Mumu – Иван Тургенев

"Hekayənin baş qəhrəmanı Gerasim ürəyitəmiz, işləməkdən yorulmayan, cüssəli bədəninə baxmayaraq, kövrək qəlbli bir insandır. Ətrafındakı adamların yalanları, riyakarlığı onu həyatdan soyudub, heç kəslə yola gedə bilmir. Amma içindəki işıq həyatının tamamilə qa­ralmasına imkan vermir. Üzləşdiyi xoş bir hadisə nəticəsində sanki yenidən doğulur. Belə ki, günlərin bir günü suda boğulan bir iti – Mumunu xilas edir. Mumu onun ən sadiq dostuna və sirdaşına çevrilir, beləcə, Gerasimin eybəcərliklərdən, günahlardan qoruyub saxladığı dünyasında yenidən günəş doğur.
Bu hekayədə təhkimçilik qanununun insanları kölələşdirməsi, onların hətta öz şəxsi qərarlarını belə verə bilməməsi, ağrısı heç cür səngiməyən yara misalındadır. Gerasim də bu boyunduruqdan əziyyət çəkir. Amma onun yarası daha dərindir, çünki qəlbi korlanmayıb, safdır, bir iti öz canı qədər sevə biləcək ürəyə sahibdir. Ancaq belə sevginin bədəli də ağır olur…
Klassik rus ədəbiyyatının ən təsirli hekayələrindən biri, şübhəsiz, Turgenevin misilsiz “Mumu” əsəridir. Həcmcə o qədər böyük olmasa da, Turgenev Rusiyanın böyük bir tarixi dövrünü və onun çatışmazlıqlarını bədii müstəvidə təqdim edir."