
Полная версия:
Мин – табылдыклар өстәле / Я – стол находок
Татлы матдә эзлим алар өчен.
Мин бит тамыр! Миңа бар дөньяга
Күрсәтергә кирәк чәчәк көчен.
Мин беләм бит, язын шаулау өчен,
Чәчәкләргә булсын тамыр гына!
Мин аларга татлы матдә эзләп,
Кара җирне ертам сабыр гына.
Билгесез югалган туганым
Билгесез югалган туганым!
Дошманнар күптәннән куылды.
Исәннәр орденнар алдылар,
Шәһитләр өстенә һәйкәлләр куелды.
Син генә һаман да окопта,
Син генә һаман да шул постта.
Постыңнан син инде китмәссең,
Син һаман көтәрсең
Дусларың килүен,
Җәсәдең хөрмәтләп күмүен.
Нишлик соң?! Нишлик соң?!
Чара юк,
Чөнки син –
Билгесез югалган сугышчы,
Билгесез югалган туганым.
Һаман
Артта кала кышның бураннары,
Җанга тигән ачы еллар кала.
Юлда кала яшьлек, яулык болгап —
Гомер дигән пар ат алга чаба.
Тау башында кала сары сарут,
Чәчәп-чәчәп ап-ак кылган кала.
Назлар кала, күпме язлар кала —
Гомер дигән пар ат һаман чаба.
Бар да кала, бар да артка китә,
Зур өметләр кала юл буенда.
Кара чәчең, нурлы йөзең кала,
Артка чигә инде төз буең да.
Гомер дигән пар ат һаман чаба,
Кабатланмый ни дә – бар да таман.
Барган саен, ләкин юл өстенә
Әткәй кабере калкып чыга һаман.
Кояшлы фантазия
Көнгә карап тәрәзәмне ачам,
Кояш керә минем бүлмәгә.
Кояш белән кара-каршы утырам,
Кача өйдән бөтен күләгә.
Күңлем кебек ап-ак минем бүлмәм,
Хәтта кояш моңа сөенә.
Кайнар нурын чәчеп елмая ул,
Кояш исе аңкый өемдә.
Урамда да шундый якты бүген,
Тәрәзәмнән чөнки нур ага.
Шатланам мин, бүген бөтен дөнья
Минем тәрәзәдән нур ала.
Авылдашлар минем өй турыннан
Елмаешып үтеп китәләр.
Алар шулай минем өемдәге
Кунагымны тәбрик итәләр.
Әнкәй дә шат, әрле-бирле чабып,
Кунагымны сыйлый, тырыша.
Кояш нуры кебек чәчләренә
Ап-ак нурлар килеп сырыша.
Шундый бер хәл булып алды бүген –
Кояш килде минем бүлмәгә.
Күңелемнең бөтен почмагыннан
Качып бетте шик һәм күләгә.
Әниләр зары
Ирләр ул гел шулай:
Чәй кайнап чыкканчы гына дип китә дә…
Югала.
Һәм еллар хәбәрләр китерә:
– Билгесез югалды…
– Приказны үтәгәндә…
– Батырлык күрсәтеп…
Малайлар гел шулай:
Чәй кайнап чыкканчы гына дип китә дә…
Югала.
Һәм көн дә гәзитләр хәбәрләр китерә:
– Тайгада шәһәрләр төзелә…
– Чирәм җир сөрелә…
– Галәмнән әйләнеп кайттылар…
Көненә ничәмә мәртәбә куела самавыр.
Көненә ничәмә мәртәбә әйтәсең:
– Чәй кайнап чыга бит,
Кайтырлар…
Кайтырлар…
Кайгы
Бу кайгыны язарга җитми талантым,
Акмый кан, бөгелми уй – турыга каттым.
«Әнкәең үлә… булмый… терелми», – диделәр…
Әй баттым ла, бигрәк зур кайгыга баттым.
Үзбәк мамыгыдай йомшак иде күңлем —
Имән кайрысына охшап кытыршыландым.
Кигән киемемдә бер коры җеп тә юк,
Ага күз суларым – тәмам чыландым.
Өннәрем төшкә әйләнде, төшләрем – өнгә,
Исәбем тайпылды, суынды назларым.
Көзләрем эсседә көйделәр, боз сукты җәемне,
Су булып эреде кышым, туңды язларым.
«Әнкәең үлә… булмый… терелми», – диделәр.
