Ошарашивающие приключения Вадима Басова на космодроме «Байконур» (1960—1963). Oszałamiające przygody Vadima Basowa na kosmodromie «Bajkonur» (1960—1963)

– А были в истории космодрома анекдотические случаи?

– Сколько угодно. Скажем, такой. На 1957 год помощник изобретателя космических ракет Королева заказал цистерну спирта – 12 тонн для промывки систем и прочее. А использовали только 7 тонн. Что делать? Ведь знали, что Госснаб СССР на очередной год выделит не больше того, что израсходовали. Помощник вызвал бульдозер, вырыли возле цистерны яму и туда слили оставшийся спирт. Засыпали песком. Но кто-то разнюхал, разгреб песок… Черпали прямо котелками. Так на полигоне, где царил сухой закон, появилась выпивка. Правда, порядок навели быстро, остатки спирта просто-напросто выжгли. А Сергей Павлович потом еще долго вздыхал: «Вот стыд-то какой, хороший продукт выливать в землю!»

http://soviet-life.narod.ru/Page.chronicles/Baykanyr.html ТАЙНЫ БАЙКОНУРА

И вот мы потихоньку стали «въезжать», однако, куда же это мы попали служить Родине.

– Czy w historii kosmodromu były anegdotyczne przypadki?

– Ile chcesz. Powiedzmy, że tak. W 1957 roku asystent wynalazcy rakiet kosmicznych Królowa zamówiła zbiornik alkoholu – 12 ton do mycia systemów i tak dalej. I używali tylko 7 ton. Co robić? Przecież wiedzieli, że państwowy bank ZSRR na kolejny rok przeznaczyłby nie więcej niż to, co wydali. Asystent wezwał buldożer, wykopał dziurę w pobliżu zbiornika i spuścił tam resztki alkoholu. Zasypali piaskiem. Ale ktoś węszył… / Align = «left» / Tak więc na składowisku, gdzie panowało suche prawo, pojawił się alkohol. To prawda, że porządek został szybko wprowadzony, resztki alkoholu po prostu spaliły się. A Siergiej Pawłowicz wzdychał przez długi czas: «to wstyd, że dobry produkt wylewa się do ziemi!»

http://soviet-life.narod.ru/Page.chronicles/Baykanyr.html tajemnice Bajkonuru

I tak powoli zaczęliśmy «wjeżdżać», jednak gdzie trafiliśmy służyć ojczyźnie.

ОКАЗЫВАЕТСЯ

«Космодром Байконур стал первым в мире полигоном, с которого был осуществлен запуск первого искусственного спутника Земли, отсюда впервые отправился осваивать космические просторы человек. С казахстанского космодрома запускался ряд пилотируемых космических кораблей серий «Восток», «Восход», «Союз», орбитальные станции серий «Салют», «Мир», система многоразового использования «Энергия» – «Буран», межпланетные космические аппараты, искусственные спутники Земли. Всего со стартовых площадок космодрома выполнено более 1200 пусков ракет космического назначения и около 2000 пусков межконтинентальных баллистических ракет. На различные орбиты выведено около полутора тысяч космических аппаратов военного, научного и народно-хозяйственного назначения, а также коммерческих спутников.

Przyświadczać

«Kosmodrom Bajkonur stał się pierwszym na świecie poligonem, z którego przeprowadzono uruchomienie pierwszego sztucznego satelity Ziemi, stąd po raz pierwszy udał się do opanowania przestrzeni kosmicznej człowieka. Z kazachskiego kosmodromu uruchomiono szereg załogowych statków kosmicznych serii «Wostok», «Sunrise», «Sojuz», stacje orbitalne serii «Salut», «Mir», System wielokrotnego użytku «Energia» – «Buran», międzyplanetarne statki kosmiczne, sztuczne satelity Ziemi. Łącznie z Platform startowych kosmodromu wykonano ponad 1200 startów rakiet kosmicznych i około 2000 startów międzykontynentalnych rakiet balistycznych. Na różnych orbitach wyprowadzono około półtora tysiąca statków kosmicznych o przeznaczeniu wojskowym, naukowym i Ludowo-gospodarczym, a także komercyjnych satelitów.

