скачать книгу бесплатно
Ramiz dartınıb qolunu Dilqəmin əlindən çıxarıb, bağrdı! yetərrrr. Ramizi əsəbləşdirmişdi Nicatın dediyi söz. Aylının verdiyi hər şey qəbuldur, – Dilqəmə: bax niyə tutursan məni, niyə? Dilqəm Ramizə baxdı biraz dayanıb. Birdən qolundan tutub, dartaraq apardı maşınına otuzdurdu. Dilqəm – Ramizə: düz deyirsən yetər, gərçəkdən yetərrr qardaşım. Özünə gəl, nə edirsən sən? hər gün bir şey qatıb – qarışdıraraq, özündən uzaqlaşdırırsan qızı. Anlamırsanmı sən bunu? Ramiz əsəblə baxdı, Dilqəm qapını örtüb gəlib sükan arxasına əyləşdi. Dilqəm – Ramizə: heç mənə elə baxma qardaşım, anamızında hər şeydən xəbəri var. Evə gedirik və özün etdiklərinin Cavabını verərsən, maşının qazına basdı.
Aylınla Nicat gəldilər evə, Cansu uşaqla gəlib kecmiş olsun Nicat bəy. Nicat – Cansuya: sağol Cansu, təşəkkür etdi. Aylın oğlunu götürüb öpüb oxşadı, aslan oğlum mənimm. Nicatda Sərdarın başını sığallayıb, – Cansuya: xalam bilirmi olanları?
Aylın – Nicata: bilir Nicat bəy, mən dedim xalana və indi isə keç özün anlat, necə anladacaqsansa yolda etdiklərinizi. Nicat keçdi xalasının yanına, Aylında Cansu ilə getdilər ardınca.
Xalası eşitmişdi səslərindən gəldiklərini, – Nicata: gəl oğlum, gəl anlat nədir sizin dərdiniz bu qədər üzürsünüz Aylını. Nazlıda gəlib Nicatı qucaqlayıb -Nicata: kecmiş olsun, bir xəta olmamış çox şükür. Ramizlə danışdım indi, Nicat Nazlıya baxdı, bir söz demədi. Xalasını qucaqlayıb, əlindən öpdü yanında əyləşdi. Xalası əliylə Nicatın üzünü axtardı, xalasının əlini üzünə tutdu. Üzünü – saçlarını sığallayıb kövrəldi, – Nicata: oğlum sən mənə bacımdan qalan tək yadiğarsan, bilirsən. Sən düşünmədinmi? sənə bir şey olsa mənim ürəyim dözməz ölərəm, gözlərindən yaş süzüdü. Nicat xalasının əlindən öpüb, üzünə tutdub – xalasına: heç nə olmadı, narahat olma xalacan. Başını xalasının dizlərinə qoydu uşaq kimi.
Aylının qucağından götürdü uşağı Cansu, Aylın xanım gedin duş alın, yorğunluğunuz çıxsın. Aylın getmək istəyirdi, Nazlı dilləndi – anasına: niyə soruşmursan anacan, bütün bu olanların səbəbkarı kimdir? Aylın baxdı Nazlıaya üzgün baxışlarla. Nazlıda Aylına baxdı soyuq – kinli baxışlarla. Cansu Nazlının dediyi bu sözdən pis oldu, baxdı Aylına üzgün baxışlarla. Nicatın başında havada əli qaldı anasının, qızının bu sözünü duyduğunda. Nicatda başını qaldırıb baxdı, Nazlıya tərs – tərs. Nazlı susmadı, – Nicata: mənmi deyim qardaşım səbəbini?
Aylın Nazlıya yaxınlaşdı baxdı ki, anasını üzməsin səhv düşüncələrini dilinə gətirərək. Nazlıda Aylına baxdı, hər kəs bir anlıq susaraq gözlədilər, nə deyəcək Nazlı. Aylın – Nazlıya: əgər bir daha dilindən tərs bir söz duyarsam bacım, ağzının üstündən gələrəm şilləni, duydunmu?
Aylının bu cəsarətli, sözü, hər kəsin ürəyinə yağ kimi yaxıldı. Mən duş sonra qəbul edərəm, indi isə hər kəs masa arxasında, böyüyümüzün yanına əyləşsin. Axşam yeməyimizi yeyib, üstümüzdə sevgisi – əziyyəti olan tək anamızın hal – xəbərini alıb, ürəyini şad edəyin, tamammı? Nazlı Aylından çəkindi. Başını aşağı salıb getmək istəyirdi, Aylın əsəbləşdi – Nazlıya: Nazlı masa arxasına, ananın – qardaşının yanına dedim. Nazlı Aylına tərs – tərs baxıb, keçib əyləşdi masa arxasına sakitcə. Hər kəsin ürəyincə oldu, Nazlını tərbiyələndirməsi Aylının. Aylın uşağı Cansudan alıb, – uşağa: sən nənəylə qal, biz Cansu xalanla yeməyi gətirək. Uşağı verəcəyini eşidib, Afət əllərini açıb – uşağa: gəl mənim şirin balam, gəl nənəyə. Aylın uşağı gətirib Afətin qucağına otuzdurdu. Nicat Aylına baxıdı razı baxışlarla. Aylın Cansuyla getdi mətbəxtdə.
Aylının bu rəftarı, xalasına Nicata qürur – hüzür vermişdi. Aylın bu hərəkəti ilə, bir daha bu ailəçün yad olmadığını sübut etdi. Afət uşağı oxşayıb gülümsədi. Nicat əyilib uşağı öpüb, aslan parçam mənim. Nazlı dediyi sözə peşman olmasada, susmağa məcburdu. Nazlı Aylından nifrət etmirdi, sadəcə Ramizində xətrini çox istəyirdi qardaşı qədər. Ortada dolaşıb qalmışdı, şeytan yolunu şaşırtmışdı, özüdə xəbərsiz idi.
Ramizi evə gətirib gəlmişdi, Dilqəm gildə də oxşar mənzərə idi, anası danlayırdı ikisinidə. Dilqəm – anasına: ana məni niyə danlayırsan? ona de, – Dilqəmə: sus sən heç danışma. Sənilə deyildimi qardaşın? Ramiz özünə görə Dilqəmi nəyçün danlayırdı anası, yaxşı anlayırdı. Ramizin anası öldükdən sonra onu oğlundan heçdə ayırmırdı, Ramiz heç birisinin üzünə baxmadan, sakit dayanmışdı. Fikrində Nicatdan əvəz çıxmaq idi. Anası – ikisinədə: sabahdan bilərəm sizi necə tərbiyələndirmək lazımdır, siz dayanın. Anası qalxıb getdi əsəblə. Ramiz – Dilqəmə: qardaşım üzülmə, ana nə desə hə demək lazımdır. Ayağa qalxıb getdi otağına. Dilqəm qaldı baxa Ramizin ardınca, şaşqınlığından bir sözdə deyə bilmədi. Dərindən nəfəs alıb, başını divana söykəyib dayandı.
Ramiz otağına gəlib yatağına uzandı, telefonunu çıxarıb Aylının nömrəsininə mesaj yazıb yolladı.
Xalasıyla Nicat oturmuşdular, Aylın duş qəbul etməyə getmişdi, telefonu masanın üstündə idi. Telefonuna mesaj gəldi, Nicat elə bil hiss etdi Ramizdən olduğu, birdə mesaj gəldi telefona. Nicat telefonu götürüb, baxdı gələn mesaja. Ramiz yazmışdı – Aylına: (canım nə edirsən? bağışla səni qorxuzduğumçün, oğlum yatıbmı? mən səni sevirəm canım, darıxıram sənsiz. Bütün etdiklərim sənə olan sevgimdəndir, incimə məndən nə olar, cavabını gözləyirəm). Nicat cavab yazdı – Ramizə: (Aylın duş alır bir azdan gələcək yanıma, mən onun yanındaykən sən cavab gözləmə Aylından. Soskanı qoy ağzına yat, uşaqların saatı çoxdan keçib gecdir, qorxursansa işığı söndürmə. Gözünün önünə mən gəlirəm yuxun qaçır bilirəm, qarşıma çıxmasan rahat yatacaqcan, çalış gözümə görünmə). Nicat göndərdi mesajı, telefonu masaya qoydu. Xalası – Nicata: oğlum yardım et gedim məndə otağıma. Nicat tez qalxıb, xalasının qolundan tutub apardı otağına.
Ramiz mesajı oxudu, az qaldı dəli olsun, mən sənin… … mənim adım Ramiz olmasın. Sənin mən … … …,Ramiz Nicatın ardınca pis sözlər işlətdi. Əsəbindən yastığı atdıb çırpdı kənara. Dilqəm gəldi otağa, Ramizin hərəkətlərini görüb, aydaaa yenəmi? Ramiz – Diləqəmə: o… mənə Aylının telefonundan yazmış, … … alcaq səni öldürməsəm mənim ……
Diləqəm başını sirkələdi narazılıqla – Ramizə: sus anam duyacaq indi. Ramiz telefonunu Dilqəmə atdı, Dilqəm telefonu tutudu. Ramiz pis – pis sözlər deyərək Nicatın ardınca, – Dilqəmə: oxu bax nə yazmış şərəfsiz. Dilqəm açıb mesajı oxudu, gülməyi tutdu özünü zorla saxladı ki, Ramiz dəliyə dönməsin. Başını qaşıyıb baxdı kənara. Ramiz əsəblə – Dilqəmə: mən verəcəm onun ağzına soskasınıda… də. Dilqəm telefonu gətirib qoydu, Ramizin yanına əyləşdi. Ramizə baxıb səsiz dayandı üzgün, yorğun baxışlarla.
