дарагая,Я помню заўжды, што я твой!Кахаю цябе, мая маці радная,Ты ў думках заўсёды маіх.Ляцяць усе думкі ад краю да краю,Пра маці – найлепшая з іх.Радную маю я ўвек не забуду,І ласку, і шчырасць яе,І смех яе, радасць увек помніць буду,І шчасце, адданае мне.2006

Чудный лик

Мне не забыть тот чудный ликСпасителя Христа.Казалось, хоть взглянул на миг,Отверзлись небеса.Спаситель в душу мне глядитИ тихо, неспеша,Моей душе Он говоритО тяжести греха.Как этот грешный мир Он спас,Как много пострадал,И как спасение для насОн в этот мир послал.Мне не забыть тот чудный ликСпасителя Христа,И хоть взглянул я лишь на миг,Увидел небеса.2006

Вдали от Родины

Вдали от Родины моейВесну я вспоминаю:И как журчал, бежал ручей,Как снег весенний таял.Вдали от Родины моейЯ лето вспоминаю:Как напевал мне соловей,И жаворонок в мае.Вдали от Родины моейЯ вспоминаю осень.О, сколько ливней и дождейОна всегда приносит!Вдали от Родины моейЯ зиму вспоминаю:Когда пурга, когда метельДорожку заметает.И как бы ни был мрачен час:Пусть снег идёт, и пусть метель,Не будет лучше, чем у насВдали от Родины моей!2006

Раніца

Цудоўная раніца ўжо надышла,Паднялася сонца на ўсходзе,Як хораша жыць і сябе адчувацьСвабодным, як птушка ў палёце!І чыстым паветрам заўсёды дышаць,І марыць аб чым-небудзь лепшым…І хочацца жыць і сябе адчувацьУ раніцы гэтай навечна.Як сладка запеў салавей ля мяне,Пачаў ён усіх птушак будзіць.Яго спеў – сапраўдная ода вясне,Якая за ўсіх гаварыць.Вось іншыя птушкі спяваць пачалі,І стаў хор птушылы вялікі.Шмат песень і гукаў яны завялі —Не хопіць ніякай разлікі!Цудоўная раніца ціха прайшла,Паднялася сонца над намі,Як хораша жыць і сябе адчувацьСвабодным, як грыф над гарамі!2006

Крест Христов

О, Господи! Настолько Ты Велик!Настолько велики Твои Страданья!В тот страшный час и тот ужасный мигНёс на Кресте Ты тяжкое призванье!Святое древо увидав во тьме,Все грешники, прозрев, стремятся в Вечность.И ангелы поют хвалу Тебе,Невольно позабыв свою беспечность.О, Господи! Настолько Ты Красив!Настолько Ты Величествен и Кроток,Что грешных нас всем сердцем возлюбив,Терпел насмешки и удары плёток.О, Господи! Премудрости ТвоейНет равных в небесах и на земле.И Ты сияешь ярче всех огней,И в мире нет подобного Тебе!2006

За жизнь!

В минуту горестного гнётаТы к одному всегда стремись,Когда вокруг теснят заботы,Одно всегда тверди: «За жизнь!»,Ведь человек для счастья создан,Как птица для полёта ввысь.Живи, весь мир ещё не познан!Живи и к радости стремись!2006

Трагедия народа

(баллада)

1

Видишь в поле ручей?Он журчит круглый год.Это – слёзы людей,Это плачет народ.Эти слёзы народаО своих сыновьях.Хоть прошли уже годы,Смерть их в наших сердцах.Каждый третий погиб,Защищая всех нас.Будет память о нихВ наш сегодняшний час.Будем помнить сердечно,Как сражались они.Будут в памяти вечноТе кровавые дни.

2

Видишь, там над рекойПоднимается дым.Он – свидетель немой,Он – свидетель один.Это дым от костров,Что сжигали людей,Это дым от костров,Что пылали везде.Так сгорали повсюдуСотни, тысячи хат.Не вернуться тем людямК нам из пепла назад.А ведь кто-то мечтал,И любил, и творил…Схоронилось всё там —В пепле братских могил.

