скачать книгу бесплатно
Dostum Pit on yaşı olanda atçılıq idmanı dərsləri almağa başlamışdı. Səkkiz yaşında qızın yəhərdə ondan yaxşı oturduğunu görəndə atdan düşmüş və bir daha yəhərə oturmamışdı. Boş şeydir? Xeyr. «Bütün həyatımı məhz belə yaşayırdım», – Pit bildirmişdi. Yaşanmamış həyat əsl cəhənnəmdir.
Mən hər mühazirə turundan əvvəl narahatlıq hiss edirəm. Bir neçə ay mühazirəsiz yaşayandan sonra buna adət edir və evdə oturmaq, itlə gəzişmək, bublik almaq və mətnlər yazmağı davam etdirmək istəyirəm. Seminarın vaxtı gələndə isə gərginləşməyə başlayıram. Mən qışqırır və dayanmadan şikayətlənirəm – marker axtarmaq, paltarımı hazırlamaq, erkən təyyarədə uçmaq və kalqotka geyinmək istəmirəm.
Lakin hər dəfə auditoriyanın qarşısında dayananda böyük məmnunluq hiss edir və bunu etməli olduğuma sevinirəm. Mən mühazirələrin ləğvi haqqında heç vaxt düşünməmişəm və bu səbəbdən də özümü daha güclü hiss edirəm.
3. Uğuru hərəkət edən qazanır
Əks istiqamətdə hərəkət etsək görərik ki, mənim məsləhətçi, mühazirəçi və müəllif olmağım elə-belə, öz-özünə baş verib. Mən ölkənin obiri başına, keçmiş oğlan dostuma zəng etmişdim ki, özümün bədbəxt həyatımdan şikayətlənim. O mənə, ona kömək etmiş, əla terapevtik qruplar haqqında danışdı. Mən qrupa daxil oldum, məsələlərin öhdəsindən gəlməyim psixoloqun xoşuna gəldi və o məni öz yanında işləməyə dəvət etdi. Bütün bunlar məni məftunu olduğum indiki həyatıma gətirdi. Bir sıra üst-üstə düşmə və xoşbəxt təsadüflər. Biz həyatmızdakı ən yaxşı reseptləri məhz belə – tamamilə təsadüfən tapır və ən yaxşı adamlarla məhz bu yolla tanış oluruq.
Mən planlaşdırmaya inanıram, amma, sözün düzü, planların tərtib edilməsi daha çox elmi-fantastikadır. Hər bir plan ümidverici öngörüdən başqa bir şey deyil. Hətta biznes-planlar belə uydurma nağıllara bənzəyir: «Yeni rəngin sayəsində biz birinci il 50000, ikinci il 150000, üçüncü il isə 500000 ədəd satmağa ümid edirik. Ona görə də bizə iki milyon dollarlıq kredit lazımdır».
Əla nağıldır, elə deyil? Lakin məhz belə nağılların sayəsində insanlar bank krediti alırlar, özü də nağılçı nə qədər yaxşıdırsa, məbləğ də o qədər böyük olur!
Bəlkə də planlaşdırmanın əsas mənası ondadır ki, plan səni böyük dünyaya çıxmağa vadar edir. Siz kitabxanaya gedib lazım olan məqalələri axtarsanız, müxtəlif adamlara zəng etməyə, təşkilatlara üzv olmağa, görüşlərə getməyə başlasanız, nəsə baş verə bilər.
Sınayın. Qarşınıza məqsəd, nə məqsəd olur-olsun, qoyun və ona nail olmaq üçün ağlınıza nə gəlirsə hamısını etməyə başlayın. Təminat verirəm ki, həyatınız dəyişəcək. Bəlkə də əvvəlcədən arzu etdiyiniz yerə düşməyəcəksiniz, amma çox güman ki, əvvəlkindən daha yaxşı olacaqdır. Siz belə səyahəti əvvəlcədən planlaşdıra bilməzdiniz, çünki belə yerlərin olduğunu bilmirdiniz.
