скачать книгу бесплатно
Drakula
Brem Stoker
Dünya ədəbiyyatından seçmələr
Qraf Drakula vampirdir, odur ki hər kəs ondan uzaq gəzir. Bunu bilməyən Conatan qrafın qəsrinə gedir, qorxunc həqiqəti öyrəndikdə isə geri qayıtmaq üçün artıq çox gecdir…
Brem Stoker
Drakula
I hissə
Conatan Harkerin gündəliyi
3 may, Bıstrits
Qatar Münheni axşam 8:35-də tərk etdi. Mayın ikisi tezdən Vyanaya çatdım. Oradan başqa qatarla Klauzenberqə yollandım. Gecəni bir hoteldə keçirdim. Axşam yeməyinə qırmızı istiotlu toyuq əti verdilər. Toyuq çox dadlı idi, amma istiot məni yandırdı.
Gecəni yaxşı yata bilmədim. Bir tərəfdən pəncərəmin ağzında ulaşan itlər, o biri tərəfdən susuzluq məni rahatlanmağa qoymadı. Yenicə yuxuya getmişdim ki, qapım döyüldü.
Qatara çatmaq üçün səhər yeməyimi tələm-tələsik yedim. Amma stansiyada bir saat da gözləməli oldum. Mənə elə gəlir ki, şərqə getdikcə qatarlar daha çox gecikir. “Bu hesabla, görəsən, Çində vəziyyət necədir?” – deyə başımı buladım.
Axşamtərəfi Bıstritsə çatdım. Qədim və maraqlı şəhər idi, xoşuma gəldi. Qraf Drakula mənə bir mehmanxananın ünvanını vermişdi, oraya üz tutdum. Köhnə üslubda tikilmiş mehmanxana uzaqdan adama gəl-gəl deyirdi.
Hoteldə məni gülərüz, sadə geyimli, yaşlı bir qadın qarşıladı. Təzim edib soruşdu: “Herr[1 - Herr – almanlarda imtiyazlı cəmiyyətə mənsub şəxslərə nəzakətlə müraciət forması (həm də soyad və ya vəzifənin əvvəlində işlənir); cənab] ingilisdir?”
"Bəli", – dedim və özümü təqdim etdim.
Qadının yanındakı qoca kişi mənə bir məktub uzatdı. Məktubu qraf Drakula mənim üçün qoymuşdu.
“Əziz dost, Karpatlara xoş gəlmisiniz. Sizi səbirsizliklə gözləyirəm. Sabah saat 3-də Bukovinaya yola düşən fayton hotelin qabağından keçəcək. Borqo keçidində isə sizi mənim faytonum gözləyəcək. Ümid edirəm ki, buralar xoşunuza gələcək.
Dostunuz Drakula”.
4 may
Hotel otağımdan çıxmağa hazırlaşırdım ki, yaşlı qadın qabağımı kəsdi: “Herr, mütləq getməlisiniz?” Həyəcandan yazığın dili dolaşırdı. Dedim, getməliyəm, çünki vacib işim var. Yenə soruşdu: “Bilirsinizmi, bu gün hansı gündür?” Mayın dördü olduğunu dedim. Başını buladı:
– Bu gün müqəddəs Corc gününün ərəfəsidir. Gecə bütün şər qüvvələr hərəkətə gələcək. Bəs hara getdiyinizi, nə etdiyinizi başa düşürsünüzmü?
Qadını sakitləşdirməyə çalışdım, xeyri olmadı. Axırda qarşımda diz çöküb məni bu səfərdən çəkindirmək üçün yalvarmağa başladı. Onun niyə belə etdiyini anlamadım, amma, düzü, narahat oldum.
Qadının qolundan tutub ayağa qaldırdım və getməli olduğumu bir daha söylədim. O, gözlərinin yaşını sildi, boynundan asdığı xaçı çıxarıb mənim boynuma saldı.
– Tanrı özü sizi qorusun, – dedi və otağı tərk etdi.
