скачать книгу бесплатно
Əlbəttə, Roni dəfələrlə Mattislə Lovisanın qala divarlarının xaricində nələr olduğu barədə söhbətlərini eşitmişdi; məsələn, götürək elə çayı. Ancaq Roni su axınının quldur dağının ətəyindəki dərin dərəylə gurultu sala-sala, pıqqıldaya-pıqqıldaya, köpüklənə-köpüklənə irəlilədiyini gözləriylə görəndə çayın nə olduğunu başa düşdü. Onlar meşədən də danışmışdılar. Amma Roni qaranlıq və sirli, yarpaqları xışıldayan meşəni gözləriylə görəndə onun nə olduğunu anladı və dünyada çayın, meşənin var olduğuna sevindi. Belə böyük ağacların, bu coşqun çayın olması, ətrafda belə dürlü-dürlü həyatın qaynaması, həqiqətən də, inanılmazdır! Özünüz deyin, burda necə sevinməyəsən axı?
Roni cığırla düz meşəliyə girdi, axırda gedib meşədəki gölün sahilinə çıxdı. Mattisin dediyinə görə, burdan o yana getməməliydi. Gölün qara güzgüsü qara şam ağaclarıyla əhatə olunmuşdu, yalnız suzanbaqları suyun üzərində ağ işıqlar kimi yırğalanırdı. Roni, əlbəttə, bunların ağ suzanbağı olduğunu bilmirdi, amma uzun müddət onlara baxdı və onlar var olduğu üçün astadan güldü.
O, gününü gölün yanında keçirdi, gördüklərinə hədsiz sevindi. Suya uzun müddət şam qozaları atdı, suda ayaqlarını azca tərpədən kimi qozaların üzdüyünü görəndə sevincindən qəhqəhə çəkdi. Ömründə belə sevinməmiş, heç vaxt belə sərbəst gəzib-dolaşmamışdı.
Qaya parçalarına dırmaşmaq daha əyləncəli oldu. Gölün ətrafında mamır basmış nəhəng daşlar ucalırdı, elə bil lap üstlərinə çıxmaq üçün yaradılmışdılar. Bir də şam və sidr ağacları bitmişdi ki, budaqlarında yaxşıca yellənmək olardı. Roni də günəş ağacların arxasında batana kimi yelləndi, aşağı tullandı, yenə qayalara çıxdı.
Aclıq hiss edəndə özüylə gətirdiyi dəri kisəcikdən çörək, süd çıxarıb iştahla yedi. Sonra bir az dincəlmək üçün mamırın üstünə uzandı; başı üzərində hündür ağaclar səs salırdı. O, yuxarı baxıb onların var olduğuna fərəhləndi. Sonra yuxuya getdi.
Roni oyananda hava artıq qaralmışdı, ağacların başı üzərində ulduzlar parlayırdı. Bu vaxt başa düşdü ki, dünya onun düşündüyündən daha böyükdür. Onu bircə kədərləndirən o idi ki, əlini ha ulduzlara uzatsaydın da, çata bilməzdin…
Meşədə ona icazə verdiklərindən çox qalmışdı, tez evə qayıtmaq lazım idi, yoxsa atası həyəcandan dəli olardı. Bunu qız yaxşı başa düşürdü.
Ətraf qatı zülmət idi, yalnız ulduzlar suda əks olunmuşdu. Amma Roni qaranlıqdan qorxmurdu, ona öyrəşmişdi: quldur qəsrində uzun qış gecələrində ocaq söndürüləndə elə qaranlıq çökürdü ki, göz gözü görmürdü. Yox, o, qaranlıqdan qorxmurdu.
Roni geriyə qayıtmağa hazırlaşarkən birdən yadına düşdü ki, dəri kisəciyini yemək yediyi qayanın üstündə qoyub, o dəqiqə qayaya çıxdı. Yuxarıda ona elə gəldi ki, indi ulduzlara daha yaxındır. Yenə əllərini göyə uzatdı ki, heç olmasa, ən balaca ulduzların bir neçəsini götürüb evə aparsın, amma əfsus ki, bunu edə bilmədi. Onda bu qərara gəldi ki, aşağı düşmək vaxtıdır.
