Şərq ekpresində qətl

– Müsyö Puaro! Elə bildim, siz artıq qatardan düşmüsünüz. Axı demişdiniz ki, Belqrada kimi gedəcəksiniz.

– Yox, dostum, görünür, siz məni səhv başa düşmüsünüz, – Puaro dedi. – Başqa vaqona keçdim.

O bunu deyib irəlilədi. Qarşıda kök amerikalı qadınla (Puaro onu «missis Habbard» deyə çağırdıqlarını eşitmişdi) sifəti qoyunu andıran isveçli xanım dayanıb söhbət edirdilər. İsveçli qadın başının ağrıdığını deyib kupeyə girdi. Missis Habbard bu dəfə üzünü Puaroya tutdu:

– Zavallı qadın! Heyif ki, ingiliscə pis danışır, amma qızım haqqında danışdıqlarıma diqqətlə qulaq asır.

Missis Habbard qatara mindiyi andan bəri qızından o qədər çox danışmışdı ki, Puaro da daxil olmaqla bütün sərnişinlər artıq onun haqqında hər şeyi bilirdilər.

Elə bu vaxt yaxınlıqdakı kupenin qapısı açılıb-örtüldü, kök ingilis lakey[8] kupedən çıxdı. Qapı açılanda Puaro cənab Retçetti yatağına uzanmış vəziyyətdə gördü. Onunla bir anlıq nəzərləri toqquşdu, Retçett qaşqabağını töküb üzünü çevirdi.

Missis Habbard Puaronu bir kənara çəkib pıçıldadı:

– Bilirsiniz, mən bu adamdan çox qorxuram. Qızım həmişə deyir ki, mənim intuisiyam çox güclüdür. Əgər kimsə xoşuma gəlmədisə, deməli, burada nəsə var. Bu adamı görən kimi ondan zəhləm getdi. Lap qatilə oxşayır! Tərslikdən qonşu kupelərdə qalırıq. Bəlkə də, bu, axmaqlıqdır, amma intuisiyam mənə deyir ki, tezliklə bu qatarda dəhşətli hadisə baş verəcək!

Puaro öz kupesinə gəlib yatağına uzandı, yarım saat kitab oxuyandan sonra işığı söndürdü.

Bir neçə saatdan sonra xəfiyyə dəhşətli qışqırıq səsinə oyandı. Ardınca da zəng çalındı. Əlini uzadıb işığı yandırdı. Hiss elədi ki, qatar dayanıb. «Yəqin, hansısa stansiyaya çatmışıq» – o öz-özünə fikirləşdi.

Qapını açıb dəhlizə çıxdı. Vaqonun o biri başından hövlnak qaçıb gələn bələdçi cənab Retçettin qapısını döyürdü. İçəridən səs gəlmədi. Bələdçi qapını ikinci dəfə döyəndə yenə sərnişinlərdən hansısa zəngi çaldı və kupelərdən birinin qapısının üstündəki kiçik lampa yanıb-söndü.

– Üzr istəyirəm, səhv eləmişəm, – qonşu kupedən fransızca bu sözlər eşidildi.

– Eybi yoxdur, müsyö, – bələdçi cavab verib tələsik lampa yanan qapıya tərəf getdi.

Puaro dərindən nəfəs alıb yerinə uzandı. İşığı söndürməzdən əvvəl saatına baxdı. 1-ə 23 dəqiqə qalmışdı.

Cinayət

Xəfiyyə bir müddət yuxuya gedə bilmədi. «Görəsən, qatar niyə dayanıb? – o öz-özünə götür-qoy eləməyə başladı. – Əgər hansısa stansiyaya çatmışıqsa, bəs perronda niyə belə sakitlikdir?!»

Cənab Retçettin kupesindən səs gəlirdi: su şırıldadı, nəsə taqqıldadı. Dəhlizdən ayaq səsləri eşidildi; kimsə şap-şaplarını sürüyüb keçdi.

