скачать книгу бесплатно
Artemis Faul
Eoin Colfer
Kitabda "ailə biznesinə" dəstək vermək üçün cinayət törətmək məcburiyyətində qalan dahi gənc Artemis Foula haqqında danışılır.
Yon Kolfer
Artemis Faul
Proloq
Artemis Faul… Kimdir o? Bu suala cavab vermək üçün onun daxilinə nəzər salmağa cəhd edənlər çox olub, lakin bir şey çıxmayıb. Bunun səbəbi isə Artemisin, istənilən məsələni tum kimi çırtlaması idi. Artemis Faul tibb elminin görkəmli alimlərini barmağına dolayıb, hətta psixiatrlardan kimsə elə öz şəxsi klinikasına “şüurun dumanlanması” diaqnozu ilə aparılıb.
Artemisin vunderkind olması heç bir şübhə doğurmur. Məsələ ondadır ki, bu cür qeyri-adi şəxsiyyət nə üçün özünü cinayət fəaliyyətinə həsr edib? Bu suala cavabı yalnız bir nəfər bilir və bu insan öz sirrini açmaq fikrində deyil.
Buna görə də Artemis Faulun həqiqi portretini təsvir etməyin ən yaxşı yolu – onun ilk cinayət təcrübəsi haqda danışmaqdır, xüsusən ona görə ki, bu fırıldağın tarixçəsi hazırda geniş yayılmışdır. Aşağıda təqdim edilən hesabat hadisələrin iştirakçıları ilə şəxsi söhbət əsasında qələmə alınmışdır, bu iştirakçılar özləri elə zərərçəkmişlərdir və diqqətli oxucu, şübhəsiz ki, onları danışdırmağın çox da asan olmadığını hiss edəcəkdir.
Hadisə bir neçə il əvvəl, iyirmi birinci əsrin başlanğıcında baş vermişdir və Artemis Faulun, ona ailəsinin keçmiş şöhrətini qaytaracaq olan mükəmməl planını hazırlaması ilə başlanmışdır. Planeti dəhşətli müharibəyə cəlb edə biləcək, bütöv sivilizasiyaları məhv etməyə qadir olan bir plan idi bu.
O zaman Artemis Faulun cəmisi on iki yaşı var idi…
Birinci fəsil
KİTAB
Xo Şi Min şəhəri, yay fəsli.. İnsan standartlarına görə sadəcə dözülməz olan isti. Yəqin heç danışmağa dəyməz, əgər söhbət həddən artıq mühüm bir məsələdən getməsəydi, Artemis Faul dünyada nəyin bahasına olursa olsun, bu cür narahatçılıqla barışmazdı. Onun planının həyata keçməsi üçün çox mühüm olan bir məsələ ortada olmasaydı.
Günəş Artemisin yaraşığını artırmırdı. Əksinə. Dörd divar arasında bilgisayar monitoru qarşısında keçirdiyi uzun saatlar onun dərisini solğunlaşdırmışdı. İşıqda Artemis daha çox vampiri xatırladırdı – onun kimi solğun və qıcıqlandırıcı idi.
– Nökər, mən ümid edirəm ki, bu iz bizi lazım olan yerə aparıb çıxaracaq – deyə o, yavaş, bir qədər boğuq səslə söylədi. – Yoxsa ki, Qahirədə cəhdlərimiz boşa çıxmışdı.
Bu, mülayim məzəmmət idi. Misirə onları Nökərnin adamlarından birinin verdiyi məlumat aparıb çıxarmışdı.
– Bu dəfə yanılmarıq, ser, arxayın ola bilərsiniz. Nquen – etibarlı adamdır.
– Görək də. – Artemis etimadsızlıqla mızıldandı.