Sabah açıldı Aylın qalxıb mətbəxtdə gəldi, qapının döyüldüyünü duydu qapıya getdi. Nicatda gəldi Aylının ardınca baxsın kimdir gələn. Aylın qapını açd, ı qapıdakı Ramiz idi. Aylın dərindən nəfəs alıb baxdı Ramizə, axşam etdiyi oyunu hələ unutulmamışdı. Yenə bir şey qarışdıracağını bilirdi Aylın. Ramiz yalandan baxıb gülümsədi, – Aylına: sabahın xeyir canım. Aylın – Ramizə: gərçəkdən xeyirdimi? – Aylına: xeyirdi canım, göz vuraraq gülümsədi. Nazlıya gəldim, görüb gedəcəm işə. Nicat gəldi, Aylın döndü ki Ramiz gəlsin ardınca içəri, o anda Nicatla toqquşadular. Nicat Aylının belindən tutudu, Ramiz ardında idi. Nicat Ramizin səsindən bilmişdi, Aylınıda bilərəkdən tutdu ki, acıq olsun. Ramiz Nicatın əllərinə baxdı, Aylının belindən tutumuş. Aylın Nicatın sinəsindən arxaya çəkdi, dönüb – Ramizə: buyur keç, dedin Nazlıya gəlmisən, çalış səssiz davasız olsun bu dəfə.
Ramiz – Nicata: vay arxada gizlədirlər özünüüü, qorxdunmu? Aylın əsəbləşdi – Ramizə: Ramiz keç dedim. Ramiz Nicata baxa – baxa kedirdi, Nicatda dinc dayanmadı. Arxadan Aylının saçlarının qoxusunu aldı, Ramizə baxaraq. Ramiz Aylına baxıb kinlə gülümsəyərək, ketdi içəri.
Aylın dönüb – Nicata: mən tez hazırlanıram gedirik indi işə, danışdıqmı? Nicat Aylına üz ifadəsiylə bildirdi, mülayimcə hə deyə. Aylın getdi, Nicatın üzünün ifadəsi dəyişdi, ciddi oldu. Ramizin gəlməsinə çox əsəbləşmişdi.
Ramiz qapını döyüb, Nazlının otağına gəldi, Nazlı yeni oyanmışdı. Ramiz – Nazlıya: canım bacım mənim gülümsədi, Nazlı yerində oturdu. Ramizin gəldiyinə sevindi gəl qardaşım, Ramiz gəlib Nazlını qucaqlayıb öpüb, bağrına basdı. Nazlıda Ramizi qucaqlayıb tutudu, – Ramizə: çox qorxdum! sizə bir şey olmuş deyə. Ramiz Nazlını alnından öpüb, yanında əyləşdi – Nazlıya: qorxma bacım, heçnə olmamış görürsən. Dedimmi sən oyandığında yanında olacam? bax gəldim. Nazlı təkrar Ramizin boynuna sarılıb qucaqladı, – Ramizə: sənin haqqın üstümdə çoxdur qardaşım, ödəyə bilmərəm bir ömür yaşasam. Ramiz donuru tapmışdı Nazlıçün, onu deyirdi Nazlı. Ramiz gülümsəyib, ikki əlləriylə Nazlının üzündən tutub mehribanlıqla – Nazlıya: olurmu heç elə şey? sən mənim bacımsan. Həmdə qardaşımın sevgilisi, yəni artıq gəlinimiz sayılırsan. Bax bir daha belə söz demə, tamammı? Nazlı gülümsədi, tamam demədərm söz.
Ramiz cibindən çıxarıb Nazlıya aldığı hədiyyəni taxdı biləyinə, bilrəzik almışdı qızıl. Ramiz – Nazlıya: bunu sənə aldım, Nazlı baxıb sevindi, ayy cox gözəldir sağol. Sən gözəl ürəkli qardaşımsan, yadiğar saxlayacam hədiyyəni, Ramiz Nazlını qucaqlayıb bağrına basdı. Ramiz -Nazlıya: mənim sizdən başqa kimsəm yoxdur, canım qurbandır sizlərə. Nazlı Ramizin Aylınçün üzgün olduğunu anlayırdı, Ramizin üzünə baxdı. Nazlı – Ramizə: səni qırmalarının – üzmələrinin tərəfdarı deyiləm, inan mən sənin tərəfindəyəm bunu bil. Ramiz baxdı gülümsəyib, – Nazlıya: çox sağol canımın – canı, sən məni düşünmə özünə yaxşı bax. İlaclarını qəbul edirsənmi vaxtında? Nazlı başıyla hə deyə işarə etdi. Ramizin bu halına çox üzülürdü, danışsa ağlayacaqdı gözləri yaşardı. Ramiz Nazlının gözlərini sildi əliylə – Nazlıya: mən yenə gələcəm yanına. Dilqəmin salamı vardı sənə, darıxır səninçün. Nazlı – Ramizə: məni tezliklə işə götür nə olar. Ramiz Nazlının üzünə baxdı diqqətlə – Nazlıya: səni incidənmi var burda? de mənə nə oldu? Nazlı yaşarmış gözlərini silib – Ramizə: Aylın məni acılayır hər kəsin qarşısında.
Ramiz birinci inanmadı, Nazlının dediyinə şüphəylə baxdı, Nazlı axşam olanları danışmağa başladı Ramizə. Nazlı danışdıqca Ramizin üzünün ifadəsi dəyişirdi. Nazlı Aylının dediyini düzgün anlamamışdı axşam, səhv anlatırdı Ramizədə. Aylın anası üzülməsin deyə, Nazlıya bir kəlmə düzgün söz demişdi ki, anası Nazlıya acıqlanmasın və sonra səhv söğzündən üzməsin. Aylın yenə özünü atmışdı ortaya günahsız yerdə, bunu anlamağa Nazlıya çox vardı hələ. Ramiz Nazlı anlatdıqca çox üzülürdü. Ramiz dərindən nəfəs alıb – Nazlıya: sən heç üzülmə, mən Aylının cəzasını verəçəm söz. Nazlı – Ramizə: yox – yox heçnə demə ona nə olar, yenə mənə acıqlanacaq – danlayaçaq. Ramizin Nazlıya yazığı gəldi, bir anda ürəyi əsdi, Nazlının alnında öpüb ayağa qalxıb, otaqdan çıxdı.
Aylında evdən çıxıb Nicata tərəf gedirdi ki işə getsinlər, Ramiz səslədi arxadan, Aylın dayan. Aylın Nicata çatmağa bir necə addım qalmışdı, Ramiz yetişdi. Aylının qolundan tutub, özünə çəkərək şillə vurdu ağzından, Niçat tez yetişib Aylını tutudu ki, yıxılmasın. Aylın əliylə ağzını tutub baxdı Ramizə, Nicat Aylının qanamış dodağına baxdı, necə əsəbləşdisə Ramizə vurmaq istəyirdi, Ramiz bağırdı! Ramiz- Aylına: demişsən Nazlıya ağzından vuraram, deməyəcəkdin bunu ona, deməyəcəkdin Aylın. Nicatın əli göydə qaldı, bir anlıq duyduğunda Nazlıya görə Aylını vurdu Ramiz, dəhşətə gəldi. Nazlının bu satqınlığı Nicatı bir anda keylləşdirdi, əli qalmışdı yuxarda, Ramizi vura bilmirdi.
Aylın tez Nicatı sakitləşdirdi kənara çəkdi, sakit ol, Nicat sakit ol eşidirsən? mənim xətrimə, Allahın xətrinə gedək işimizə. Nicat Nifrətlə baxdı Ramizə. Aylın – Nicata: qırma məni gedək, Ramiz Aylını vurmasına çox peşman oldu, bir anlıq oldu olanlar. Ramizdə artıq Nicata baxmırdı, Ramiz baxa qalmışdı öz əlinə, necə Aylını vura bilmişdi?
Nicatı zorla apardı Aylın, dayanıb gözlüyən taxsiyə otuzdurdu, Aylında yanında əyləşib qapını ötdü, taxsi getdi. Ramiz hələdə özünün etdiyi hərəkətə baxa qalmışdı, əlini yumuruq sıxaraq, gözlərini yumub öz – özünə: Allahım nə etdim mən? əlim qırılaydı səni vurduğum yerdə bağışla, gözləri yaşardı bi ixtiyar.
Nicatla Aylın iş otağına gəldilər, hələ işçilər gəlməmişdilər. Nicat tez Aylının dodağına baxdı, eytiyatla yarasına toxundu, – Nicata: yox bir şeyim boş ver. Nicat ilac qutusunu götürüb, gətirib masaya qoyub açdı. İçindən ilacı – pambıqı çıxarıb, Aylının yaralanmış dodağına yavaş – yavaş toxundurdu. Nicat danışmırdı, çox üzülmüşdü Nazlının Ramizi qızışdıraraq Aylını vurdurmsına, Nicat özünü günühkar sayırdı. Aylın bunu yaxşı anlayırdı, Nicatın biləyindən tutdu, – Nicata: mənə bax asma suratını. Mən artıq şaşırmıram son zamanlar olanlara, səndə olduğu kimi qəbul etməyə çalış. Nicat Aylının gözlərinə baxdı üzgün baxışlarla – Nicata: mənim xətrimə, Nicat dərindən nəfəs alıb, Aylının dodağını silməyə davam etdi. Aylın Nicatın əlindən pambığı alıb – Nicata: sən bizə az şəkərli qəhvə hazırlasana. Nicat anladı, Aylın özünün başını qatmağa çalışırdı, söz demədən kofe makinasına yaxınlaşdı.