Puaro yatağında uzanıb gözünü tavana zilləmişdi. Yenə saatına baxdı: 2-yə 15 dəqiqə işləmişdi. Boğazı qurumuşdu. Bələdçidən su istəməyi unutmuşdu. Elə əlini düyməyə uzatmaq istəyirdi ki, zəng səsi eşidildi. Kimsə onu qabaqlamışdı. Zəngin ardı-arası kəsilmirdi, elə bil kimsə əlini düyməyə basıb dayanmışdı. Nəhayət, bələdçi boş dəhlizdə gurultu salaraq qaçıb gəldi. Eşidilən səslərdən məlum oldu ki, zəngi çalan missis Habbard imiş. Puaro qaranlıqda gülümsündü. Uzun mübahisədən sonra bələdçi missis Habbarda «Gecəniz xeyrə qalsın, madam!» deyib getdi. Bu dəfə Puaro zəngi basdı. Bələdçi dərhal gəldi. O çox həyəcanlı görünürdü.

– Zəhmət olmasa, mənə mineral su gətirin.

– Yaxşı, müsyö, – bələdçi dedi, sonra da Puaronun üzündəki gülümsər ifadəni görüb əlavə elədi:

– Yenə o amerikalı xanım idi…

– Nə olub ki?

– Əlindən lap təngə gəlmişəm! – bələdçi şikayətləndi. – Deyir, guya gözünü açanda görüb ki, kupedə kişi var. Sonra kişi hardasa gizlənib. Kibrit qutusu boyda yerdə necə gizlənə bilər axı?! Bayaqdan başa salmağa çalışıram, əl çəkmir. Elə bil gecə vaxtı başqa dərd-sərimiz yoxdur. Onsuz da yolda qalmışıq, tərpənə bilmirik.

– Yolda qalmışıq?

– Hiss eləmirsiniz? Qatar xeyli vaxtdır ki, dayanıb. Bayırda şiddətli çovğun var, qar qatarın hərəkətinə mane olur. Allah bilir, burada nə qədər ləngiyəcəyik!

– Bəs indi hardayıq ki?

– Vinkovci[9] ilə Brod[10] arasında.

– Vay-vay! – Puaro narahatlıqla başını buladı.

Bələdçi çıxıb əlində bir şüşə mineral su ilə qayıtdı.

– Gecəniz xeyrə qalsın, müsyö! – deyib getdi.

Puaro sudan içib yerinə uzandı. Elə təzəcə gözünə yuxu getmişdi ki, onu yenə oyatdılar. Bu dəfə sanki ağır bir şey kupenin qapısına dəyib yerə düşdü. Tez yerindən sıçrayıb dəhlizə çıxdı. Qeyri-adi bir şey gözə dəymirdi; dəhlizin sağ tərəfində qırmızı kimonoya bürünmüş bir qadın görünüb yox oldu. Sol tərəfdə isə qatar bələdçisi öz kətilində oturub əlindəki uzun kağıza nəsə yazırdı. Ətrafa sanki ölüm sükutu çökmüşdü…

«Yəqin, əsəblərim korlanıb» – Puaro öz-özünə fikirləşib kupeyə girdi, yerinə uzanıb bərk yuxuya getdi və bir də səhər oyandı…

Yuxudan duranda qatar hələ də yerindən tərpənməmişdi. O, pərdəni qaldırıb pəncərədən çölə nəzər saldı. Qar yolu bağlamışdı.

Saat 09:45-də Puaro həmişəki kimi səliqə-sahmanla geyinmiş halda vaqon-restorana daxil oldu. Sərnişinlər giley-güzar eləyirdilər. Hamıdan çox şikayətlənən isə missis Habbard idi:

– Qızım məni əmin eləmişdi ki, bu ən rahat yoldur. Qatara minirsən, gözünü yumub-açmamış Parisdəsən. İndi, Allah bilir, burada nə qədər ləngiyəcəyik. Gəmim birisi gün limandan yola düşəcək. Yəqin ki, yetişə bilməyəcəyəm! Bileti qaytarmağa da imkan yoxdur.

Hər tərəfdən onun səsinə səs verdilər.

Cənab Buk gözə dəymirdi. Puaro ətrafa nəzər salıb sərnişinlərdən bəzilərinin də vaqon-restoranda olmadığını gördü; knyaginya Draqomirova, macar cütlük, cənab Retçett və onun lakeyi, bir də alman mürəbbiyə yox idi.

– Biz indi hansı cəhənnəmdəyik? – missis Habbard əsəbiləşmişdi.

Onu başa saldılar ki, dayandıqları yer Yuqoslaviya ərazisidir.

– Aydın məsələdir! Balkan ölkələrindən yaxşı nəsə gözləmək olar?!

– Deyəsən, burdakılardan ən səbirlisi sizsiniz, – Puaro yanında dayanmış Meri Debenhemə dedi.

