Пяшчынкі шчасця

– Павер, часам лепш, каб цябе падстрэлілі, чым патрапіць да якога-небудзь мутанта на прыём ежы. Прычым у выглядзе ежы. Добра, жартаўнік з мяне ніякі, так што не затлумляйся.

Слова за слова, а шлях апынуўся кароткім. Прыйшлі яны ў месца, якое нагадвала невялікі пяшчаны кар'ер. Выглядаў ён як нейкі прастакутны схіл, які сыходзіў углыб невялікага ўзгорка. У самой далёкай часткі, у нізіне, былі закапаныя два бервяны, да якіх была прымацавана бярвенца ледзь танчэй – гэтакая літара «П», але шырокая. Сенька пакінуў Лакі ўверсе, а сам спусціўся ўніз і стаў нешта падымаць з пяску, усталёўваючы на малое бярвенне.

– Яціць, ды там бляшаныя банкі. А гэта, стала быць, іх цір.

З-за чаго-та Лакі нават занерваваўся, ці то баючыся таго, што не ўмее страляць, ці то чакання… нават не ведаючы чаго… з такога стану яго вывеў Сенька, які падышоў назад.

– Не спі, кажу! Ты чаго? Глухаваты? Я ж табе яшчэ адтуль сказаў, каб дастаў пісталет.

– Задумаўся… – нават пачырванеў Лакі, разумеючы, што схібіў.

– Глядзі, самааналіз – такая штука, якая патрэбна ў спакойным месцы, а тут трэба быць увесь час напагатове. Нават з улікам таго, што навукоўцы папрасілі нас усталяваць тут кучу датчыкаў для збору дадзеных, а сігналы ад іх ідуць і на нашы камунікатары, усё роўна не варта расслабляцца.

– Я… не хацеў… – пачаў апраўдвацца Лакі.

– Ведаю, гэта на будучыню, а цяпер давай пастраляеш.

– Дык я… гэта… не ўмею…

– Ха, не ўмееш – навучым, не хочаш – сказаў бы што прымусім, але не скажу… Тут усё проста – альбо ты, альбо цябе…

Лакі павольна дастаў пісталет з кабуры, адчуваючы яго вагу і шурпатасць паверхні ручкі.

– Глядзі, тут засцерагальнік, зняў з яго і можаш страляць, паставіў на яго, нікога не параніш, у тым ліку і сябе. Ды ты не крыўдуй, жарты не мой профіль. Як цэліцца ведаеш?

Наступныя паўгадзіны праляцелі непрыкметна, але Лакі, што называецца, на хаду лавіў саму сутнасць, і даволі нядрэнна збіваў банкі. Некалькі разоў яму давялося збегаць туды і назад, усталёўваючы, а затым збіваючы ў пясок бляшаныя мішэні.

– Ну, даволі, – перапыніў яго Сенька. – У зацішцы, ты ўжо можаш нядрэнна страляць па нерухомых мэтах, але не варта забываць, што ў рэальнасці гэта будзе на хаду, у дождж і вецер, па рухаемай мэце, якая таксама будзе спрабаваць цябе забіць. І я не палохаю цябе, а кажу як ёсць. Таму больш спадзявацца на свае інстынкты. З часам, калі Зона дасць, яны адточацца і не раз спрацуюць яшчэ да таго, як ты ацэніш сітуацыю. Дарэчы, ногі не мокрыя?

Лакі аж сумеўся ад такой змены тэмы.

– Ды накшталт не.

– Гэта добра. Проста твой касцюм яшчэ няма каму было тэставаць, вось на табе і выпрабавалі.

– А бо на самай справе! – да Лакі цяпер дайшло, што пакуль яны з Сенькай дабіраліся да «ціра», некалькі разоў даводзілася пляскаць па, даволі, глыбокіх лужынах, хоць, ідучы ўслед, і, слухаючы апавяданні Сянькі, Лакі нават не заўважаў гэтага.

– Аднак зусім няпросты касцюмчык, – падумаў Лакі.