Əgər yoldan ötənlərdən kimsə bu nəhəng avropalının hansısa oğlan uşağına dinozavr kimi Nuh əyyamından qalma “ser” deyə müraciət etdiyini eşitsəydi, yəqin ki, çox təəccüblənərdi. Axı, artıq üçüncü minillikdə yaşayırıq. Lakin bu kişi ilə oğlanı tamamilə qeyri-adi münasibətlər birləşdirirdi və onlar sadəcə görünüş üçün özərini turist kimi aparırdılar.
Onlar Donq-Kay küçəsindəki açıq kafedə əyləşib yerli yeniyetmələrin meydanda necə moped sürmələrinə baxırdılar.
Nquen gecikirdi və bu bürküdə faydasız olan çətirin verdiyi cılız kölgə Artemisin əhvalını heç də yaxşılaşdırmırdı. Artemis həmişəki kimi son dərəcə bədbin əhval-ruhiyyədə idi. Onun meydançanı qaşqabaqla nəzərdən keçirən gözlərində arabir ümid qığılcımı görünürdü. Doğrudanmı bu səyahət bir nəticə verəcək? Doğrudanmı onlar Kitabı tapacaqlar? Arzular xam xəyallara bənzəyirdi.
Gözlənilmədən qarson onların masasına yaxınlaşdı.
– Bir çay da gətirim, cənablar? – deyə o, hər bir sözündə baş əyərək iltifatla soruşdu.
– Əyləşin. – Artemis yorğunluqla köks ötürdü. – və məni bu teatral əzilib-büzülmələrinizdən xilas edin.
– Amma ser, mən axı sadə bir qarsonam… – Adəti üzrə o, Nökəryə müraciət etdi, axı o, yaşca daha böyük idi.
Artemis barmaqları ilə masanı döyəcləyərək diqqəti özünə cəlb etdi.
– Siz əl işi olan mokasinlər, ipək köynək geyinmiş və möhürcüklü üç qızıl üzük taxmısınız. Bu birincisi. İkincisi: ingilis dilində siz Oksford ləhcəsində danışırsınız. Üçüncüsü: dırnaqlarınızın mülayim parıltısı bir müddət əvvəl edilmiş manikürdən xəbər verir. Bütün bunlardan sonra sizə necə qarson demək olar? Siz – Nquen Ksuansınız, bizim məlumatlandırıcımız və bütün bu maskaradı ona görə düzəltmisiz ki, üstümüzdə silah olub-olmamasını yoxlayasız.
– Bu doğrudur. – Nquenin çiyinləri aşağı endi. – Son dərəcə qəribədir.
– Qəribə heç bir şey yoxdur. Elə bilirsiniz ki, cırıq önlük geyinməklə dərhal qarsona çevrilmisiz?
Nquen əyləşərək kiçik çini fincanda özünə nanəli çay süzdü. – O ki qaldı silaha… – Artemis davam etdi. – Buyurun, gizlədəcək heç nəyimiz yoxdur. Şəxsən mənim heç bir silahım yoxdur. Amma Nökərdə, mənim… e… xidmətçimdə, nə isə bir şey var. Deməli belə: çiyin qoburunda “Ziq zauer”; sapoqlarında – hərəsində biri olmaqla, iki atma bıçağı, paltarının qolunda irikalibrli, ikigülləli mini-tapança; qol saatında qarotta və bir də ciblərində üç gözyaşardıcı qumbara. Heç nə yadımdan çıxmadı ki, hə, Nökər?
– Dəyənəyi unutdunuz, ser.
– Hə, əlbəttə, bağışla. Üstəgəl dəmir kürəcikləri olan qurğuşun dəyənək, Nökərnin köynəyinin altında gizlədilib.
Nquen fincanı dodaqlarına yaxınlaşdırdı. Əli titrəyirdi.
– Həyəcanlanmayın, – Artemis gülümsündü. – Sizi öldürmək fikrimiz yoxdur. Hələlik.
Bu məlumat nəyə görəsə Nquenin əhvalını açmadı.