Gündəliyimin bu səhifəsini boynumda həmin xaç, hotelin həyətində oturub fayton gözləyə-gözləyə yazıram. Nədənsə narahatlığım artır. Əgər sevimli Minanı görmək bir daha mənə müyəssər olmayacaqsa, qoy gündəliyim son salamımı ona çatdırsın. Budur, fayton gəlir!
5 may
Mənim üçün saxlanmış yerdə əyləşdim.
Faytonçu mehmanxanadakı yaşlı qadınla həyətdə söhbət edirdi. Başlarına xeyli adam yığışmışdı. Onlar gah öz aralarında pıçıldaşır, gah da dönüb yazıq-yazıq mənə baxırdılar.
Fayton yola düşəndə adamların xaç çəkdiklərini gördüm, özü də nədənsə onların iki barmağı mənə tərəf tuşlanmışdı. Yanımda oturanlardan biri bu işarənin insanı şər qüvvələrdən qorumağa xidmət etdiyini dedi.
O səhnəni heç vaxt unutmayacağam.
Pəncərədən təbiətin gözəlliyini seyr edirdim, bayaqkı qorxumu unutmuşdum. Yol kənarında yerə böyük xaçlar basdırılmışdı, hərəsinin yanında bir dəstə adam ibadət edirdi.
Faytonçu yaman tələsirdi, əyri-üyrü yollarda atılıb-düşürdük.
Biz Borqo keçidinə çatanda hava qaralmışdı. Faytonçu atların yüyənini çəkdi, bir o yana, bir bu yana baxıb sərnişinlərə nə isə dedi. Sonra sözlərin qol-qabırğasını sındıra-sındıra alman dilində mənə müraciət etdi: “Burada sizi gözləyən yoxdur. Biz indi Bukovinaya gedirik, sabah mən qayıdacağam. Məsləhət görürəm, siz də gedəsiniz, sabah gələrsiniz”. Hamı məni dilə tutmağa başladı. Bu vaxt at kişnərtisi eşitdim. Lampanın işığında dörd gözəl, qapqara at və ucaboy bir kişi gördüm. Kişinin uzun saqqalı, iri papağı sifətini gizlədirdi. Başını qaldıranda bir cüt qırmızı göz parıldadı.
– Bu gün yaman tez çatmısan, dostum.
Faytonçumuz kəkələdi:
– İngilis herr tələsirdi.
– Buna görə onu aradan çıxarıb Bukovinaya aparmaq istəyirdin? Aldada bilməzsən, dost.
Kişinin sifətində qorxunc bir təbəssüm yarandı. Qıpqırmızı dodaqları aralandı, iti ağ dişləri bayırda qaldı. Sərnişinlər tələsik üzlərini çevirib xaç çəkdilər.
– Herrin baqajını ver.
Faytonçu tez baqajımı verdi. Özüm də o biri faytona keçdim.
– Bu gecə hava soyuqdur, herr. Qraf Drakula qayğınıza qalmağı tapşırıb, – deyə ucaboy kişi dizlərimin üstünə şal saldı. Yola düşdük.
Diqqətlə ətrafa baxırdım. Uzaqda itlər ulaşırdı. Getdikcə yaxınlaşan və güclənən bu səs məni qorxudurdu. Az qalırdım faytondan tullanıb qaçım.
Hava getdikcə soyuyurdu. Axır ki, fayton dayandı. Sürücü düşüb heç nə demədən getdi. Haradansa itidişli canavarlar peyda oldu. Bir neçə dəfə bərkdən faytonçunu səslədim, cavab çıxmadı. Qorxudan əsirdim. Nəhayət, o qayıtdı, canavarlar dərhal zingildəyə-zingildəyə qaranlıqda yox oldular.
Sürücü faytonu böyük bir qəsrin həyətinə çəkdi.
II hissə
Conatan Harkerin gündəliyinin davamı
5 may
Ay işığında qəsrin həyəti çox böyük görsənirdi.
Sürücü mənim faytondan enməyimə kömək etdi. Baqajımı yanıma qoydu, özü isə faytona minib qaranlıqda gözdən itdi. Mən qapının ağzında tək qaldım.