Нинди зур хисемә ак кәфен яптым.
Әй дуслар, әй илем, әй минем Ватаным,
Баттым шул, бигрәк тә зур кайгыга баттым.
Әни кирәк
Бишек тирбәтергә әни кирәк,
Йөрергә өйрәтергә әни кирәк.
Кулына алып чәбәкләргә әни кирәк,
Усал малайларны әләкләргә әни кирәк.
Ятлар ятим димәсенгә әни кирәк,
Өйләнгәндә киңәшергә әни кирәк.
Дөнья артка типкәләсә дә, әни кирәк,
Хатын сиңа үпкәләсә дә, әни кирәк.
Ә әнигә ниләр кирәк —
Уйлыйбыз шул ансын сирәк.
Гөләп
Сине күрсәм, җаным ташый минем,
Әллә нишлим, гөләп.
Бала чагым, яшьлекләрем кайта,
Күкрәгемдә гүләп.
Күптән, күптән ташлап киттек сине,
Яшибез без гөрләп.
Тик авырсак, сине юксынабыз
Шәһәрдә без, гөләп.
Шунда гына даруханәләрдә,
Зур акчалар түләп,
Блат белән генә табабыз без,
Син – дефицит, гөләп.
Балачактан мин урманга баргач
Җыяр өчен җиләк,
Бушка гына күп ашадым сине,
Аюкамыр-гөләп.
Инде хәзер сине күргән саен,
Җаным ташый гүләп.
Син бит минем яшьлек, туган ягым,
Минем япь-яшь йөрәк!
Бала чагымнан бер портрет син,
Чын копия, сурәт.
Чәнечкеле, әрсез, кәрлә куак
Син бит – мин ул, гөләп!
Җир яңара
Җир яңара, җир яшәрә,
Җирдә иске эзләр бетә.
Күпләр килә, күпләр китә —
Җир өр-яңа эзләр көтә.
Җирдә иске эзләр бетә,
Моңлы бер өн тирә-юньдә.
Гөрләвекләр юып үтә
Эзләрнең иң тирәнен дә.
Җир яшәрә, җир яңара,
Онытыла күпме җаннар!
Бөеклекне раслар өчен
Кирәк икән яңа каннар.
Җир өр-яңа эзләр көтә…
Чорлар рухание
Күренекле язучы, галим Нәкый Исәнбәткә 90 яшь тулган көннәрдә дә аның әдәби-фәнни эшенә бәйле суд процессы тәмамланмаган иде.
Нәкый Исәнбәтнең эш бүлмәсе.
Монда мохит сабыр, салмак, тын.
Гүя мең ел элеккеге бер көн
Сулап ята тарих һавасын.
Эпохалар исе сеңгән дивар…
Чуен һәйкәл сыман хуҗасы
Еллар буе уйлап утыра да
Язып куя чорның догасын.
Юк, ул инде җәһәт-җәһәт кенә
Атлап йөрми ишекле-түрле.
Тәүлек буе тып-тын уйлана ул,
Чорлар рухание шикелле.
Ә урамда әнә сәясәттә
Селкенүгә сыңар бер яфрак,
Үзгәрә дә ультра яңа заман,
Руханига эзли компромат.
Хәтта шыксыз ГУЛАГ әһелләре
Ягалмаган «яман» эшләрне
Аңа тагар өчен тырышалар –
Япь-яшь «дәүләт эшлеклеләре».
Әмма чуен һәйкәл тайпылмыйча
Басып тора туган җирендә,
Халкыбызның рухи мәйданында
Тарихларны алып иңенә.
Күр: һәйкәлнең маңгаена куна
(Тешләмәкчеме ул чуенны?!)
Мескен черки.
Шигырькәем, тизрәк
Ташлап кит лә мондый уенны.
Һәм кереп кач горур Исәнбәтнең
Бүлмәсенә.
Анда сафлык…
Тын…
Диванында әнә карт могикан
Сулап ята тарих һавасын.
Җәкәү дәдәй
Атаклы керәшен шагыйре Яков Емельяновның тууына 150 ел тулу уңаеннан
Җәкәү дәдәй, сине сагынам мин,
Йөз илле ел гомер үткәч тә,
Бу тарихның күпме патшалыгын,
Тәхетләрен җыеп сүткәч тә.
Җәкәү дәдәй, күпме әләк күрдең
Керәшеннән, татар, урыстан.