Amma birdən gördü ki, ağacların arasında kiminsə gözləri parıldayır, bərk qorxdu, əməlli-başlı qorxdu. Bəli, bəli, qayanın ətrafında göz parıldadığını görməmişdi – bu gözlər onu izləyirdi. Onların parlaq cazibəsinə düşdü. Əvvəllər heç vaxt qaranlıqda parıldayan gözlər görməmişdi.
– Ey, siz! – deyə qışqırdı. – Sizə nə lazımdır?
Amma cavab almadı. Əvəzində gözlər yaxınlaşmağa başladı. İşıldayan gözlər asta-asta ona yaxınlaşdı; əvvəlcə anlaşılmaz, boğuq, qəribə fısıltılı səslər eşitdi, sonra sözləri də ayırd etdi:
– Qulaq asın, boz cırtdanlar, hamınız qulaq asın, burada, meşəmizdə adam var. Onu tutun, dişləyin, çimdikləyin, döyün… Boz cırtdanlar, hamınız bir nəfər kimi tutun, dişləyin, didişdirin, döyün… Tıq-tıq-tıq!..
Onlar, bu qəribə boz məxluqlar artıq qayanı dövrəyə almışdılar, ona açıq-aşkar pislik etmək istəyirdilər. Roni onları yaxşı seçə bilmirdi, amma ikrahla hiss edirdi ki, lap yaxındadırlar. Bəli, indi bildi ki, boz cırtdanlar necə təhlükəlidir, Mattis onu əbəs yerə xəbərdar etməmişdi ki, özünü gözləsin. Amma daha gec idi.
Onlar qayanı ağaclamı, dəyənəkləmi arasıkəsilmədən döyəcləməyə başladılar, bir Allah bilir əllərindəki nə idi. Tıqqıltı, çatırtı, gurultu meşəni başına götürəndə Roni qışqırdı. O, əməllicə qorxmuşdu – birdən onu öldürərdilər.
Cırtdanlar daşı döyəcləməkdən əl çəkdilər, amma sükut çökən kimi o daha qorxulu bir səs–xışıltı eşitdi. Bu, qayaya dırmaşan cırtdanlar idi. Onlar hər tərəfdən qıza yaxınlaşırdılar. Dırnaqlarıyla daşı cırmaqlayır, cızırdılar. Yenə də cırıltılı səsləri eşidildi:
– Bütün boz cırtdanlar, hamı bir nəfər kimi dişləyin, didişdirin, döyün – tıq-tıq-tıq!..
O zaman Roni dəhşətlə daha ucadan qışqırdı və ümidsizliklə dəri kisəciyi yelləməyə başladı. Aydın məsələdir ki, indicə onun üstünə atılıb dişləyəcək, ölüncə didəcəklər. Meşədəki ilk günü elə axırıncı günü olacaq.
Ancaq elə bu an qorxunc bir səs eşitdi – belə qorxunc səslə yalnız Mattis qışqıra bilərdi. Əlbəttə ki, bu onun atasıydı, on iki qulduru da yanında. Məşəllərin işığı ağacların arasında görünürdü, Mattisin söyüşü isə meşəni başına götürmüşdü:
– Rədd olun, boz cırtdanlar! Cəhənnəm olun, yoxsa baltalara tuş gələcəksiniz!
Roni balaca vücudların şappıltıyla yerə töküldüyünü eşitdi. Məşəllərin parlaq işığında indi onları görə bilirdi: iyrənc boz məxluqlar var gücləriylə qaçıb qaranlıqda yoxa çıxırdılar. O, dəri kisəciyinə kirşəyə oturan kimi oturdu, qayaaşağı sürüşdü, elə bu zaman Mattis özünü yetirərək onu yerdən qaldırıb bərk-bərk qucaqladı. Yolboyu qız başını atasının saqqalına söykəyib ağlayırdı.
– Hə, indi boz cırtdanları tanıdınmı? – onlar ocağın kənarında oturub Roni donmuş ayaqlarını isidəndə Mattis soruşdu.
– Aha, mən indi boz cırtdanları tanıdım.
– Amma sən hələ onlara necə üstün gəlməyi bilmirsən. Elə ki uzaqdan kiminsə onlardan qorxduğunu hiss etdilər, həmin dəqiqə də təhlükəli olurlar.