Səssizcə gözləyirdim. Nə edəcəyimi bilmirdim. Qapının nə zəngi, nə dəstəyi vardı. Hər şey mənə yuxu kimi gəlirdi.
Nəhayət, addım səsləri eşitdim. Açar buruldu və qapı açıldı.
Qarşımda qara geyimli ucaboy bir kişi dayanmışdı. Əlində qədimi çıraq var idi. Yüngülcə baş əyib əlini sinəsinə qoydu. Təmiz ingilis dilində, amma qəribə tələffüzlə dedi:
– Xoş gəldiniz! Buyurun, öz istəyiniz və iradənizlə daxil olun!
– Qraf Drakula? – tərəddüdlə soruşdum.
– Bəli, mister Harker. Gəlin. Bu gecə çox soyuqdur. Qulluqçuları buraxmışam, sizə özüm qulluq edəcəyəm.
Etirazıma baxmayaraq, qraf baqajımı götürdü. İşıqlı və isti bir zala daxil olduq. Ortada böyük yemək masası var idi. Qraf qonşu otağın qapısını açdı, baqajı yerə qoydu.
– Yorğunsunuz. Bir qədər dincəlin, şam yeməyiniz burada hazır sizi gözləyir.
Bir azdan zala qayıtdım. Qraf mənə yer göstərdi.
– Siz yeyin, yəqin, məni bağışlayarsınız: heç vaxt şam etmirəm.
Cibimdən mister Houkinsin verdiyi zərfi çıxarıb qrafa uzatdım. O, məktubu açıb oxudu, gülümsədi və özümə qaytardı. Mən də oxudum, bir yeri xüsusilə xoşuma gəldi:
“Təəssüf ki, artrit xəstəliyi mənə uzun səfərə çıxmağa imkan vermir. Əvəzimə tam etibar etdiyim müavinimi göndərirəm. O, çox istedadlı gəncdir. Sizə istədiyiniz köməyi göstərəcək. Peter Houkins”.
Mən yeyərkən qraf yol təəssüratlarım barədə soruşdu. Danışdım. Sonra ocağa yaxın oturub qrafın verdiyi siqareti yandırdım. O isə üzr istəyib siqaret çəkmədiyni dedi.
Qrafı yaxından seyr etmək imkanını əldən vermədim.
Sərt, çox sərt sifəti, qartal dimdiyi formasında nazik burnu, hündür günbəz kimi alnı, gicgahlarının ətrafında çəngə ilə bitən seyrək saçları var idi. Qalın qaşları burnunun üstündə birləşirdi. Yekə, sallaq bığlarının altından görə bildiyim qədər, qətiyyət, hətta qəddarlıq ifadə edən dodaqlarının arasından iti dişləri çölə çıxırdı. Qulaqları şəffaf, çənəsi güclü və ağır görünürdü. Sifətinin ağappaq rəngi isə adamı heyrətə salırdı.
Qrafın kobud, ətli əlləri, gödək barmaqları vardı. Qəribədir ki, ovuclarında tük bitirdi, dırnaqlarının ucu iti idi. Qrafın əli mənə toxunanda ətim ürpəşdi. O bunu sezdi, gülümsədi və bir az aralı oturdu.
Sükut içində pəncərədən səhərin açılmasını seyr edirdik. Haradasa canavarlar ulaşırdı. Qrafın gözləri parıldadı. O, ayağa qalxdı:
– Canavarlar gecənin övladlarıdır. Dinləyin, görün, necə musiqi çalırlar! Çarpayınız hazırdır. Siz istədiyiniz qədər yatın. Mənimsə gedəcək yerim var, günortadan sonra qayıdacağam.
7 may
Mən oyananda yenə səhər idi. Deməli, tam bir gün yatmışdım. Geyindim, dünən gecə şam etdiyim otağa gəldim. Masanın üstündə səhər yeməyi və bir kağız parçası vardı. Oxudum:
“Bir müddət olmayacağam. Məni gözləməyin. Drakula”.