Ә чынында, әхлак дөньясында
Син түгел бит, алар ыристан.
Җәкәү дәдәй, син тырыштың һаман,
Җирдә булсын бары хаклык дип.
Саклыйк әле туган халкыбызның
Җырын, көен, телен саклыйк дип.
Бүген сине халкың ярата да,
Исемеңне илгә тарата.
Җәкәү дәдәй, Яков Емельянов,
Син бит безгә рухи бер ата…
Сине бүген халкың ярата!
Сабырларга
Сибгат Хәкимгә
Яратам мин сабыр кешеләрне,
Зур кораблар кебек, алар һаман
Тормыш давылларын ерып бара
Максатлары кушкан якка табан.
Маякларын дулкын капласа да,
Сабырлыктан алар ялыкмыйлар.
Корабларын давыл сытканда да,
SOS бирергә артык ашыкмыйлар.
Зур максатлар өчен җаннарына
Алсалар да күпме авыр яра –
Шырпы кебек чәчрәп кабынмыйлар,
Алар, домна кебек, салмак яна.
Шуңа бераз гамьсезләр дә кебек
Һәм усал да кебек бераз алар.
Тик битараф түгел, мәҗлесләрдә
Бәйрәм итсә купшы фразалар.
Мондый чакта алар ашыгалар
Бу мохиттән тизрәк югалырга,
Һәм кораблар кебек китә алар
Зур максатлар кушкан юлларына.
Юллаучы
Илһам Шакировка
Алар безнең, яңа бу заманның
Иң алдынгы сәнгать батыры:
Шигърияттә – Тукай,
Музыкада – Сәйдәш,
Сәхнәләрдә – Илһам Шакиров.
Син аларны, син аларны тыңла,
Ваклыклардан әгәр ялыксаң.
Яшәүләре – бик тә гади, тыйнак,
Сәнгатьләре – бөек, халыкчан.
Болгар-йорттан,
Идел-йорттан килгән
Әманәтләр әле сау монда.
Ватандарлык, илгә тугры булу
Горур яңгырый алар моңында.
Алар моңы безнең иң-иң татлы,
Нечкә хисләр булып агыла.
Безнең рухны илтә бара алар
Алга, яңа чорлар ягына.
Чорлар белән чорлар арасында
Мосафирлар алар, юлаучы.
Бүгенгенең бөек гамәлләрен
Киләчәккә таба юллаучы…
Сәхнә…
Җырны кайнар алкыш белән
Халык кат-кат ала чакырып —
Тукай сүзе,
Сәйдәш музыкасы,
Юллаучысы – Илһам Шакиров.
Фәндәс аланы
Без, бер төркем татар әдипләре һәм җәмәгать эшлеклеләре, ел саен диярлек июль аенда Казан читендәге Аккош күленнән ерак булмаган матур бер аланда мәҗлес корып, гәпләшеп утырабыз. Бу алан татар халкының күренекле сәясәтчесе һәм җәмәгать эшлеклесе Фәндәс Сафиуллинның җәйге йорты янәшәсендә генә. Шуңа күрә без аңа «Фәндәс аланы» дип исем куштык.
Сәйран кылдык Фәндәс аланында…
Мең елларга суздык хыялны.
Тарихыбыз буйлап бер сәяхәт
Диеп булыр иде бу ялны!..
Эзен салган монда ханнарыбыз,
Чирәменә ятып ял иткән…
Шул ук үләннәргә чалкан төшеп,
Уйга талучылар без икән…
Уйдык-уйдык күлләр…
Чал Иделнең
Борынгы бер юлы бу, диләр —
Каспиена туп-турыдан чапкан,
Яшь булган шул Идел, и юләр!..
…Шушы иске, изге бер урында
Җәйрәп ята Фәндәс аланы…
Җәйләр җитсә, күңел җирси башлый —
Сагынабыз шушы яланны!..
Аннан күмәк монда җыелабыз,
Мең елларга сузып хыялны…
Тарихыбыз буйлап бер сәяхәт
Диеп булыр иде бу ялны!..
Чишмә
Әдәби остазым, якташым, танылган язучы Шамил Бикчуринга
Күңелемдә әллә күпме еллар
Яшеренеп йөри бер җырым.
Ул сулкылдап шакый күңелемне…
Бу җыр синме, Шамил Бикчурин?!