Aylın pambığı kənara qoyub, keçib əyləşdi masa arxasına, kampyuterini açıb işinə başladı. Aylın belə xırda – para yaralara fikir verən deyildi. Nicat iki fincan qəhvə hazırlayıb gətirdi, Aylına uzatdı. Aylın fincanı götürmək itəyirdi, baxdı Nicatın əlləri əsirdi, tez fincanı götürüb masaya qoydu. Obiri fincanda əlinə dağılar deyə, onuda əlindən götürüb masaya qoydu. Yaxındakı kreslonu çəkdi Nicatı otuzdurdu – Nicata: hələ iş vaxtımıza var, birlikdə içək qəhvəmizi. Nicat hələ özünə gəlməmişdi Aylının vurulmasından, Aylın qəhvəsini götürüb içdi, dodağının acımasına baxmayaraq, səsini belə çıxarmadı, ofulmadıda. Aylın – Nicata: əllərinə sağlıq, gözəl hazırlamışsan.
Nicat Aylına baxdı, dodağı qanamışdı yenədə hiss etmirdi. Nicat ehtiyatla qalxıb Aylının dodağının qanamış yerindən öpdü, dayandı az vaxlıq buraxmadan. Aylın əlində qəhvə fincanıyla qaldı şaşırıb, Nicatla dodaq – doğa. Nicat Aylının dodaqlarından – dodağını çəkib, – Aylına: qan belə daha tez kəsir. Aylın bir dəfə barmağıı kəsdiyində, Nicat barmağını ağzına alıb soraraq, qanın belə etdiyində daha tez kəsildiyini demişidi. Aylın xatırladı ciddiliyə almadı öpüşünü, – Nicata: barmağım kimimi? Nicat baxdı. Nicat yavaş səslə – Aylına: hə canım barmağın kimi, gözlərindən yaş süzüldü üzünə. Nicat çox pis olmuşdu Nazlıya, xalasına, Aylın bu qədər insan kimi davranarkən, Nazlı Aylının vurulmasına səbəb olmuşdu. Aylın Nicatın gözlərindən axan yaşı silib – Nicata: eyy, bir şilləylə ölmədik, sağıq. Sən yaxşı bilirsən mənim canımda qurbandır olara boş ver, Nicata yaxın əyləşdi, əlindəki qəhvədən içirtdi. Nicat yaş süzülən gözləriylə, Aylının verdiyi qəhvəni içirdi, qırmırdı Aylını. Aylında Nicatı çox gözəl anlayırdı, canı yanmışdı o üzdən ağlayırdı. Aylın – Nicata: bu gün görüşümüz var, yeni işlə əlaqədar hazırlanmalıyıq, Nicat cavab vermədi. Aylın – Nicata: belə zombi kimi dursan, dostum tək öftəsindən gəlmərəm mən. Nicat yavaş səslə – Aylına: mən burdayam canım, yanında olubda nə… dərmanam ki? bax qarşımda vurdu o… səni. Qaldım yerimdə donub, keyləşdi bədənim – əlim – ayağım, duyduğumda Nazlının adını.
Niçat Aylının əlini tutudu fincan qarışıq, ordan bu axşam çıxacağıq canım, qalmayacaqsan o evdə artıq. Aylın narazılıqla başını sirkələdi, – Nicata: vaxtı gəldikdə çıxaçağıq söz, ama hələ vaxtdı çatmadı. Nazlı tam sağalsın ilaclarını bitsin, xalanda keçirdiyi şokdan çıxsın, gedərik söz. Nicat – Aylına: sənin nə gözəl ürəyin var canım, sən həmişə başqalarıçün yandın, elə deyilmi? nədən. Aylın – Nicata: insan sevdikləriçün yanmalı, gərəkirsə canından keçməlidir. Nicat – Aylına: bəs olar səninçün necə? canlarından keçərdilərmi? – Niçata: bu sualının cavabını verməkdə zorlandırdın məni dostum. Nicat Aylına baxdı peşman – çarəsiz baxışlarla. Aylın Nicatın əlindən tutub, qəhvə fincanı əliə verib – Nicata: nə olursa olsun, öz kanturolunu itirmə heç vaxtdı. Əgər yıxılarsan qaldıranın olmaz, Nicat fincanı tutdu yenə əli əsirdi. Aylın Nicatın əsən əlinə baxıb, yavaş səslə – Nicata: mən harda varam, orda mütləq bir bəla vardır, öyrən istərsən artıq.
Qapı döyüldü içəri Şəfa girdi əlində pafkayla, – olara: sabahınız xeyirli – uğurlu. Birdən Aylının dodağına gözü sataşdı, olsun deyəcəkdim, yaxınlaşıb – olara: ancaq o qədərdə uğurlu olana oxşamır. Şəfa – Aylına: nə oldu dodağına? qəza filan keçirmədiniz demi?
Aylın – Şəfaya: sabahın xeyir gözəl insan, gəl yox keirmədik, Şəfaya işarə etdi ki soruşmasın. Anladı Şəfa, axıllı qız idi çox, o zaman bu günkü yeni iş haqda lazım olanları gətirdim. Pafkanı masaya qoydu, Aylının önünə. Nicat ayağa qalxıb, mən biraz hava alım otaqdan çıxdı. Aylın – Şəfaya: get onun ardınca bax, havasını başqa yerlərdə almaq fikrində olsa həmən mənə bildir. Şəfa – Aylına: tamam mən baxıram ona indi, çıxıb getdi ardınca tələsərək.
Aylın dərindən nəfəs alıb, pafkanı açıb baxdı kağızlara, fikri o qədər qarışıq idi ki, fikrini işə toplaya bilmirdi, əsəblə pafkanı kənar itələyib baxdı.
Ramizdə kefsiz işə gəldi, Dilqəm Ramizin halından anladı nəsə qarışdırmışdı. Dilqəm – Ramizə: qardaşım artıq soruşmuram nə etdin deyə, ama maraqlıdır, səhərin gözü açılmamışdan hardaydın? Ramiz yumuruğunu masaya vurdu əyləşdi. Ramiz öz – özünə: əlim qırılayı onu vurduğum yerdə. Dilqəm şüphəli baxışlarla baxdıb, – Ramizə: kimi vurdun? Ramiz dərindən – dərindən nəfəs aldı, – Dilqəmə: Aylını vurdum. Dilqəmin üzünün ifadəsi dəyişdi, nəə? Aylınımı vurdun? sən dəli olursan qardaşım. Bax etiraz istəmirəm, mənim səni həkimə mütləq göstərməyim lazımdır, Ramiz əlləriylə başını tutdu. Ramiz – Dilqəmə: səndə gəlmə üstümümə, Dilqəm telefonunu götürüb kiməsə mesaj yolladı, telefonunu masaya qoyub, Ramizə yaxınlaşdı. Ramizin əllərini başından götürüb üzünə baxdı, nə edirsən sən? Aylınıda vurdum nə deməkdir? sənin uşağındırmı o? o artıq bir uşaq anasıdır. A naya əl qaldırılırmı? sənin tərbiyən yoxmu, qardaşım yetmədimi. Deyirəm dəfələrlə acılayırsan onu özündən uzaqlaşdırırsan, yox yetməmiş getmiş vurmuş gəlmiş, bravo. Səni alqışda edimi? Ramizin əllərini kobutca əllərindən atdı Dilqəm. Vallahi billahi yetər dedikcə, sən hər şeyi məhv edirsən. Dilqəm elə əsəbləşmişdi, Ramiz artıq söz demirdi Dilqəmə, haqlıydı dediklərində. Ramiz əsəbləşib qalxıb getdi. Dilqəm Ramizi səsləsədə, cavab vermədən qapını çırpıb cıxdı. Dilqəm əliylə alnını ovaraq baxdı əsəblə.
Günorta olmuşdu, Aylınla Nicat yeni işlə əlaqədar gələn adamlarla, kabinetdə söhbət edirdilər. Aylın – adamlara: maraqlandım və sizin işinizdə ciddi olduğunuzu öyrəndim, bu sizinlə yeni işimizə imza ata bilməmizə etibar doğruldur. Adamlardan yaşlı birisi – Aylına: bizdə sizin haqda maraqlandıq Aylın xanım, haqqınızda ancaq qürur duyacaq sözlər eşitdik. Əvəllər… şirkətində çalışmışsınız, sizinlə iş birliyinə imza atmaq, bizimçündə qurur veriçidir, sizin kimi insanlar çox azdır indiki zamanda. Nicat – adama: Bayram bəy iş imzalanmamışdan bildirim ki, biz işimizi vaxtında təhvil alb verməyi sevirik, Aylın xanımla. Aylın Nicatın sözünə dəstək verdi. Nicat bəyin dediyi kimi, bizim işimizin etibarlarından biridə budur. Vaxtında alış – verişini yerinə yetirməyi sevirik, və qarşı tərəfdəndə bunun qarşılıqlı olmasını rica edirik. Adamlar razılığını bildirdilər.