– Hə, hə, – Lovisa təsdiqlədi. – Təkcə boz cırtdanlar belə deyillər. Buna görə də meşədə təhlükələrdən uzaq olmaq üçün heç nədən qorxmamalısan.
– Yaxşı, – Roni dedi. – Bunu yadda saxlayaram.
Mattis yalnız ah çəkib onu köksünə sıxdı.
– Yadındadır, hələ özünü nələrdən gözləməlisən? – soruşdu.
Bəli, o bunların hamısını, sözsüz ki, yaxşı xatırlayırdı. Sonrakı günlərdə bütün təhlükələrdən qorunmaqla məşğul olurdu, buna görə də özünü qorxulu şeylərdən qorxmamağa məcbur edirdi. Mattis ona çaya yıxılmamağı tapşırdığı üçün suyun ən gur axdığı yerlərdə sürüşkən daşların üzərində cəsarətlə atılıb-düşürdü. Axı meşədə gəzməklə çaya düşməməyi öyrənə bilməzdi ki. Çaydan özünü gözləmək lazımdırsa, gərək suyun gur axdığı, burulğanlar olduğu yerlərə gedəsən.
Amma belə yerlərə getmək üçün yalnız qalanın yerləşdiyi dik qaya ilə düşmək lazım idi. Belə olduqda Roni həm də dik qayalardan qorxmamağı öyrəndi. Birinci dəfə çətinliklə düşdü, elə qorxurdu ki, gözlərini qıyırdı. Amma getdikcə cəsarətləndi, tezliklə qayadakı bütün yarıq və çıxıntıları, bütün nahamarlıqları öyrəndi: aşağı yıxılmamaq üçün bu yerlərdən ancaq barmaqla tutmaq mümkün idi.
“Bəxtim necə gətirdi, – deyə fikirləşdi, – belə gözəl yer tapdım, burada çaya yıxılmaqdan qorunmağı, ümumiyyətlə, heç nədən qorxmamağı öyrənmək olar!”
Roni günlərini belə keçirirdi. Özünü təhlükələrdən gözləyir, Mattis və Lovisanın icazə verdikləri yerlərdə cəsarətli olmağı məşq eləyirdi. Tezliklə vəhşi heyvancığaz kimi zirək, güclü və qorxmaz oldu. Nə boz cırtdanlardan, nə acıqlı drudlardan, nə çaya düşməkdən, nə də meşədə azmaqdan qorxurdu. Bircə ildırım zərbəsindən yaranmış dərin uçurumdan qorunmağı öyrənməmişdi, onu da tezliklə öyrənmək fikrindəydi.
O, quldur qəsrini qarış-qarış gəzmiş, zirzəmisindən qüllələrinə qədər girib-çıxmışdı. Kimsəsiz, boş zallarda oynayır, qaranlıq mağaralar və daş arakəsmələrlə dolu olan yeraltı keçidlərin labirintində azmaqdan qorxmurdu. İndi qaladakı bütün gizli keçidləri, meşədəki gizli cığırların hamısını beş barmağı kimi tanıyır, yollarda azmırdı. Amma meşəni qaladan daha çox sevir, günlərini orada keçirirdi.
Elə ki axşam düşür, quldur dağının üstünə qaranlıq çökür, zaldakı ocaqda od yanırdı, Roni yorğunluqdan ayaq üstə güclə dayanaraq evə qayıdırdı. Çünki təhlükələrdən qorunmağı, cəsarətli olmağı bu qədər səylə öyrənirdi. Bu vaxtlar, adətən, Mattis də on iki qulduruyla bərabər öz quldurluq yürüşlərindən qayıdırdı. Roni də atasıgillə birgə ocağın yanında oturur, onlara qoşulub quldur mahnıları oxuyurdu. Amma onların quldur həyatı barədə azacıq təsəvvürü də yox idi.
Söz yox, görürdü ki, onlar axşamlar qalaya dönəndə atlarına taylar, dəri torba və yeşiklər yüklənib, amma bu yükün haradan alındığını heç kim ona demirdi, onunsa bu barədə bir şey soruşmaq ağlına belə gəlmirdi. Axı dünyada çox sirlər var! O bunu artıq çoxdan duymuşdu.