3

Не забудет народТех ужасных времён,Не забудет он гнёт,Тени вражьих знамён,Не забудет он смертьСвоих лучших сынов,Не забудет потерьИ потерянных снов.Не забыть нам всего,Что случилось тогда.Пусть не будет тогоНа Земле никогда.Пусть никто не узнает,Что такое война.Пусть никто не страдаетНа Земле никогда!2006

Беларускі народ

(санет)

На магутных плячахТы выносіў нядолю.Шмат чаго ты адолеўУ варожых вачах.Колькі поту ты ліў,Працаваў і цярпеў,Моц вялікую меў,Усе няўдачы знасіў.Ты сягоння жывеш,І ніяк не памрэш,І працуеш ты з новаю сілай.Запаведаў ты нам,Тваім лепшым сынам,Бараніць і адстойваць Радзіму.2006

Шануйце Радзіму!

Шануйце вы сваю Радзіму,Яна прайшла цераз вайну,І ту крывавую часіну…Шануйце вы сваю страну.Шануйце подзвігаў тых памяць,І пранясіце праз гады,Каб засталося, чым загладзіцьВайны крывавыя сляды.Шануйце радасць Перамогі —Яна надзею надае,Яна вядзе ў канец дарогі —Канец бязлітаснай вайне.Шануйце той народ працоўны,Які жуду адолець змог.І не шукайце яму роўных,Бо лёсу тога – не дай Бог.Шануйце спадчыну бацькоў,Той скарб вялікі, неацэнны,Бо за яго пралілі кроў —Вялікую аддалі цэну!2006

Не падайте духом

Не падайте духом,И не соблазняйтесь,Надейтесь и верьте,Любите и кайтесь!И к Богу душоюСтремитесь всегда,Ведь Божья ЛюбовьКак живая вода.Всю душу омоетОна от грехов,И сердцу откроетсяБожья Любовь,Весь замысел чудныйО жизни людей.Покайтесь вы Богу,Покайтесь скорей!И сбросьте ярмоИз грехов и сует,Ведь стоить оноМожет тысячи бед!Забудьте на времяВсе ссоры и страсти,Молитесь вы Богу —И будет вам счастье!2006

Мама

(сонет)

Родная мама! Для меняВсегда близка ты, дорога.Со мной ты с первого же дняВсегда заботлива, мила.Твоя любовь, как чистый снег,Вдруг заискрится предо мной.Глаза, как пурпурный рассвет,Вдруг озарятся тишиной.И вспомним всё, что раньше было,Как для меня ты подарилаВесь свет и радость этих дней.О, ты, родная моя кровь,Дала ты мне свою любовь —Заботу о душе моей.2006

Беларусь – мая Радзіма

(санет)

Беларусь, мая Радзіма,Ты заўсёды для мяне —Маці родная для сына,Век жыві і век квітней.Не забуду я ніколі,Як расказвала ты казку,Майму сэрцу, маёй воліЗ цеплынёй дарыла ласку.Век я буду чуць табеЎ кожным лісціку на ветры,І ў асенняй той журбе.Век я буду вельмі рад,Тваім шчасцем абагрэтыЎ зімовы снегапад.2006

Осень

(сонет)

Листьями жёлтымиОсень летит,Тучи свинцовыеВ небе кружит…Каплями мелкимиОсень рыдает,Мыслями редкимиГрусть навевает.Ветер бросаетЛистья под ноги —Лес раздевает.Дерево плачет,Стоит у дороги,Плачет-рыдает!..2006