– Ümumiyyətlə, bütün bu arsenal görünüş üçündür, – Artemis əlavə etdi. – Nökər sizi artıq yüz dəfə o dünyaya göndərə bilərdi. Boş əllə. Amma yüz dəfə – həddən çoxdur, elə bircə dəfə də yetərdi.
Burada Nquen əməlli-başlı qorxdu. Artemis gözə kül üfürməyi bacarırdı. Amiranə ədalı və yekə-yekə danışan, insanları idarə etməyə alışmış solğun dərili oğlan uşağı. Faul… Əlbəttə ki, bu ad Nquenə tanış idi, həm də beynəlxalq cinayət dünyasında Faullar haqda kim eşitməmişdi ki? Amma ona elə gəlirdi ki, böyük Artemislə görüşəcək, hansısa bir oğlan uşağı ilə yox. Amma bu qaşqabaqlı azyaşlı tipi yəqin ki çox az adam oğlan uşağı adlandıra bilərdi. Bəs onun yanındakı quldur, nə idi onun adı, Nökər? Beləsi heç bir səbəb olmadan adamın onurğasını sındırar, heç uf da deməz. Bax o iri əlləri ilə! Nquen dərhal bu maraqlı kompaniyadan necə aralanmağın yollarını axtarmağa başladı. Cəhənnəm olsun pullar, can daha vacibdir.
– İndi isə keçək əsas məsələyə, – deyə Artemis miniatür diktofonu çıxarıb masanın üzərinə qoydu. Siz bizim internetdəki elanımıza cavab vermisiniz.
Nquen təsdiq əlaməti olaraq başını tərpətdi və öz-özlüyündə Allaha yalvardı ki, onun məlumatı doğru olsun.
– Bəli… mister… ustad Faul… ser. Sizin, necə deyərlər… axtardığınızı… yəni, mən kömək edə bilərəm.
– Doğrudan? Mən sizə sözdə inanmalıyam? Bəlkə siz məni tələyə salmaq istəyirsiniz? Ailəmin düşmənləri mənə kifayət edir.
Nökər əlinin ani hərəkəti ilə gənc ağasının qulağına yaxınlaşan mığmığanı tutdu.
– Yox-yox, – Nquen başını yırğaladı və cib kisəsini çıxardı. – Budur, baxın.
Artemis diqqətlə polaroid şəkillə tanış olmağa başladı. Ürək döyüntülərinə yavaşlamağı əmr etdi. Söz yox, inandırıcıdır, lakin bizim zəmanəmizdə, bilgisayar texnikasının müasir inkişafı dövründə hər bir şeyi saxtalaşdırmaq mümkündür. Fotoşəkildə çoxqatlı, büküşlü kölgədən bayıra çıxan əl görünürdü. Ləkəli yaşıl əl.
– Hm, – o, donquldandı, – sonra?..
– Bu qadındır. Şəfavericidir, Tu-Do küçəsinin yaxınlığında yaşayır. Onun haqqını düyü arağı ilə ödəyirlər. O, həmişə “dəmdir”.
Artemis başını tərpətdi. Həqiqətə bənzəyir. Sərxoşluq. Tədqiqat zamanı aşkara çıxardığı səciyyəvi xüsusiyyətlərdən biri idi. O ayağa qalxdı və köynəyinin qırışlarını hamarladı.
– Çox gözəl. Mister Nquen, yolu göstərin.
Nquen sallaq bığlarından tər damlalarını sildi.
– Yalnız informasiya. Razılaşma belə idi. Mənə artıq lənət lazım deyil.
Nökər xəbərçinin boynunun ardından yapışdı.
– Bağışlayın, mister Nquen, amma indi şərtləri siz diktə etmirsiniz. Sizin vaxtınız bitdi.
Nökər inadcıl vyetnamlını kirayəyə götürülmüş avtomobilə doğru çəkdi. Ümumiyyətlə Xo Şi Min (və ya əvvəllər olduğu kimi Sayqon) küçələrində maşına elə bir xüsusi ehtiyac yox idi, lakin Artemis şəhər əhalisi ilə mümkün qədər az təmasda olmağa üstünlük verirdi.