İcazə verin daha bir mülahizə söyləyim. Müxtəlif adamlara planlaşdırmanın müxtəlif növləri uyğun gəlir. Məqsəd qoymaqdan fərqli, üzdə olan daha bir üsul var və bu üsul da əla işləyir. Hər dəfə seçim etmək lazım olanda fikirləşin: «Bu məni arzuma yaxınlaşdıracaq, yoxsa ondan uzaqlaşdıracaq?» Həmişə sizi istəyinizə yaxınlaşdıranı seçin. Əgər yayda fermada işləyibişləməməyi fikirləşir, amma şəhər mühitinin planlaşdırıcısı olmaq istəyirsinizsə, özünüzə şəhərdə iş tapsanız yaxşıdır. Bunun adı «burnunun ardınca getməkdir» və belə yanaşma fikirləşdiyinizdən daha müdrikdir – burnunuz istədiyinizə tərəf yönəlibsə. Müxtəlif birliklərə üzv olun. Hamı ilə söhbət edin. Narahat olmayın, kifayət qədər məlumat toplayandan sonra diqqətinizi konkret işlərdə cəmləyəcəksiniz. Lakin necə plan qurursunuz-qurun anlaqlı qalın və istiqaməti öz duyğularınıza uyğun olaraq dəyişdirin. Qoy arzu sizin yol göstərən ulduzunuz olsun, onda ən cəsur planlarınız həyata keçəcək.
4. Hər birimizin içində bir heyvan gizlənib və onun əla instinktləri var
Bəzən istəklərimiz qəribə görünür və ya biz onların həyata keçirilməsinə gözləmədiyimiz bir vaxtda girişirik. Lakin düz yolda olduğunuzu hiss edirsinizsə, geri çəkilməyin. Heyvani instinktlərinizə inanın. Hansı sürətlə hərəkət etməli olduğumuzu, nə qədər dözə biləcəyimizi onlar müəyyən edir və bizə bəzən cəfəng görünən yollar təklif edirlər. Cessi ilə də məhz belə olmuşdu.
Çox sakit və utancaq Cessinin qırxbeşə yaxın yaşı var idi. O, Atlantada yaşayır və məşhur memar və yerli ulduz olan ərinin işlərini aparırdı. Ər daim müşavirələrə və əyləncə gecələrinə gedir, arvad isə bezikdirici kağız işləri ilə məşğul olurdu.
Cessi öz həyatını nə edəcəyini bilmirdi. O, tez-tez görüşüb bir-birinin arzularının həyata keçməsinə kömək göstərən, altı adamdan ibarət, özünəkömək qrupuna – Uğur komandasına daxil oldu. Cessinin komandası axtarışlarda ona kömək etmək üçün əlindən gələni edirdi, amma heç nə tapılmırdı.
– Bəlkə daha çox xoşuna gələcək bir iş axtarmağa dəyər? – onlar soruşurdular.
– Bilmirəm, – Cessi cavab verirdi, – nəyə görəsə bunu istəmirəm.
Aylar keçdi.
Bir dəfə Cessi qrupları toplanan otağa girib elan etdi:
– Mən it qoşqularının Bear-Qrizdə (Minnesotada şəhər) keçirilən qış yarışında iştirak etmək istəyirəm.
Komanda üzvləri karıxıb qaldılar.
– Sən əminsən
– Bəli, – Cessi dedi, – mən məhz bunu istəyirəm.
– İzah etməzsən, nə üçün?
– Bilmirəm.
– Sən yürüş idmanı haqqında təsəvvürlərə maliksən?
– Yox.
Bununla da suallar bitdi. Hamı Cessinin hansısa bir arzusunun əmələ gədiyinə çox şad oldu, ona görə də onun üçün məktəb, it qoşqusunun sürücüsü – nə olur olsun – axtarmağa başladılar. Onlar küçədə itlə gəzən adamlara müraciət edir, hər hansı məlumatlarının olubolmadığını soruşurdular. Nəhayət kimsə it qoşqusu sürücüləri üçün yay məşq düşərgəsi haqqında danışdı. Cessi isti bir yay günü oraya gəldi, məşqçiyə yanaşdı və dedi:
– Mən it qoşqusunu idarə etməyi öyrənmək istəyirəm.