My friend

I have a friend,His name is Mike,He understands meAnd I it like.2006

Беларуская мова

Праз гады, праз вякіТы прайшла, мая мова,Не крануты нікімНашы родныя словы.І сусветныя войны,І фашысцкія куліНашу родную мовуАніяк не кранулі.Яна льецца ў вякахТою чыстай крыніцай,І ў блакіце нябёсЯна ззяе зарніцай.Голас продкаў нясеНам і нашым патомкам,І ў самотнай красеАдчуваецца звонка.Жалем восені чутнаНаша родная мова,Нейкім спевам пакутнымАдгукаюцца словы.Безліч гукаў тваіхМне ў сэрца запала…Я душою прыціх,Быццам слоў не хапала.І хачу я, каб выЎсе разам адчуліГукі слоў тых жывыхНашай мовы-матулі!2006

Беражыце спадчыну

Беражыце спадчыну бацькоў,Бо для нас яе няма цаны,За яе пралілі кроў сыныБез усякіх там дарэмных слоў.Беражыце спадчыну, бо ўразЗнікнуць яна можа, і тадыНе пазбегнуць нам такой бяды —Строгі прыгавор выносіць час.Беражыце спадчыну для ўсіх,Бо яна – адзінае, што ёсць.Праз яе мы бачым прыгажосць,Роднай мовы казачны разліў.Беражыце спадчыны сляды,Бо яны нам ісціну нясуць,Увесь народ і нацыю вядуць.Беражыце спадчыну заўжды!2006

Патрыятызм

Хто патрыёт сваёй Радзімы,Хто сэрцам чуе яе плынь,Той Беларусь сваю не кіне,Хоць застанецца ён адзін.І праз гады сваёй няволіПаўстала з пеплу старана,І хай не прыйдзецца ніколіЧуць слова страшнае «вайна».Няхай патомкам будзе воля,Хай Беларусь увек жыве,І хай не прыйдзецца ніколіСынам быць нашым у журбе.І хай не прыйдзецца ніколіНам на кагосьці працаваць,І каб заўсёды з лепшай доляйСваю Радзіму ўсхваляць.І як бы там не павялося,Заўсёды памятаць аб ёй,І мець на ўвазе – мы не госці,І быць з Радзімаю сваёй!2006

Сяброўства

Той сябар лепшы, хто не хлусіць,Хто мае чэсць быць сябрам вашым,А хто падманвае ці, мусіць,Пярэчыць вам, той сябар страшны.Але сяброўства для мяне —Ёсць паважанне між людзей.Сягоння гэта толькі ў сне,Але не так было раней —Сябры старыя неразлучны,Стаяць адзін за аднаго,Дэвіз у іх адзіны гучны —Надзея, вера і любоў.І хоць сяброў такіх нямнога,У бядзе амаль не знойдзеш іх,Заўсёды думай пра старога,Бо новага не знойдзеш ты.2006

Надзея, вера і любоў

Пачуцці розныя ў людзей,Аднак ніколі не знікаюцьНадзея, вера і любоў —Яны натуры акрыляюць.Надзея мары ўсе гартуе,Вядзе да лепшага настрою,І думкі людзям прапануе,Каб не здаваліся без бою.І каб заўжды была надзея,У душы была б заўжды вясна,Яна б агнём гарэла ў цемры,Народы б за сабой вяла.А вера, што бы ні было,Ніколі сэрца не кідае,І не пакіне аднаго,Заўсёды памяць астаўляе.Яна таксама, як надзеяНароды за сабой вядзе,І пешчыць цеплынёю сэрцы,Каб чулі пра яе ўсе!Любоў растаплівае сэрцы,Усяляе ў думкі хараство,Няма ў свеце гэтым месца,Дзе б не сустрэлася любоў.Любоў да родных свет трымае,І шмат чаго любоў дае:Яна ўсе душы суцяшаеЎ крыўдзе лютай, у журбе.І шмат пачуццяў розных ёсць,Аднак галоўныя адны —Надзея, вера і любоў,Пачуцці – крыллі для душы!2007