В 2008 году Россия осуществила 27 запусков ракет-носителей, при этом заняв первое место в мире по количеству пусков и превзойдя свой собственный показатель за 2007 год. 19 запусков из 27 были выполнены с космодрома Байконур. Остальные восемь были сделаны с космодрома Плесецк в Архангельской области (6 запусков), пусковой базы «Ясный» в Оренбургской области (1 запуск) и с полигона «Капустин Яр» в Астраханской области (1 запуск).

Байконур является одним из трех космодромов в мире, который наряду с космодромами Мыс Канаверал (в США) и Цзюцюань (в Китае), предназначен для запуска аппаратов с космонавтами на борту».

W 2008 r. Rosja przeprowadziła 27 startów rakiet nośnych, zajmując pierwsze miejsce na świecie pod względem liczby startów i przekraczając swój własny Wskaźnik za rok 2007. 19 startów z 27 wykonano z kosmodromu Bajkonur. Pozostałe osiem zostało wykonanych z kosmodromu Plesetsk w regionie Archangielskim (6 startów), bazy startowej «Jasnyj» w obwodzie Orenburskim (1 Start) oraz z poligonu «Kapustin Yar» w obwodzie Astrachańskim (1 Start).

Bajkonur jest jednym z trzech kosmodromów na świecie, który wraz z kosmodromami Cape Canaveral (w USA) i Jiuquan (w Chinach), ma na celu uruchomienie pojazdów z astronautami na pokładzie.

«Самой первой ракетой, которая испытывалась на полигоне, стала межконтинентальная баллистическая ракета Р-7, разработанная С. П. Королевым. К началу летных испытаний Р-7 на обширной территории полигона, по трассам полета и на полях падения головных частей был сформирован измерительный комплекс полигона. 15 мая 1957 года состоялся первый пуск ракеты Р-7. 4 октября 1957 года этой же ракетой был выведен на орбиту первый искусственный спутник Земли. 12 апреля 1961 года боевой расчёт полигона совместно с представителями предприятий промышленности подготовил и провёл запуск космического корабля „Восток“ с первым космонавтом Земли Юрием Гагариным на борту».

«Pierwszą rakietą testowaną na poligonie był międzykontynentalny pocisk balistyczny R-7, opracowany przez S. P. Korolowa. Na początku prób w locie R-7 na rozległym terenie poligonu, na trasach lotu i na polach opadania głowic powstał kompleks pomiarowy poligonu. 15 maja 1957 roku odbył się pierwszy start rakiety R-7. 4 października 1957 roku tą samą rakietą wyniesiono na orbitę pierwszego sztucznego satelitę Ziemi. 12 kwietnia 1961 roku obliczenie bojowe poligonu wraz z przedstawicielami przedsiębiorstw przemysłowych przygotował i przeprowadził uruchomienie statku kosmicznego «Wostok"z pierwszym kosmonautą Ziemi Jurij Gagarinem na pokładzie».

12 апреля 1961 года полигону в торжественной обстановке вручено Боевое Знамя. «Впервые в мире…» – эти слова не раз звучали на всю планету в адрес космодрома, когда Байконур осуществлял свои уникальные запуски и эксперименты.»

Выдержки взял с сайта: http://asemel.kz/stati/394-bajkonur

12 kwietnia 1961 roku poligonowi w uroczystej atmosferze wręczono sztandar bojowy. «Po raz pierwszy na świecie…» – te słowa wielokrotnie brzmiały na całą planetę pod adresem kosmodromu, kiedy Bajkonur wykonywał swoje unikalne starty i eksperymenty.»

