Şəhrizad

скачать книгу бесплатно


F?rrux p?nc?r?y? t?r?f baxib:

– Yox ?ssi, uzaga getm?k lazim deyil.

– Vallah, m?n andira bilm?dim.

F?rrux daha s?z? uzatmagin yersiz oldugunu g?r?b dedi:

– Qiziniz Aynani ist?yir?m…

G?lg?zin el? bil indi dili a?ildi. Bayaqdan b?ri o susqunlugunu

qoruyub saxlasa da, indi daha F?rruxdan utanmadi da:

– Biy, ay yoldas S?hb?tov, b?y?k qiz dura-dura Aynani s?n?

ver? bilm?rik. Bir d? ki, Ayna s?nd?n ?ox usaqdir. Alinmaz bu is…

?hm?d?li ?evrilib arvadina baxdi. Arvadi basi il? ?hm?d?liy? yox dedi. Y?ni fikrim q?tidir.

– H?, alinmaz, ay direktor. B?y?k qizi verm?mis, onu kim?

ver? bil?rik ki…

F?rrux ?hm?d?linin b?y?k qizini g?rm?sd?. Bayaq Aynanin onu sill?l?yib ?lind?n ?ixmasi qiza olan ehtirasini artirmisdi. Artiq o n?yin bahasina olursa-olsun, m?hz Aynani ?l? ke?irm?k ist?yirdi. H?l?lik is? ortani s?ngitm?k ???n dedi:

– M?n g?zl?y?r?m. Siz d? b?y?k qizi bir az tez bas-g?z edin ki…

G?lg?z:

– Allah qism?tini versin. Xeyirlisi. Amma ona h?l? ?ox var… – dedi v? qapiya t?r?f getdi.

?hm?d?li d? sagollasib qapidan ?ixdi.

H?min g?n alt evd?kil?rd?n daha bir s?s ?ixmadi. F?rrux ac-susuz

yatsa da, s?k?r el?di ki, Ayna bas ver?nl?ri valideynl?rin? danismayib. G?zl?rini yumub yatmaga ?alisdi. X?yalinin bir ucunda g?nc, d?li ceyrani xatirladan Ayna, o biri ucunda da yasidi, d?nyalar g?z?li S?hrizad. X?yal?n gah Aynanin, gah da S?hrizadin yaninda olurdu. Bird?n at belind? S?hrizada t?r?f g?l?n Talibi g?rd?. Tez g?zl?rini a?di. Yuxusu ?rs? ??kilmisdi… Masa ?st?n? kagiz-q?l?m qoyub oturdu. Moskvaya, M?rk?zi Komit?y? v? F?vq?lad? komissiyaya Talibin bu g?n? kimi azadliqda qalmasi bar?d? donos yazacaqdi…

***

Bu yaz erk?n quzularin sayi ?ox idi. Talib Ismayili da g?t?r?b mal bazarina satmaga quzu aparirdi. Erk?n quzulari satib sis?k alacaqdilar. H?mb?t d? bu g?n qoyunlari t?vl?d?n ?ixarmayib onlarla g?lmisdi. Quzulari qabaqlarina qatib ?z? bazara dogru getdil?r…

Sibir Q?z?nf?r T?rt?rin sahili il? qardasi, s?dr S?leymanla

pambiq sah?l?rin? baxa-baxa g?lirdil?r. Bird?n ?n t?r?fd?n b?rk sappilti g?ldi. Atlarini yeyinl?dib ?z? K?r? t?r?f ?apdilar. Axan ?ayin ortasinda bir qadinin suya batib-?ixdigini g?rd?l?r.

S?leyman Sibir Q?z?nf?rd?n cavan oldugundan atini durdurub gimnastyorkasini ?ixartdi. C?ld atdan enib T?rt?r? bas vurdu. Sibir Q?z?nf?r d? sah?d?ki k?ndlil?r? s?sl?nib k?m?y? ?agirdi. S?leyman ?z?-?z? ?z?n? batan qadina ?atdirib bir ?li il? qadinin qollari altindan yapisdi, o biri ?li il? is? ?zm?y? ?alisdi.

K?nd cavanlarindan bir ne??si ?z?n? ?aya atib, S?leymanin

k?m?yin? yetisdi. Sibir Q?z?nf?r artiq sahil? yaxinlasan S?leymandan v? suda olan k?nd cavanlarindan suda batanin kim oldugunu x?b?r aldi.

– Ismayilin anasi N?sib? arvaddi, – S?leyman boguq s?sl? qisqirdi.

Sibir Q?z?nf?r:

– Yaziq arvad, ?ri ?l?nd?n nec? havalanibsa…

Sibir Q?z?nf?r N?sib?ni ev? aparmalarina g?st?ris verdi.