І, нібы, прачытаўшы яго думкі, Сенька сказаў:

– Твой касцюм, мае базавую камплектацыю, бронекамізэлька здольна спыніць пісталетную кулю, выпушчаную практычна ва ўпор, злёгку затрымаць аўтаматную чаргу, але чэргамі тут рэдка карыстаюцца. Таксама ты зможаш, амаль хвіліну, прастаяць у вогнішчы або на распаленай паверхні, і амаль столькі ж пратрымацца ў сернай кіслаце, калі раптам надумаеш. Аднак, усе гэтыя эксперыменты прыводзяць да пагаршэння стану касцюма, што, у сваю чаргу, зніжае верагоднасць твайго выжывання. Таму пасля кожнай вылазкі звяртайся да тэхніка. Нейкі час табе прыйдзецца рабіць гэта ў крэдыт, але прыцягнуўшы пару артаў…

Заўважыўшы здзіўлены погляд Лакі, Сенька паправіўся:

– Прыцягнуўшы пару артэфактаў, ты будзеш ужо ў добрым плюсе і зможаш некалькі палепшыць камплектацыю свайго касцюма. Маё асабістае меркаванне – не варта гнацца за самымі новымі паляпшэннямі, як правіла, яны не заўсёды працуюць як заяўлена. Вось у мяне з самага складанага ўсталяваная толькі сістэма рэцыркуляцыі паветра. Дзякуючы гэтаму я змагу гадзін шэсць бегчы ў загазаваным асяроддзі, без неабходнасці карыстацца процівагазам. Ну і куча іншых, якія палягчаюць маё жыццё, плюшак. Там ужо разбярэшся сам. Ва ўсіх тэхнароў ёсць карты-схемы камбінавання паляпшэнняў для розных касцюмаў. Там ўбачыш, што некаторыя паляпшэння ўзаемавыключальныя, гэта значыць пасля ўстаноўкі аднаго, усталяваць іншае не выйдзе. Так што узважвай усе свае дзеянні з касцюмам.

За гэтай размовай, яны непрыкметна прыйшлі назад да бункера навукоўцаў.

– Ну, усё, дуй да навукоўцаў а потым да тэхнароў. Пакажы касцюм, ствол і даведайся наконт твайго камунікатара. Хоць… Давай не цяпер. Пайшлі ўдарым па страўніку. А то, нябось, у цябе там кішка па кішцы ўжо барабанную дроб выбіваюць.

І нібы ў пацверджанне яго слоў, страўнік Лакі выдаў такое буркатанне, што Лакі зноў пачырванеў.

– Што ты як дзяўчына на спатканні чырванееш? Чаго-чаго, а правізіі у навукоўцаў хапае. Так што пайшлі, пакажу, што ды як?

Праз гадзіну, зусім асалавеў ад з'едзенай тушонкі і выпітай духмянай гарбаты, Лакі рушыў у бок бункера. Усе сталкеры, як ён зразумеў, размяшчаліся ў невялікіх пабудовах на два-тры чалавекі. Хоць звонку яны і ўяўлялі сабой таварны вагон, але ўнутры былі даволі камфортнымі. Інтэр'ер ўяўляў сабой нешта падобнае на аўтамабільныя трэйлеры, якія Лакі раней бачыў у кіно ці невялікі дачны домік. Адрознівала толькі наяўнасць у кожным такім «доміку» паветранага шлюза, падобнага на тамбур у тым жа вагоне, але з магутнымі дзвярыма, а таксама поўная адсутнасць вокнаў. Ды і ўбранне было больш чым спартанскім. Усё вельмі проста, але максімальна камфортна. Нават туалет, якім Лакі не выпусціў магчымасць скарыстацца, быў невялікі, але зручны і чысты.

– Цікава, хто гэта ўсё фінансуе? Што за працы яны тут праводзяць? А можа яны зусім ніякія не навукоўцы, а проста пад іх замаскіраваныя. Здаюцца гэтакімі прастадушнымі дзівакамі, якія даследуюць Зону, а самі праводзяць якія-небудзь незаконныя эксперыменты. Хоць, што тут думаць і гадаць, трэба прыглядацца. І ў першую чаргу, выжыць. А потым ужо і думаць, як выбрацца адсюль. Трэба будзе падрабязней распытаць у Сенькі пра гэтыя артэфакты. Нешта ён там казаў, маўляў, дарагія яны. Вось, зараза, трэба не проста слухаць, а яшчэ і чуць. Вось зноў расслабіўся і прапусціў міма вушэй усё, што ён казаў.