Qız Borkanın quldurları haqqında söhbətlərə dəfələrlə qulaq asmışdı, başa düşürdü ki, ondan ehtiyat eləmək lazımdır. Amma indiyədək bu quldurların heç biriylə qarşılaşmamışdı.
– Əgər Borka belə nifrətəlayiq köpək olmasaydı, – bir axşam Mattis dedi, – mən ona rəhm edərdim. Əsgərlər onu meşədə vəhşi heyvan kimi gözümçıxdıya salıblar, bir dəqiqə də dincliyi yoxdur. Görərsiniz, tezliklə Borkanı öz yuvasından çıxaracaqlar. Düzdür, o, əsl yaramazdır, buna baxmayaraq…
– Borkanın bütün quldurları özü kimi donuzdur, dəstəsindəkilərin hamısı bir-birinin tayıdır, – Keçəl Per dedi, heç kim də onunla mübahisə etmədi.
“Allaha şükür ki, bizim quldurlar belə yaxşıdırlar”, – Roni düşündü.
Onlara nəzər saldı – quldurlar stol arxasında oturub iri qaşıqlarla şorba içirdilər. Saqqallı, kirli, vəhşiləşmiş bu adamlar dava salmaq üçün bir himə bəndiydilər. Qoy kimin hünəri varsa, qızın yanında onlara donuz desin! Axı onların hamısı – Keçəl Per də, Tyoqe də, Pelye də, Fosok da, Jutis də, Joen də, Labbas da, Knotas da, Turre də, Tyorm da, Sturkas da, Balaca Klipp də onun dostlarıdır və ondan ötrü özlərini oda-közə vurarlar.
– Bəxtimiz gətirib ki, bizim belə qalamız var, – Mattis dedi. – Burada biz tülkü yuvasında, qartal zirvəsində olduğu kimi təhlükəsiz yerdəyik. Əgər yaramaz əsgərlər bu tərəfə gəlməyə cəsarət eləsələr, hamısını cəhənnəmə vasil edərik.
– Onları geriyə, düz cəhənnəmə yollarıq! – Keçəl Per sevinclə təsdiqlədi.
Quldurlar Keçəl Perin sözlərini bəyəndilər və onların işlərinə burnunu soxmaq istəyən birisi varsa, onun nə qədər ağılsız olduğunu düşünərək gülməklərini saxlaya bilmədilər. Qəsr dağda alınmaz qalaya bənzəyirdi. Yalnız onun cənub tərəfindən yamac boyu dar bir cığır gedib meşədə itirdi, qalan üç tərəf isə dik qayalarla əhatələnmişdi.
– Belə sıldırımla dırmaşmağa cürət edən axmaq hələ anasından olmayıb, – deyə quldurlar gülürdülər.
Roninin qorxuya üstün gəlməyi öyrəndiyi yerin mövcudluğundan heç şübhələnmirdilər də.
– Əgər onlar cığırla qalxmağa cəsarət eləsələr belə, – Mattis dedi, – Qurd dərəsindən yuxarı qalxa bilməyəcəklər. Ora daş yığarıq, ya da fikirləşib başqa bir tələ qurarıq.
– Ya da başqa bir tələ qurarıq, – Keçəl Per qışqırdı və quldurbaşının növbəti hiyləsini hiss edib irişdi. – Mən bütün ömrüm boyu bu sıldırımda çox çağırılmamış qonağın qarnını yırtmışam, amma indi çox qocalmışam, indi gücüm bit-birəyə çatar. Ho-ho-ye-ye!..
Roni başa düşürdü ki, qoca olduğu üçün Keçəl Perə rəhm eləmək lazımdır, ancaq qətiyyən anlaya bilmirdi ki, onların qalasına qalxmaq istəyən əsgərləri, yaxud hər hansı başqa adamı niyə öldürmək lazımdır. Bundan savayı, qız bir gün ərzində elə yorulmuşdu ki, bu haqda düşünmək belə istəmirdi. Yaxşısı budur, çarpayıya uzansın, amma Lovisa Qurd nəğməsini oxumamış gözlərini yummasın; o bu nəğməni hər axşam buxarının odunu söndürmək və quldurların yatmaq vaxtı gələndə oxuyurdu.