Talibgil h?l? qayitmamisdilar… N?sib?ni daxmasinda yataga uzatmisdilar. S?hrizad, N?bar, Xosq?d?m onun yaninda idil?r. S?hrizad bu zavalli qadinin halina aciyir, bug?nk? hadis?nin h?l? bazarda olan Ismayila ev? qayitdiqda nec? t?sir ed?c?yini d?s?n?rd?.

Tamamil? ?ld?n d?s?n N?sib? is? ayaga qalxa bilm?s? d?, buna c?ld edirdi. S?hrizad v? N?bar onu g?cl? qaldirdilar. Handan-hana N?sib? sakitl?sib g?zl?rini yumdu.

Xosq?d?m N?sib? arvadin yaninda qaldi. S?hrizad da arabir N?sib? arvada bas ??kirdi. Axsama yaxin Talib, Ismayil v? H?mb?t bazardan geri d?nd?l?r. Aldiqlari sis?kl?r saglam g?r?n?rd?. Yaxsi da qiym?t? almisdilar. Yol boyu xeyli deyib-g?lm?sd?l?r…

Ismayili g?lm?y? m?cbur ed?n o idi ki, qoyun satanlara yaxinlasdiqda Talib uzaqdan hansi qoyunun sis?k, hansinin erk?k oldugunu deyirdi. H?mb?t is? agizlarini a?ib disl?rin?, dig?r yerl?rin? baxmamis bunu dey? bilmirdi. Ismayil da H?mb?t? ?z?n? tutub, – ay?, ay H?mb?t, s?n g?z?n? a?andan qoyunlarin i?ind? b?y?m?s?n, ?obanliq etmis?n, amma h?l? d? hansi quzunun erk?k, hansinin da sis?k oldugunu bilmirs?n. Amma b?y oglu Talib b?y bunu uzaqdan baxmaqla edir. Indi s?n m?n? de g?r?m, s?n ?obansan, yoxsa ?obanligin da ?ld?qayirmadir?…

H?r ??? Ismayilin bu s?zl?rin? xeyli g?lm?sd?, H?mb?t d? ?z?n? sindirmayib, – Talib qagam h?r seyi, adamlari da uzaqdan taniyir, – demisdi.

Bel? g?r?n?rd? ki, h?r ???n?n kefi k?kd?r. Amma h?y?t? daxil olduqda S?hrizad v? N?barin Ismayilgilin qapisi agzinda, ?li qoynunda dayandiqlarini g?rd?l?r.

Daxmalarini h?r d?f? t?rk ed?nd? x?st? anasina n? is? ola bil?c?yind?n daim narahat olan Ismayilin ?r?yi s?r?tl? d?y?n?rd?. Ir?li qa?ib, – anama bir sey olub? – dey? S?hrizad v? N?bardan x?b?r aldi.

S?hrizad Ismayilin ?ox h?y?canlandigini g?r?b, – Ismayil, narahat olma, anan sag-salamatdir, ke? i??ri ?z?n g?r?c?ks?n, – dedi.

Ismayil i??ri ke?di. Anasi g?zl?rini yumub yataqda dinm?z-s?yl?m?z uzanmisdi. Xosq?d?m onun yaninda dizl?rini qucaqlayib x?yala dalmisdi.

Ismayil dizl?rini yer? atib, – Ana, ay ana, – dey? s?sl?ndi.

Xosq?d?m:

– Isin yoxdur, qoy yatsin, – dedi.

– Bu n? vaxtin yatmagidir? O he? yatirdi ki, n? oldu bird?n-bir?…

– Ismayil, sakit ol, qoy s?n? bir ?ay g?tirim, i? rahatlan. Anan yorulub

yatir.

?ay g?tirdikd?n sonra Ismayila dedi:

– Daha onu t?k qoymaq olmaz. Sibir Q?z?nf?r g?rm?s?ydi indi onu

itirmisdik. S?h?r yem?yini verib ke?dim ki, bir az g?z?m?n acisini alim. Yenic? g?z?m? yuxu getmisdi ki, g?rd?m yaman s?s-k?y g?lir h?y?td?n. Qa?dim h?y?t?. G?rd?m ?yin-bas, sa?lari – hamisi su i?ind? onu g?tiribl?r. S?n dem?, m?n ?z daxmamiza ke??n kimi qa?ib T?rt?r? t?r?f, ?z?n? atib ?aya. Allah el?m?mis, Sibir Q?z?nf?rl? S?leyman ora gec g?ls?ydil?r, n? olacaqdi… Allah bilir…

Xosq?d?min dedikl?ri Ismayili sarsitdi:

– Daha onu t?k qoymaram. Xosq?d?m, s?n d? ?ox ?ziyy?t ??kirs?n.