Aylın qarşı tərəfin verdiyi iş üzrə dokumentinə imza atmaqçün qələmini götürdü, – olara: o zaman bəylər imzamızı atağın xeyirlə. Aylın imzasını atıb, qələmi kagızı Nicatın önünə qoydu. Nicatda imzasını atıb, kağızı qaytardı Aylına. Şəfa Aylının yanında dayanmışdı, kağızı götürüb pafkaya qoydu. Qarşı tərəfdə imzalarını atıb, yaındakı katibə xanımı kağızı alıb pafkaya qoydu.
Gələnlərin arasından cavan bir oğlanda vardı. Oğlan – Aylına: Aylın xanım sizinlə çalışacağıq bundan sonra, bir sualım var sizə işdən kənar, icazə versəniz. Aylın – oğlana: buyurun, oğlan gülümsəyərək, – Aylına: adım Fədadır. Siz ailəlisinizmi? yanında gələnləri verən sual narahat etdi. Aylın gülümsəyib, – Fədaya: bəli ailəliyəm, əgər yeməyə dəvət edəcəksənsə alınmaz, bil. Aylının zarafatına gülüşdülər yanındakılar.
Nicat Fədaya tərs – tərs baxdı, heç xoşlanmadı danışığından. Fəda – Aylına: ərinizin baxışından indi anladım, çox pardon Aylın xanım. Nicatın baxışlarından əri olan sandı. Aylın Nicata baxıb nə isə demək istəyirdi, Nicat – Fədaya: böyük xöşbəxlikdir can yoldaşınla və həyat yoldaşınla birlikdə çalışmaq. Bu hər kəsə qismət deyil, Aylın kimi bir xanımla calışmaq. Hələ yeməyə dəvət desən, qeyri mümkündür bil Fəda. Fəda – Nicata: artıq bizdə Aylın xanımla çalışmağa imza atdıq, azacıqda olsa qismətimiz varmış demək ki, gülümsədi. Nicatın heç xoşuna gəlmədi onun dediyi sözlər, yanındakılar hiss etdilər.
Bayram – Nicata: dedin Nicat bəy, hər kəsə qismət deyil Aylın xanım kimi bir yoldaşla calışmaq, inan ki dediyinin əksi mənim başımdadır. Mənim oğlumlada hər atanın qisməti olmasın birlikdə calışmaq, yanındakılar gülüşdülər. Fədanın atasıymış iş imzaladıqları, Bayram bəy idi anlaşıldı. Atası – Fədaya: yarı zarafatla yarı gerçəklə, adını Fəda qoydum peşman oldum. Bəzən düşünüb – düşünmədən, hər yerdə özünü Fəda edir bəzən. Adamlar yenə gülüşdülər. Nicat heç gülmürdü.
Aylın – Bayrama: Allah evladı ataya – anaya sınaq olaraq verir demişər, inşallah bir gün imtahanları – sınaqları bitər, üzülməyin. Bayram – Aylına: inşallah Aylın xanım, inşallah, oğluna narazı baxışlarla baxaraq, ayağa qalxdı. Bayram – Nicatla – Aylına: icazənizlə biz artıq sizi tərk edək, işimiz bitdi bu günlük.
Aylında Nicatda ayağa qalxdılar, adamlarda qalxdılar. Nicata işarə etdi ki Aylın, pafkanı versin Bayrama. Nicat tez qarşıya keçdi pafkanı götürüb, Bayrama uzatdı. Bayram pafkanı götürüb katibəyə verdi, və onun əlindəki Aylın gilə ayid pafkanı, Nicata verib əlini sıxdı. bayram – olara: salamat qalın, görüşərik. Nicatda – Bayrama: görüşərik, kişi Aylınada yaxınlaşıb əlini sıxdı. Bayram – Aylına: bir daha təbriklər, inşallah işimiz xeyirli – uğurlu olar Aylın xanım. Aylında Bayramın əlini sıxıb, inşallah Bayram bəy, Bayram getdi. Onun ardınca qalanlarda gəlib, Nicatla Aylınla əl sıxıb, otaqdan çıxdılar.
Axıra Fəda qaldı, yaxınlaşıb başını qaşıyıb – Nicata: mən bilmirəm belə yerlərdə nə deyirlər. Nicat tərs – tərs süzdü, – Fədaya: bir söz deməyinə gərək yox sənin, qarşıda atan var o dedi əvəzinə. Vaxt gələr səndə öyrənərsən, nə deyillər Fəda. Fəda Nicatla əl sıxmadı, Aylına baxıb gülümsəyərək, əliylə sağ ol deyib çıxdı otaqdan.
Aydın idi hərəkətindən, işə atası zorla aparırdı yanında Fədanı. Nicat Fədanın ardınca əsəbləşdi, eşşək – heyvan, mərəfətsiz. Aylın – Nicata: bekara birinə oxşayır, canını işə Fəda edən biri deyil, atasıda narazıydı görünür. Fikir vermə, onuda beynimizə soxsaq, dəli olma qarntimiz var.
Şəfa Adamları ötürüb gəldi, Aylın xanım getdilər Fədadan başqa hər kəs. Nicat dönüb – Şəfaya: nə deməkdir, Fədadan başqa? Şəfa çiyinlərini çəkdi. Şəfa – Nicata: orda işçilərimizdən bir qızla söhbət edir dayanıb. Nə edim, qova bimərəm ki? Nicat əlindəki pafkanı masaya qoyub çıxmaq istəyirdi, Aylın səslədi, Nicat dur. Nicat Aylına baxdı, – Nicata: dedim dur getmə qarışma. Bəlkə tanıdığı biridir burda çalışan işçimiz?
Aylın – Şəfaya: Şəfa sən get onun yaxınlıqlarında hərlən, bax nə haqda danışıllar. Unutmadıqsa az öncə iş imzaladıq olarla. Onun danışdığı o qızla mülayim ol, bax kimiymiş öyrən, Şəfa – Aylına: anladım o iş məndə, çıxdı otaqdan tez. Nicat Aylına baxdı, – Nicata: nə desən olar, yoxlamaq lazım yenidən hər şeyi. Onun burda ilişib qalması yaxşı oldu, tez anlayaraıq nə iş qarışdırdığını, elə deyilmi?
Nicat – Aylına: sevmədim mən o tipi heç, bilmrəm harda olan… bizim başımıza ilişir gəlib, əsəbləşdi. Aylın – Nicata: avara olduğu üzündən bəllidir, bəlkədə atası demişkən, yenə özünü birinə müvəqqəti olaraq fəda edir. Birdəki adamı tanımadan, onun xaricindəndə qiymətləndirmək düzgün deyil. Aylın keçib yerində əyləşdi, – Aylına: mən gedim canım başımın bəlasına bir baxım, gəlirəm tez Aylın Nicatın atasını dediyini anladı, – Nicata: get mən burdayam tələsmə, yeməyini çayını ver. Nicat kefsiz çıxdı otaqdan.
Gedərkən Fədanın hələdə qızın yanında əyləşib söhbət etdiyini gördü. Şəfa Nicatı gördü, Şəfaya işarə etdi ki, gözü onda olsun. Şəfa işarə etdi ki, narahat olmasın, Nicat getdi. Fəda görmədi Nicatın getdiyini. Şəfada yaxınlarında başqa işçilərə iş haqda nəsə danışaraq, gözü olarda idi.
Axaşm olurdu işdən çıxası vaxt idi, Ramiz saatına baxdı. Dilqəm hələdə çalışırdı, qapı açıldı döyülmədən. Ramizlə Dilqəm baxdılar qapıaya, gələn anası idi. Dilqəmələ Ramiz tez ayağa qalxdılar. Ramiz Bahar – anasına: anam sən niyə gəldin, bir şeymi oldu? Bahar anası – Ramizə: yox oğlum. Gəldim ki olmasın yenə, Ramiz anlamadı. Anası gəlib ikisinidə alnından öpüb, – olara: evə gedirik burdan düz, şövbəyə filan deyil. Bundan sonra belə olaçcaq oğlum, siz evin yolunu şaşırsınız tez – tez. Məndə analıq borcumu yerinə yetirim ki, üzüm qara olmasın ölənlərimizin, qalanlarımızın, qarşısında. Ramiz anladı söz özünə ait idi, işdən çıxıb Aylından üzür istəməyə gedəcəkdi, alınmadı. Anası – olara: hadi hazırlanın doğru evimizə. Dilqəm güldü Ramizin halına altdan – altdan. Ramiz Dilqəmə əsəbə işarə etdi ki, verəcəm payını gülmə. Dilqəm anasını qucaqlayıb, düz etdin gözəl anamız bizim. Biz nə qədər böyüsəkdə, anamızçün hələdə uşaqlar olaraq qalırıq, elə deyilmi qardaşım? Ramizə acıq verdi. Ramiz baxıb yalandan gülümsədi, kefsiz – kefsiz telefonunu masadan götürüb baxdı. Ramiz dərindən nəfəs alıb, buyur anam gedəyin evimizə, anasını öndən dəfət etdi.
Yanından Dilqəm keçərkən, qoluna ilişdirdi güldüyüçün. Dilqəm – anasına: ana baxsana vurur mənə. Ramiz Dilqəmin uşaq kimi söz daşımasına baxdı əsəblə. Anası – ikisinədə: düşün önümə, öndən gedin ki, ikinizidə gözüm görsün. İşçilərin qarşısından özlərini önünə salıb aparmalarına utandılar ikisidə. İşçilərdə altdan – altdan gülüşürdülər. Bilirdilər Ramizin səsli – küylü davakar olduğuna alışmıdılar artıq. Dilqəm – Ramizə: burasını heç düşünməmişdim qardaşım, işçiləri işarə edirdi. Ramiz – Dilqəmə: heç şaşırmadım qardaşım, evə çataq mən düşündürəcəm səni, getdilər anasının önünə düşüb ikisidə səssizcə.