Məşqçi düz yubka və rahat ayaqqabılar geymiş, qırxbeş yaşında kiçicik qadına baxdı və onun coşqunluğunu azaltmaq qərarına gəldi. O, itləri təkərli təlim kirşəsinə qoşdu və cilovu qadına verdi.
– Buyurun, sınayın. Görün xoşunuza gələcək?
Birdən itlərə komanda verdi, onlar irəli atıldılar. Cessi onlara güclə çatırdı. İlişirdi, sürüşürdü, üzü üstə yerə yıxılmaqdan özünü güclə saxlayırdı, amma bütün dövrə boyu itlərin yanından uzaqlaşmadı. Qurtarandan sonra nəfəsini dərib, məşqçiyə gülümsündü və dedi:
– Əladır!
Məşqçi güldü və onu öyrətməyə razı oldu.
Qış fəsli gəldi. Bear-Qrizə getmək vaxtı çatdı. Onda Cessinin yadına düşdü ki, orada heç bir tanışı yoxdur. Məşqçidən soruşanda ki, özünü təqdim edərkən onun adını verə bilərmi, məşqçi cavab verdi:
– Cessi, mən buna icazə verə bilmərəm. Sən hələ təzə-təzə öyrənirsən, mən isə öz nüfuzumu qorumalıyam.
Uğur komandası onu təyyarə meydanına apardı və uca, ruhlandırıcı qışqırıqlarla (və gizli qorxu ilə) yola saldı. Cessi Bear-Qrizə gələndə kiçik, praktik olaraq bir küçədən ibarət qar basmış şəhər gördü. Hər yerdə təcrübəli sürücülər öz itləri ilə birlikdə oturmuşdular. Cessi utancaqlığı ilə vuruşa-vuruşa onlara yaxınlaşır və köməkçi lazım olub-olmadığını soruşurdu. Nəhayət köməkçisi qripə yoluxmuş bir komanda onu götürdü.
Cessi it qoşqusuyla yüzaltmış kilometr yol keçdi. Yürüşdən sonra isə Uğur komandasına zəng etdi və onlar bu xəbəri böyük coşqu ilə qarşıladılar.
Cessi evə tam məmnun qayıtdı. Geniş gülümsəyərək bütün cəlbedici təfsilatları yoldaşlarına danışdı.
– Xoşbəxtlik bax budur, – komanda üzvlərindən biri bildirdi.
– Bəli, budur, – Cessi razılaşdı.
– Bəs indi nə edəcəksən? – yoldaşları soruşdular. – Məşqləri davam etdirəcəksən?
– Yox, mənə bəs elədi. Daha bununla məşğul olmaq istəmirəm.
Hamı sarsılmış halda susdu. Sonra kimsə sual verdi:
– Yaxşı, bəs indi nə etmək istəyirsən?
– İşdən çıxmaq.
Qrupda heç kimin ağlına da gəlmirdi ki, Cessi, çətin bir işin öhdəsindən gəlməyənə qədər, çəkdiyi zəhmətə dəyməyən işini buraxıb, böyük dünyaya çıxmağa hazır deyildi. Lakin onun daxilindəki «heyvan» bunu bilirdi.
İstəyə inanmaq olar.
Nə istədiyinizi düşünün və hansısa istəyiniz peyda olanda Cessi kimi hərəkət edin. Qoy onun nə dərəcədə əməli olduğu sizi narahat etməsin – fəaliyyətə başlayın. Ehtiraslı istəklərdə rasional izahlardan yüksəkdə duran əməlilik var. Arzu sənə düzgün istiqaməti hər hansı təlimat və ya xeyirxah məsləhətdən daha yaxşı göstərəcək.
İndi siz hərəkətin yalnız sevdiyi işlərlə məşğul olan qibtəyəlayiq insanlarda müşahidə etdiyiniz «uğuru» sizə niyə nəsib edəcəyinin dörd səbəbini bilirsiniz.