Get dinc?l. Daha anamin yanindan he? yana getm?y?c?m.

Xosq?d?m getm?y? t?l?smirdi:

– N? ?ziyy?ti var. M?nim ???n xosdur. ?l?n?c?n ona xidm?t

ed?c?m.

– Bu, m?mk?n deyil. ?z?n? bu q?d?r z?lm el?m?. Get. M?n

burdayam…

Xosq?d?m israr etm?sinin yersiz oldugunu g?r?b ayaga qalxdi. Bu vaxt N?sib? arvadin ?li onun qolundan yapisdi. Xosq?d?m diksinib, – burax, ay N?sib? xala, s?k?r, ayildin, – des? d? N?sib? onun qolunu buraxmadi.

Xosq?d?m var g?c? il? dartinib ?irpindi… Ancaq N?sib? onun qolunu buraxmirdi ki, buraxmirdi. Ismayil m?cbur qalib, – Xosq?d?m, qolun agriyacaq, otur, g?r?k n? olur. S?k?r, anam ayildi, – dedi.

Anasi g?zl?rini a?misdi. Xosq?d?min bil?yind?n d?mir kimi yapisan qadin bu bil?yi buraxmirdi. Ismayil anasini qucaqladi: – S?n? qurban olum ay ana, niy? bel? edirdin? ?z?n? ?aya atib m?ni t?k-t?nha qoyub hara gedirdin? M?n yanindayam. Daha s?ni t?k qoymaram. Burax Xosq?d?min qolunu, qoy gedib bir az dinc?lsin o da…

Bird?n N?sib? arvad dik?ldi. Divara zill?n?n g?zl?rind?n bir c?t yas onun yanaqlarina s?z?ld?:

– Daha he? yer? ged?n deyil Xosq?d?m. O m?nim g?linimdir. Esidirs?n, o gets?, ?z?m? ?ld?r?c?m, – dedi.

Anasinin agli basina g?lmisdi. Daha o, havali N?sib? deyildi. Bu Ismayili sevindirs? d?, bir q?d?r ?nc? anasinin Xosq?d?m haqqinda dediyi s?zl?r d?nyani onun basina u?ururdu… Anasina basqa s?z des?ydi, qadinin yenid?n ?s?bil?sib havalanmasindan ehtiyat ed?n Ismayil daha dinm?di.

Bu g?n?n yorgunlugu, anasi il? bagli g?rginlik onu ?ld?n salmisdi. ?st?nd? oturdugu nazik d?s?kc?y? uzanib d?rin yuxuya getdi.

…Ismayil b?y paltarinda idi… H?r t?r?f al-?lvan b?z?dilmis, ?traf yamyasil, g?l ?i??k idi. G?linlik paltarinda olan S?hrizad duvagini ?z?n? salmisdi. O, qizi atin t?rkin? alib K?r?n sahilind?ki g?y ??m?nliy? ?apdi. Sanki bu ??m?nlik onlarin g?rd?ni, evliliyin ilk gec?sinin m?sk?ni idi… Ismayil S?hrizadin g?zl?rind?n al?m? sa?digi isiqdan sanki g?zl?ri qamasacaqdi dey?, S?hrizadin duvagini qaldirmamis g?zl?rini yumub, duvagi qaldirdi. Onlarin dodaqlari bir-birin? toxundu. Biri o birini ?p?sl?r? q?rq edirdi. Bir-birind?n doymaq bilmirdil?r. Soyundular… S?hrizad onun idi. D?lic?sin? sevdiyi S?hrizad. Daha onun g?zl?rin? baxmaqdan qorxmurdu… Ismayil g?zl?rini a?di. D?nyanin ?n xosb?xti idi. Sin?si ?st?nd? uzanmis sevgilisin? baxdi… Aman Allahim, bu ki Xosq?d?mdir. N? bas verir, m?n neyl?dim… Yuxusu il? indi bas ver?nl?rd?n n?yin ger??k, n?yins? sad?c? yuxu oldugunu anlaya bilm?y?n Ismayil yerind?n dik atildi…

Anasi yerind? yox idi. C?ld ?ynini geyinib h?y?t? qa?di. H?y?t qapisinin agzinda anasi onu g?r?b, – S?n? qurban olum, ay bala, qizi qa?irt dayingil?. Bizim toy etm?y? halimiz yoxdur. M?n N?sib?ni basa salaram, – dedi.

?lacsiz qalan Ismayil Xosq?d?min dalinca daxmaya dogru getdi…