Fragmenty pobrane ze strony: http://asemel.kz/stati/394-bajkonur

ПРОДАВЕЦ ВОЗДУХА

Есть такой рассказ у советского фантаста Александра Беляева. Да вон и фильм вышел. Там один деятель (в злобном заграничном мире, конечно), построил завод по откачке и сжижению воздуха. Отсосал почти весь воздух нашей планеты и потом людям в баллончиках продавал подышать. Ну это фантастика, – думал я раньше. Хрен вот! Нас, молодых новобранцев космодрома Байконур, гоняли убирать мусор из какого-то огромного подземного завода по отсосу и так недостающего в лёгких воздуха мощнейшей, в несколько этажей турбиной «АСТМА 7» (моё название). Воздух сжимался, становился жидким и делился на фракции азота и кислорода. Кислород откачивали для горения керосина в сопле ракет в космической пустоте, а азот выпускали на свободу, и мы им дышали. В голове рождался план побега отсюда. Ну а пока удрать не удавалось мы делали и лакомились самодельным мороженым. Покупали в занюханном ларьке на всю месячную зарплату (3 рубля 70 копеек) сгущенное молоко, разводили его с водой и ставили кастрюлю на покрывшийся толстым слоем снега резервуар с жидким кислородом. Это не я смекнул. У меня не хватало для этого кислорода в извилинах мозга. Но мороженное взбадривало схему переквалификации себя из подземного дворника в электромонтера войсковой части или, если повезёт, то лучше стать поваром. Только бы подальше отсюда.

SPRZEDAWCA POWIETRZA

Jest taka historia u Radzieckiego fantastyka Aleksandra Bielajewa. Film wyszedł. Jest jedna postać (oczywiście w złym świecie zagranicznym), zbudowała fabrykę do pompowania i skraplania powietrza. Wyssał prawie całe powietrze naszej planety, a potem sprzedawał ludziom w puszkach. Cóż, to fantastyczne-myślałem wcześniej. Cholera! My, młodzi rekruci kosmodromu Bajkonur, ścigaliśmy się, aby usunąć śmieci z jakiejś ogromnej podziemnej fabryki ssania i tak brakującego w płucach powietrza potężnej, w kilku piętrach turbiny" Astma 7»(moje imię). Powietrze kurczyło się, stawało się płynne i dzieliło się na frakcje azotu i tlenu. Tlen był wypompowywany do spalania nafty w dyszy rakiet w kosmicznej pustce, a azot wypuszczano na wolność, a my nim oddychaliśmy. W mojej głowie zrodził się plan ucieczki. W międzyczasie nie udało nam się uciec i zjedliśmy domowe lody. Kupiliśmy w zadymionym straganie za całą miesięczną pensję (3 ruble 70 kopiejek) skondensowane mleko, rozcieńczono je wodą i postawiono patelnię na pokryty grubą warstwą śniegu zbiornik z ciekłym tlenem. To nie ja to zrozumiałem. Brakowało mi tlenu w zakrętach mózgu. Ale lody wzbudziły schemat przekwalifikowania się z podziemnego woźnego do elektryka jednostki wojskowej lub, jeśli masz szczęście, lepiej zostać kucharzem. Lepiej, żeby było daleko stąd.

«Азотно-кислородный завод, производящий 6 тонн жидкого кислорода в час и 7,2 тонны в час жидкого азота, после каждого сбоя в подаче напряжения прекращает работу. Аварийные переходные процессы вызывают поломки оборудования. Очередной запуск оборудования и выход на производство жидких газов требует по технологическим причинам 12 часов. Беды, связанные с энергетикой, можно перечислять часами.»

http://www.vestnik.com/issues/97/0930/win/snitkov.htm

«Zakład tlenowo-azotowy produkujący 6 ton ciekłego tlenu na godzinę i 7,2 tony na godzinę ciekłego azotu, po każdej awarii zasilania przestaje działać. Awaryjne procesy przejściowe powodują awarię sprzętu. Kolejne uruchomienie sprzętu i wyjście do produkcji ciekłych gazów wymaga ze względów technologicznych 12 godzin. Kłopoty związane z energią można wymieniać godzinami.»http://www.vestnik.com/issues/97/0930/win/snitkov.htm