Hə, necəsiniz? Sizi hərəkət etməyə başlamağa inandıra bildim? Yoxsa, hələ də müəyyən müqavimət hiss edirsiniz?
Fəsil 3. Daxili müqavimət: sizi dayandıran nədir?
Nə istədiyinizi bilmirsinizsə, deməli bunu bilməyə nə isə mane olur. Mən buna əminəm. Siz hansısa daxili müqavimət səbəbindən əsl istəklərinizi aşkar etmək və onların ardınca getməkdən çəkinirsiniz. Pozitiv təfəkkür öz-özlüyündə heç vaxt bu gizli maneəni adlamağa kömək etməyəcək. Riyakarlıq edib hər şeyin qadasında olduğunu göstərməklə də heç nəyə nail olmayacaqsınız.
Mən bu daxili müqavimətin öhdəsindən necə gəlməyi başa düşməyiniz üçün onu izləyib aşkar eməyinizi istəyirəm.
Onu üzə çıxarmağın sadə və etibarlı üsulu var: sizi doğrudan da özünə cəlb edən məqsədə doğru hərəkət etməyə başlayın, müqavimət gizləndiyi yerdən çıxaraq sizi bu hərəkətdən çəkindirməyə, bu yoldakı maneələrin keçilməz olduğuna inandırmağa çalışacaq. Söz verirəm.
Sadəcə o dərəcədə cəlbedici müvəqqəti məqsəd tapmaq lazımdır ki, sizin müqavimətiniz bunu həqiqətən istədiyinizə inansın. Dərhal, elə indi, onun gerçəkləşdirilməsinə başlayın.
Mən sizə mümkün qədər tez hərəkətə başlamağın dörd ciddi səbəbini artıq demişəm: 1) bu, fikirləşməyə kömək edir; 2) bu özünüzə verdiyiniz qiyməti artırır; 3) lazımi məlumat və ya imkanlar şəklini alan uğuru cəlb edir; 4) instinktləri itiləyir.
Bu da beşinci, ən vacib səbəb: vəziyyətin çıxılmaz olduğu hissi yarananda belə, özünüzü məqsədinizə doğru getməyə məcbur etsəniz, sizi bu dalana itələyən daxili müqaviməti fəallaşdıracaq və üzə çıxaracaqsınız.
Heç bir təhlükə hiss etməyən müqavimət yuxulu vəziyyətdə olur. Lakin siz hərəkətə başlayan kimi, o, yuxudan oyanacaq və özünü ucadan bəyan edəcək: «Sən nə edirsən? Başını bəlaya salarsan. Bu sənin üçün deyil. Səfeh fikirdir. Buna sənin gücün çatmaz.»
Arzunun həyata keçirilməsinə daxili müqavimətin mane olduğunu necə anlamaq olar?
Fəaliyyətsizliyinizin mənası yoxdursa – bu belədir.
Məntiqlə fikirləşəndə anlayırsınız ki, müəyyən işi seçə, uyğun gəlməsə isə dəyişə bilərsiniz. İnsanların çoxu belə düşünür. Elə isə məsələ nədədir? Niyə hərəkət etməyə başlamırsınız? Yəqin ki, hansısa vacib səbəb var, yoxsa siz bu qədər uzun müddət, bu dərəcədə narahat vəziyyətdə ilişib qalmazdınız.
Mənim gələ bildiyim yeganə rasional nəticə bundan ibarətdir ki, siz bu yolda sizi hansısa təhlükə gözlədiyini hiss edirsiniz. Daxili müqavimət sizi qorumağa çalışır. Yerində donub qalmış istənilən heyvana fikir verin – qabağında təhlükə var. Bu o demək deyil ki, heyvanlar yaxşı məlumatlıdır və ya şəraiti nöqsansız qiymətləndirmək qabiliyyətinə malikdir, amma o, tam hərəkətsizliyi saxlayırsa, bunun həmişə inandırıcı bir səbəbi var. Eyni şey sizin üçün də doğrudur.