Böyük zalda yalnız üç nəfər – Mattis, Roni və Lovisa yatırdı. Lovisa oxuduğu müddətdə, Roni yuxuya gedənə kimi çəkilmiş pərdənin deşiyindən buxarıdakı oda baxmağı xoşlayırdı.
Roni dünyaya göz açandan bəri yatmazdan qabaq anası ona Qurd mahnısı oxuyurdu. Bu, Roniyə yatmaq vaxtının çatdığını bildirirdi, ancaq o, gözlərini yummazdan əvvəl hər dəfə sevinclə düşünürdü: “Sabah yenə oyanacağam!”
Doğrudan da, hava işıqlanan kimi oyanır, yatağından sıçrayıb qalxırdı. Həmin gün havanın necə olmasına baxmayaraq Roni yenə meşəyə qaçır, Lovisa da həmişə onun dəri kisəciyinə bir parça çörək və bir qab süd qoyurdu.
– Aydın bilinir ki, sən tufanlı gecədə anadan olmusan, – Lovisa dedi. – Qəzəbli drudların uçduğu gecə. Belə bir gecədə doğulan uşaq mütləq dəliqanlı olmalıdır, bunu hamı bilir. Bax ha, drudların əlinə keçməyəsən.
Roni ağacların üzərində qəzəbli drudların uçuşduqlarını dəfələrlə görmüşdü, onda tez qaçıb gizlənirdi. Qızı meşədə gözləyən təhlükələrin ən böyüyü onlar idi. Mattis ona dəfələrlə demişdi: “Sağ qalmaq istəyirsənsə, özünü drudlardan gözlə”. Axı onların ucbatından Ronini uzun müddət qəsrdən buraxmamışdı. Bu yaraşıqlı drudlara baxanda ağlına da gətirməzsən ki, belə qudurğan və qorxuludurlar! Onlar meşənin üzərində dövrə vurur və diqqətli, hərəkətsiz baxışlarıyla ova göz qoyurlar: ovun qanını içməyə, sonra da iti caynaqlarıyla parça-parça etməyə hazırdırlar.
Hətta qəzəbli drudlar da Ronini meşədən qova bilmədilər; qız bütün vaxtını orada keçirir, səhərdən axşamadək tapdanmış cığırları, sevimli talaları gəzib-dolaşırdı. Həmişə tək oynayırdı, sözün düzü, heç kəsə ehtiyacı yox idi. Günləri onsuz da xoşbəxt keçirdisə, daha ona kim lazım idi ki? Bircə bu günlər yaman tez gəlib-keçirdi. Roni göz açıb-yummamış yay keçdi və payız gəldi.
Payız gələndə isə qəzəbli drudlar hədlərini lap aşırdılar; bir dəfə qəzəbdən ağıllarını itirərək Roninin dalınca o qədər düşdülər ki, qız, nəhayət, onu necə bir təhlükə gözlədiyini başa düşdü. Əlbəttə, o, tülkü kimi qaçır, meşədəki bütün sığınacaqları tanıyırdı, buna baxmayaraq drudlar dalınca dabanbasaraq gəlir, qulaqbatırıcı səslə qışqırışırdılar:
– O-ho-ho! Ho-ho! Nə qəşəng balacadır! İndi qanını içərik! O-ho-ho-ho!
Roni meşədəki gölə baş vurdu, suyun altı ilə o biri sahilədək üzdü və sürünə-sürünə özünü sıx bitmiş küknar ağaclarının altına verdi. Orada gizlənib drudların onu axtara-axtara quduzcasına fısıldadıqlarını eşitdi:
– Hanı insancığaz? Haradadır o? Çıx bayıra görək! Səni sığallayıb cırmaqlarıq, qanını çay kimi axıdarıq!.. Oho-ho! Ho-ho!..
Qəzəbli drudlar ta ağacların üzərində gözdən itənədək Roni öz sığınacağında oturdu. Daha meşədə qalmaq istəmirdi. Amma gecəyə, bir də Lovisanın Qurd nəğməsinə hələ çox var idi, buna görə də qərara aldı ki, çoxdan məşğul olmaq istədiyi bir işlə – uçurumdan qorunmağı öyrənməklə məşğul olsun.