Навальніца

Застала ў полі навальніца.Дык што рабіць? Куды бяжаць?Адразу трэба клапаціцца,Калі ў поле йдзеш гуляць.Як тут маланка заблішчыць,Як хмара градам сыпане…Куды ж ты хочаш уцячы?Бяжаць далёка ў полі мне.Але падняўся вецярок,І хмары хутка разагнаў.Я доўга памятаў, як разАд навальніцы ўцякаў.2007

Адно натхненне

Адно натхненне мне – Радзіма.Я з ёю ў сэрцы праз гадыІду да матчынай хаціны,Дзе правадзіў свае часы.І бачыў я, як сонца ўранніСвяціла промнямі ў акно,Як урачыста на світанніМне грэла душу ўсю яно.І бачыў я, як лес улеткуСваёй ліствою красаваў,І як зімою ўсе палеткіСнег завірухай апранаў.І бачыў я, як птушкі, рыбы,І ўсё, што жыва на Зямлі,Дзе нарадзіліся і жылі,Другога месца не знайшлі.Вось так і людзі: нарадзяцца,І дзе маленства правядуць,Да тога месца маюць ласку,З ім у сэрцы праз жыццё ідуць.2007

Апошні снег

Яшчэ ляжыць апошні снег,Але чуваць ужо вясну,І сонца грэе белы свет,І праганяе прэч зіму.На дрэвах почкі набухаюць,І птушкі радасна пяюць,Вясну ўсе людзі сустракаюць,І з ёю радасней жывуць.Вясна прыроду апранае,І ручаём сваім звініць,А лес і поле, – усё губляеЗімы збялелыя снягі.Яшчэ ляжыць апошні снег,А сонца грэе ўжо зямлю,Вясна прыходзіць – чуйце ўсе,Вясна, прыходзь, цябе люблю!2007

Блакітнае неба

Прыгожае неба ўлетку!Празрыстае, сіняе, чыстае!Пад ім заквітнеюць палеткіРадочкамі кветак агністымі.На небе аблокі прыгожыяПлывуць, нібы хвалі, удалеч.І думкі ідуць спадарожныя,Каб неба такім захавалась.Каб нашы сыны, нашы ўнукіПабачылі неба блакітным,Каб вой самалётаў не чулі,А неба каб бачылі чыстым.Каб нашы патомкі не чуліТой гул кананады і жах,І стрэльбы, варожыя кулі,І страшных пажараў размах.А толькі каб чулі патомкіСпяванне драздоў, салаў’ёў,Каб бачылі неба бясконцым,А ў ім – нашых родных буслоў.2007

Заклік

Даўно лі тыя лозунгі прынялі:«Ад цемры ды ад гора да шчасця і святла»?Забылі іх, ці мо не ўспаміналі?Аднак амаль нідзе няма святла.Даўно лі мы крывёй сваёй кляліся,Што Бацькаўшчыну мы не прададзім,Не так даўно ад Маці адракліся —А Маці – ад Радзімы, ад зямлі!Даўно лі мы часіны ўспаміналі,Як лютая вайна касіла нас,І лілі слёзы, і не абміналіГерояў тых, што баранілі нас?Але цяпер змяніліся настроі,І хутка мы не будзем успамінацьУсіх, хто ваяваў, усіх герояў,Якіх мы ўжо не будзем адчуваць…Адумайцеся, людзі, як жа гэтак,Ці мы не любім нашу старану,Ці мы не хочам бачыць нашых дзетакУ мірную часіну, нге ў вайну?Чаму ж забылі мы падзеі тыя,Што прад вачамі многія гадыСтаялі, быццам вобразы жывыя,А засталіся, нават, толькі сны.Адумайцеся, людзі, як жа гэтак,Ці мы не грамадзяне, не сыны,Чаму ж мы забываем той палетак,Той рэчцы шум і ціхі гул лясны?Чаму ж мы забываем тыя бітвы,Якія тут праходзілі за нас,Чаму не марым і не клапацімся,Каб гэта ўсё не паўтарыць праз час?Адумайцеся вы, пакуль не позна,Пакуль яшчэ ў вас хапае сіл,Падумайце аб гэтым вы сур’ёзна,І зберажыце для дзяцей сваіх.2007