Син җыр кебек олы, моңлы идең,
Син җыр кебек ачык, җилбәгәй…
Синдәйләрне чорлар алып китми,
Синдәйләргә салкын җил бәрмәй.
Җиз чәчеңне җилдә җилфердәтеп
Йөрисеңдер әле урамда.
Озын кулларыңны бутый-бутый
Йөзәсеңдер тормыш-буранда.
Мәҗлесләрдә бас тавышың белән
Тетәсеңдер таныш ария.
Тыңлыйлардыр сине, бердәй тынып,
Татар Мәрьям, урыс Мария.
Бүген сине җыр итәргә телим,
Син сулкылдап җанга дәшәсең.
Әй, яшәсен икән бу дөньяда,
Синдәй фида җаннар яшәсен.
Синдәйләр аз, синдәй киң күңелле
Адәмнәргә кытлык, йа Ходам!..
Кече күңеллелек өлкәсендә
Син бит безнең соңгы могикан.
Ташны бәреп чыккан чишмә кебек,
Күкрәгемне бәреп чык, җырым!
Безне тартты җырга, шигърияткә
Шигъри җанлы Шамил Бикчурин.
Ут һәм су
Ә син яшәргә куркасыңмы?
Мин дә курыкмыйм…
Рөстәм МингалимБеребезне күбәүләр ут диделәр,
Беребезне күбәүләр су диделәр;
Ләкин җирнең ике якын юлдашы –
Ут белән су – мәңгелеккә дуслашты.
Кайберәүләр бу дуслыктан көнләшә
(Тик куркалар бугай бераз гөнаһтан).
«Бу бит, диләр, сыймый физик законга,
Ничек инде ут белән су дуслашкан?!»
Кайберәүләр бу дуслыкка ышанмый:
«Ут белән су мәңге дошман ич!» – диләр.
Тик үзләре, сусаганда шигырьгә,
Ут белән су җырын кушып эчтеләр.
Кайберәүләр бу дуслыктан куркалар.
Курка алар дөньяны су басудан,
Курка алар без тудырган җырлардан,
Бу дөньяга дуслык уты кабудан.
Кайберәүләр бу дуслыктан көлделәр:
«Ут кабынса, су сүндерер», – диделәр.
Берәүләре батыраеп киттеләр —
Ут белән су арасына керделәр.
Тик алары бик тиз һәлак булдылар —
Утта янып, суда батып үлделәр.
Шунда гына бик күбәүләр бу җирдә
Бөек дуслык бар икәнен белделәр.
Көтмим
Кеше түземле дә…
Табигате бунтарь булса да
Көтә белә…
Рәдиф ГаташТүземлегем җитеп, һаман көттем —
Сабый чакта көттем җылы аш,
Егет чакта олы сөю көттем,
Бер шәп малай көттем, ир булгач.
Кая барсам, шунда көттерделәр:
Иген чәчсәм – яңгыр көттерде,
Акча алсам – кассир көттерде,
Юлга чыксам – такси көттерде.
Җылы сүзләр бик көттереп килде,
Көтеп алдым якын дусларны,
Ачу килсә көттем бер зилзилә,
Бик лаеклы көттем дошманны.
Булды вакыт, ялган бик тиз килде,
Ә дөреслек озак көттерде.
Берәү, хәтта олы бәхетне дә
Егерме ел гына көт, диде,
Һаман көттем, ләкин эндәшмәдем,
Дәшәр өчен, вакыт көттем мин.
Вакыт җитеп, түземлегем беткәч,
Киләчәккә үзем киттем мин.
Хәзер мине беркем көттералмый,
Көтүләрдән туйды заман да.
Мин бәхетне хәләл көчем белән
Карар кылдым үзем табарга.
Ике ашкыну
Ерак-еракларга
Торналар очып бара.
Ркаил ЗәйдуллаМалай:
– Хыялым булып,
Болытлар оча,
Җилләр дә оча,
Кошлар да оча
Сихри якларга.
Шулар шикелле
Очар идем лә
Мин шул якларга,
Ерак-еракларга!..
Бабай:
– Хәтерем булып,
Болытлар оча,
Җилләр дә оча,
Кошлар да оча
Сихри якларга.
Шулар шикелле
Очар идем лә
Туган якларга
Ерак-ераклардан…
Галәми зат
«Әйдә, яула бу дөньяны!»[8]
Дөнья синнән калмасын.
Син аласы офыкларны
Башка берәү алмасын.