Aylınla Nicatda gəlmişdilər evə, Aylın oğluyla oynayırdı otağında, canım oğlum mənim. Oğlunu öpüb qoxladı, cənnət qoxulum. Uşaqda böyümüşdü qanırdı, oyuncaqlarla oynayırdı. Qapı döyüldü içəri Nicat girdi, – Nicata: oğlumçün darıxmışdım. Nicat gəlib uşağı götürüb öpüb yuxarı qaldırdı. Aslan parçasıçün kim darıxmır ki? uşağ oynadaraq yatağa qoyub, qarnını qıdıqlayıb qolunu dişləyib, oynadı. Uşağında xoşuna gəlir gülürdü Nicat dişlədikcə, qıdıqladıqca. Nicat uşağın yanına uzanıb, götürüb yuxarı qaldırıb ucurtdu əlləriylə qarnından tutub. Nicat – uşağa: ucaq gedək buralardan uzaqlara, ormanlara, aslanlar olan yerə. Mənim aslanım hammısını parçalayar və ormanın ən birincisi olar, elə deyilmi? uşağı xoşuna gəlirdi oynadıqca özüylə. Aylın olara baxıb gülümsəyirdi, zarafata – uşağa: ormana gedincə öncə əyninə bəz taxmağıda unutmasın əmisi, Nicat səsli gülüdü Aylının zarafatına. Qapı döyüldü, qapını Cansu açıb, Aylın xanım sizi Afət xanım çağırır, – Cansuya: gəlirəm indi. Cansu – Nicata: Nicat bəy Sərdarı alım siz dincəlin. Nicat – Cansuya: yox mən burdayam qalsın mənimlə, oynayırıq biz aslanımla. Cansu qapını örtüb getdi, Aylın oğlunu öpüb qalxıb getdi. Niacat uşaqla oynasada fikri Aylında idi, dodağının yarası bilinirdi tam sağalmamışdı, Nicatı üzürdü bu çox.
Ramizlə Dilqəmi gətirib anası gəldi evə – olara: gedin yuyunun, az vaxtdan yemək masasına çağırmağa düşməyim sizi. Ramizdə gedirdi Dilqəmin ardınca, Bahar anası səslədi, – Ramizə: telefonunu ver mənə. Ramiz – Bahar anasına: anacan telefonu niyə götürürsən? işlə əlaqəli zəng gəldi bəlkə? ver bura dedim, ver – ver qurdalanma. Ramiz istəmiyə – istəmiyə telefonunu çıxarıb verdi. Dilqəm gülmək tutdu, Ramiz gördü özünə güldü, əsəblə baxdı. Dilqəm tez getdi aradan ki, Ramiz ilişməsin özünə. Bahar anası – Ramizə: işin iş vaxtı var, sabah səhər danışarsınız işlə əlaqəli məsələlərinizi, indi isə get yuyun qardaşınla gəlin. Ramiz getdi suratını asıb çarəsiz, Bahar deyindi ardınca, işlə əlaqədarmış, getdi mətbəxtdə telefonu götürüb.
Ramiz gəlib vanna otağına girib qapını örtdü, Dilqəmə çox əsəbiydi güldüyünə görə. Düşda soyuq suyu açdı, Dilqəm anladı özünü soxacaqdı soyuq suya. Qacmaq istəsədə alınmadı, Ramiz tutub bağırda – bağırda paltarlı qarışıq soxdu Dilqəmi soyuq duşun altına. Dilqəmin soyuq suyun təsirindən çıxğır – bağırı eşidilirdi, – Dilqəmə: gül indidə, niyə gülmürsən? qardaşına gülənin sonu belə oldur. Dilqəm – Ramizə: gülməyəcəm söz, vallah insafsızsan dondum xəstələnəcəm, burax qardaşım yetər, bağırsada Ramiz buraxmadı.
Aylın gəlib əyləşmişdi Afətin dizinin dibində, yazıq qadın görmürdü, Aylının dodağı yaralı idi qızı səbəb olub. Cansu gəldi, Aylın xanım Nicat bəyi yuxu tutmuş oyatmadım. Aylın – Cansuya: düz etdin, yazıq yorğunluqdan yatmış, xalası ah çəkdi, yazıq balam mənim. Özünü qandığından vardır onun üstündə bu yorğunluq, qızım mənə yardım et, gedim otağıma. Aylın qalxıb qolundan tutub apardı Afəti otağına, Cansu Aylının dodağına baxırdı. Aylında anlamışdı Cansunun sual dolu baxışlarından, nə olduğunun mərakındaydı.
Aylın Afəti otağına aparıb qayıtdı. Cansu Aylının yaralı dodağına baxdı. Aylın gülümsəyib, – Cansuya: bilirəm gəldiyimdən imkanın olmadı soruşmağa, Nicatla Ramiz davalaşdılar yenə səhər bura gələrkən, aralarına girdiyimdə Ramizin atdığı əl mənə dəydi. Bu an Nazlı arxadan səsləndi, – olara: məncədə ünvanına düz dəymiş, əllərinə sağlıq qardaşımın. Cansu əlini ağzına tutub baxdı Nazlıya. Aylın dönmədən – Nazlıya: hə Nazlı xanım, ürəyin rahat olsun dediyin kimi olmuş, Nazlı mətbəxtdə getdi. Aylın – Cansuya: bu ilaclarını qəbul edirmi? – Aylına: artıq demirəm, siz demisiniz qəbul etsin vaxdında. Aylın anladı Canusu nə demək istəyir, gülümsədi. Cansu siz düz olanı edin, fikir vermə ona tamammı? Aylın getmək istəyirdi Nazlı səslədi, dur deyəcəklərim var sənə.
Aylın istəmirdi Nazlıyla nə isə haqda danışsın, getmək istədi, Nazlı arxadan – Aylına: sən heç kimsən. Aylın dayandı baxdı Nazlıya tərəf, Nazlı yaxınlaşdı əlində su bakalıyla. Aylın – Cansuya: sən get Sərdara bax zəhmət olmasa, Cansunun heç xoşuna gəlmirdi Nazlının danışığı – davranışı, baş üstə Aylın xanım, getdi. Aylın – Nazlıya: məndən incimisən bilirəm, – Aylına: sən kimsən ki mən səndən inciyim? kimsən sən. Aylın Nazlının sözlərindən bir anlıq dərindən nəfəs alıb – Nazlıya: tamam heç kiməm səninçün. Ancaq biraz vaxtlıq idarə et xayiş edirəm, – Aylına: mən səni burda gömək istəmirəm, anlamırsanmı? mənim rahatlığımı pozursan sən. Tək mənim yox hər kəsin, baxsana ətrafına hər kəsi salmışsan biri – biriylə, düşmən etmişsən. Mənə qardaş sayılan insanların ortasında qoymusan məni çıxılmaz vəziyyətdə, sən necə pis birisənmiş bilirsənmi? heçdə göründüyün kimi mələk kimi deyilsən. Mən bunu anladım, başqalarıda vaxtında anlasaydılar, belə olmazdı üzülməzdilər sənə gör. Sən çinsənmi – şeytansanmı anlamıram, necə girə bilirsən iki insanın ortasına? birinci şirkət açdınız, sonra tərk etdin getdin Ramizi dəli etdin. İndi yenə şirkət qurdun Nicatla birlikdə, indidə onu dəli edirsən. Dedin ya səhər ikisidə dalaşarkən aralarında qaldın sənə dəydi, tez – tez belə hallar olsaydı, bəlkə axlın başına gələrdi. Aylın – Nazlıya: səsnin dilin uzanmış, Nazlı əlindəki suyu Aylının üzünə atdı.
Arxadan bu anda Nicat bağırdı! – Nazlıya: sən nə edirsən? gəlib Nazlının qolundan tutub sıxdı əsəblə, sən nə hesab edirsən özünü? qarşındankı sənin uşağındırmı? tərbiyəssiz – mərəfətsiz. Sən bunları Ramiz qardaşındanmı öyrəndun. Dedik xəstəlkdən döndün susduq, sən keçdin həddini görürəm. Bilmək istəyirsən Aylının dodağına gərçəkdən nə olub? Aylın – Nicata: Nicat sus. Nicat susmadı – Aylına: yox canım bu mərəfətsizə deyim ki, bilsin əsil çin – şeytan rolunu oynayan kimdir burda. Bura gəldiyində səhər o tip qardaşın dediyinə şikayət etmişsən Aylından, oda gəlib Aylını vurdu sənə görə, ürəyin sakitləşdimi? rahatlıq tapdınmı indi? Nazlının qolunu kobutcasına buraxdı. Nicat barmağını sirkələyərək, – Nazlıya: sənin bu mərəfətsizliyindən çox utandım mən, mən işsiz qaldığımıda mənə bu insan qol – qanad oldu. Sən işsiz qaldığında səni işə aldı, evindən ayağına qədər gəlib anandan izin alaraq, apardı sevgilinə qovuşdun. İndi de mənə, kimə pislik etdi bu günahsız insan? sənin o boş başında, o qardaşın dediyin tiplə eyni çalışır. Nicat elə əsəbləşmişdi ki, özünü zorla saxlayırdı.