За гэтымі думкамі Лакі непрыкметна сам для сябе дайшоў да бункера навукоўцаў.

– Так ужо, махіна, – падумаў ён, задраўшы галаву ўверх, гледзячы на сталкераў, якія прагульваліся па сеткаватым насціле верхняга перыметра бункера. – Цікава, а якім чынам гэта ўсё будавалася? Як дастаўляліся матэрыялы, інструменты? Хто будаваў?

Яго думкі перапыніліся пстрычкай завалы, лёгкім шыпеннем сціснутага паветра, што перашкаджае пракрасціся звонку чаму-небудзь, і лёгкім скрыпам адкрываемых дзвярэй бункера. З тамбура выйшлі тры чалавекі, убраныя ў атрутна-аранжавыя камбінезоны з даволі вялікімі таніраванымі забраламі. Да іх тут жа лёгкай рыскай накіраваліся чацвёра сталкераў, якія літаральна паўхвіліны назад залівіста смяяліся над нейкім барадатым анекдотам. Зараз жа яны былі вельмі сабраныя і сур'ёзныя. Той, што, па ўсёй бачнасці, быў у іх за старэйшага, адышоў ледзь у бок разам з адным з «аранжавых».

– Значыць «аранжавыя» – гэта навукоўцы, паколькі ва ўсіх рукі занятыя нейкім прыборамі, а вось зброя ёсць толькі ў сталкераў. – падумаў Лакі.

Хоць, як казаў Сенька, на касцюмы могуць усталёўвацца паляпшэння, вось і тут можа быць нешта накшталт схаваных месцаў для зброі, – тут жа паправіў ён сябе.

Навукоўцы рушылі наперад, а сталкеры размеркаваліся як бы па вяршынях квадрата, усярэдзіне якога апынуліся «аранжавыя».

Ад яго ўласных думак адарваў ужо знаёмы гук закрываючагася замка дзвярэй бункера.

– Вось. Зноў зазяваўся – у які раз дакараў сябе Лакі і націснуў кнопку выкліку.

– Хто там?

– Гэта… Лакі… – у які раз, адчуваючы як яго твар залівае фарба, прамямліў Лакі.

– Ага, заходзьце, заходзьце.

Зноў шыпенне раззлаванага паветра, ужо знаёмы пах антысептыку, звыклыя пстрычкі замкоў і Лакі апынуўся ўнутры.

– Праходзь, не затрымлівайся, няма чаго тут крумкачоў лічыць, – Лакі ледзь не падскочыў ад таго, што забыўся пра ахоўніка, які, так удала ці няўдала, размясціўся ў зусім неасветленым куце.

Двойчы Лакі ўпрошваць не было патрэбы, і ён пераадолеў пакінуты шлях без прыпынкаў.

– Так, так! Ну-с, малады чалавек, ці як вас ужо паспелі тут ахрысціць – Лакі. Як вам першая вылазка?

– Ведаеце, не скажу, што было цяжка ці лёгка. Неяк трохі штодзённа, ды і маёй бяспекай займаўся Сенька Добры. Паказаў мне, як убачыць анамалію, навучыў страляць, трохі пазнаёміў з мясцовай фаунай. Накарміў яшчэ.

– Гэта добра. Гэта выдатна. – Лакі здалося нават некалькі дзіўным тое, як па-маладому блішчалі вочы ў гэтага пажылога навукоўца.

– Напэўна, вось на такіх энтузіястах ад навукі і трымалася ўся «абаронка» ды і навука ў цэлым у СССР, які распаўся, – толькі і падумаў ён.