Cip maşını dar küçələrlə çox yavaş hərəkət edirdi, Artemisin sinəsində getdikcə artan səbirsizlik isə bu tısbağa sürətini daha əzabverici edirdi. O, özünü zorla saxlamışdı, səbri tükənmişdi. Doğrudanmı onların uzunmüddətli axtarışları sona yaxınlaşır? Altı dəfə onlar yanlış izə düşmüşdülər, üç qitədən keçmişdilər – doğrudanmı başdan – ayağa spirt hopmuş bu şəfaverici qadın məhz göyqurşağının qurtaracağında gizlənmiş qızılla dolu küpədir? Şərab buxarlarından ibarət göyqurşağı, onun altında isə – xəzinə. Artemis az qaldı ki, gülsün. İşə bax, o, zarafat fikirləşib. Bu cür hal onun başına hər gün gəlmirdi.
Mopedlər onları balıq karvanındakı balıqlar kimi hər iki tərəfdən əhatə edirdilər. Sanki küçələri doldurmuş kütlənin sonu gəlməyəcəkdi. Hətta dalanlar da hər növ xırdavatçı və dükançalarla dolu idi. Balıq başları, içərisində yağ qaynayan qazanlara tullanırdı. Oğurlamağa bir şey axtaran oğlan uşaqları yoldan keçənlərin ayaqları altında ora-bura qaçırdılar. Yaşca bir qədər kiçik olan oğlan uşaqları isə evlərin kölgələrində əyləşib barmaqları göyərənədək “savaş oyunları”nın düymələrinə basırdılar.
Nquen elə tərləmişdi ki, xaki rəngli köynəyi tərdən tamam islanmışdı. Heç də uşaqlıqdan alışdığı rütubətli bürküdən deyildi. Bunun səbəbi düşdüyü lənətə gəlmiş vəziyyət idi. Görəsən o, niyə bunu düşünməmişdi? Mütəşəkkil cinayətkarlıq hər cür cadugərlik işləri ilə maraqlanmışdı – dərhal başa düşmək lazım idi ki, bu məsələ təhlükəlidir. Nquen susqun halda özünə söz verdi ki, əgər bu vəziyyətdən sağ-salamat çıxsa bir də bu işlərə baş qoşmayacaq. İnternetlə heç bir şübhəli əlaqə qurmayacaq və əlbəttə ki, avropalı sanballı cinayətkar bossların oğulları ilə heç bir iş görməyəcək.
Amma cip ilişdi. Bu şəhərin küçələri maşında gəzmək üçün nəzərdə tutulmamışdı. Artemis vyetnamlıya tərəf döndü.
– Mister Nquen, deyəsən yola piyada davam etməli olacağıq. Əgər qaçmaq istəsəniz – buyurun. Amma kürəkləriniz arasından kəskin və çox güman ki, öldürücü ağrıya hazır olun.
Nquen diqqətlə Nökərnin gözlərinin içinə baxdı. Onlar tünd-göy, demək olar ki, qara rəngdə idilər. Onlarda mərhəmətdən əsər-əlamət belə yox idi.
– Narahat olmayın, – o cavab verdi, – mən qaçmayacağam.
Onlar avtomobildən düşdülər. Çirkli, bürkülü küçədə hərəkət edən fərqli, müxtəlif kalibrli kompaniyanı minlərlə göz şübhə ilə izləyirdi. Yaxınlıqdakı hansısa cibgir Nökərnin pul kisəsini oğurlamağa çalışdı. O da, üzünü çevirmədən, oğrunun barmaqlarını sındırdı. Oğlan uşağı, nəhəng kişi və vyetnamlının ətrafı bir anda boşaldı.