O, tez-tez anadan olduğu gecə qalanın iki hissəyə bölündüyü haqqında söhbətlərə qulaq asırdı. Mattis bu əhvalatı təkrarlamaqdan yorulmurdu: “Elə bil cəhənnəm atəşiydi! Göy necə guruldayırdı! Bircə eşitsəydin!.. Əslində, eşidirdin, amma yenicə doğulmuşdun. Taraq-taq-taraq, qala bircə zərbəyə haçalandı, ortada uçurum əmələ gəldi. Sənsə ehtiyatlı ol ki, ora düşməyəsən”.
Roni indi uçurumdan qorunmağı öyrənməklə məşğul olmaq istəyirdi. Meşədə acıqlı drudlar dolaşırsa, bundan yaxşı məşğuliyyət ola bilməz.
Roni ildırım zərbəsiylə iki bölünmüş qalanın iç həyətində dəfələrlə olmuşdu, amma aralanmış uçuruma heç yaxın da getməmişdi. İndi tırtıl kimi onun lap kənarına sürünüb aşağı baxdı. Oy! Bu onun güman etdiyindən də qorxuluydu.
Bir daş götürüb aşağı tulladı. Daş uçurumun dibinə düşəndə elə boğuq, elə uzaq səs çıxartdı ki, qız qorxuya düşdü. Nə deyəsən, bu, həqiqətən də, qorxulu uçurumuydu. Ancaq qalanı yarıya bölən dəlik o qədər də geniş deyildi, əgər bərk qaçıb gəlsən, onun üstündən tullanıb keçmək də olardı. Amma elə bir axmağı haradan tapasan ki, onun üstündən tullansın. Bəlkə, uçurumdan qorunmağın ən yaxşı yolu elə budur?
Roni yenə aşağı baxdı, ay dərinlik idi ha! Sonra yan-yörəsinə baxıb hesabladı ki, haradan tullansa yaxşı olar və gördü ki… Elə bir şey gördü ki, heyrətindən güclə ayaq üstə dayana bildi. O tərəfdə kimsə oturmuşdu. Bu “kimsə” təxminən elə onu boydaydı, uçurumun lap kənarında oturub ayaqlarını yelləyirdi.
Roni anladı ki, dünyada yeganə uşaq deyil. O, quldur meşəsində, Mattisin qəsrində yeganə uşaq idi. Lovisa ona dəfələrlə demişdi ki, dünya uşaqlarla doludur, bəziləri böyüyəndə Mattis, bəzilərisə Lovisa olur. Roni hiss etdi ki, uçurumun o başında oturub ayaqlarını yelləyən də böyüyəndə Mattis olacaq.
O hələ qızı görmürdü. Roni uzun müddət ona baxıb sevinclə astadan güldü.
III
Sonra o da qızı gördü, o da güldü.
– Mən bilirəm sən kimsən, – deyə qışqırdı. – Sən quldur qızısan, bütün günü meşəylə qaçırsan. Mən səni görmüşəm.
– Bəs sən kimsən? – Roni də qışqırdı. – Sən bura necə gəlib çıxmısan?
– Mənim adım Birkdir, mən Borkanın oğluyam, indi burada yaşayıram. Bu gün gecə biz bura köçmüşük.
Roni çaşqınlıqla ona baxdı.
– Necə yəni biz?
– Borka, Undisa, mən, bir də on iki quldurumuz.
Roni onun sözlərini tam anlayana kimi bir müddət keçdi. Nəhayət, soruşdu:
– Sən demək istəyirsən ki, bizim qalanın Şimal qülləsi indi zir-zibillə dolub?
O güldü:
– Yox, orada yalnız quldurbaşı Borkanın cəsur quldurlarıdır, amma qalanın sən yaşadığın Cənub qülləsi zir-zibillə doludur, bunu hamı bilir.
– Ah, hamı bunu bilir, eləmi?! Sən heç bilirsənmi ki!.. – Roni hirsindən əsib-coşdu.
– Bir də nəzərə al ki, – Birk qışqırdı, – daha sizin Şimal qülləniz yoxdur, Borkanın qalası var. Bu gündən onun adı belədir. Yadda saxla!..
Roni çətinliklə nəfəsini dərdi, yaman qəzəblənmişdi. Borkanın qalası! Adamın lap nəfəsi kəsilər. Borkanın bu quldurları yaramazdırlar, hələ bu küçüyə bax, orada oturub istehzayla irişir də. O da onların tayıdır.