Nazlının gözləri yaşardı, Aylın Nicatın qolundan tutub çəkdi kənara, – Nicata: yetər dedim. Mən etdiklərimi kimsənin başına vuran deyiləm, kimə nə etdim halal xoşları olsun. Aylın özünü pis hiss edirdi, istəmirdi Nazlını Nicat acılasın özünə görə. Nazlı yenə susmadı, ağlaya – ağlaya – Nicata: onu tanıdığıma peşmanam. Nazlı haqsızlıq edirdi gərçəkdən. Nicat nə isə demək istədi, Aylın Nicatdan bərk – bərk yapışdı ki, yıxılmasın. Nicat anladı, Aylının qolundan tutub, – Aylına: yaxşı deyilsən sən, biz burdan elə indicə gedirik canım. Xayiş edirəm heç demə mənə yox filan, biraz zamana ehtiyacın var, belə haqsızlığa layiq deyilsən sən. Aylın – Nazlıya: ağlama bacım bağışla, səni rahatsız etdiyimi bilmirdim. İnan gərçəkdən bilmirdim bu günə qədər, gedəcəm mən söz verirəm, nə olar ağlama. Nazlı üzünü tutub getdi otağına.
Nicat Aylını gətirdi öz otağına, gəl canım gəl, biraz uzan sakitləş, mən indi taxsi çağırıram və həmən buranı tərk edirik. Aylın Nicatın əlinən tutub qoymadı, dur tələsmə xayiş edirəm. Nicata – Aylına: canım mən həmişəki kimi bura gəlib yanlarında göz – qulaq olacam, mən o ağzına gələni sayaqladı deyə baxımsız qoymaram, sən narahat olma heç. Bu qədər çalışırsan sənin dinlənmən lazımdır, bax gör nə hala qalırsan düşüncəsiz insanların sözlərinin təsirindən. Niyə sən bütün buları çəkməlisən, bax niyə? de canım yetmədimi? oğlunçün yaşa artıq, sənə bir şey olarsa düşün yazıq olar ortalıqda. Anasız böyümək necə dərtdir bunu mən yaxşı bilirəm, razı ol gedək burdan. Aylın – Nicata: söz verirəm bu günlərdə xalanla danışıb gedəcəm burdan, belə getsəm yazıq üzülər, anla. Nicat dərindən nəfəs alıb baxdı, – Nicata: dedin mən olmasam oğlum ortalıqlarda qalar, qalmaz bunu bilirəm artıq.
Nicat Aylının nə demək istədiyini anlamadı. Aylın-Nicata: sən varsan dostum, sən onu mənəndə yaxşı baxarsan, bundan rahatam. Nicatı kövrəltdi Aylının özünə qarşı olan etibarı. Aylının yanına uzandı, qolunu başının altına qoyaraq – Aylına: mən sənsiz yaşamaram ki? bağışla mənə ümid olub oğlunu tərk etməyə düşünmə belə, mənim ürəyim dayanar sənsiz. Gözlərini bir nöqtəyə zilləyib səssiz dayandı, – Nicata: mənə indiyə qədər heçnə olmadı, bütün sevdiklərimi itirməyimə baxmayaraq, indən sonrada olmaz qorxma. Nicat sarsılmışdı cavab vermədi artıq. Aylın Nicatın qoluna yavaşca vuraraq, hər şey yaxşı olacaq üzülmə sən, ayağa qalxdı uzandığı yerindən. Nicat üzünə yastığı çəkib sakit dayandı, Aylın halsız – halsız cıxdı otaqdan, getdi oğlunun yanına.
Səhər açılmışdı, Ramiz Dilqəmlə işə gəldilər, işçilər Ramizlə Dilqəmi görüb, pıçıldaşaraq gülüşdülər. Dilqəm – işçilərə: hər kəsin sabahı xeyir və hər kəs işinə baxsın xayiş edirəm. Ramiz başını narazılıqla sirkələyərək, iş otağınn qapısını açıb – Dilqəmə: millətə rəzil olduq. İçəri girdiyində Nazlını görüb pərt oldu, – Nazlıay: bacım? sən nə edirsən səhərin gözü açılmamış burda? Nazlı çox kövrəldi. Bir anda qaçıb Ramizə sarıldı ağladı.
Dilqəmdə Ramizin ardında dayanıb baxa qaldı, nə olmuşdu Nazlıya düşündü, ürəyi bir anda döyünməyə başladı tez – tez, qorxdu!. Birdən yenə Nazlıdan pis xəbər olar deyə, yazıq soruşmağa belə çəkinib qalmışdı. Ramiz Nazlını qucaqlayıb, şşşş nə oldu mənim gözəl bacıma? əlləriylə Nazlının yaşlı gözlərini silib baxdı üzünə. Gəl əyləş, Nazlnı yaxındakı kresloya otuzdurdu. Özü qarşısında çökərək dayanıb – Nazlıya: indi mənə anlat nə olduğunu. Nazlı gözlərini silib baxdı Dilqəmə, Dilqəm donub qalmışdı yerində.
Nazlı – Ramizə: nə olar icazə verin işə başlayım, mən axlımı oynadacam evdə qalsam. Ramiz dərindən nəfəs alıb baxdı, – Nazlıya: Aylınmı yenə? – Ramizə: bilmirəm, mənim fikirlərim qarışdı son vaxtlar. Ramiz dərindən nəfəs alıb – Nazlıya: mən dınışacam Aylınla gedib. Tamam sən qal burda işinə davam et, ama özünü yorma, dnışdıqmı? Ramiz Nazlının alnından öpüb, ayağa qalxdı. Dönub qalmış Dilqəmə yaxınlaşdı, sakitləşdir Nazlını, mən birazdan gələcəm getdi. Dilqəm Nazlının yanına gəlib, Nazlını qucaqlayıb sıxdı özünə, yaxşısanmı sən? nələr olur canım? Nazlı Dilqəmi bərk – bərk qucaqlayıb, sakit dayandı.
Aylınla Nicat işdəydilər. Nicat – Aylına: mən biraz vaxlıq çıxıram – Nicata: atanamı? – Aylına: yox şövbədən çağırdılar imza atmam gərəkən kağızlar varmış, etdiyimiz yaramazlıqla əlaqədar. Aylın – Nicata: bu birinci – sonuncu olsun dostum, – Aylına: tamam söz canım, lazım olsa zəng et getdi.
Aylın işiylə məşğuldu, Nicat çıxıb Şəfa girdi otağa – Aylına: Aylın xanım bunları gözdən keçrmən lazımdır, gətirib masasına kağızları qoydu. Aylın – Şəfaya: yeni gəlmiş işçilərə anlat şirkətimizin qanunlarını. Şəfa təcüblə – Aylına: siz olarla danışmayacaqsınızmı? – Şəfaya: sən artıq bilrsən nə deyəcəyimi olara, xayiş edirəm mən əvəzdən məlumatlandır, işim çoxdur. Şəfa – Aylına: tamam anladım o iş məndə, getdi. Şəfanın hər dəfə o iş məndə deməsi, Aylını gülümsədirdi.
Aylın Şəfanın gətirdiyi kağızları gözdən keçirib baxdı. Şəfa geri qayıtdı, Aylın Şəfaya baxdı. Şəfa gəlib – Aylına: dünən Fədanın işçimiz qızla danışmasını dedmişdim nəzarət altında saxlayacam. Aylın o haqda unutmuşdu, evdə olanların təsirindən. Şəfa – Aylına: o qız yaman ağzı bərk birisidir, bunu deyim rahat olmayacaq onunla yaxınlaşmam, ama gözüm üstündədir bil. Aylın – Şəfaya: sənə güvənirəm Şəfa, nə gərəkirsə et, mənidə məlumatlandır tamammı?
Şəfa – Aylına: tamam, dediyim kimi ortaya çıxacaq yaxınlarda, narahat olmayın, getdi. Aylın dərindən nəfəs alıb kağızlara baxdı diqqətlə, telefonuna zəng gəldi. Götürüb baxdı, tanımadığı nömrə idi, alo buyurun, biraz qulaq asıb çox sağolun, qarışdırılmış diqqətsizlikdən. Tamam təşəkkür edirəm, telefonu masaya qoyub başını narazılıqla sirkələyib, işinə davam etdi.