– Sadəcə, hisslərimi cilovlamağı bacarıram.

Qız bu sözləri deyərkən Puaronun üzünə baxmırdı, gözlərini pəncərəyə dikmişdi, sanki öz-özünə danışırdı.

– Yox, məncə, burada ən güclü xarakterə sahib insan sizsiniz.

– Nə danışırsınız! Mən daha güclü birini tanıyıram…

– Kimdir ki o?

Qız birdən özünə gəldi, yad adamla danışdığının fərqinə varıb tez-tələsik dilləndi:

– Elə götürək, o yaşlı xanım. Görün, necə çirkindir, amma bütün vaqon əmrinə müntəzir dayanıb.

Bu vaxt başqa bir vaqonun bələdçisi Puaroya yaxınlaşıb dedi ki, cənab Buk onu öz kupesində gözləyir. Onlar kupeyə girəndə Buk küncdəki skamyada oturmuşdu. Pəncərənin ağzında isə qarabuğdayı bir kişi əyləşmişdi. Qatar rəisi ilə Puaronun vaqonunun bələdçisi də ayaq üstə dayanmışdılar.

– Əziz dostum! – Buk, nəhayət, dilləndi. – Sizə işimiz düşüb.

– Nə baş verib?

– Daha nə olacaq! Onsuz da qatar yolda ilişib qalıb. Bu da bir tərəfdən… Sərnişinlərdən birinin cəsədi tapılıb!

– Hansı sərnişinin?

– Amerikalı… Görüm, onun adı nə idi… – Buk əlindəki siyahıya baxıb dedi. – Hə, cənab Retçett…

– Bu, ciddi məsələdir, – Puaro mızıldandı.

– Əlbəttə, ciddidir! Qətl hadisəsi böyük bədbəxtlikdir. Üstəlik, qatar hava şəraiti ucbatından hərəkət eləyə bilmir. Bəlkə, saatlarla, hətta günlərlə burada ləngidik. Demək olar ki, bütün ölkələr ehtiyac yarananda öz ərazilərindən keçən qatarlara yerli polis nümayəndələri göndərirlər, amma Yuqoslaviya istisnadır! Başa düşürsünüz ki, bu, vəziyyəti necə çətinləşdirir?

– Təsəvvür eləyirəm, – Puaro dedi.

– İş bununla da bitmir. Həkim Konstantines, – Buk bunu deyib pəncərənin yanında oturmuş qarabuğdayı kişini göstərdi, – belə hesab eləyir ki, ölüm hadisəsi gecə saat 1 radələrində baş verib.

– Əslində, bu cür hallarda dəqiq vaxtı müəyyənləşdirmək çətindir, – həkim dilləndi. – Ancaq deyə bilərəm ki, mərhum gecə saat 12 ilə 2 arasında öldürülüb.

– Cənab Retçetti axırıncı dəfə saat neçədə sağ görüblər? – Puaro soruşdu.

– Gecə 1-ə 20 dəqiqə qalmış o, bələdçi ilə danışıb, – Buk cavab verdi.

– Doğrudur, – Puaro dedi. – Onların söhbətini mən də eşitmişdim, – sonra üzünü həkimə tutub soruşdu:

– Sizə başqa nə məlumdur?

– Retçettin kupesinin pəncərəsi açıq idi. Qatilin oradan çıxıb qaçdığını güman eləmək olar. Amma, məncə, qatil pəncərəni qəsdən açıq qoyub ki, fikri yayındırsın. Əgər o, pəncərədən qaçsaydı, qarın üstündə ayaq izləri qalardı, ancaq iz-filan yoxdur.

– Bəs cəsədi nə vaxt tapıblar?

– Mişel! – cənab Buk bələdçini çağırdı. – Baş verənləri bu cənaba yerli-yataqlı danışın.

– Cənab Retçettin lakeyi bu səhər kupenin qapısını bir neçə dəfə döysə də, cavab verən olmadı, – Mişel danışmağa başladı. – Bir saat əvvəl isə ofisiant onun kupesinə gəldi ki, soruşsun, səhər yeməyi yeyəcək, ya yox? Yenə cavab gəlmədi. Artıq saat 11 olmuşdu. Qapını ehtiyat açarla açmağa çalışdım, açılmadı. Məlum oldu ki, içəridən zəncirlə də bağlayıblar. Fikirləşdim ki, yəqin, gecə sərnişinin beyninə qan sızıb. Qatar rəisini çağırdım, zənciri qırıb kupeyə girdik. Gördük ki, o artıq… İlahi, bu çox dəhşətli idi!