Küçə daha da daraldı və evlərin arasında qıvrılan qazıq-qazıq edilmiş, çirkli bir cığıra çevrildi. Tullantı və çirkablar birbaşa ayaqlar altına tökülürdü. Dilənçilər və əlillər hörmə həsirlərin altındakı adacıqlarda qısılıb qalmışdılar. Yerli sakinlərin çoxu təkcə aciz, heç kimə lazım olmayan bədənə malik idilər, buna görə də burada peyda olmuş üçlük bu yoxsulluq fonunda çox kəskin seçilirdi.
– Hələ çox var? – deyə Artemis vyetnamlıdan soruşdu..
Nquen barmağı ilə paslı yanğın pilləkəninin altındakı qara üçbucaq tərəfə işarə etdi.
– Qadın orada yaşayır, aşağıda və heç zaman oradan çıxmır. Düyü arağının dalınca da kimisə göndərir. Necədir, razısınız? Mən gedə bilərəm?
Artemis sanki sonuncu sualı eşitmədi. Çirkli gölməçələrin üzərindən addımlayaraq pilləkənin altındakı qara dəliyə tərəf yönəldi. Qaranlıqda nəsə tərpəndi.
– Nökər, zəhmət olmasa, eynəyi mənə ver.
Xidmətçi gecə görməsi üçün nəzərdə tutulan eynəyi kəmərindən açaraq Artemisin uzanmış əlinə qoydu. Mexanizm uğuldadı və aparatın obyektivi avtomatik olaraq lazımi işıqlandırmaya sazlandı.
Artemis eynəyi düzəltdi. Ətrafda hər şey yaşıl rəng aldı. Dərindən ah çəkdi və baxışlarını titrəyən kölgələr zülmətinə zillədi. Boş düyü arağı şüşələri ilə əhatələnmş, rafiyadan hörülmüş xalının üzərində hansısa anlaşılmaz varlıq çömbəlib oturmuşdu və həyəcanla tərpənirdi. Artemis gecə gözlüyünü nizamlayıb bir az da diqqətlə baxdı. Varlıqun kiçik, qeyri-adi dərəcədə kiçik, sadəcə cırtdan ölçülü olduğu məlum oldu. Başını çirkli şalın içərisinə salmışdı, bayıra yalnız əl, həm də yaşıl rəngli əl çıxmışdı. Amma digər tərəfdən, gecə görməsi üçün olan gözlükdə hər şey yaşıl görünür axı.
– Madam, – Artemis dedi, – mənim sizə bir təklifim var.
Varlıq yuxulu halda başını titrətdi.
– Araq, – sanki mismarla stəkanı cızan zaman çıxan səs kimi qıcırdayan səslə xırıldadı. – Araq ver, ey ingilis.
Artemis gülümsündü. Aha, dilbilmə bacarıqları, işığa qarşı dözülməz nifrət. Uyğundur, uyğun gəlir…
– Daha doğrusu, irlandiyalı, – o düzəliş verdi. –Mənim təklifimə nə deyirsiniz?
Türkəçarə qarı hiyləgər təbəssümlə arıq barmağını yellətdi:
– Əvvəl içmək, sonra danışmaq.
– Nökər?
Xidmətçi cibinə əl atıb oradan yarım litrlik şüşədə ən yaxşı irland viskisi çıxardı. Artemis butulkanı ondan aldı və pilləkənin altındakı qaranlıqdan bir addım geri çəkilib ağzını marçıldadaraq qadını tamahlandırdı. Eynəyini çıxartmağa macal tapmamış pəncəyə bənzəyən əl qaranlıqdan ona doğru uzanaraq butulkadan yapışdı. Ləkəli yaşıl əl. Şübhəli heç bir şey qalmamışdı.
Artemis qalibanə təbəssümünü güclə saxladı.
– Nökər, dostumuzun haqqını ver, – əmr etdi. – Hamısın. Yadda saxlayın, mister Nquen, hər şey aramızda qalmalıdır. Axı siz Nökər ilə bir daha görüşmək istəmirsiniz, elə deyil?