Təkrar qapı döyülmədən açıldı, Aylın tək olanda qapını döymədən girən tək bir Şəfa olurdu. Aylın baxmadı, Şəfa dünən imzaladığımız dokumentlərin arasına bizim kağızımız qarışmış, zəng edib bildirdilər, birazdan şirkətə göndərəçəklər. Cavab gəlmədiyində Aylın baxdı, qarşısında dayanan Ramiz idi. Aylının üzünün ifadəsi dəyişdi, Ramiz Aylına baxırdı sakit – sakit. Ramiz yaxındakı kreslonu çəkib, Aylına yaxın əyləşdi, Aylını süzdü baxışlarıyla. Aylında Ramizə baxırdı, – Aylına: sən bu gün Nazlının evini tərk edəcəksən, anladın? Aylın anladı ki, Nazlı yenə Ramizə şikayət etmişdir. Aylın – Ramizə: təcübləndirdin sən məni, Ramiz anlamadı, Aylına baxdı. Aylın əsəblə – Ramizə: belə sakit oturub əmir etmənə təcüb qaldım, şilləsiz – yumuruqsuz səhər – səhər vərdişə salacaqsan artıq məni syurprizlərinlə. Ramiz – Aylına: vurma üzümə peşmanam, – Ramizə: sən peşmanlıq nədir bilirsənmi? vallahi çox şaşırtdın məni. Bura gəlmisən qapımı döymədən girirsən, bunuda keçdik. Ancaq mənə gəlib əmir verməni keçə bilmərəm incimə, mən o evdən çıxaçam sən deməsəndə, vaxtı çatdıqda. Nazlı artıq həddini ötdü görünür, insanlar necə dəyişə bilirlərmiş, Allahım sən kömək ol. Dün dost – bacı, bu gün düşmən olursan durduq yerdə. Buda yetməz kimi, üstümə öz dayım oğlunu göndərir, bravo əla alınır. Ramiz – Aylına: bax Aylın əsəbimlə oynama, dedim ordan həmən çıxaçaqsan və bu söhbət burda bitsin. Bir daha o evin qapısı hardan açılır unudacaqsan, Nazlını gözü yaşlı görmək istəmirəm, anladınmı? dirəşmə gəl mənimlə. Mən ona söz verdim qardaşı oldum, məni arada qoyma, dediyimi et və evi tərk et, qalmaqçün sənə öz evimi verirəm. Aylın – Ramizə: evində, mərəfətinizdə sizin olsun, mən dedim vaxtı çatdıqda Afət xanımla danışıb çıxacam. Mən qadının üzülməsini istəmirəm, boş baş qızına görə. Ramiz – Aylına: sən axıllısan hə? tanımadığın birisiylə yaşayırsan gedib. Şirkət açırsan ortaq, bravo çox axıllısan Aylın xanım. Aylın dərindən nəfəs alıb ayağa qalxdı, – Ramizə: tərk et buranı xayiş edirəm, insan kimi əgər mümkünsə. Ramiz ayağa qalxıb, Aylına birazda yaxınlaşdı, etməssəm?
Qapı döyüldü, içəri Fəda girdi. Aylınla Ramiz Fədaya baxdılar. Fəda az qala, Aylınla Ramizin yaxın dayanmalarından səhv anlayacaqdı. Aylın – Ramizə: dedim tərk et buranı həmən. Ramiz əsəbləşdi, -Aylına: etməssəm nə edəcəksən? o dovşan ortağınımı çağıracaqsan? hanı o? deyirdi həmişə yanında olacam, hardadı qəhrəmanın? Ramiz Aylını ələ saldı.
Fəda otaqdan çıxmaq istəyirdi, Ramizin Aylına qarşı hədəsini duyub dönüb baxdı, qapını örtüb gəldi yaxına. Aylın xanım problemmi var? Ramiz – Fədaya: sənə nə? Fədanın xoşuna gəlmədi Ramizin danışığı. Sənə tərk et dedi Aylın xanım buranı, duymadınmı? Aylın bilirdi Ramizin tərbiyəsizliyini, dava edəcəkdi. Aylın Ramizin qolundan tutub, Ramiz çıx dedim, Aylından qolunu çəkib Fədaya yaxınlaşdı. Ramiz – Fədaya: səndə kimsən, mənə kimin nə deyib demədiyi səni …mi?
Ramizin tərbiyəsiz sözündən Aylın xəcalət çəkdi, kənara baxdı. Fəda cibindən kağız çıxarıb Aylına uzatdı, gözlərini Ramizdən çəkmədən. Bunu sizə çatdırmamı istədi Bayram bəy, Aylın kağızı götürüb masaya qoydu. Fəda bir anda Ramizin burnundan alnıyla vurdu. Ramiz burnunu tutub bir – iki addım geri gedib, baxdı Fədaya. Fəda – Ramizə: sən tərbiyyə dərsindən 2 almısan görünür, ama mən sənə müəllimlik edərəm. Aylın ortaya girmək istəyirdi, Fəda çox cəld hərəkətlə Aylının özünün ardına çəkdi. Bu zaman Ramiz Fədaya vurmaqçün hücum etdi, yenə boşa çıxdı. Fəda bildiyi üsülla Ramizi masaya ağzı aşağ qapayıb, qollarını burdu arxasına tutdu, tərpənmə qıraram o qollarını. Aylın Fədaya təcüblə baxdı. Dünənki zarafatçıl – bekara insanda əsər – əlamət qlmamışdı. Fəda çox ciddi üz ifadəsiylə Ramizi tutumuşdu. Aylın xanım mən bunu indi ataram burdan, narahat olmayın. Ramizin qollarını ardına burub, otaqdan çıxardı. Ramiz onu hədələyirdi, sən bitdin – bitdin… sənin. Fəda Ramizi apardı kabinetdən.
Aylın baxa qalmışdı, elə yorulmuşdu ki Ramizin bu hərəkətlərindən, masaya söykənib üzgün baxışlarla baxdı.
Fəda Ramizi şirkətdən çıxardı qolunu buraxaraq, Ramizi özündən kənara itələdi. Ramizin qolları acıyırdı, Fədaya baxdı nifrətlə. Ramiz – Fədaya: səndə kimsən alçaq? sənin mən … … söydü ony. Fəda – Ramizə: sözlərinə diqqət et, səni it kimi döyərəm ha. Fədaya tərəf 3 nəfər gəldilər, problemmi var Fəda bəy? Fəda – olara: yoxdur problem. Ramiz gördü, Fədanı qoruyanlar var artıq girişmədi. Tərs – tərs Fədanı süzərək getdi. Fəda – olara: sizdə quyruq kimi bitməyin yanımda, olardan birisi – Fədaya: Bayram bəy tapşırdı sizi bizə, əmrinə tabeyik. Fədanın heç xoşuna gəlmədiyi üzündən bəlli idi, adamları atası ardınca salmışdı deyə. Getdi öz maşınına əyləşdi, maşının qazına basaraq getdi, Ardıncada qoruyanları maşına əyləşib, tez getdilər.
Axşam olmuşdu, Aylın işdən çıxdıqda – Nicata: mən bu gün xalanla danışacam, sabah evimə dönəcəm artıq. – Aylına: evinəmi? Nicat narahat oldu. Aylın – Nicata: dedin biraz vaxlıq qalım yanında razılaşdım, artıq sakitçilikdir, kimsə toxunmaz mənə qorxma. Sonrada başımıza gələnlərdən xalanla qaldıq və gördün sonumu. Artıq şükür hər kəs yaxşıdır, mən dönəcəm evimə. Nicatın xoşuna gəlmədi Aylının evinə dönəcəm deməsi. Nicat qorxurdu! Ramiz gələr Aylına pislik edər deyə. Aylında Nicatın narahatlığını anlayırdı, üzülmə gəl gedək yorğunuq. Nicat maşınını götürmüşdü, Aylınla əyləşib getdilər.
Olanları ətraflı Dilqəm bilmişdi. Heç xoşuna gəlməmişdi Nazlının Aylını başqa çürə anlaması – davranması. Başını tutub oturmuşdu evdə, Ramiz gəldi yanında əyləşdi. Ramiz – Dilqəmə: bu Fəda kimdir? onu tapmalıyam, Dilqəm sakit dayandı dinmədi. Ramiz hələ özünə gəlməmişdi Fədanın ona etdiyindən sonra. Mən onu tapıb… edəcəm görəcək çaqqal gününü. Birdən Dilqəm bağırdı! Ramizə yetərrr, Ramiz baxdı. Dilqəmin gözləri qızarmışdı əsəbdən, – Ramizə: siz nə edirsiniz? de mənə nə edirsiniz. Nə istəyirsiniz Aylından, onun tanışlarından, dəlimi olmusuz? yetmədimi qardaşım başımıza gələnlər. Sən azmışsan kimi, Nazlıda başlamış ona qarşı xoşa gəlməz hərəkətlər etməyə, oğlum bir gözünüzü açıb baxsanız ətrafınıza. Aylın hər kəsçün canından keçir, Nazlının müalicəsiçün azmı yardım etdi? siz Nazlıyla nə qədərdə oxşarsınızmış. İnanın bu gün əvənizə çox utandım, Aylın haqda dediklərinizdən. Mən hələ özümə gələ bilmirəm, əl çəkin yazıqdan, rahat qoyun onu günahdır. Nazlıyla danışacam, əgər birdə dilindən Aylın haqda tərs bir söz duysam, o zaman hər şey bitəcək. Dilqəm ayağa qalxıb, getdi əsəblə. Ramiz bir anlıq Dilqəmin ardınca baxdı, ancaq yenə öz fikrində olanlardan əl çəkəcəyinə oxşamırdı, kinlə baxaraq nə isə düşündü.
Aylında Afət xanımla söhbət edirdi, anam Nazlı artıq yaxşıdır şükürlər olsun, evimə dönmək istəyirəm icazənlə. Anasıda anlamışdı, qızının Aylına qarşı olan qısqanclığını. Tamam qızım bir şərtim var, məni tez – tez ziyarət edəcəksən. Aylın mehribanlıqla arvadın boynuna sarılıb, tamam anam söz gələcəm. Afətdə qucaqlayıb – Aylına: sənin qoxun burnumda titrəyir qızım, məni həsrət qoyma bu gözəl qoxuna. Aylın gülümsədi, ançcaq ürəyi göynədi, qoymaram söz verirəm.