Siz «təhlükəli» istəyinizi həyata keçirmək üçün hərəkətə başlayan kimi daxili müqavimət özünü tam büruzə verəcək. O, təqsir, utanma, uyğunsuzluq və ya ümidsizlik hissləri yaradaraq yolu kəsməyə çalışacaq. «Bəs sənin yazıq anan necə olsun?» – müqavimət soruşacaq. Hər cür bəhanələrə əl atılacaq: «Çox uğurlu olacaqsan, ətrafdakılar sənə nifrət edəcəklər!», «Bəs sən hüquqşünas olacaqdın!», «Qardaşın deyirdi ki, sən səfehsən – haqlı imiş!»
Bizə də elə bu lazımdır.
Biz istəyirik ki, bu göstərişlər özünün əsil simasını açsın, çünki sən nə ilə üzləşdiyini dəqiq biləndə mübarizə strategiyası hazırlaya bilirsən.
Gəlin onları bayıra çıxaraq.
Biz, əvvəlcə, sanki mövzunu dəyişərək tamamilə başqa istiqamətə yollanacağıq. Mən sizə istiqamətləndirici suallar verəcəyəm.
Layiqli məşğuliyyət
«Bütün həyatınızın işi» ilə sadəcə «iş» arasında fərq nədir? Siz hər iki halda işləyirsiniz. Hər ikisi üçün pul ala bilərsiniz. Lakin əhəmiyyətli fərq də var və siz bunu bilirsiniz. İş hesabları ödəməyə imkan verir. İstisna deyil ki, onun başqa bir mənası yoxdur.
Amma həyatınızın işi onunla məşğul olmağa layiqdir. Bu, bir kəsilməz mənadır və onun pul gətirib-gətirmədiyi vacib deyil.
«Məna» çox uca sözdür və onu aydınlaşdırmaq «iş», hətta «həyatınızın işi» ifadələrinə nisbətən daha çətindir.
Necə bilirsiniz, sizin məşğuliyyətinizə məna verən nədir? İstəyirsiniz ki, o da Tereza ananın cüzamlılarla, ya da Eynşteynin nisbilik nəzəriyyəsi kimi əhəmiyyətli olsun? Siz dünyanı dağılmaqdan xilas etmək və ya dahi maarifləndirici əsər yaratmaq istəyirsiniz, yoxsa milyonlarla dollar qazanmaq? Mən zarafat etmirəm, tamamilə ciddiyəm. Əksəriyyətimiz hesab edirik ki, həyatımızın əsl işi nəhəng miqyasa malik olmalı, yaxud olimpiada medalı kimi bizi bütün dünyada tanıtdırmalıdır. «Mənaya malik iş» ifadəsini eşidərkən başınıza hansı fikirlərin gəldiyini anlamaq zəruridir.
Çalışma 1. «Mənalı iş»
Bir kağız vərəqi götürün və fikrinizcə mənalı məşğuliyyətin nədən ibarət olduğu barədə gücünüz çatan qədər yazın. İstəyirsinizsə həyatları sizə doğrudan da məna ilə dolu görünən adamların adlarını sadalayın və niyə belə hesab etdiyinizi izah edin. Bu özünüzü yaxşı tanımaq üçündür.
Hansı halda həyatınızın işini həqiqətən layiqli hesab etmək olar? Bu, ictimai rəy sorğusuna və ya kiminsə rəyinə görə başqa cürdürsə narahat olmayın. Burada səhv cavab mövcud deyil. Ona görə də hansı işin sizin üçün mənalı olduğu barəsində özünüzün bütün mülahizələrinizi mümkün qədər tez yazın.
İndi yazdığınızı oxuyun və onların aşağıdakılara bənzəyib-bənzəmədiyinə baxın:
«İşiniz dünyaya yaxşı bir şey gətirirsə onun mənası var. O, bu və ya başqa formada bəşəriyyətə kömək etməlidir».
Вы ознакомились с фрагментом книги.
Для бесплатного чтения открыта только часть текста.
Приобретайте полный текст книги у нашего партнера:
