Sürgün

TÜRKÜ

Ulduz dolu asimanım varıydı,malım-mülküm, xanimanım varıydı,dən üyüdən dəyirmanım varıydı,indi dərddən, qəmdən ayrı nəyim var?Bir gül idim yar bağında, çiçəkdim,ətir yayan gözəl güllərə çəkdim,nə göy bildi, nə yer bildi nə çəkdim,mənim dərddən, qəmdən ayrı nəyim var?Mənimiydi kənd evimiz, kənizlər,aya bənzər ağ üzlü, ay bənizlər,mənimiydi axar çaylar, dənizlər,indi dərddən, qəmdən ayrı nəyim var?Qərib kimi yerə, göyə yad idim,qanadım var, quş kimi azad idim,Vətən mənim olan vaxtlar şad idim,indi dərddən, qəmdən ayrı nəyim var?

BİLİRƏM…

Bilirəm, mən öləndəyuyub basdıracaqlar,buz kimi soyuq məzaraqoyub, basdıracaqlar,yaglıca ehsanımdanyeyib öskürəcəklər,bir qərib şair öldüdeyib asqıracaqlar.Deyim, vəsiyyətiməadamlar, qulaq asın,başdaşı əvəzinəbir at heykəli qoyun,və bircə cümlə yazın:«insan kimi doğulmuşdu,insanlar oyun qurdular,öləndə at kimi öldü,çapıb-çapıb yordular!..»

VƏTƏN

Hey! Mənim dam dolusutoyum, vətəndir, vətən,əjdadım, nəslim, köküm-soyum, vətəndir, vətən.Bəxt gəldi düyün-düyün,oğluyam yerin, göyün,baxıb, hey öyündüyünboyum, vətəndir, vətən.Qürbət buz içrə kürə,kim ulaya, kim hürə,qoy alnımı möhürəqoyum, vətəndir, vətən.Hava – həsrət bir udum,dörd bir yana yürüdüm,ağac kimi qurudum,suyum, vətəndir, vətən.* * *Alsemberğdən qatar keçdi,keçdi, məni aparmadı,qatar qarışdı zülmətə,gecdi, məni aparmadı.Qarşıda neçə dağ, dərə,neçə aşılmaz dik qalıb,kor oldu, görmədi, şair,divara söykənik qalıb.Bu bir yolsuz ömürlərdən,keçən bir qatardı, getdi,kim gəldi aldı qoynuna,kim gəldi götürdü, getdi.Yaddır özgə dərdi kimio yaxınlar, bu uzaqlar,o zamandan hər qatarın,dalınca bir qərib ağlar…

HƏLƏ…

Bir ömür elə hey kipriyimlə od,götürə-götürə gedirəm hələ,bir uzun yoldayam aylar, illəri,ötürə-ötürə gedirəm hələ.Gərək mən hər sözü bir-bir arıyam,görənlər qoy görsün haqqa sarıyam,çiçəkdən çiçəyə uçan arıyam,ətirdən ətirə gedirəm hələ.Bağındır, baxmasan, ömür kirlənir,ağ bayraq sanırlar ağ fikirləri,qara kağız kimi tək səbirləri,gətirə-gətirə gedirəm hələ.Saxlamaq olmadı hər gedən günü,bədən yuxuludur, ruhlar mürgülü,islanmış gözlərdə azadlıq gülü,bitirə-bitirə gedirəm hələ.Yolu bu qatarın beşdi, ayrıldıq,bişdi bağrım başı, bişdi, ayrıldıq,hərə bir məzarda düşdü, ayrıldıq,itirə-itirə gedirəm hələ…

GEDƏNƏM…

Neçə boynu bənövşətək bükülü,neçə gözü ağlar qoyub gedənəm,könlüm kimi açılmazdır o vaxtdan,qapımızı bağlar qoyub gedənəm.Bir sıxalar buludları, yuyalar,göy durula, dağılmaya yuvalar…Yereşitməz, göygötürməz dualar,dağtablamaz ahlar qoyub gedənəm.Haçalanmış yollar kimi görünən,yaşıl-yaşıl yarpaqlara bürünən,arxam ilə iməkləyib sürünən,düyməgözlü tağlar qoyub gedənəm.Nə biləydim ağac adam deyilmiş,qar-yağışla yarpaqları döyülmüş,ucunda gül pəncərəmə əyilmiş,vəfalı budaqlar qoyub gedənəm.Çin olmadı arzularım, pir də ki…Sirr olmadı, sirr qalmadı, sirr də ki…Axar çaylar, göy meşələr, bir də ki,buz kimi bulaqlar qoyub gedənəm.Bizim evdə quşlar yuva qurdumu,üstümüzə yağan daşlar durdumu?Yanıram oyy, vətənimin, yurdumun,sinəsində dağlar qoyub gedənəm…