Nicat gəldi Sərdarla qucağında, aslanım anasını özləmiş. Aylın qalxıb oğlunu qucağına alıb öpüb qucaqladı, canım oğlum. Afət kövrəldi – olara: mən sizə öyrəndim, çox darıxacam nəvəmçündə. Nicat xalasının halına üzülürdü, ancaq başqa çarə yox idi, mütləq getməliydi Aylın. Nicat xalasını qucaqlayıb, xalacan gələcəklər tez – tez, darıxmağa qoymayacaqlar səni. Elə deyilmi aslanım? uşaq Nicata baxdı anasının qucağından. Nicat – xalasına: aslanımda təsdiqələdi gələcəkmiş. Xalası Nicatın saçlarını oxşayaraq – Nicata: yaraşıqlı oğlum mənim, oları bura sən gətirəcəksən, yanlarından ayrılmayacaqsan. Niçat xalasına baxdı, Aylının başı uşağa qarışmışdı Nicat anladı xalası nə demək istəyirdi, dərindən nəfəs allıb, oğluyla oynayan – danışan Aylına baxdı.
Beləcə bir ay keçdi, Aylın öz evinə qayıtmışdı. Nicat saat 3: 00 kimi gecə Aylının keşiyini çəkirdi maşınla gələrək. Aylın görürdü Nicatın gəlib – getdiyini. Cansuda artıq Aylınla birlikdə yaşayırdı, bazar günü idi. Aylın – Cansuya: mən birazdan gedəcəm, – Aylına: Aylın xanım çox yorulursunuz işdə, bu gün evdə qalıb dincəlsəydiniz. Aylın gülümsəyib, – Cansuya: mənim bir qıza baş çəkməyim lazımdır, haqqında sənə danışmışdım. Cansu – Aylına: ayy, atası dilənməyə məcbur edən qızamı gedirsən? Aylın dərindən nəfəs alaraq, hə gedim baxım şərəfsiz bulaşmamış ki. Cansu – Aylına: get Aylın xanım, sizin Allahım ürəyinizə görə versin inşallah. Aylın bu diləyə nə deyəcəyini bilmədi, çünki həmişə əksinə olurdu, amin Cansu, çümlətən inşallah. Oğlum sənə əmanət mən birazdan çıxcam, Aylın getdi otağına. Cansu keçib əyləşdi, Aylının necədə gözəl ürəkli bir insan olmasına heyran idi. Üzünün ifadəsindən hiss olunurdu, Canun Aylından çox razı qalması bəlli idi.
Aylın kimsəsiz və xəstə uşaqlara yardım edilən evə gəldi. Müdür qadın, Aylını mehribanlıqla qarşıladı – Aylına: sizi görməyimə çox şadam Aylın xanım, xoş gəldiniz. Aylın – müdürə: xoş günümüz olsun inşallah, əl verib görüşdülər. Müdür – Aylına: buyurun əyləşin, Aylın keçib əyləşdi. Sizə çay – qəhvə? Aylın təşəkkür etdi, sağolun heç biri. Mən gəldim baxım burda necədir vəziyyət, – Aylına: burda vəziyyət o qədərdə yaxşı deyil Aylın xanım. Vaxtı – vaxtında yardım olunmur, bəzi çətinliklərlə üzləşirik, ancaq uşaqların bir baş soxacaq yerləri vardır, çox şükür bunada. Aylın dərindən nəfəs alıb baxdı ətrafa, – müdürə: imkanları olanlar belə evlərə – uşaqlara yardım əllərini uzatsaydılar, dünya cənnətə bənzəyərdi. Müdür – Aylına: düz deyirsiniz, ancaq çox təssüflər olsun ki, dediyimiz kimi deyildir yaşadımız zaman. Aylın qızı görməkçün tələsirdi – müdürə: inşallah vaxt gələr, bir insan sizin bu evinizə yardım edər. Müdür gülümsəyərək, inşallah Aylın xanım, – müdürə: mən qızı görmək istəyirəm. Müdür yerində qurcalandı, müdürün bu halı Aylının heç xoşuna gəlmədi. Aylın – madürə: bir problemmi var? müdür əllərini ovuaraq, yox problem demək olmaz buna. Bilirsənmi Aylın xanım, Aylının ürəyi sıxılırdı müdür ağzından sözü çıxarınça, o qızı uzaq bir qohumlarından gəlib apardılar və biz söz deyə bilmədik. Aylının elə bil başına qaynar su tökdülər, nəə? onun heç kimi yox idi, siz nə danışırsınız? müdürün üzündən – gözlərindən nə isə gizlətdiyini anladı. Aylın – müdürə: demək ki siz o yazıq qızı yenə verdiniz əllərə, yazıqlar olsun sizə. Aylın əsəbləşib qalxdı ayağa, – müdürə: mən araşdıracam, heç rahat – rahat oturmayın kreslonuzda. Mən mütləq tapacam onu və sözünün ardını demədi, əsəblə çıxdı otaqdan.
Aylın necə əsəbi çıxdısa, çox pis oldu duyduğuna, əlini divardan tutub dayandı biraz vaxlıq. Dərindən – dərindən nəfəs aldı, özünü toplayıb ordan çıxmaqçün addımladı. Hər yerdə xəstə – şikəst uşaqlar var idi. Aylının ürəyi parçalanırdı olara baxdıqca. Gözünün önünə günahsız – qorxmuş! vəhşinin əlindən almış yazıq qızın xəyalı gəlirdi, yenə gözlərinin önündə canlanırdı. Yaxşı bilirdi ki, onu haralardasa insanlara əl açıb diləndirirdilər. Aylın ordan çıxıb dərindən – dərindən nəfəs alıb baxdı, gözlərində nifrət dolu baxışlar canlandı.
Nicat Cansuyla söhbət edirdi, Sərdarda Nicatın qucağında idi. Nicat – Cansuya: Cansu niyə mənə bildirmədin Aylının gedəcəyini? sənə nə tapşırmışdım mən? demədimmi məni xəbərdar et. Cansu – Nicata: Nicat bəy inanın gedəcəyi an dedi mənədə, narahat olmayın gələr birazdan, bəhanəylə Cansu telefonu götürüb Aylına zəng etdi. Aylın xanım səbrim çatmadı, necədir qız? Cansunun üzünün ifadəsi dəyişdi, Nicata baxdı. Telefonu söndürüb, üzgün baxışlarla – Nicata: Aylının səsi xoş deyildi, dedi ki qızı almışlar ordan kimlərsə. Nicat – Cansuya: kim almış? Cansu çiyinlərini çəkərək, dedi gələndə danışarıq, söndürdü telefonu. Nicat qucağında uşaqla dərindən nəfəs alaraq, baxıb – Cansuya: yəqin atası deyilən o alçaq almışdır bir yolla ordan. Allah cəzalarını versin belələrinin, adları atadır, özləri …,.
Nicat ayağa qalxıb uşağı öpüb verdi, – Cansuya: mən çıxıram Aylının ardınca, yazıq yəqin üzülmüşdür tək qalmasın. Cansu uşağı alıb -Nicata: Nicat bəy kaşki sizə bildirə bilsəydim getdiyini tez. Nicat bir söz demədən getdi, Cansuda üzülmüşdü ən azından Aylın qədər. Sərdarı özünə sıxıb, gedək yeməyimizi yeyək biz, uşağı apardı mətbəxtdə.
Aylın kefsiz – kefsiz gəlib əyləşdi kimik bir kafedə, afisant gəlib – Aylına: nə buyurursunuz xanım? Aylın yavaş səslə – afisanta: acı qəhvə. Afisant – Aylına: bu dəqiqə xanım, getdi, Aylının bazar günü burnundan gəlmişdi. Fikirə dalıb gözlərini bir nöqtəyə zilləyib baxırdı.
Kiminsə arxadan səslədiyinə fikirdən ayıldı, Aylının qarşısına keçdi, gələn Fəda idi. Fəda – Aylına: nə təsadüf Aylın xanım. İcazə varmı əyləşməyimə? Aylın o qədər fikirli idi ki, bir anda Fədanı axlına toplaya bilmədi. Fəda – Aylına: tanımadınızmı? – Fədaya: yox tanıdım, buyurun əyləşin. Fəda keçib əyləşdi, afisant gəldi qəhvəni gətirib, Aylının önünə qoydu masaya. Afisant – Fədaya: siz nə buyurursunuz? – afisanta: xanıma gətirdiyindən. Afisant başıyla razılığını bildirib getdi. Aylının çox üzgün olduğunun anlamışdı. Fəda gülümsəyərək, – Aylına: mən bazarları evdən qaçıram, Aylın Fədaya baxdı. Fəda arxaya söykənib – Aylına: soruşmayacaqsanmı niyə? Aylın kefsiz-kefsiz, – Fədaya: atan acılayır, o üzdən. Fəda kənara baxıb gülümsədi, düz tapdın Aylın xanım. Siz kimdən qaçmısınız bəs? görünür sizdə mənim kimi özünüzü atmısınız evdən dışarı. Aylın- Fədaya: mən biraz, dayandı sözünün ardını demədi, elə sarsılmışdı ki olanlardan. Fəda anladı ciddi bir şey olanı, masaya dirsəklənib baxdı. Fəda – Aylına: siz çox üzgün görünürsünüz, qarşınızdakı acı qəhvədə, gününüzün yaxşı başlamamasına işarədir. Aylına zəng gəldi Nicatdan, telefona cavab verdi, (…) kafesindəyəm, telefonu söndürüb masaya qoydu.