– Такім чынам, мы прапануем вам не проста працу, а супрацоўніцтва. Не ведаю, ці заўважылі вы групу Савіцкага, якая адправілася правесці серыю замераў. Акрамя таго, нам трэба зрабіць яшчэ некалькі даволі руцінных мерапрыемстваў і, што вельмі прымальна для вас, гэта зусім недалёка. Вось глядзіце, неабходна ўсталяваць датчыкі ў кропках, адзначаных у вашым камунікатары. Яго нашы тэхнікі ўжо зрабілі, абноўленую карту ўсталявалі, каардынаты кропак ужо адзначаны. Паколькі вага датчыкаў немалая, вазьміце каляску, пагрузіце іх на яе і туды ж вось гэты кантэйнер. Пасля гэтага адпраўляйцеся да тэхнікам, яны ўсталююць на ваш касцюм дадатковы модуль – спецыяльны кантэйнер для артэфактаў. Вось у гэтым кантэйнеры знаходзіцца «Жвір» – артэфакт, які стварае асаблівае поле, якое зніжае вагу прадметаў, прыкладна ў дзесяць разоў, ад іх першапачатковай вагі. Так што ўсе датчыкі вы з лёгкасцю зможаце насіць сапраўды гэтак жа, як быццам гэта ўсяго толькі тоўсты том нейкай кнігі. І глядзіце, малады чалавек, тут ніхто не ставіць вам ніякага плана або графіка работ. Працуючы тут, вы самі выбіраеце свой асабісты тэмп працы і ўносіце пасільную лепту ў агульную справу. І давайце пакуль без ініцыятывы. Нікуды не лезем, нічога лішняга не чапаем. Добра? Вось і дамовіліся. Выдатна. А цяпер грузіце датчыкі на каляску. Хоць не. Спачатку грузіце кантэйнер, а затым складайце датчыкі.

Наступныя некалькі хвілін Лакі займаўся пагрузкай датчыкаў на каляску. Па ілбу і шчоках пабеглі першыя струменьчыкі поту, аднак па астатнім целе заставалася адчуванне сухасці. Вырашыўшы з гэтым разабрацца пазней, Лакі загрузіў усё і рушыў да выхаду. Абмінуўшы тамбур і апынуўшыся на вуліцы, ён пастараўся ўспомніць дарогу да тэхніка, што апынулася на здзіўленне лёгка.

– Ну, што ты там прывез? – тэхнік прыязна глядзеў на Лакі і здавалася, што злёгку ўсміхаўся скрозь клубы дыму, які ён пускаў праз курыльную трубку даволі дзіўнай канструкцыі.

– Ды вось датчыкі і артэфакт у кантэйнеры. Трэба там неяк яго да майго касцюму прымацаваць і датчыкі яшчэ трэба неяк з сабой забраць. Так, і камунікатар з картай патрэбен… – ён не паспеў працягнуць, як змоўк, злавіўшы, а цяпер разглядаючы ў сваіх руках рулон скотчу. Звычайнага скотчу. Здзіўлена гледзячы на тэхніка і, чакаючы тлумачэнняў, ён губляўся ў здагадках. А тэхнік, здавалася, нават не заўважаў яго, а ўзмоцнена займаўся прачысткай сваёй трубкі.

– Прабачце, а што мне з гэтым рабіць? – ён падняў руку са скотчам, звяртаючыся да тэхніка.

– А, дык вось дзе ён? А я яго ўжо цэлы дзень шукаю. Ну-ка давай яго сюды.

Лакі паднёс скотч тэхніку, абсалютна нічога не разумеючы ў тым, што адбываецца. Тэхнік ж стаў заматывать нейкую дэталь, ужо абкручаную некалькімі пластамі плёнкі.

– Так трывалей і мацней будзе. Кансервацыя, разумееш – растлумачыў ён, дарэшты згубленаму Лакі.

Скончыўшы, ён паманіў Лакі да сябе і сказаў, працягваючы сваю шырокую далонь:

– Лепр. Штосьці там здалося ім ва мне ад ірландцаў або яшчэ чаго-то. Не важна. Сутнасць у тым, што мне падабаецца. Дык вось, глядзі. Вось сюды мацуецца кантэйнер для артэфактаў, а ў яго ўжо можна ўсталёўваць практычна любы арт. Напрыклад, вось такі.

З гэтымі словамі, Лепр стукнуў нагой па кантэйнеры, затым адным злітным рухам адчыніў замок і адкрыў крышку. Лакі чакаў убачыць, напэўна, нешта больш уражлівае, аднак артэфакт ўяўляў сабой нешта, памерам з буйны мандарын. Падчапіўшы адной рукой артэфакт, Лепр другой рукой скінуў крышку з кантэйнера, нядбайна закінуў туды «мандарынку» і зачыніў крышкай. Далей ён кінуў Лакі, немаведама адкуль які ўзяты мяшок, чымсьці падобны на заплечнік, так як на ім прысутнічалі шлейкі і паясавы з нагрудным рамянямі, але нейкай дзіўнай канструкцыі.

– Грузі ў яго датчыкі. Толькі замацуй на левым запясьце, – з гэтымі словамі ён падкінуў кантэйнер з артэфактам. Лакі злавіў кантэйнер і, не паспеўшы спытаць, якім чынам яго мацаваць, убачыў некалькі папружак, замацаваных на корпусе кантэйнера. Даволі хутка сцяміўшы, як жа яго замацаваць, ён стаў складаць датчыкі ў мех. Якое ж было яго здзіўленне, калі загрузіўшы ўсе датчыкі ў мех, ён без напругі змог падняць яго ўсяго адной левай рукой. Павярнуўшыся, ён убачыў Лепра, які ўжо адкрыта смяяўся.

– Гэта не да мяне. Гэта вунь да тых, яйкагаловых. Магу сказаць толькі, што кожны артэфакт стварае або, кажучы тэхнічнай мовай, генеруе пэўнае поле. Гэты робіць рэчы лягчэй, ды і яго носьбіт менш стамляецца ад бегу або скачкоў. Далей я не разбіраўся. Мне вунь, жалязяк і электронікі хапае. Цяпер глядзі… ды закінь ты мяшок на спіну. Вось. Вось так. Цяпер паясавы рэмень. Ага. Так. Нагрудны. Ага. На табе інструмент. Не здзіўляйся. Гэта з выгляду яна звычайная кувалда. Але адкрыю табе сакрэт. Гэта і ёсць звычайная кувалда. А што ж ты думаў, калі дваццаць першае стагоддзе, то ўсю працу будуць за цябе рабіць машыны ды робаты? Не. Часам давядзецца і папрацаваць рукамі. Добра, глядзі, канструкцыя мяшка зроблена так, што з яго левага боку маецца спецыяльны клапан, праз які датчык выслізгвае, калі ты задзейнічаў за вось гэтае кальцо. Датчык праслізгвае, кранае тармазную страпу і твая левая нага застаецца ў бяспецы. Далей левай жа рукой хапаеш датчык, дацягваеш яго на сябе. Затым ставіш у паказанае месца і бам-ц па ім кувалдай. Ўключаеш актыватар вось тут і ўсё. Пасвістваючы, ідзеш далей. Хоць не. Свістаць не рэкамендую каб пазбегнуць.

Цяпер трымай свой камунікатар. А, не. Пачакай. Далонь вось сюды пакладзі. Ага. Ну, хай будзе левая. Так. Цяпер іншую руку. Ага. Так. Так. Ага. Так. Вось. Трымай. Цяпер прыкладзі яго вось да гэтай бірцы на касцюме. Так. Ага. Вось. Усе. Глядзі, зараз гэты камунікатар прывязаны да цябе асабіста, ўзоры адбіткаў тваіх далоняў, уся твая тэлеметрыя, а гэта і пульс, і ціск, і нават некаторыя паказчыкі крыві апрацоўваюцца ім і, на падставе гэтых дадзеных, складваецца ацэнка твайго стану, дакладней, твайго здароўя. Некаторыя дадзеныя ідуць у агульную сталкерскую сетку, некаторыя застаюцца пры табе. Замацаваць яго можна куды табе будзе зручна. Цяпер рэкамендую табе зрабіць гэта на левым перадплеччы, а кантэйнер з артэфактам пераважыць на пояс.

Скончыўшы з кантэйнерам і камунікатарам, Лакі зразумеў, што Лепр правы. Камунікатар ніколькі не скоўваў руху, важыў зусім няшмат і на яго было зручна глядзець, каб атрымаць нейкую інфармацыю. Лепр паказаў яму, як рэгуляваць яркасць экрана і гучнасць абвестак. Затым паказаў асноўныя моманты выкарыстання камунікатара як навігацыйным прыборам, што аказалася даволі простым. Усё было вельмі дэталізавана, на карце былі паказаны нават некаторыя асобныя кусты, не кажучы ўжо пра дрэвы, вядомыя месцы размяшчэння анамалій былі адзначаны рознакаляровымі маркерамі, у залежнасці ад тыпу анамаліі, а месцазнаходжанне самога Лакі, па змаўчанні, цэнтравалася на карце і было адзначана курсорам накшталт прыцэла. Лакі паспрабаваў павялічыць і паменшыць маштаб адлюстравання, перамясціцца на некалькі крокаў у бок і нават некалькі разоў падскочыў і прысеў. Усё працавала вельмі шустра і выразна, нават яго невялікае зрушэнне тут жа адбілася на карце, а яго пульс і ціск адразу ж змяніліся ў адпаведнай частцы экрана.

– Пазней можна будзе павесіць спецыяльную прымочку, якая нават твае патроны будзе сама лічыць. А яшчэ пастаянна задаўбываць цябе парадамі па выкананні здаровага ладу жыцця. А калі разжывешся, можна будзе арганізаваць табе шлем з адмысловым забралам, як у навукоўцаў, на якое праецыецца ўсякая карысная інфармацыя як з твайго камунікатара, так і з розных датчыкаў касцюма і, напрыклад, з дэтэктара анамалій, – тараторыў Лепр.

– Лепр, так значыць ёсць гэтыя самыя дэтэктары анамалій?

– Ёсць, але каштуюць яны, ой, як нятанна. Трэба быць па-сапраўднаму ўдачлівым, каб прынесці столькі артэфактаў або іншых нейкіх патрэбных навукоўцам штуковін. Хоць, з тваім імечкам, можа і пракоціць. Ну, усё, давай за працу! – Лепр ляпнуў сваёй здаравеннай далонню Лакі па плячы, ад чаго той прыкметна пахіснуўся.

– Ну, я пайшоў… – сказаў Лакі, хутчэй нават самому сабе і рушыў да брамы ў плоце. Абмінуўшы яе, ён зарыентаваўся па карце ў камунікатары і накіраваўся да бліжэйшай кропкі ўстаноўкі датчыка.

Не гледзячы на тое, што час па яго прыкідках пераваліў за абедзенны, ды і гадзіны ў камунікатары таксама паказвалі пачатак другога, сіл у ім было хоць адбаўляй. Калі б ён не ведаў, што знаходзіцца ў Зоне, што тут месцамі радыяцыйны фон зашкальвае ўсе дапушчальныя нормы, што за ім дзесьці сочыць пара, а то і больш, галодных вачэй, уладальнікі якіх проста мараць, каб ён упаў без сіл і стаў іх сняданкам, абедам або вячэрай, у залежнасці ад часу сутак, можна было б падумаць, што гэта ўсяго толькі нейкі падлесак недалёка ад горада – адно з упадабаных месцаў адпачынку гараджан, якія не маюць дачы або хаткі ў вёсцы. Здавалася, што яшчэ ледзь-ледзь, і пацягне водарам дыма ад вогнішча для нарыхтоўкі шашлыкоў, а то і самімі шашлыкамі запахне, пачуюцца вясёлыя галасы дзяцей, гарэзуючых на прыродзе, і не-не, ды і зацягне хто-небудзь бязладным голасам нейкі чарговы музычны хіт.

І вось яна – першая кропка. Месца чыстае, некалькі тонкіх дрэўцаў, адзін куртаты куст, ды пучкі травы і цвёрдая, месцамі патрэсканая, як у пустыні, зямля. Павялічыўшы маштаб карты на камунікатары, Лакі ўстаў у цэнтр маркера. Няёмка агледзеўшы сябе, ён знайшоў кальцо, якое вызваляла датчыкі і, тузануў за яго. Тут жа, без усялякай затрымкі і практычна бязгучна, выехаў адзін з датчыкаў.

– Мабыць, Лепр правы, калі б гэты датчык не прытамаджваў на выхадзе, то з такой вышыні ён дакладна пікай ўвайшоў бы ў маю левую нагу, – падумаў Лакі і, пацягнуў левай рукой стралу датчыка, а правай, зняў кувалду з пояса.