ВДУМАЙТЕСЬ ТОЛЬКО:

«6 тонн жидкого кислорода в час». А теперь наберите в поиске «КИСЛОРОДНЫЙ ЗАВОД» и выпадут заводы в Волгограде, Самаре, Краснодаре, Омске, Хабаровске, Екатеринбурге, Воронеже, Балашихе… всех не перечесть. А теперь помножьте эти заводы на США, Китай и другие страны, а потом помножьте всё это на количество запущенных ракет на жидком топливе…!!! Разве листва всей планеты угонится за восстановлением такого потребления кислорода, к тому же при беспощадном уничтожении этой листвы с нашей же стороны? Так что не за горами времена, когда мы будем покупать балончики с кислородом и носить их на поясе, как солдаты фляжки с водой на Байконуре (обязательная форма одежды)!!! Я-то ладно. Продышу как-нибудь воздушные остатки. А вам советую к энергоемким фляжкам сейчас уже присматриваться!!!

Pomyśl tylko

«6 ton ciekłego tlenu na godzinę». A teraz wpisz w wyszukiwarce «zakład tlenowy», a fabryki wypadną w Wołgogradzie, Samarze, Krasnodarze, Omsku, Chabarowsku, Jekaterynburgu, Woroneżu, Bałaszychu… nie można ich policzyć. A teraz pomnóż te fabryki w USA, Chinach i innych krajach, a następnie pomnóż to przez liczbę wystrzelonych rakiet na paliwo ciekłe…!!! Czy liście całej planety zostaną porwane w celu przywrócenia takiego zużycia tlenu, a także bezlitosnego zniszczenia tych liści z naszej strony? Tak więc czasy są tuż za rogiem, kiedy będziemy kupować butle z tlenem i nosić je na pasie, jak żołnierze manierki z wodą na Bajkonurze (obowiązkowa forma odzieży)!!! Dobrze. Przewietrzę powietrze. I radzę ci teraz przyjrzeć się energochłonnym manierkom!!!

СПРАВКА

Когда-то встал вопрос о выборе обширного малонаселенного района, земли которого мало использовались в сельскохозяйственном производстве и вблизи которого, существовала бы какая-нибудь железнодорожная магистраль. Такой район нашли в Казахстане к востоку от Аральского моря. Это была полупустыня. ГОЛОДНАЯ СТЕПЬ. Первые строители прибыли на станцию Тюра-Там 12 января 1955 года. Началось строительство «Полигона N5» Министерства обороны СССР. Полигон создавался с невероятной быстротой. Достаточно сказать, что только для создания канала, отводящего пламя во время старта Р-7, потребовалось вынуть один миллион кубометров грунта. Резко континентальный климат: жаркое лето (более 40ºС) и холодная зима (ниже -30ºС) – усиливал все трудности. Военные строители жили и работали в тяжелейших условиях… Но вскоре «Полигон N5» превратился в космодром «Байконур», поскольку, если запустили спутник, то должен быть и космодром…

ZAŚWIADCZENIE

Raz pojawiła się kwestia wyboru obszernego słabo zaludnionego obszaru, którego grunty były mało wykorzystywane w produkcji rolnej, a w pobliżu którego istniałaby jakaś Magistrala Kolejowa. Taki obszar znaleziono w Kazachstanie na wschód od Morza Aralskiego. To było półpustynne. GŁODNY STEP. Pierwsi konstruktorzy przybyli na stację tura-tam 12 stycznia 1955 roku. Rozpoczęto budowę «poligonu N5» Ministerstwa Obrony ZSRR. Składowisko powstało z niewiarygodną szybkością. Wystarczy powiedzieć, że tylko do stworzenia kanału, który odprowadza płomień podczas startu P-7, trzeba było wyjąć milion metrów sześciennych ziemi. Gwałtowny klimat kontynentalny: gorące lato (ponad 40ºC) i mroźna zima (poniżej-30ºC) – wzmocnił wszystkie trudności. Budowniczowie wojskowi żyli i pracowali w najtrudniejszych warunkach… Ale wkrótce «Poligon N5» zamienił się w kosmodrom «Bajkonur», ponieważ jeśli satelita został uruchomiony, powinien być kosmodrom…