ALLERGİYA

Əvvəl gözlərimə dolur,sonra tutur boğazımdan,bəla sözdən gəlir,bir dədəftərimdən, kağızımdan.Axır sel kimi göz yaşım,düz əlli cütdür asqıraq,qorxudan tək səbir gəlmir,əlli dəfə sönür çıraq.Durur adamın qəsdinə,İşğal eləyir bədəni,yadına nə yarın düşür,nə işğal olmuş vətənin…

YAZI…

Nə uçdum quş kimi, nə qaçdım ittək,nə göylər mənimdir, nə yerlər mənim,ipsiz arzularım köhnə çərpələng,dalımca gör nələr deyirlər mənim.Bir azman qayaydım, yıxıb zəlzələ,bir ah göndərməyə qarlı dağım yox,uçuram, bu cahan qurtarmır hələ,nə yazıq, qonmağa bir budağım yox.Bu qismət, bu qədər, bu tale, yazı,dalımca deyirlər guya dahidi,əzablar, zülümlər təzyiq cihazı,həsrət və qəriblik ölçü vahidi.Çətini qanadım yoruluncadır,ya külək qovacaq, ya leysan, yağış,yerlər dərindirsə, göylər ucadır,vətən bir yuvadır, mən yuvasız quş…* * *

Professor Qurban Bayramov un gecikmiş cəsarətinə elegiya.

Nədir bu dünyada, nədir əbədi,söz tapıb göyərtdik yerin təkindən,dağıldı, söküldü elmin məbədi,quş göydən ayrıldı, palıd kökündən.Uzundur yolumuz əyri, düz olsa,çıxmaz kəpəklərə ələdiyimiz,boğuldu beşikdə oğul, qız olsa,bizim körpə kimi bələdiyimiz.Saxsını torpaqdan, qızılı misdən,arzunu xəyaldan ayıran öldü,alçağı hündürdən, safı xəbisdən,dilavəri laldan ayıran öldü.Neynirsən neçədə açılır sabah,neynirsən gün çıxır, ya qar ələyir,bax, səni asdıran sevdiyin allah,neyləyir, əlbəttə, yaxşı eləyir.Neynirsən necədir tərkibi suyun,kimyanın, sürətin vaxtı keçibdir,arxacın ağzında mələyən qoyun,bəlkə qoyun deyil, itdir, keçidir.Düz xətti sındırma, indi əyridir,keçər lap yeddisi iki nöqtədən,indi ki əyrilər qılınc səyridir,niyə bölünməsin min yerə vətən?Xülasə, heç elmə yoxdur ehtiyac,hava məlumatı başına dəysin,şahın quş evidir başındakı tac,qoysa yad gülləsi quşuna dəysin.Unutma, ey qafil, dörd yanın biclər,bu fərman üzünü ağartmayacaq,sənin inandığın əfsanə güclər,səni bu illətdən sağaltmayacaq…

DEGİLMİSƏN…

Sən bir gül kolusan, qız,solacaq degilmisən,gözəllikdə qərq olub,dolacaq degilmisən?Ətrin min gülün ahı,oyatmazmı allahı,mən görürəm sabahı,olacaq degilmisən?Gün boylanar güneydən,yerlər məst olar meydən,ay kimi baxıb göydən,güləcək degilmisən?Hal əhlilər hal bilər,olmuşu xəyal bilər,sevda dilin lal bilər,biləcək degilmisən?Gül dərdin dəstə-dəstə,kim təbibdir, kim xəstə,ölərsəm, qəbrim üstə,gələcək degilmisən?Mən taleyimdən sürgün,açıqdır ömür sərgim…Sən də yağmurlu bir gün,öləcək degilmisən?

ADAMLAR…

Ya torpaq, ya məhlul olsun,doyulmalıdır adamlar,ya padişah, ya qul olsun,duyulmalıdır adamlar.Halı xoşdur uyğusundan,səsi çıxmır qorxusundan,şərin qəflət yuxusundan,ayılmalıdır adamlar.Alçalıb, düşüb dərinə,məhəl qoymaz qədərinə,qaldırıb adam yerinə,qoyulmalıdır adamlar.Əriyir yazlarda qartək,yoxa çıxır haram vartək,daşa, qədim yazılartək,döyülməlidir adamlar.Əzab yox, bu əzab kimi,məşəqqət, iztirab kimi,içi bulanmış qab kimi,yuyulmalıdır adamlar.

İT OYNADIRSAN…

Cənab! Halal olsun fərasətinə,neçə ağlıdayaz, küt oynadırsan,kimini qul kimi çəkib xəlvətə,kimini səhnədə lüt oynadırsan.Hər kəsin ritmi var öz havasında,qızarmış yanaqlar köz havasında,uçunur oğlanlar söz havasında,qızları döşündə süd oynadırsan.Boynuna ip saldın neçə dərvişin,vallahi, oyundur sənin də işin,məzara bir addım qalmış bir leşin,tutub yaxasında bit, oynadırsan.Yükləri daşıyan kəli döyərlər,xətirə toxunub, qəlbə dəyərlər,əlini uzatma mənə, deyərlər,nədir ovcunda cüt-cüt oynadırsan?Titrətdin yer-göyü yumruq vuranda,rəhm etdin yazıqlar boyun buranda,şair oynadırsan kefin duranda,kefin istəyəndə it oynadırsan…

MƏN GÖRDÜM, ALİM YAZDI…

Mənim gözümün qabağında Qənbəri öküz vurub,hələ pəpilləşməmiş qara gözlü Qənbəri,düz əlli dörd il keçib o vaxtdan bəri,bəli, o vaxtdan düz əlli dörd il keçib,qaragözlü Qənbər qisasını qiyamətə saxlamayıb,qurbanlıq kəsiləndə öküzün qanını içib.Mənim gözümün qabağında sel aparıb,Növrəstə arvadın alaməxmər inəyini,düz əlli il qabaq, oktyabrın əvvəlində,allah kimsəsizlərdən nə istəyir görəsən, deyib,küfr, qarğış eləyirdi qara kösöv əlində.Mənim gözümün qabağında toyların birində,bıçaq çəkmişdilər Həsənağaya, Hüseynağaya,qırx doqquz il ötüb bu hadisədən, axırda,yaralı yaşadılar ömür boyu,və ölüb getdilər bu yaxında.Qara camışımızın quyruğu ortadan qırılmışdı,yadımdadı ilinə, gününəcən,qızıldöş atımızın əmcəkləri yarılmışdı,yadımdan çıxmaz ölənəcən,itimizin güllələnməsi,quyumuzun suyunun quruması,Mirəzizin, Mirəşrəfin faciəli ölümü,hətta, Yağnəlinin qanının qaralması,hamısı iliyinə, sümüyünəcən yadımdadı,Süleymanın eşşək belindəki duruşu,Səmədin itkin düşmüş oğlunun adı…Tarix kitabları ayrı şey yazır,yazır ki, öküz Qənbəri vurmayıb,kürəyini qaşıyıbdır buynuzuyla,elə bil ki, fil oynayıbmış körpə quzuyla,digəri yazır ki, Növrəstə arvadın inəyini sel aparmayıb,inək üzmək istəyərkən atılıb suya,bu da tarix alimidir guya,hələ başqa tarixşünaslar görün nə yazır,yazır ki, Hüseynağa, Həsənağa yaşamayıb bu əsrdə, bu ölkədə,bıçaqlanıb eləməyiblər,heç bəlkə də əcəl ilə ölməyiblər…Yazığım gəlir millətə, tarixçilər tərəfindənazdırıldığına, azdığına,bilmirəm gözlərimə inanım,ya bu alimşünasların yazdığına…

PUL

Bəs deyirdin xəzəl oldu rus pulu,Ayaq altda görmədik ucuz pulu.Ölür evdə arvad-uşaq acından,Qeyb olub eyy, çörək pulu, duz pulu.İt oğlu it, inanmışdım mən sənə,Uduzmuşam, qaytar pulu, qus pulu.Satdım atı bir keçi qiymətinə,Demişdilər haramdır donuz pulu.Günü gündən möhkəmləndi dəyəri,Qayıq batır, di sən də uduz pulu.Gör necədir bir maşının qiyməti,Bir şirniquş, bir dənə xoruz pulu.Dəmir pulu qoy başında sındırım,Ataq qalsın arxivə kağız pulu…

YAXŞILIQ…

Qar əymişdi budağı,sınacaqdı, qoymadım,quruyub ocaqlardayanacaqdı, qoymadım,yaz gəldi, cana gəldi,budaqdan şiv düzəldib,döydülər məni,döyüb-döyüb çırpdılar,həmən budaq kimi əydilər məni.Suda boğulan adamınköməyinə yetişdim,dedim, bu da xilasdı,qalxıb çiynim üstünə,özümü suya basdı.Havası kəsilmişəhava verdim, dirildi,daha mənə salam vermirküçəmizdən keçəndə,bir ay deyil, bir ildir.Cəhrəni işə salıb,sap əyirdim rəngbərəng,görən dedi nə gözəl,baxan dedi nə qəşəng,döndüm günah keçisinə,sapdan kəndir düzəltdilər,boğazımın ölçüsünə.Kəpəyim də gəlir kara,ələyimi ələməyim,bir gün öləcəyəm deyə,yaxşılıqlar eləməyim?Adam adam olsun gərək,dostdu, qohumdu, qardaşdı,elədiyim yaxşılıqlar,başıma göylərdən düşən,ən doğma, ən ağır daşdı…* * *Uçdu taya kimi göylər üstümə,inləyir altında qalam ey, qalam,acı tüstü kimi bacadan çıxıb,salam dünya dedim, salam ey, salam.Mən quşam, yolunmuş lələk deyiləm,zülmətdən gizlənmiş fələk deyiləm,arıyam bəlkə də, pətək deyiləm,bəlkə də ən təmiz balam ey, balam.Yazmır mən deyəni, qocadır qələm,susub, sözə baxmır keflənmiş ələm,çıxaram hamının yadından, nə qəm,tək sənin yadında qalam ey, qalam.Mən büstlər yonmağın sənətkarıyam,güney istisiyəm, quzey qarıyam,yetişə bilməyən payız barıyam,gün çıxsa, qar yağsa, kalam ey, kalam.Kim sevə bilmirsə günah qanında,xədimdir, yatıbsa qılınc qınında,yahu, sevənlərin dili qarnında,mən də səsi batmış lalam ey, lalam.* * *Dünya dağılmasın, neyləsin,imkan verin şair də söz söyləsin,nə dini, nə qanunu, nə allahı alqışlayır,o, özünü öldürəcək silahı alqışlayır,elə bil otağının içində ilan bəsləyir adam,adamı yalanla böyütdülər,yalan böyüdür,yalan bəsləyir adam…

MƏNDƏN

Yer verib köksümdə, dedim,şimşək kimi çaxın məndən,ya göz yaşı, ya söz kimi,gecdi daha, çıxın məndən.Məktubu yara çatırın,məktub yükü yüz qatırın,fərqi yox ki, bir çadırın,ya da alaçığın məndən.Ağ üzlər hey ağ qalacaq,kim ölüb, kim sağ qalacaq,dağ yenə də dağ qalacaq,düşün, qopun, çıxın məndən.

GƏL, MƏNİ DƏ GÖTÜR, GEDƏK

Bu yol ki, qəm daşıyandı,ah çəkdim, ah, daşı yandı,gəl, bağrımın başı yandı,gəl, məni də götür, gedək.Ayrılıqlar həzin olar,tellər düzüm-düzüm olar,qərib yolu uzun olar,gəl, məni də götür, gedək.Bilməzsən haqq-hesab nədir,həsrət nədir, əzab nədir,qəm-qüssə, iztirab nədir,gəl, məni də götür, gedək.Gəl, mənim şəkkərim, balım,gəl, eşqdən can toxuyalım,gəl, bir şərqi oxuyalım,gəl, məni də götür, gedək.Yolam, ağarmış saçınam,ruham, ağrınam, acınam,mən sənin dar ağacınam,gəl, məni də götür, gedək…

ÖLÇÜ VAHİDİ

Ölçü vahidləri dəyişilməli,məsələn, zamanı saatlarla deyil,iztirabla ölçməliyik,ömrümüzü çəkdiyimiz əzabla ölçməliyik,santimetr yaramır adamın boyuna,qamış da cəmi bircə dəfə kara gəlir,o da sən olmayanda,olanları olmazlarla,olmazları olanlarla ölçməliyik,qismətin də öz yeri var,nisbətin də öz yeri var,adamın boyu ağlın göstəricisi olsun gərək,qəlb də uydurmadır, könül də,gecə-gündüz işləyən ürəkdir, ürək,ürəyin ritmi saatdan dəqiqdir,zamanın nəbzindən safdır,ürək belə əclafdır,məsafələr ölçülməməli kilometrlə, millə,ən uyğunu həsrətdir,fərqini bilən varmı nadanların kamillə,qürbət elə qürbətdir,başın ölçüsünü papaqla deyil,ağılla ölçməliyik,içimizdəki dərdi ağırla ölçməliyik,batmanla ölçməliyik,torpağın qüdrətini kətmənlə ölçməliyik,gözlərin uzağı görməsi şərt olmamalı,şərt nəyi necə görməsidir,gündüzü gündüz,gecəni gecə görməsidir,sürəti işıqla ölçür alimlər,bir eşqin yolunda hamımız dəliyik,hamımız işığa can atmalıyıq,hamımız işığa çevrilməliyik…

ÇƏKİ

Tərəzi göstərən qədər deyil adamın çəkisi,adam özünü çəkə bilmir,günahını günah, cinayətini cinayət,yaltaqlığı, alçaqlığı ləkə bilmir,adam bilmir ümumi çəkisindənləyaqətini çıxanda nə qalacaq,şəxsiyyətini çıxanda nə qalacaq,əxlaqsızları çəkəndə,adətən, sıfırı göstərir tərəzilər,piştaxtata deyil, ambarlarda deyil,gözdədir tərəzilər,qanmazlara, nadanlara nə fayda,adam bilmir çəkisi nə qədərdir, özü nə boyda…

SƏN DƏ…

Yağış yağmırsa, yağdır,günəş çıxmırsa, çağır,haray söylə, ay haray,göydə görünmürsə ay,gördün əsmir küləklər,silkələ ağacları,səp bütün küçə boyu,səp, ağarmış saçları,qoy desinlər yağır qar,yerə çökür qarğılar,ağ bəzənmiş çiçəklər,ətir saçmır, qəm eləmə,ətir saç bu aləmə,qoy bircə sel olmasın,göz yaşın yanağında,buza dönməsin, dönməsin,gülüşlər dodağında.Bir gün ağac olmasan,kölgən olarmı, olmaz,vətəndaş olmayınca,ölkən olarmı, olmaz,ən uzun yol özünsən,ən kəsə ömür səndə,çox yaşasan görərdin,necə dönür qızıla,söz səndə, dəmir səndə.Şimşək çaxmır, özün çax,ildırımtək gurulda,azadlığa can atmaqhəvəsi olmaz qulda,özün yarat özünü,bəndəsən, ya asisən,bil ki, bu təbiətin,sən də bir parçasısan.

EH…

Bu dünya,bir-birimizi aldatmaq üçün,bir-birimizi satmaq üçün,bir-birimizi alçatmaq üçün,ağı qaraya qatmaq üçün,boğulub batmaq üçün,uyuyub yatmaq üçün,xülasə,bir-birimizi ağlatmaq üçünyerdi,qalanı sözdü, nəğmədi, şeirdi…

MƏHƏBBƏT

Qapısı bağlıdır, pəncərəsi kor,bu dünya bəzəkli imarətimdir,kədərdən, acıdan, qüssədən, qəmdən,bir az da sevincdən ibarətimdir.Nə vaxtdır dad bilmir dişim, damağım,bu üzdən açılmır qaşım, qabağım,hərdən arı kimi vızıldamağım,sözü bal eyləyən qiraətimdir.Çətin ki, təzədən insan yoğrulam,ya ki, yaradılam, ya ki, doğulam,andıma, əhdimə nökərəm, qulam,sanmayın bu qəlbsiz itaətimdir.Eşq qibləm, qibləyə üz tutmaq yazım,bir sübh azanıdır nəğməm, avazım,sevilmək orucum, sevmək namazım,məhəbbət ən gözəl ibadətimdir…

KÜÇÜK

Kəsib qulağını dəstəyə qatdıq,gah qızdın, gah da ki, quyruq buladın,nəyi oğurladıq, nələri satdıq,almadın vecinə, hürdün, uladın.İradə poladdır, dözüm qranit,ehtiyac səni də əzib, bükdüsə…Hürməyə dəyərmi, ay it oğlu it,sonda mükafatın bir sümükdüsə.Nə şirindir körpə gözlü küçüklər,məkrlərə, hiylələrə qatılmaz,hər çörəyi kəsiləndən igid, ər,hər qulağı kəsiləndən it olmaz.Bir gün xoruz kimi səsini çəkdir,durub xoruz kimi banlamasan da,sənətin ulamaq, işin hürməkdir,kimə hürdüyünü anlamasan da…

MÜƏMMA

Bu səhər halı varmıkönlümün qubarından,kim sərxoş, kim buxardır,həsrətin nübarından?!Bu döşənmiş yoldumu,gedən yolda qaldımı,bir baş açan oldumu,dünyanın qumarından?Bu məscid, bu da kilsə,dualar külçə-külçə,keçə bildimi kimsə,yox olduğu varından?Eh, rahatam bu axşam,həzin-həzin yanır şam,elə bil qan almışam,göylərin damarından…

SİRR

Bir mənəm tək bu dünyada,bir də doğulmayan dahi,bir də qəribsəmiş ada-unudulanların ahı.Xıxmışdır ərzin nəfəsi,sındıran yox bu qəfəsi,susdurmuşdur körpə səsi,özündən deyən hər şahı.Çatdıq dərdlərin yazına,ömrü qazıya-qazıya,sığışmaz yazı-pozuya,unudanların günahı.Açılmaz min il də bu sirr,qəlbin nəğmələri əsir,kim sübhandır, kim müqəssir,özün görürsən, ilahi…

BİZƏ

Üz tutub yol getdik dağlara sarı,yağışa uğradıq, qar gəldi bizə,yük oldu el dərdi, könül qubarı,hamıya gen dünya dar gəldi bizə.Sınmış ürəkləri yer qucaqladı,göylər üzümüzə qapı bağladı,bəli, dabanımız qabar bağladı,yollarda yorulmaq ar gəldi bizə.Dindi çiçəklərin şirin dilləri,ah, könül unutdu bu müşgülləri,əsdi üzümüzə səhər yelləri,vallah, elə bildik yar gəldi bizə.

МƏNƏ…

Qəm-qüssə aldı canımı,kimsə bilməz ünvanımı,tök gözlərim, iç qanımı,baxma darıxanda mənə.Qərib durna köçündə gör,qürbətlərə köçəndə gör,məni bulud içində gör,bax, şimşək çaxanda mənə.Dörd tərəfdən qol açılır,əsir sərin yel, açılır,göy üzünə yol açılır,hər ulduz axanda mənə.Sinən üstü yeriyərəm,aç düyməni, kiriyərəm,birdən ölüb-eliyərəm,yer saxla yaxanda mənə.

BİR CANIQ…

(kainatda canlı aləm bir-birinə bağlıdır)

Biz bir bədən, biz bir nəfəs, bir canıq,bu dünyaya gəlişimiz ayrıdı,gözlərimiz birdir bizim, ay canım,gözlərdəki gülüşümüz ayrıdı.Ağac dili, quş dilidir dilimiz,mənim dilim, sənin dilin yalandı,tikələndi qiymə-qiymə könlümüz,dilim-dilim nəsillər parçalandı.Mən olmasam, sən olmasan, məhəbbət,yaranışdan bugünəcən tam deyil,sən özünə ana deyirsən, əlbət,uşaq doğan torpaqdır, adam deyil.Qüssə doldurdu canını, ağladın,qatil oldu körpə deyib sevdiyim,sən cəlladı yetişdirdin, doğmadın,cinayətkar cəmiyyətə nə deyim?Bir olarsa fikrimizdə zəlzələ,bir şey qalmaz bu boyda imarətdən,kim istəmir yaxası keçsin ələ,qatar kimi gərək çıxmasın xətdən…

O GÖZLƏR…

Görən nəymiş o gözlərin günahı,uzaqlarda ilğım kimi qəhri nə?O gözlərə heyran idim mən, axı,düşmüş idim bir zamanlar sehrinə.Çeşmə kimi təmiz idi o gözlər,qara-qara kipriyindən çəpər yox,dağ arası dəniz idi o gözlər,gəmiləri batanlardan xəbər yox.Zülmünə gəl, dünya çöküb, dağılıb,necə qıymış qətllərə, qanlara,o gözlərdə neçə aşiq boğulub,o gözlərdə düşən kim tufanlara?Var olsaydı, qəddi sınardı buzun,görünsəydi, bir boynunu qucardım,o gözlərin çəkdiyi yollar uzun,o yollara baxa-baxa qocaldım…

AY GÖZƏL…

Bu gecə qəzatək yadıma düşdün,eşqim topuğuma vurdu, ay gözəl,köhnəlmiş surətin rəsm əsəritək,gözlərim önündə durdu, ay gözəl.Sən çətin girərsən qoynuma, çətin,gülü gözlərimdə soldu həsrətin,çalınmaz havası bu məhəbbətin,çalınan ayrı bir surdu, ay gözəl.Bənövşə ətirli saçların hördüm,eşqinə büründüm, olmadı dərdim,dünyada nə qədər gözəllər gördüm,ölmədi gözümün qurdu, ay gözəl.Özün yer üzünə göndərilmiş pay,quldur hüzurunda şahənşah, saray,bu gecə, nə günəş belədir, nə ay,bu ayrı işıqdı, nurdu, ay gözəl.Üzün dan yeritək rəngə boyanır,üstündən baxıram əyri qayanın,məni gözlərinə həsrət qoyanın,dağılsın tifagı, yurdu, ay gözəl.

BURAX MƏNİ YOL APARSIN

Susuz çöllər, qarlı dağlar,çəkir məni ayrılıqlar,nə qədər ki, ayrılıq var,burax məni yol aparsın.Allaha bax, tanrıya bax,elə bil ki, yoxam, burax,əlindədir yaxam, burax,burax məni yol aparsın.Gəl, üzünə baxıb, gedim,şimşək kimi çaxıb, gedim,axarım var, axıb, gedim,burax məni yol aparsın.Bu yerlərin şərdir adı,haqq yerini tapammadı,məni yuxu aparmadı,burax məni yol aparsın.Bu dünya bürkü, boğanaq,uzaqlarda cənnətə bax,yollar örkən, sən doğanaq,burax məni yol aparsın.Boyu uzun buray xanım,saçı uzun suray xanım,yol qəbir deyil ay xanım,burax məni yol aparsın…* * *Yuxuda özünə heykəl ucaldar,Deyəsən, keçibdir ardan, həyadan,Hər şair içində bir xəstəlik var:Fəxri ad, mükafat, Fəxri Xiyaban!..* * *Nə günəşində qızındım,nə bir gəzindim qarında,Brüssel oylə bir şəhər,yox dənizi kənarında…* * *Adamdır, doğulur, yaşayır, ölür,Bir gün getməlidir əlbəttə, gələn.Adam sayılarmı bu gen dünyada,Bir dəfə doğulub, yüz dəfə ölən?..* * *Dil töküb yalvarmadımmı,Yoxmu bir sözümün karı?Hayqırtımı eşitmədin,Hıçqırtımı eşit, barı…

QALX!

Qalx özündən yuxarı, canın cəhənnəm olsun,azadlığın ordadır – güclərin arasında,Qoy günahın göy qədər, qoy savabın kəm olsun,Çürüyub ovxalanma bürclərin arasında.Orda yuyulmuş yaxan, orda köynəyin təmiz,Gözlərin də dupduru, qaynasın bulaq kimi,Ləkə götürmür günəş, sudan bulanmır dəniz,Qalx, görün dalğa-dalğa uzaqlardan dağ kimi.Savaşlar bir sınaqmış, sorulmaz bədənindən,Nə dava məqsədimiz, nə sülh günahımızdır.Bir gün də qürbətlərə yol çıxar vətənindən,Azadlıq son dərdimiz, həm də son ahımızdır.Ayaqlarından çəkib, basacaqlar başından,Nədir anlayacaqsan, nəymiş bu yazı, qədər,Yox ayrı müharibə, ayrı eşq savaşından,Qalx özündən yuxarı qalxa bildiyin qədər.

SƏN MƏNƏ ŞAİR DEMƏ

Gözün üstə qaşın, de,neçədirsə yaşım, de,dostum de, qardaşım de,sən mənə şair demə.Şair beləmi olur,hər gün saralıb solur,hər gün gözləri dolur,sən mənə şair demə.Yanmaram ki, yan desən,can sənə qurban desən,canın çıxar can desən?Sən mənə şair demə.Yuvasız quşam əlbət,dilimdə nəğməm qürbət,qəribəm, yerim xəlvət,sən mənə şair demə.Həsrət saçların yolar,sınar, əzilər yollar,yurdsuz şairmi olar?Sən mənə şair demə.

BİR İTİN PORTRETİ

Çatıb doxsana yaşı,ağarıb ömrü, başı,nəyi var, nəyi kəmdi,sümükləri möhkəmdi,möhkəmdi sütunları,niyə yazdım bunları?Adam susub, səs salmır,ona görə qocalmır,var yeməyə iştahı,tanımır da allahı,qonşu acından ölür,busa aclara gülür,yaltaqlanır bu qanmaz,onunçün da keyfi saz,dəf kimidir əhvalı,əskik olmayır yalı,bəxtəvərdir it kimi,soyuqdur meyit kimi,hər sözü bir həndəsə,əl yetirməz bir kəsə,doxsana çatıb yaşı,olub şərin qardaşı,çox adam tutdurubdur,xalqa qan utdurubdur,quzutək bu dövlətiəmir, puçdur niyyəti,nə olsun çıxıb adı,bəxtəvərdir arvadı,qızı zərgər dükanı,bic oğluna tay hanı,qeyrətdən bixəbərdir,millətdən bixəbərdir,amalı var-dövlət, pul,özü kölə, nəsli qul,çirkinə göyçək deyər,papağa ləçək deyər,qardaş hardadır, susur,bacı dardadır, susur,qohumlar yanır, yansın,canı var, dinc dayansın,hürməsin hər yetənə,qul olsun bu vətənə,baş əysin hökmdara,bir günü olmaz qara,qoy bacarsın seçməyi,artsın yeyib içməyi,padşaha ağ olmazlar,olanlar sağ olmazlar,sözümün canı budur,nə şıllaq at, nə qudur,başını aşağı sal,bu it damı, bu da yal,fərqi yox sürün, yaşa,belə vur ömrü başa,öl, malını yesinlər,bir it öldü desinlər,it dedim, it bağışlar,hər kəs iti alqışlar…Yaşı çatıb doxsana,buna baxıb qorxsana.* * *Güllər al-əlvan,açıb çiçəklər,könül oxşayır,göy biçənəklər,yayılıb çölə,ağ kəpənəklər,xoş ətirlidirəsən küləklər.Azman duruşda,əsgər dağımız,göy qurşagıdır,öz bayrağımız,cana can qatır,öz torpağımız,gör nə gözəldir,Vətən bağımız!

BƏLKƏ…

Dərd olsaydın, köksümdə yer alardın,bəlkə qəmsən, bəlkə adi kədərsən,dərd olsaydın, gözümdə yer salardın,olsan belə, özgə dərdi qədərsən.Dünya soyuq, məzarımız nəmişkən,küləklərin, şaxtaların üzü sərt,mən demədim, aşıq Veysəl demişkən,şairlərin sadiq dostu dərddi, dərd.İstəmirəm, söz söyləyib bezdirim,mat qalmışam, heç bilmirəm neyləyim,bəlkə səni ürəyimdə gəzdirim,bəlkə səni özümə dərd eyləyim?Batmaz yasa dərd dağını yıxanlar,üstü-başı demə qarmış şairin,qoy desinlər gözlərimə baxanlar,ah, nə gözəl dərdi varmış şairin…

BİZ AYRI DÜNYANIN ADAMLARIYIQ

Bölüb ayırmışıq bir olan dərdi,mən çarxam, səninsə qolların pərdi,səndə axşam düşüb, məndə səhərdi,biz ayrı dünyanın adamlarıyıq.Mən yerəm, torpağam, sən dişli xışsan,mən bulud, sən məndən yağan yağışsan,mən yazam, sən gələn sazaqlı qışsan,biz ayrı dünyanın adamlarıyıq.Bir vaxtlar sevgimiz vardı bir qucaq,sən güldün, mən gülün üstündə saçaq,mən daşam, sən yanıb qurtarmış ocaq,biz ayrı dünyanın adamlarıyıq.Bu göy də həməndi, bu yer də həmən,nə sən günahkarsan bu işdə, nə mən,birimiz arıyıq, birimiz çəmən,biz ayrı dünyanın adamlarıyıq.Birimiz qürbətik, birimiz durna,uç get uzaqlara, yorulub durma,birimiz ət olduq, birimiz dırnaq,biz ayrı dünyanın adamlarıyıq.Sən dağsan, mən dağda dumanam, çənəm,sən sünbül, mən isə saralmış dənəm,həsrət, qübar sənsən, ayrılıq mənəm,biz ayrı dünyanın adamlarıyıq…

QÜRBƏT QOCALTDI ŞAİRİ…

Dərdlər, qəmlər məst elədi,xiffət qocaltdı şairi,ayrılıqlar qəsd elədi,möhnət qocaltdı şairi.Gözlərində alov, cəngi,hey uçdu bəxt çərpələngi,payıztək saraldı rəngi,həsrət qocaltdı şairi.Bu surətin seyrinə gəl,nə tez cövrün dəyişdi ləl,cavan idi bir il əvvəl,şöhrət qocaltdı şairi.Sübh çağı günəş püstəmi,bulud lay-lay, üst-üstəmi?…Şair qocalmaq istəmir,qürbət qocaltdı şairi.

BİRLİYİN GÜCÜ…

Canım, səndən ayrı mənim canım yox,Biz bir canda minbir canın hasili,Aramızda müstəqildir məhəbbət,Nə mən səndən, nə sən məndən asılı.Bir canıkən parçalandıq, bölündük,Tərifimiz, alqışımız birdir, bir,Üstümüzə yağan qar ayırmadı,Hər naləmiz, qarğışımız birdir, bir.Gözlərini yollara bağışladım,Əllərinin göylərdədir duası,Bir ah çəkdin səhər yeli əsməmiş,Elə bildim dağıldı quş yuvası.Bir can idik, yerindəydi bu dünya,Nələr oldu, dəfn eləyək dünəndə,Tikə-tikə parçalanmış ömrümüz,Qurtulacaq biz bir cana dönəndə…

MƏNİM DİLİM

(uşaqlar üçün)

Mənim dilim quş dili,gül dili, çiçək dili,ah, necə ətirlidir,agzında ləçək dili,bir bostanın qırmızı,dadlı çiyələk dili,var dilimin arıtək,bal dili, pətək dili,yerin üstündə təndir,təndirdə çörək dili,axar su mənim dilim,şeh dili, çisək dili,bulud dilidir bu dil,ildırım, şimşək dili,bu, məhəbbət dilidir,qəlb dili, ürək dili,gəlin sevək bu yurdu,sevib öyrənək dili.

HEYİF…

Nə qaçırsan, yer bəllidir, göy bəlli,hara getsən bu qabıqdan çıxış yox,elə bildin dünya hamar dünyadı,elə bildin dərə yoxdur, yoxuş yox?Harda olsan, yağış tutar, qar gələr,gizlətməyə yer tapmazsan başını,əlin çatmaz, axar sular qarışdı,siləmməzsən yanaqdan göz yaşını.Gecə kimi qaralmasın qanın heç,bulud varsa, arxasında günəş pərt,bir də onda ayılarsan yuxudan,hamınındır bir nəfərə gələn dərd.Heyif, heyif, sevgi olub yad bizə,sevincimiz əzabımızla təndi,bu adamlar daş yükləyə-yükləyə,bir-birinə daş atmağı öyrəndi…