Bələdçi əlləri ilə üzünü qapadı.

– Deməli, qapı içəridən həm açarla, həm də zəncirlə bağlanıb… – Puaro fikrə getdi. – Bu, intihar hadisəsi ola bilməz…

– Harada görünüb ki, intihar edən adam özünə bu qədər bıçaq zərbəsi endirsin? – yunan həkim istehza ilə dedi.

Puaronun gözləri kəlləsinə çıxdı.

– Vəhşilikdir!

Bu vaxt qatar rəisi, nəhayət, söhbətə qatıldı:

– Məncə, bu cinayəti törədən qadındır. Özü də güclü qadın!

– Mən sizin topladığınız dəlillərə bir neçə şey də əlavə eləyə bilərəm, – Puaro dedi. – Dünən cənab Retçettlə danışanda demişdi ki, həyatı təhlükədədir.

– Onda qatil qadın deyil, qatı cinayətkardır! Yəqin, hər şeyi əvvəlcədən planlaşdırıb, – cənab Buk dilləndi.

– Hər halda, onu peşəkar adlandırmaq olmaz, – Puaro dilləndi.

– Əziz dostum, – cənab Buk üzünü Puaroya tutaraq dedi, – mən sizdən xahiş eləyirəm ki, bu işi öz üzərinizə götürəsiniz! Bu bizim şirkət üçün çox vacibdir! Polislər gəlib çıxanacan əlimizdə bir nəticə olar. Əks halda bizi saysız-hesabsız problemlər gözləyir. Ən əsası qatardakı digər sərnişinlər də ziyan çəkə bilər. Amma siz məsələni aydınlaşdırsanız, polislər gələndə deyərik ki, qatarda qətl hadisəsi törədilib, qatil də filankəsdir.

– Yaxşı, bəs məsələyə aydınlıq gətirə bilməsəm, necə?

– Əzizim, mən sizin qabiliyyətinizə yaxşı bələdəm. Biz sizə güvənirik!

– Düzünü desəm, bu iş mənim özümə də maraqlı gəlir, – Puaro mızıldandı. – Üstəlik, qatarda bikarçılıqdan darıxırdım. Amma indi ortada cavabını tapmalı olduğum bir tapmaca var.

– Deməli, təklifi qəbul eləyirsiniz?

– Bəli, işi boynuma götürürəm.

– Əla! Biz hamımız sizin qulluğunuzdayıq!

– İlk növbədə mənə cinayətin baş verdiyi vaqonun planı lazım olacaq. Hansı sərnişinin hansı kupedə qaldığını bilməliyəm. Sərnişinlərin biletlərinə və pasportlarına da baxmaq istəyirəm.

– Bu dəqiqə Mişel hamısını gətirər.

Bələdçi kupedən çıxdı.

– Qatardakı o biri vaqonlarda kim var? – Puaro soruşdu.

– Bu vaqonda bir mən, bir də həkim Konstantines, – Buk cavab verdi. – «Buxarest – Paris» vaqonunda bir axsaq qoca var. Bələdçinin köhnə tanışıdır. Qatarın axırına bir neçə vaqon da qoşulub, amma onları hesaba qatmağa dəyməz. Dünən şam yeməyindən sonra həmin vaqonlarla ara qapını bağlayıblar. Bir də vaqon-restoran, vəssalam.

Конец ознакомительного фрагмента.

Текст предоставлен ООО «ЛитРес».

Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.

Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.

Примечания

1

Türkiyənin cənubundakı dağ silsiləsinin adından götürülüb (türk. Toros dağları).

2

(fr.) Əlbəttə. (“Mey ui” kimi tələffüz olunur.)

3

İstanbuldakı Aya Sofya məbədi nəzərdə tutulur.

4

Siluet – kölgə; obyektin uzaqda, qaranlıqda, dumanda kölgə kimi görünməsi

5

Tvid – yun parça; uzun müddət yalnız Şotlandiya və İrlandiyada istehsal olunub. Hazırda bütün dünyada hazırlanır.

6

Satin – xam ipək və ya pambıqdan hazırlanan zərif parça

7

Bluz – nazik parçadan tikilmiş qadın köynəyi

8

Lakey – nökər

9

Vinkovci – Xorvatiyada şəhər

10

Brod – Bosniya və Hersoqovinada şəhər