Но главная ценность космодрома – люди. О высоком научно-интеллектуальном потенциале, которых, свидетельствуют следующие факты: выполнено несколько сотен научно-исследовательских работ, внедрены тысячи рацпредложений, несколько десятков изобретений, десятки испытателей защитили диссертации на соискание ученой степени. Сотни военнослужащих и лиц гражданского персонала космодрома отмечены государственными наградами. (http://www.buran.ru/htm/baykonur.htm)

Ale główną wartością kosmodromu są ludzie. O wysokim potencjale naukowo-intelektualnym, o czym świadczą następujące fakty: wykonano kilkaset prac naukowo-badawczych, wdrożono tysiące opracowań naukowych, kilkadziesiąt wynalazków, kilkudziesięciu testerów obroniło rozprawy o stopniu naukowym. Setki żołnierzy i osób personelu cywilnego kosmodromu są odznaczone odznaczeniami państwowymi. http://www.buran.ru/htm/baykonur.htm)

Однако, я человек маленький, поэтому за таких и выставляю найденное в интернет…

«Все-таки в области космических технологий наблюдается жесточайшая конкуренция, поэтому и не будут раскрываться все секреты. Едва ли будет когда-то раскрыта тайна о гибели десятков и сотен солдат-срочников, которые по собственной беспечности (?) надышались ядовитой краски (а может и ещё чего) – это никому не надо. Так что космодром еще долго будет хранить свои тайны.» (http://www.molomo.ru/myth/baikonur.html)

Jestem jednak małym człowiekiem, więc za takie i wystawiam to, co znalazłem w Internecie…

«Jednak w dziedzinie technologii kosmicznych jest ostra konkurencja, więc nie ujawni się wszystkie tajemnice. Trudno kiedyś ujawnić tajemnicę śmierci dziesiątek i setek żołnierzy pilnych, którzy z własnej nieostrożności (?) wdychaliśmy trującą farbę (a może coś innego) – nikt tego nie potrzebuje. Tak, że kosmodrom będzie przez długi czas, aby zachować swoje tajemnice».

(http://www.molomo.ru/myth/baikonur.html)

ЧАСОВОЙ

Это узбеки любят на посту с автоматом стоять. Потому что лусше на посту бездельничать, чем рыть траншеи. А саратовца на пост втроем буксирить надо. А ночью они на посту засыпали. Особенно я. Да и вообще, я за всю «войну» всего один раз стоял, а скорее спал. Солдат спит, а служба идет, – говорили мы. Бывало, просплю целые сутки на дежурстве под землёй возле сопла ракеты К75 и проснувшись гвоздиком на этом сопле ставлю черточку, как Робинзон на необитаемом острове. Де мол, сдох денёк.

GODZINNY

To Uzbecy lubią stać na stanowisku z karabinem maszynowym. Bo lepiej być na posterunku, niż kopać rowy. A saratowiec na posterunek powinien holować trójkę. W nocy zasypiali na posterunku. I ogólnie rzecz biorąc, przez całą «wojnę» stałem tylko raz, ale raczej spałem. Żołnierz śpi, a Służba idzie-mówiliśmy. Bywało, że śpię cały dzień na służbie pod ziemią w pobliżu dyszy rakiety do 75 i budząc się goździkiem na tej dyszy kładę kreskę jak Robinson na bezludnej wyspie. De Mol, zdechł dzień.