Прымасціўшы піку датчыка на зямлі, ён размахнуўся і ледзь не трапіў па сваёй руцэ.

– Вось зараза! Трэба быць акуратней, а то так і да вытворчай траўмы недалёка. А бальнічны тут, мяркуючы па ўсім, неаплатны, – паўшчуваў сябе і пажартаваў сам жа над сабой Лакі.

І ён пачаў з невялікіх, даволі лёгкіх удараў, не моцна размахваючы кувалдай. Справа ішла не вельмі хутка, але, ва ўсякім выпадку, без траплення па руках. Забіўшы датчык да адзнакі на яго корпусе, Лакі ўціснуў актыватар. Дакладней, паспрабаваў ўціснуць, што аказалася справай вельмі няпростай. Але з некалькіх спробаў у яго гэта ўсё ж такі выйшла і кнопка актыватара загарэлася бледна-зялёным агеньчыкам. Працёршы пялёсткі сонечных батарэй рукой, ён рушыў далей.

Дрэўцы, кусты, кавалкі ржавеючых металічных канструкцый, нейкія цыстэрны і незразумелага выгляду кавалкі бетону, з якія тырчалі канцы арматуры – усё гэта злілося для Лакі ў адзіны ландшафт. Звяраючыся з камунікатарам, а часам і ўжо сам прыкмячаючы размяшчэнне анамалій, ён абышоў практычна ўвесь свой маршрут, усталёўваючы датчыкі. Манатонная праца звялася да ўжо даволі выразнага алгарытма – рывок кальца, падхват стралы датчыка, ужо ўпэўнены намах кувалдай, некалькі дабіваючых удараў, затым кнопка актыватара і, ужо ідучы да наступнай кропцы, мацаванне кувалды да пояса. Усталяваўшы ўжо каля сарака датчыкаў, Лакі паглядзеў на сонца, якое паступова хілілася да краю неба. Магчыма яно яшчэ б павісела ў небе, але мясцовасць, дзе знаходзіўся Лакі, размяшчалася ў нізіне, як бы акружанай штучнымі пагоркамі насыпкі. Чамусьці на розум прыйшло параўнанне з велізарным катлом. Ён нервова паяжыўся і рушыў у бок бункера. Абыходзячы чарговую анамалію на сваім шляху, краем вока ён заўважыў нейкае мігаценне, а затым хуткі рух і адчуў як нешта адчувальна прыгрэла яго ў нагу.

– Вось жа… няўдача… – раззлавана падумаў Лакі, але заўважыўшы, ШТО ляжыць пад яго нагамі, тут жа забыўся пра пачынаючую падымацца боль у назе. Гэта быў артэфакт. Ён не быў падобны на той, які даў яму навуковец. Па памерах і форме падобны, але меў іншы колер і некалькі вялікую інтэнсіўнасць святлення. Не знайшоўшы нічога лепшага і падыходзячага, Лакі сарваў вялікі ліст расліны, падобнага на лапух, і дубчыкам укаціў артэфакт на ліст. Затым, узяўшы ліст за края, збудаваў нешта накшталт торбачкі. Ён не будаваў нейкіх здагадак з нагоды кошту і карыснасці або небяспекі сваёй знаходкі. Проста ішоў да бункера, разумеючы, што ўсё ж такі наганяй будзе ад вучонага, які папярэджваў аб тым, што нельга нічога чапаць, але гэта было на ўзроўні генаў, нешта хлапечае, нешта з дзяцінства, калі табе кажуць, маўляў, нельга гэта чапаць, а ты з яшчэ вялікай цікавасцю, мала таго, што чапаеш, дык яшчэ і ўпотай цягнеш гэта ў свой дом.

За гэтымі думкамі, Лакі дабраўся да брамы ў плоце, між іншым зноў адзначаючы пра сябе таўшчыню дубцоў, вышыню і прыкладны перыметр плота.

– Грыбоў там, ці што назбіраў? – пачуўся чыйсьці гучны рогат, зноў вярнуўшы Лакі да рэальнасці. Гэта быў адзін з сталкераў, якія ахоўвалі перыметр.

– Ды не, проста знайшоў тут нейкую штуку. Можа быць навукоўцам будзе цікава.