Сонца

(трыялет)

Прыгожа свеціць сонца,Растаў апошні снег,А радасці бясконца…Прыгожа свеціць сонца.Заглядвае ў аконца,І песціць белы свет,\Прыгожа свеціць сонца,Растаў апошні снег.2007

Каханне

(трыялет)

Кранулі сэрцаКахання стрэлыІ хутка б’ецца,Кранулі сэрца…Каханне льецца,І чутны спевы…Кранулі сэрцаКахання стрэлоы.2007

Родимый край

(сонет)

За что люблю родимый край?За то, что песнями богат,За то, что греет светлый май,На сердце раны не болят.За то люблю я Беларусь,Что я душою здесь родился.И этим очень я горжусь,Мне край родимый полюбился…И я желал бы, чтобы ты,О, Беларусь, о, край мой милый,Уж не видала бы войны…И чтобы в парках всех твоихЦвели, как никогда, красивоЦветы кудесницы-весны!2007

Настаўнікі

Дарагія настаўнікі нашы!Колькі ведаў вы нам аддалі,Колькі сілаў і мудрасці вашайМы ў школе ад вас прынялі.І цяпер нас у коледжы вучаць,І цяпер нам навукі даюць,Нас цяпер да грамадства далучаць,Вельмі-вельмі я коледж люблю!А якія ўмовы для ўсіхТут стварылі настаўнікі нашы!Тут і танцы, і песні адны,І для творчасці глеба тут наша!Тут раскроюцца таленты ў нас,І ўрокі, як сон, праплывуць,У цікавасці пройдзе тут час,Колькі ведаў яшчэ нам дадуць!2007

Я и вредные привычки

Каждый знает о том,Что куренье вредно,Каждый знает всё то,Что приносит оно.Так зачем же курить?И здоровью вредить?Не понять мне того —Разве нужно оно?Алкоголь, никотин,Кокаин, героин…Для чего, для чего,Объясните, всё то?Чтобы мучить впустуюВечно душу свою…Вы одумайтесь, люди,К вам взываю-пою.2007

Клятва первокурсника

Клянусь старательно учиться,На благо колледжа трудиться!Я нашим колледжем горжусь,Его любить вовек клянусь!Клянусь любить я всё сильней,И уважать учителей!Я от зачётов не загнусь,Экзамен сдать любой клянусь!Клянусь, что долго не забуду,Что колледж свой я помнить буду,Уже я лучше потружусьНа благо колледжа – клянусь!На первом курсе я влюблюсь,На третьем курсе я женюсь,А на четвёртом – разведусь,Но колледжу сейчас – клянусь!2007

Человек

Мне горько видеть, как бездушноТолпа речёт слова пустые,Как гибнет честь, как простодушноПроходят годы золотые…Чрез эти годы, как и прежде,Увижу старую картину,Оставлю сердце я в надежде,Хоть и уже наполовину…Кому-то хочется поплакатьНа свою серую судьбу…Кому-то горечи, утратыРазбег души не отдают…Кому-то хочется увидетьЭдема райские черты,А кто-то жаждет ненавидетьСвои ничтожные мечты…Кому-то хочется уйти,Покинуть грешный этот мир,А кто-то хочет обрестиСпасение и вечный пир.Но те, кто душу угнетают,Им не найти покой себе,Они при жизни уж страдают,Проклятья шлют своей судьбе.О, человек, как можешь тыТак поступать, твоя душаНе для того, чтобы грешить,Но Бога Правду познавать!2007

Об учёбе

Наш учитель – наш кумир,Мы – поклонники его,Все мы любим этот мир,Мир для нас, бухгалтеров.Все мы любим бухучёт,И финансы и кредит,Нам налоги – нипочём…Быстро времечко летит.На уроках мы не спим,Мы работаем активно,В бухгалтерию хотимПоскорей попасть мы сильно.Экономику мы любим,Ольги Павловны урокНикогда мы не забудем,Хоть и будем далеко…Нам учёба здесь привычна,Всё мы знаем, всё умеем,Учимся мы на «отлично» —Пред учёбой не робеем.Дебет с кредитом мы сводим,Изучаем бухучёт,Время весело проводим,И хандра нам нипочём.2007

О профессии

После учёбы нас – в колхоз,Где в бухгалтерии холоднойМорозить будем мы свой нос,Сидеть, и с песнею народнойВ душе мы будем отмечатьВосьмое марта, День Победы,И Новый Год будем встречать,Как поступали наши деды.Нас экономии научат,Как государство уважать,От ревизора мы получимСтрожайший выговор опять.А как налоговая грянет,Как совершится пересчёт,То песню «Милый мой бухгалтер»Тихонько кто-то запоёт.2007

Некая крыўда

(байка)

Ужо такое створана жыццё,Што ўсё навокал пакідае след,Ён не трапляе проста ў небыццё,Ён застаецца ў душы навек.Аднойчы Нехта некага пакрыўдзіў,І той, зажаўшы крыўду ў душы,Чакаў, шукаў з гісторыі той выйсце,Але, недачакаўшыся, рашыў.Рашыў ён цяжка Некаму адпомсціць,І вось, зажаўшы крыўду ў руках,Ён падышоў, і крыўдаю са злосціУдарыў з усёй сілай наразмах.Вось так, падумаў Нехта: след пакінуў,А ён перад табою ўжо стаіць,Дык ты падумай перад нечым сільна,Аб тым, што захацелася зрабіць.2007

Посвящается

Наумчик Людмиле Трофимовне

С Днём рождения поздравлю,Хоть и нечего дарить…Пожелания оставлю:Счастья, радости, любви!..Хоть года летят, как тройка,За окном – зима, весна,Так примите же хоть сколькоПоздравлений Вы сполна!Пусть не будет огорченьяВ этот праздничный денёк,Пусть струится песнопенье,В сердце светит огонёк.Пусть надежда, и любовь,И доверие, и дружбаПосещают вновь и вновь,Пусть они не будут чужды.Дорогой наш педагог,Вы поистине всесильна,Пусть Вам в помощь будет Бог,А душа полна, обильна!2007

«Трыбуна працы»

О! Ожидаем всей семьёйМы выхода «Трыбуны працы»,И чудной жизненной зарёйОна нам может показаться.И о селе, и за селом —«Трыбуна працы» всё расскажет,Её доставят в каждый дом,В почтовый ящик всякий ляжет.И о любви, и о погоде«Трыбуна працы» написала,О новостях различных, модеОна району рассказала.И можно ли себе представить,Что в мире нет «Трыбуны працы»,Кому все мысли предоставить,Чему душевно улыбаться?«Мне не забыть того пути,Когда я шёл и всей душойБыл рад в редакцию идти!» —Так скажет журналист любой.2007

Навек я твой

(паэма)

1

Навек я твой – і гэтым ганаруся,Навек я твой – і хвалямі жыццяЯ, беларус, нібыта захлібнуўся,Адчуўшы голас славы пачуцця.Я ганарусь, што тут я нарадзіўся,Я ганарусь, што моцна так люблю…Я ганарусь, як кожны ганарыцца,Адчуўшы дух і старану сваю.І я люблю цябе, мая Радзіма,Люблю палёў, лясоў той ціхі шэпт,Мяне ты, быццам маці, нарадзіла,І даражэй ты мне за цэлы свет!І я люблю цябе, мая старонка,Люблю за сіні верасовы дол,Люблю за спевы птушанятаў звонкіх,За твой жыццёвы, радасны прастор!Люблю цябе я за тваю красу,За гоман лесу і жытнёвы пах,І светлы нарыс за сабой нясу,Хай свет адчуе нашых крылаў мах!І праз тваю гісторыю я чую,Што палюбіў цябе я незнарок.Люблю цябе я. як сваю матулю,І з той любві я атрымаў урок…І навучыўся я любіць цябеАд прашчураў сівых – сваіх бацькоў,Якія і ў шчасці, і ў журбе,Адстойвалі цябе і лілі кроў.

2

А чаму ўсё ж завуць цябе «Белая Русь»,І чаму пад бялявымі крыламі?І чаму я табой, як нікім, ганарусь?А таму, што ты родная, мілая.А таму, што бялявы твае валасы,І таму, што сарочкі бялявы,І таму, што ўзімку бялеюць снягі,А ўлетку на ўзрэччы – туманы.Я ўсім раскажу пра сваю старану,Я ўсім раскажу пра Радзіму,Каб праславіць цябе, каб узвысіць адну,Каб адчулі цябе хоць гадзіну.Ты жыві, ты квітней, дарагая мая,Ты ў жыцці, быццам сонейка, свеціш,І скажу я ўсім: «Ты – радная зямля,А мы ўсе твае малыя дзеці!»Мы кахаем цябе, і мы любім цябе,Ты адна нам даруеш жыццё.І не згінула ты ні ў агні, ні ў журбе,Ты прайшла, пераможца, праз усё.Пакланюся цябе ў самы дол галавой,Пакланюся цябе нездарма,За цябе нашы продкі плацілі крывёй,За цябе, о святая зямля!Хай нікто і нішто не пакрыўдзіць цябе,Хай да самага веку шануюць,Хай крыніцай святла і агню ў цемнацеТвае месцы ўсю вечнасць красуюць!

3

Гісторыю вядзеш, мая Радзіма,Ад Полацкага княства, ад зямлі,Якая мела Рагвалода-сына,Якую ён любіў і бараніў.Была дачка ў Рагвалода-князя,І клікалі яе Рагнедай усе,І чутка па-за межы расплыласяАб прыгажуні – князевай дачцэ.З-за межаў прыязжалі ў княства сваты,Хацелі ад Рагнеды шлюб узяць,Але Рагнеда, быццам звер закляты,Адмовілася нават іх прыняць.Але затым за кіеўскага князяРагнеда замуж выйшла, і тадыУладзіміру казала, што не хочаРазуць рабыніча – наклікала бяды!Уладзімір, князь з-пад Ноўгарада слаўны,Пайшоў вайной на Полацкая княства,Заваяваў ён Полацк і бяспраўнаРагнеду прымушаў да шлюбу клясца.Затым, забіўшы кіеўскага князя,Уладзімір заняў кіеўскі прастол,А потым, як прыняў ён праваслаўе,З Рагнедаю ён разлучыўся зноў.Пабудаваў ён горад для Рагнеды,Які назваў у гонар свайго сына,І з тых часоў жыла ў ім Рагнеда,Якая Ізяслава нарадзіла.

4

Той Ізяслаў сапраўдным сынам быў,Любіў ён вельмі сваю маць – Рагнеду,Народ ён шанаваў, Радзіму ён любіў,Душою чыстай славіўся ў паў-свету.Калі аднойчы Уладзімір-князьХацеў Рагнеду ў гневе забіваць,То Ізяслаў, узяўшы меч, ураз,Стаў паміж імі, стаў усім казаць:«За што не любіш ты маю матулю,За што забіў ты дзеда-Рагвалода,За што матуля зараз пакутуе,За што трымаеш у душы трывогу?Ты не адзін, запомні гэта, князь» —Сказаўшы так, сын Ізяслаў маўчаў,І загадаў Уладзімір адаслацьРагнеду з сынам, горад збудаваў.Вось так народ, як вуснамі хлапчук,Перадаваў гісторыю нашчадкам,Аб тым, як кроўю бараніў свій луг,Аб тым, як глебу бараніў ён матку.Аб тым, як кроў на сэрцы запяклася,Калі стаялі ворагі ў нас,І як Радзіма дужа ўзнялася,Калі яшчэ пайшоў наперад час.Наступны слаўны князь быў Усяслаў,Аб ім хадзіла шмат легенд, паданняў,Казалі: быццам месяц наступаў,А князь быў ваўкалак – нячыста зданне.

5

Князь у ваўка ператвараўся ўноч,І бегаць мог амаль па ўсёй Радзіме,Сваім вайскам стараўся ён падмоч,Выведваў тайны ворагаў адзіны.Ён быў вялікі ваявода, слаўны,Усе ворагі баяліся яго,Ён Полацкам валодаў паўнапраўна,На мэце ў яго было адно:Хацеў ён дужа край свій узвядічыць,Хацеў, каб не кранаў ніхто Радзіму,Хацеў ён плошчу княства павялічыць,Было каб што сынам сваім пакінуць.Аднойчы адбылася жорстка бітваПаміж вайскамі кіеўскіх князёўІ войскам Усяслава на Нямізе,Там горы састаўляліся з галоў.Але над Усяславам перамогуНе атрымалі ворагі ў той час,Ісці прыйшлося ім на перамову,І там ужо, на беразе ДняпраЯны ўзялі кенязя УсяславаІ пасадзілі ў Кіеў у турму,Яго ж вялікая народная павага…Народ жа ласку аказаў яму.І вызвалілі князя Усяслава,І абвясцілі князем кіеўскім яго,Ён перамог сваёю чыста славай,Павагу меў народа ён свайго.

6

А каб пачуць любоў усяго народа,Дык трэба не мячом сячы ўдала,А трэба чалавека і прыродуЛюбіць і паважаць – таго нямала.Такім жа быў і Вітаўт – слаўны воін,Ён княжыў не над Полацкам і Менскам,А меў уладу раз у дзесяць болей —Ад мора Чорнага да самага Смаленска.Вялікая была яго дзяржава,Ад мора і да мора яе межы,І буйную дзяржава мела славу,І войска моцнае сябе сцярэгчы.Але не войскам паважаны ВітаўтЗдабыў сябе павагу ў народзе,А тым, што меў любоў ён да Радзімы,Што шчасце бачыў у адной прыродзе.І тым яшчэ, што моцных шанаваў,Што баязлівых люта ненавідзеў,Што хабар ён казніў і выразаў,І верыў, што дабро хутчэй узыдзе!І гэта прыклад для ўсіх князёў,І тых, хто хоча росквіту дзяржавы:Не трэба дзеля гэтага ліць кроў,І чорную сябе знаходзіць славу!А трэба ўзяцца ўсім за галаву,Падумаць аб усім гэтым сур’ёзна,Каб голас продкаў чулі наявуІ думалі над ім, пакукль не позна!

7

Але не толькі моцнымі князяміРадзіма вельмі ганарыцца сёння,Але і мудрацамі, песнярамі,Што славяць прыгажосць прыроды ўлоння.Таксама ганарыцца яна тымі,Хто нёс асвету, мудрасць у народ —Кірыла Тураўскі, святая Ефрасіння,І ўвесь вялікі наш мастацкі род.Але асобы гонар састаўляеФранцыск Скарына, наш першадрукар,Асветай ён Радзіму праслаўляе,Ён роднай мовы слаўны уладар.Перакладаў Святое ён Пісанне,Каб мудрасць веку пранясці да нас,І ў гэтым выражаецца пазнанне,На гэта траціў ён вялікі час.Пазнаў ён сэнс жыцця неверагодныЎ тым, што трэба людзям памагаць,І дабрынёй кранаў ён дух народны,Каб родны кут любоўю ўшанаваць!У спадчыну дзве кнігі ён пакінуў,Да Бібліі прамовы, пасляслоўі…У іх жыццёвую навуку ўкінуўБез пафасу таго і мнагаслоўяў.Не дарам кажуць: тое, што кідаешТы за сабою з нейкім пачуццём,Перад сабою хутка падымаеш —То не трапляе проста ў небыццё.