Yeməyi bitirdikdən sonra zəngi basıb qulluqçunu çağırmaq istədim. Otaqda zəng tapmadım, qulluqçudan isə əsər-əlamət yox idi.
Bu cah-calalın içərisində – nə yataq otağımda, nə burada bir güzgü tapmadım ki, üst-başıma baxım, saçımı qaydaya salım. Yan qapını açıb kitablarla dolu bir otağa girdim. İngilis dilində kitablardan bir neçəsini götürdüm. Onları vərəqləyirdim ki, qraf daxil oldu.
– Əminəm ki, burada özünüz üçün maraqlı kitablar tapacaqsınız. Heyif, ölkəniz haqqında ancaq bu kitablardan oxumuşam, inanmazsınız: dilinizi oxuya-oxuya öyrənmişəm.
– Siz ingiliscə çox gözəl danışırsınız, qraf.
– Amma Londonda ağzımı açsam, o dəqiqə əcnəbi olduğumu biləcəklər. Siz buraya yalnız Londonda aldığım yeni mülklə bağlı məsələləri mənə izah etmək üçün gəlməmisiniz. Ümid edirəm ki, ingilis dilində yaxşı danışmağı da öyrədəcək, səhvlərimi düzəldəcəksiniz.
Söhbətimiz uzandı. Mən də qrafa yolda gördüyüm qəribəliklər barədə suallar verdim. Bəzi suallarıma cavab verməmək üçün o, mövzunu dəyişir, vaxud özünü eşitməzliyə vururdu. Nəhayət, qraf dedi:
– Gəlin Londonda mənim üçün aldığınız evdən danışaq.
Üzr istəyib çantamdan sənədləri götürmək üçün otağıma getdim. Mən geri qayıdanda o, divanda kitab oxuyurdu. Yeni malikanəsini qraf Drakulaya təsvir etməyə başladım, amma suallarından başa düşdüm ki, özü hər şeyi məndən yaxşı bilir.
Təqdimatımı bitirəndən sonra qraf dedi:
– Malikanənin böyük və qədim olduğuna şadam. Yoxsa təzə evdə yaşamaq dərdi məni öldürərdi. Evi yaşamalı hala gətirmək üçün uzun vaxt lazımdır. Mən artıq gənc deyiləm, illərlə kədərə alışmış qəlbim sevinc axtarmır. İndi mən qaranlıq, yalqızlıq və kölgələrlə dostluq edirəm.
Qraf üzr istəyib otağı tərk etdi, mənə isə sənədlərimi yığışdırmağı tapşırdı. Gözüm masanın üstündəki bir xəritəyə sataşdı. İngiltərənin xəritəsi idi. Üç məntəqə dairəyə alınmışdı: biri Londonun lap yaxınlığında, qrafın yeni malikanəsinin olduğu yerdə, ikisi isə dəniz sahilində – Ekseter və Uaytbidə.
Yarım saatdan sonra Drakula qayıtdı.
– Ah, hələ də kitablarla əlləşirsiniz! Bu qədər işləmək olmaz. Yeməyiniz hazırdır, gəlin.
O, qoluma girib məni qonşu otağa apardı. Masanın arxasında tək oturdum. Qraf yenə tox olduğunu söylədi. Kaminin yanında əyləşib söhbətə başladı. Söhbət bu dəfə də çox uzun çəkdi.
Havanın işıqlaşdığını görən qraf Drakula yerindən dik atıldı.
– Yenə səhər açıldı! Sizi daha bir gecə yuxusuz qoyduğuma görə üzr istəyirəm. Gələn dəfə mənim yeni vətənim İngiltərə haqqında elə şeylər danışın ki, vaxt anlayışını tamamilə unutmayaq.
Bunu deyib qraf təzim etdi və məni tək qoyub çıxdı. Otağıma qayıtdım, pəncərəni açdım, bu gün baş verənləri gündəliyimə yazmağa başladım.