В казарме вообще традиция была: когда уже все в постелях ночью затихали, то кто-нибудь громко сообщал: ВОТ И ДЕНЬ ПРОШЁЛ. Ну а солдатики из-под одеял хором и громко отвечали: НУ И ХУ БЫ С НИМ. Только тогда крепко засыпали… А от китайского слова ХУ не отворачивайтесь. Китайцы много веков назад этот оздоровительный выдох заприметили. С тех пор они шибко плодятся и в важных мелочах преуспевают. Мы это слово тоже подхватили. В армии оно особо крепко застряло. И теперь оно нам строить и жить помогает. Смотрите какой космодром мы отстроили американцам на зависть. А все потому, что они не успели вовремя это слово перехватить в свой словарь. Вот и отставать начали в космическом творчестве…

W koszarach w ogóle tradycja była: kiedy wszyscy w łóżkach ucichli w nocy, ktoś głośno donosił: oto dzień minął. Cóż, żołnierze spod koców chóru i głośno odpowiadali: no i chuj z nim. Dopiero wtedy mocno zasypiali… I nie odwracaj się od chińskiego słowa HU. Chińczycy wiele wieków temu zauważyli ten wydech wellness. Od tego czasu bardzo się rozmnażają i odniosły sukces w ważnych drobiazgach. My też mamy to słowo. W wojsku jest mocno osadzony. A teraz pomaga nam budować i żyć. Zobacz, jaki kosmodrom zbudowaliśmy Amerykanom na zazdrość. A wszystko dlatego, że nie zdążyli złapać tego słowa w swoim słowniku na czas. Tak więc zaczęto pozostawać w tyle w kosmicznej twórczości…

Н-да! Так о чём это я…

Ах, да!!! Как-то раз неудачно пересекаю я плац с бегающим за мной котом (потом про него отдельно расскажу). А на плацу проводился инструктаж становящимся на боевое дежурство бедалагам. И одного солдата у них не хватало. Меня схватили и дали автомат. Без инструкции. И что я кошку веду пожрать в офицерскую столовую (в солдатскую ее на аркане не затащишь), они в расчёт не приняли. Вот так я оказался в наряде, или как его там. Отвезли нас троих (меня, не разу на посту с автоматом не стоявшего, сержанта Тюрина второй год служащего и старика-хатабыча, которого вот-вот должны были домой отпустить, так что он уже сейчас на эту службу хрен забил) они отвезли нас далеко в пустыню и велели охранять какой-то мрачно крытый грузовик от нападения грызунов и тушканчиков. Но что-то их там не было видно. Зато скорпионы и фаланги так вокруг и шастали. Даже в палатку под одеяло забирались. Отстреливаться от них было проблематично. Мы отбивались от скорпионов прикладом. К ночи устали. Растительный и животный мир особенно агрессивен к космодрому не был, но наличие скорпионов, фаланг, ядовитых змей и каракуртов ни у кого восторга не вызывало.

Tak! Więc o co mi chodzi?..

Ach, tak!!! Kiedyś niefortunnie przekraczam plac z kotem biegnącym za mną (wtedy powiem o nim osobno). A na placu odbywały się odprawy stawiające się na służbie bojowej bedalagom. I jednego żołnierza brakowało. Złapali mnie i dali mi broń. Bez instrukcji. I że prowadzę kota do żarcia w Oficerskiej jadalni (w żołnierskiej jej na arkanie nie zaciągniesz), nie wzięli pod uwagę. Tak skończyłem w tym stroju. Zawiózł nas troje (mnie, nie raz na stanowisku z automatem nie stoi, sierżant Turin drugi rok pracownika i staruszka-hatabych, który miał zaraz wrócić do domu, więc już teraz do tej służby strzelił chrzan) zabrali nas daleko na pustynię i kazali pilnować jakiejś ponuro zadaszonej ciężarówki przed atakiem gryzoni i tuszkanchikov. Ale coś ich tam nie było. Ale skorpiony i paliczki są tak dookoła i szastały. Nawet w namiocie pod kocem wspinali się. Strzelanie do nich było problematyczne. Walczyliśmy ze skorpionami kolbą. Do zmroku. Świat roślin i zwierząt nie był szczególnie agresywny w stosunku do kosmodromu, ale obecność skorpionów, paliczków, jadowitych węży i karakurtów nie wywołała u nikogo rozkoszy.