Күк-Тәңребез кемнәрнең кем
Икәнен анык белгән.
Көч-куәтне, акыл-аңны
Лаеклы, гадел бүлгән.
Синең бездән аермаң шул:
(Моны әйтү бик зарур)
Безнең өчен – дөнья бик зур,
Дөнья өчен – син бик зур!
Дөньяви зат кына түгел,
Галәми зат булдың син.
Яшәешнең иң-иң пешкән,
Алма кебек мәмрәп төшкән
Мизгелендә тудың син.
Әйдә, яула бу дөньяны,
Чат саен када әләм.
Йолдызлар, мең еллар аша
Күз кыса сиңа Галәм.
Чакыра сине Галәм.
Синдә генә
Идеал-хыялда түгел,
Түгел сурәт-рәсемдә —
Безнең гап-гади бөеклек,
Табигать, синдә генә.
Урманнар юмартлыгыннан
Үрнәкләр ала-ала,
Идеалда, хыялында
Кеше дә юмартлана.
Далалар киңлеген күргәч
Киңәя безнең җаннар.
Яктырып китә күңелләр,
Атканда аяз таңнар.
Чишмәләр сафлыгын тыңлап
Чистара кеше үзе.
Якты кояш, тулган айдан
Елмая бара йөзе.
Күкләрнең бөеклегеннән
Омтылыш, өлге алып
Үтәсе килә галәмне,
Комета кебек ярып.
Җирем, тик син бай булганда,
Бай була ала кеше.
Тик сине, сине ярату –
Аның иң төпле эше…
…Идеал-хыялда түгел,
Түгел сурәт-рәсемдә –
Безнең гап-гади кешелек,
Табигать, синдә генә.
Өч плакат
(Триптих)
1. ЫшаныргаАллага ышанырга!
Мәхәббәт алласына,
Матурлык алласына,
Көч, рух алласына!
Ышанырга
Яшел чирәм арасындагы
Энә күзедәй нәни бөҗәк алласына
Һәм динозавр, фил, кит алласына!
Ышанырга
Татарстанның Шөгер төбәге
Аланлык авылындагы чөгендер басуында
Моннан бик күп еллар элек
Әнкәм онытып калдырган көрәк алласына;
Шул ук авылда
Үзе үләсе көнне
Әткәм бүкәнгә чабып калдырган
Балта алласына!
Ышанырга
Җир өсте алласына
Һәм җир асты алласына;
Су өсте алласына
Һәм су асты алласына;
Ут һәм җил алласына;
Эт һәм кеше алласына!
Үз аллаңа һәм күршең алласына!
Ләкин ышанмаска
Өметсезлек алласына,
Җирдә бернигә дә, беркемгә дә
ышанмау алласына…
2. СагыныргаСагынырга
Җир шарының тыныч киләчәген;
Юньле үлем белән үләчәгең
(Ул барыбер сиңа килми калмас);
Сагынырга
Инде күптән үлгән,
Син белмәгән һәм белгән
Әби-бабаларыңны, апа-абыйларыңны,
эне-сеңелләреңне, әти-әниеңне;
Бик сагынган чагыңны да сагынырга –
күзең яшьле чакны,
сугыш елларындагы фәкыйрь
балачакны,
сагышлы йөзеңне —
Үз-үзеңне һәрчак сагына бел!
Һәм, әлбәттә, сагына бел
иң бәхетле көннәреңне,
сөйгәнең кочагында үткәргән
төннәреңне,
шаркылдап көлгәнеңне!
3. КызганмаскаКызганмаска
Җирдәге беркемне дә һәм бернине дә.
Табигать бар иткән
Һәрбер әйбер, һәр күзәнәк, һәр күренеш
Чиксез бөек.
Ә бөекләр кызганыч булмыйлар
беркайчан да!
Шул исәптән син үзең дә!
Үлән арасыннан йөгергән бөҗәк
Күкләрдә кояш, җирдә чәчәкле җәй.
Парланып ята болында яшь кизәк.
Диңгез-елгалар тулы җылымса су,
Үлән арасыннан йөгерә бөҗәк.
Әлсерәп ята җир июнь эссесендә,
Алты кыйтгасы – алты җылы түшәк.
Алты кыйтганың кайсына юл алдың,
Үлән арасыннан йөгергән бөҗәк?
Алты кыйтганың гаугалы бары да,
Борын-борынгыдан ил-халыклар үҗәт.