– Yox-yox, cənab Faul, siz nə danışırsınız! Mənim ağzıma susmaq möhürü vurulub.
– Bunu unutmayın. Yoxsa Nökər dodaqlarınızı ömürlük möhürləyər.
Nquen dalanla çıxıb getməyə başladı, elə bir yüngüllük hiss edirdi ki – bəs necə, sağ qaldı! – hətta amerikan dollar-larından ibarət pul dəstini saymaq heç yadına da düşmədi. O, heç özünə bənzəmirdi. Lakin pulunu tam almışdı – iyirmi min dolların hamısını. Yarım saatlıq iş üçün pis deyil.
Bu arada Artemis eynəyini yenidən taxdı və qadına tərəf döndü:
– Madam, düzünü desəm, yalnız siz mənə kömək edə bilərsiniz.
Qarı dilinin ucuyla ağzının kənarında parıldayan damlanı yaladı.
– Bəli, irlandiyalı. Ağrıyan baş. Çürümüş diş. Mən müalicə edər.
Artemis çöməldi.
– Madam, toz gənələrinə olan yüngül allergiyanı nəzərə almasaq, mən tamamilə sağlamam, amma mənə elə gəlir ki, sizin buna gücünüz çatmaz. Yox, mənə başqa bir şey lazımdır. Sizin Kitabınız.
Qarı donub qaldı. Şalın altından Artemisə baxan gözləri işıltı ilə parladı.
– Kitab? – qarı ehtiyatla soruşdu. – Mən kitab tanımamaq. Mən insanları müalicə etmək. Sən kitab istəyirsən, sən kitabxanaya getmək.
– Siz türkəçarə deyilsiniz, – Artemis yorğunluğunu göstərircəsinə ah çəkdi. – Siz – sehrli insanlardansınız, siz uçan ruhsunuz, sprayt, p’şoq, ka-dalun. Dillər və adlar çoxdur, amma mahiyyət eynidir. Təkrar edirəm, mənə sizin Kitabınız çox lazımdır.
Qarı uzun müddət susdu, bundan sonra ani bir hərəkətlə şalı alnından atdı. Eynəyin yaşıl işığında onun üzü Artemisə Hellouində taxılan maskanı xatırlatdı. Uzun qarmaqşəkilli burnun üstündə qızılı gözlərin yarıqları parlayırdı. Qulaq məməcikləri itiləşmişdi, alkoqola hərislik isə onun dərisinə bozumtul-sarımtıl çalar veriridi.
– Ey insan, əgər Kitab haqqında bilirsənsə, – qarı astaca söylədi (yəqin ki, viski artıq ona təsir etməyə başlamışdı), – onda burada, mənim əlimdə olan sehrli qüvvədən də xəbərdarsan. Mən səni barmağımın bir hərəkəti ilə öldürə bilərəm!
– Şübhə edirəm, – Artemis çiyinlərini çəkdi. – Siz yəqin çoxdandır ki, güzgüyə baxmırsınız. Düyü arağı sizin bacarıqlarınızı kütləşdirib. Siz artıq demək olar ki, meyitsiniz. Bacardığınız bir şey varsa, o da ziyil çıxarmaqdır. Acınacaqlı mənzərədir. Mən bura sizi xilas etmək üçün gəlmişəm… Kitabın əvəzində.
– Nə səbəbdən birdən-birə insana bizim Kitabımız lazım olub?
– Bu artıq sizin işiniz deyil. Beləliklə, sizinlə əməkdaşlığımızın mümkün variantları haqqında…
Türkəçarənin qulaqları azacıq qımıldandı.
– Mümkün variantlar?
– Birinci variant: Siz Kitabı mənə verməkdən imtina edirsiniz və biz sizi bu zibillikdə çürüməyə buraxaraq evə qayıdırıq.