– Sizi görüm yanasınız! – qız qışqırdı. – Bir dayan, qoy bu xəbər Mattisin qulağına çatsın, hamınız buradan kəlləmayallaq aşacaqsınız!
– “Kəlləmayallaq!”.. – Birk istehzayla yamsıladı. – Gözlə ha!
Amma Roni Mattisi təsəvvürünə gətirib qorxdu. Axı onun necə qəzəbləndiyini görmüşdü, bilirdi ki, bunun axırı yaxşı qurtarmır. Onların qalası bir də iki yerə bölünüb darmadağın olacaq. Bu fikir ağlına gələndə dəhşətdən hətta inildədi də.
– Noldu sənə? – Birk soruşdu. – Halın pisləşdi?
Roni cavab vermədi. Bəsdir! Boş-boş çənə döydüyü, axmaq sözlərə qulaq asdığı bəsdir! İşə başlamaq lazımdır, Mattislə quldurları tezliklə evə qayıdacaqlar, onda aləm bir-birinə dəyəcək! Borkanın bütün yaramaz dəstəsi Mattisin qalasından güllə kimi uçacaq.
O ayağa qalxdı, getmək istəyəndə Borkanın oğlunun nə etmək fikrində olduğunu gördü. Təsəvvür edin ki, bu küçük nə az, nə çox – düz uçurumun üstündən tullanmağı hədəfə almışdı. O tərəfdə Roniylə üzbəüz dayanmışdı, birdən yerindən qopub uçuruma tərəf qaçdı. O zaman qız qışqırdı:
– Hünərin var tullan, vurub burnunu əzərəm!
– Ha-ha! – Birk cavabında bağırıb uçurumdan quş kimi tullandı. – Sən belə tullana bilməzsən!.. – deyə kinayə ilə əlavə etdi.
Bax bunu nahaq dedi, bu lap ağ oldu. Öz yaramaz dostları ilə birlikdə Şimal qülləsini tutmaları azmış kimi, üstəlik, indi də belə hoqqa çıxardır. Qız heç cür yol verə bilməzdi ki, Borkanın quldurunun elədiyini Mattisin qulduru təkrar edə bilməsin.
Roni qət etdi. Özü də neylədiyini əməlli-başlı anlamadan uçurumun üzərindən atılıb o tərəfə düşdü.
– Yamansan ha! – Birk qışqırıb onun dalınca tullandı.
Amma Roni gözləmədən öz tərəfinə atıldı. Qoy o, orada durub nə qədər istəyir gözlərini zilləyib qıza baxsın!
– Ey, noldu, məni niyə vurmadın, – Birk qışqırdı. – Gəlirəm yanına.
– Əzişdirmək lazımdır səni!
O, yenə qız tərəfə tullandı. Amma bu dəfə qız onu gözləməyib əks tərəfə atıldı. Roni qərara almışdı ki, lazım gələn qədər, lap son nəfəsinədək oyana-buyana tullansın, bircə onun yanında olmasın.
Bundan sonra heç biri bir kəlmə də danışmadı. Onlar sanki ağıllarını itirmiş halda dinməzcə irəli-geri tullanırdılar, ağır, kəsik-kəsik nəfəslərindən başqa heç nə eşidilmirdi. Yalnız qüllələrin dişlərində oturmuş qarğalar xırıltıyla qarıldayır, qorxulu, boğuq sükutu pozurdular. Elə bil Mattisin dağ başındakı qəsri indicə bir bədbəxt hadisə baş verəcəyini hiss edərək nəfəsini içinə çəkmişdi.
“İndi ikimiz də bu uçuruma yuvarlanacağıq, – Roni düşündü. – Heç olmasa, tullanmaqdan əl çəkərik”.
Birk yenə ona tərəf uçdu, o da yenə cavab sıçrayışına hazırlaşdı; artıq sıçrayışların sayı bilinmirdi. Roniyə elə gəldi ki, Birklə görüşməmək üçün sanki ömürboyu uçurumdan tullanmaqla məşğuluymuş.
Birdən gördü ki, Birk yerə düşəndə ayağı daşa ilişdi və yarıqda yoxa çıxmazdan əvvəl onun qışqırtısını eşitdi.
