Gözqamaşdırıcı zülmət – Артур Кёстлер

Bu əsərin maraqlı taleyi var, belə ki, əvvəlcə “Rubaşov” adlı alman dilində olan əlyazması itkin düşür. Xoşbəxtlikdən onda “Günorta çağı zülmət” adlanan ingiliscəyə tərcümə olunmuş versiyası hazır idi. Fransızca bu əsər “Sıfır və sonsuzluq” adı ilə məşhurdur, əlinizdə tutduğunuz bu kitab isə ruscadan (“Слепщая тыма”) tərcümə olunduğu üçün adı eynilə saxlanılıb.

Artur Köstler (1905-1983) çətin, faciəvi çalarlarla dolu ömür yaşayıb. Milliyyətcə yahudi olan Köstler Budapeştdə doğulub, uşaqlıq və gənclik illərini Macarıstan, Avstriya və Almaniyada keçirib. Jurnalist kimi Avropa məşhurluğunu hələ gənc ikən əldə edib: 1926-29-cu illər arası alman nəşrlər birliyi “Ulştayn”ın Yaxın Şərqdəki müxbiri olaraq çalışır, 1929-30-cu illər arası isə Parijdə işləyir. Köstler 1931-ci ildə “Qraf Çeppelin” dirijablında Şimal qütbünə səyahət edən yeganə avropalı jurnalistdir. Yazıçı 1930-cu illərin ortalarında Mərkəzi Asiyaya, Sovetlər İttifaqına, eləcə də Azərbaycana uzunmüddətli səfər edir.

Artur Köstlerin uzun illər qabaq yazılmış “Gözqamaşdırıcı zülmət” romanı elə bu gün üçün də böyük maraq kəsb edir. Roman Sovet İttifaqı ölkələrinin daxili həyatının xaricdə necə qəbul olunduğuna, sosialist ölkələri və yeganə dünyəvi kommunist hərəkatının Stalin terroru nəticəsində yaranan beynəlxalq imicinə ətraflı işıq salır, bu rejimin iç üzünü göstərir.