Сак бул, синең дә гомерең кыл өстендә,
Үлән арасыннан йөгергән бөҗәк.
Бикфорд шнурына юлыгырсың ялгыш,
Канатларың янар ялкында дөрләп.
Энтомолог энәсенә килеп эләгерсең,
Үлән арасында күп йөрсәң, бөҗәк.
Кинәт өстеңә химикат сибәрләр
Яки самолёттан атарлар төзәп.
Тукталган җиреңнән кузгалма, катып кал,
Үлән арасыннан йөгермә, бөҗәк!
Алты кыйтганың һәр мыскал җирен
Замана күзләре торалар күзләп.
Синең йөгерүең күптән экранда,
Үлән арасына качма да, бөҗәк.
Кайда соң Ватаның?
Вавилонмы, Риммы?
Әллә Бөек Болгармы – сыртың тулы бизәк.
Тиз генә борыл да өеңә йөгер син
Үлән арасыннан гына, бөҗәк.
Хыялый төбәктә
Бу төбәктә талгын җилләр исә,
Иренеп кенә шаулый тирәкләр.
Давыл монда килеп җитә алмый —
Тотып кала таулар-терәкләр.
Монда шундый тын елгалар ага —
Ник бер дулкын каксын ярларга!
Тузганаклар ап-ак мамыкларын
Очырталмый бөтен яланга.
Еланнар бар монда, тик агусыз,
Сандугачлар сайрый белмиләр.
Кешеләре тик картлыктан үлә,
Бәхетсезлек белән үлмиләр.
Монда солых та юк, сугышлар да,
Сөю дә юк монда, нәфрәт тә.
Киләчәккә бөек өмет тә юк,
Һәм көтелми һичбер дәһшәт тә.
Үзгәрүчән мизгелләр юк монда,
Монда – көннәр, еллар, гасырлар…
Шагыйрь монда шигырь яза алмый,
Һәм көнозын йоклый батырлар.
Әгәр ялгыш монда килеп чыксаң
Катып калыр иде йөрәкләр.
Ярый әле, хыял җимеше бу,
Ярый, җирдә юк бу төбәкләр.
Агым
Иделләргә кушылып, Чулман ага,
Аңа кушылып, нәни Зәйләр ага…
Җәйләр ага.
Мул көзләргә кушылып, кышлар ага,
Кышка кушылып, яшел язлар ага…
…Назлар ага.
Ага сулар, суда саллар ага,
Салга кунып, карт бер карга ага…
…Бар да ага.
Җилләр ага, ак болытлар ага,
Нефть, руда, тимер, күмер ага…
…Гомер ага.
Аермыйк
Аер имәнне яфрак-ботагыннан —
ул гап-гади кискә булып калыр.
Аер ярканатны ике канатыннан —
ул гап-гади тычкан булып калыр.
Аер Иделне дулкын-суларыннан —
ул гап-гади чокыр булып калыр.
Аермыйк имәнне яфрак-ботагыннан,
Ярканатны ике канатыннан,
Иделне дулкын-суларыннан –
Дөньяда болай да
кискәләр,
тычканнар,
чокырлар җитәрлек ич.
Җирем
И Җирем син, Җир шарым,
Минем яраткан ярым!..
Мин сиңа карап торам –
Син бит илаһи бер җан.
Син үзеңә туплагансың
Бар Галәмнең уйларын,
Бар җиһанның моңнарын;
Безнең бөтен аһларны,
Аһларны, аһ-зарларны;
Иң олы шатлыкларны,
Иң кече ваклыкларны.
Синдә, тик синдә генә
Бу дөньяның өннәре.
Бөтен рәхәт көннәре,
Газап тулы төннәре,
Зәңгәр тасма Сөннәре,
Афродита сыннары,
Мәхәббәтнең чыннары,
Моңсу-татлы җырлары.
Иңнәреңдә зур таулар,
Илләреңдә зур даулар.
Ракетадан ут ачарга
Әзер торалар яулар.
Кыл өстендә тетрәп тора
Ничә миллиард җаннар!
Сукма, Җир, сукма чаңнар,
Акмасын янә каннар,
Тетелмәсен ул җаннар.
Без булмасак, кемнәр әйтер
Сиңа дөнья рәхмәтен?!
Кемнәр татыр ташып торган
Бу дөнья мәшәкатен?!
Кемнәр язар яшәешнең
Йөрәкләрдә сулгып торган
Рәхәтен, җәрәхәтен?!
Туймадык рәхәтеннән,
Ташлама рәхмәтеңнән.
Югалтма син, югалтма
Болын тулы гөлләрне,
Гөлләр төсле илләрне,
Илләр күрке телләрне;
Иминлекләр теләп искән
Дипломатик җилләрне.
«Инде сугыш булмый икән»
Дигән изге сүзләрне.
Шулар өчен канын койган
Асыл җанлы ирләрне.
И Җирем син, Җир шарым,
Минем бердәнбер ярым.
Галәмнең йөзек кашы,
Дөньяның асыл ташы;
Кояш, Ай, Венераларның —
Җиһанның акыл башы;
Адәми затның бишеге,
Чиксезлекнең киң Галәмгә
Баккан алтын бишеге.
Синдә… Синдә Ватаным,
Татлы Татарстаным!
Синдә назым-Казаным,
Бөтен зарым, язганым,
Никтер мин гомер сөрүнең
Күрмәм кебек азагын
Һәм дә үлем газабын…
…И Җирем син, Җир шарым,
Булчы мәңгелек ярым…
Әлли-бәлли бәү итмә
Әлли-бәлли бәү итә,
Балалар йоклап китә,
Балалар йоклап киткәч,
Баштан күпме уй үтә.
Аналар бишек янында
Әлли-бәлли бәү итә.
Әлли-бәлли бәү итә…
Еракларда,
Ватан өчен
Көрәш барган ят җирдә,
Ят туфракка башын куеп,
Ватандашлар, ир-егетләр
Әлли-бәлли бәү итә.
Әлли-бәлли бәү итә…
Әткәй-әнкәй, каберегездә
Тыныч йоклагыз сез дә.
Бу – улыгыз,
Көн дә шулай
Сезнең өчен яшь түгә…
Әлли-бәлли бәү итә…
Әлли-бәлли бәү итә…
Гасыр, чор тузанын кагып,
Күпме заманнар үтә.
Шауламагыз, тын торыгыз,
Зур курганнарны ябынып.
Легендалар, мифлар йоклый,
Алыплар черем итә…
Әлли-бәлли бәү итә…
Әлли-бәлли бәү итә…
Җир тормышы, сизәсеңме,
Язмышың кыл өстендә.
Җирне үк юк итү өчен,
Күпме атом, ракеталар
Аягүрә баскан көе
Әлли-бәлли бәү итә…
Әлли-бәлли бәү итмә,
Җирем, син йоклап китмә…
Бу дөньяда
Бу дөньяда мин дә бер генә кеше,
Бу дөньяда син дә бер генә кеше.
Бу дөньяда күп түгел без –
Ничә мең генә кеше.
Ничә мең генә кешенең
Ничә мең генә уе.
Уйларны килештералмый
Яшибез гомер буе.
Бу дөньяда мин үземчә хаклы ич,
Бу дөньяда син үзеңчә хаклы ич.
Бу дөньяда мең-мең ирнең
Меңе меңчә хаклы ич.
Мең ирнең мең хаклыгына
Бер урта табып кара.
Шул уртаны эзли-эзли,
Гомерләр үтеп бара.
Бу дөньяга мин дә мәңге килмәгән,
Бу дөньяга син дә мәңге килмәгән.
Бу дөньяга бер адәм дә
Мәңге килдем димәгән.
Мәңге килдем димәсә дә,
Кем үләргә җан ата?!
Яшәү өчен тартышабыз,
Ә гомер агып ята.
Бу дөньяда син дә яшәргә тиеш,
Бу дөньяда мин дә яшәргә тиеш.
Бу дөньяда ничә кем бар –
Хет бер яшьнәргә тиеш.
Яшьнәгәндә, кемдер янар,
Соңгы йолдызлар сыман.
Тик исәннәр Кеше булсын,
Качмасын җирдән иман.
Матур гына, күркәм генә, төз генә
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «ЛитРес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.
Notes
1
Бу шигырь Татарстан тарихында беренче тапкыр президент сайлаулары үткәрелү уңаеннан язылды һәм 1991 елның 12 июнендә «Шәһри Казан» газетасында басылып чыкты (автор искәрмәсе).
2
«Татар кешесе» дигән җыр шушы шигырьгә нигезләнгән. Музыкасын Луиза Батыр-Болгари иҗат иткән.