8 may
Bir neçə saat yatdıqdan sonra oyandım və yuxum qaçdı. Qalxıb üzümü qırxmaq üçün kiçik güzgümü çantamdan çıxardım, pəncərənin qabağına qoydum. Birdən çiynimdə soyuq bir əl hiss etdim. “Sabahınız xeyir!” – qrafın səsi idi. Çox gözlənilməz oldu, hətta üzümü də kəsdim. “Sabahınız xeyir!” – deyə cavab verib işimə davam etmək istəyirdim ki, yerimdə dondum. Qraf düz arxamda dayanmışdı, amma əksi güzgüyə düşmürdü! Möhkəm qorxdum. Drakula yanımda olan zaman həmişə keçirdiyim narahatçılıq hissi bir az da artdı. Üzümdən qan axırdı. Ülgücü qoyub yaranın üstünə yapışdırmağa bir şey tapmaq üçün döndüm. Qanlı sifətimi görəndə Drakulanın gözləri şeytani bir ehtirasla parıldadı. Boğazımdan yapışmaq istəyən zaman əli boynumdakı xaça toxundu və gözlərindəki qəzəb birdən-birə itdi:
– Ehtiyatlı olun, hətta belə balaca yara da bizim yerlərdə siz düşündüyünüzdən qat-qat təhlükəlidir.
Sonra güzgünü əlinə aldı, “Hamısı bu zəhrimarın günahıdır” deyərək onu pəncərədən aşağı vızıldatdı.
Mən zala girəndə səhər yeməyi masanın üstündə hazır idi. Drakula görünmürdü. Yenə tək oturdum. Qəribədir, gələndən qrafı nə yeyən, nə içən görməmişəm…
Yeməkdən sonra qəsri gəzdim. Qapılar, hər yerdə qapılar, hamısı da bağlı! Çıxmağa yer yoxdur! Bu qəsr böyük bir həbsxanadır, mən də onun məhbusu!
III hissə
Conatan Harkerin gündəliyinin davamı
Məhbus olduğumu başa düşəndə əsəbiləşdim. Amma sonra sakitləşib soyuqqanlıqla vəziyyətdən çıxmaq üçün nə etməli olduğumu düşündüm. Qrafdan kömək gözləməyə dəyməzdi: məni burada o məhbus etmişdi. Ona görə yanında ehtiyatlı tərpənməliydim ki, şübhələnməsin.
Nəhəng giriş qapısı çırpıldı. Bu, qrafın qayıtdığını xəbər verirdi. Gizlincə otağıma yaxınlaşdım, qraf içəridə yatağımı səliqəyə salırdı. Belə də bilirdim: qəsrdə qulluqçu yoxdur. Təkcə ikimizik… Deməli, məni bura gətirən faytonçu da qraf özü imiş! Həmin gecə canavarların ondan necə qorxub qaçdıqları yadıma düşdü. Yaxşı ki, mehmanxanadakı yaşlı qadın xaçını mənə verdi. Onun canına dua oxudum. Ömrümdə belə şeyləri xoşlamazdım, amma indi əlim boynumdakı xaça dəyəndə həqiqətən məndə ümid yaranır, rahatlanıram. Qraf Drakula haqqında, demək olar, heç nə bilmirəm. Bu gecə onu özü barədə danışmağa məcbur etməliyəm.
Gecəyarı
Qrafla söhbətimiz uzun çəkdi. Ona vətəni Transilvaniyanın tarixi haqqında suallar verdim, böyük həvəslə cavablandırdı. Öz nəslinin tarixindən də qürurla, uzun-uzadı danışdı. Sekler tayfasından olan əcdadlarının qəhrəmanlığını, türklərlə, madyarlarla döyüşlərdə göstər- dikləri şücaətləri geniş təsvir etdi. Sonda dedi:
– Ah, gənc dostum, qanımızın təmizliyi, ağlımızın və qılınclarımızın itiliyinə görə biz Seklerlər və Drakulalar dünyanın bütün kralları qarşısında qürrələnə bilərik!
Söhbətin bu yerində hava işıqlaşmağa başladı və biz yatmağa getdik.