– Ну-ка, пакажы. Паглядзім, што ты там прывалок.

Калі Лакі паклаў ліст на зямлю і разгарнуў яго, то яму здалося што вакол выключыўся гук. Як у радыё, калі пстрыкаешь выключальнікам. Падняўшы погляд на сталкераў, ён нават не адразу паверыў сваім вачам. Напэўна, так адвальваецца сківіца ад здзіўлення толькі ў мультфільмах. Але тут усё было ў рэальнасці. Сталкеры не проста анямелі, яны былі ў здранцвенні.

– Што такое? Гэта небяспечна? Чаго вы маўчыце? – засыпаў ён іх пытаннямі.

– Небяспечна? Тут як паглядзець… Ты хоць ведаеш што гэта такое?

Не… – і Лакі, ужо ў каторы раз адчуў, што чырванее не толькі твар і вушы, але яшчэ і шыя з астатнімі часткамі цела.

– Гэта – Камень. Артэфакт, які пасля мутацыі ў некалькіх анамаліях «вывальваецца» вонкі. Нерадыёактыўны, біялагічна не небяспечны, не ўяўляе сабой ніякай каштоўнасці ў плане паляпшэнняў, але для навукоўцаў гэта проста знаходка. На маю памяць, за пару апошніх гадоў гэта другі знойдзены камень. Па сутнасці – гэта твой білет адсюль. Ён каштуе столькі, колькі каштуе ўсё, што надзета на ўсіх сталкерах тут. Не, нават нашмат больш. Ён вельмі дарагі, таму і небяспечны. За межамі гэтай лакацыі, даведаўшыся, што ў цябе ёсць падобная штука, нешматлікія не паддаліся б спакусе адабраць яе ў цябе. Прычым не самым добрым спосабам. Мала таго, што за яго можна выбрацца адсюль, дык яшчэ і камфортна жыць доўгі час у цёплых краях, ні ў чым сабе не адмаўляючы. Неяк так. Так што ногі ў рукі і наперад да навукоўцаў. За сваім білетам на выхад.

Зусім нічога не разумеючы, Лакі дабраўся да бункера, націснуў кнопку выкліку, прайшоў тамбур з антысептыкам і, абмінуўшы ахову, апынуўся перад навукоўцам.

– Малады чалавек, вы выдатна папрацавалі сёння. Дадзеныя з датчыкаў ўжо паступаюць да нас на тэрмінал… – ён не паспеў скончыць сваю фразу, убачыўшы што Лакі паказвае яму ў разгорнутым лісце.

– Дзе… як… адкуль… гэта немагчыма… – вучонага настолькі перапаўнялі пачуцьці, што ён не мог звязваць словы ў нармальную гаворку. Калі ён схапіўся за левую частку грудзі і пачаў паволі асядаць на падлогу, Лакі ахапіла сапраўдная паніка.

– На дапамогу! Чалавеку дрэнна! – толькі і змог крыкнуць ён і, практычна ў тое жа імгненне быў адкінуты ў бок ахоўнікам.

– Віктар Мікалаевіч! Віктар Мікалаевіч! Што з вамі? Вы мяне чуеце? – пытаючы вучонага, ахоўнік не пераставаў кідаць гнеўныя, не прадвяшчаючыя нічога добрага, погляды ў бок Лакі.

– У-с-с-сё н-н-нармаль-н-н-а. В-в-вады, к-к-калі ласка…

Ахоўнік адчапіў з поясу сваю пляшку і паднёс яе да вуснаў навукоўца. Зрабіўшы некалькі глыткоў, Віктар Мікалаевіч сказаў:

– Дзякуй табе, Арцём! Перадай Дзіму, каб перавялі бункер ў рэжым абароны. Допуск ўнутр толькі з майго дазволу.

Кароткі ківок і Арцём знік, пакінуўшы Лакі сам-насам з навукоўцам.

Віктар Мікалаевіч падняў руку і Лакі, зразумеўшы яго намер, хутка падышоў да яго і дапамог падняцца. Вучоны зрабіў яшчэ некалькі глыткоў з пляшкі, зачыніў яе і аддаў Лакі. Таму нічога не заставалася акрамя як прычапіць яе да свайго пояса.