скачать книгу бесплатно
Тик син ген?…
Марат К?биров
Бу ?с?рне укыганда син, Даими Укучым, тормышыбыздагы фа?игал?рне? берсен иск? т?шер?ч?ксе?. Котылгысыз р?вешт?. ??м Син хаклы. Бу ?с?рг? н?къ шул вакыйга эт?ргеч бирде. Мин андый фа?игал?рне? беркайчан да булмавын телим. Шу?а к?р?, ?с?ремд? “альтернатив тарих” тудырырга тел?дем.
Бу бер ?ирлексез т?гел. Х?тта ниндидер к?чл?р тарафыннан эшк?ртелеп, котылгысыз х?лг? калган очракта да кеше ?зен х?т?р адымнардан саклау ?чен к?р?ш? ала. ?и?еп чыгамы ул, ?и?ел?ме – ансы башка м?сь?л?. К?р?шк? алынуы м??им. Бу очракта аны? ?и??ен? ?мет бар. ?и?? д? бер югалтусыз гына булмаска м?мкин. Билгеле вакыйганы, билгеле персонажларны х?терл?тс? д? бу ?с?р – альтернатив тарих, дим?к, тормышта булган вакыйганы б?тенл?й башка яссылыкта к?заллау. “? бит шулай да була алыр иде…”– дип уфтану.
?с?рне укыганда да, а?а йомгак ясаганда да шу?а игътибар ит?рсе?, ашык-пошык х?кем чыгарырга тырышмассы? дип ?метл?н?м. ? х?зер без Сине? бел?н ?ит?кл?шеп коточкыч вакыйгалар д?ньясына атлыйбыз…
Содержит нецензурную брань.
Марат К?биров
Тик син ген?…
1
Кызны? ч?че-башы тузган, кашлары ?ыерылган, к?зл?ренн?н д??ш?тле очкыннар ч?чел? иде. Ул н?фр?тле карашын Илнурга кадап, буарга тел?г?нд?й, ике кулын алга сузып аны? ?стен? атлады. Килеп ?иттем диг?нд?, кулларын т?шерде д? с?з?рг? ?зерл?нг?н т?к? кыяф?тен? кереп туктап калды.
– Козел! Урод!– дип с?зеп чыгарды ул, – Кем син? Ниг? кыслыды? монда?
Илнур бераз аптырап калды.
– Сине яклыйсым килде…
Кыз отыры кызды гына.
– ? син минн?н сорады?мы? – бернич? минут элек кен? ярыйсы ук матур булып к?ренг?н кыз а?да?а кыяф?тен? керде, – ? б?лки, ми?а шулай ошыйдыр.
Егет берни дип т? ?йт?лм?де. Бу х?л аны? ?чен б?тенл?й к?телм?г?н н?рс? иде. Ит изгелек, к?т явызлык диг?не н?къ шушыдыр инде.
??м кыз ?ирд? аунап яткан егетл?рне? берсен? ч?г?л?де:
– Пашка, ничек син?
Тегесе ы?гырашып кына куйды. Кыз аны? башыннан сыйпап алды да карашын ян? егетк? батырды:
– Н?рс? карап торасы?? Шыл моннан! Туктап тор… ?г?р якын арада бу бил?м?д?н югалмыйсы? ик?н, ?зе?не ?рвах дип уйла. ? х?зер… Шайтаныма олак!
Илнур к?лемсер?п куйды. Бу – кызык булган ?чен т?гел, ? д?ньяны? м?гън?сезлеген? аптыраудан туган к?лемсер?? иде. ??м кит?рг? ашыкты. Кыз да, кафе артындагы паркны? агачлар куерак ?ск?н урынында аунап яткан ?ч егет т? а?а кызык т?гел иде инде.
Ялгышлык килеп чыкты. Ул кызны фа?игад?н араларга тел?де, ? чынлыкта… Садо-мазо, блин. ?лл? нинди д?нья бу, шайтан алгыры. Нинди ген? игелек эшл?рг? тел?с?? д? ул ??рвакыт ?зе?? каршы кылынган явызлыкка ?верел?. Т??ге карашка бер р?вшле булып к?ренг?н н?рс?л?р, асылда, б?тенл?й башка т?рле булып чыга.
Бер?р бокал сыра ч?мереп уйларын т?ртипк? китер? ниятенн?н, Илнур кафега атлады. Язгы т?н ?зенч? матур иде: ягымлы гына ?ил исеп куя, кошлар сайрый, ?л?н арасында чикертк?л?р чекердил?р, тагын ?лл? нинди б???кл?р ?ыр суза. ??й уртасы шикелле. Югыйс?, май башы гына бит ?ле. ?лл? табигать т? бераз саташа инде. Шулайдыр. Б?тен гал?м, бар д?нья, ??рбер кеше саташа торгандыр… ? б?лки алай да т?гелдер… Юк, барыбер саташадыр алар. Бу д?ньяны? н?рс?седер д?рес т?гел. Мен? ул ?зене? унтугыз ел гомере эченд? ген? д?… Юк, со?гы бернич? елда гына да ?лл? н?рс?л?р к?реп бетерде. ??м бер н?рс?не яхшы а?лады: ул – бу д?ньяда беркемг? д? кир?кми торган кеше. Беркемг? д?. ? бит бала чакта, м?кт?п елларында ?метл?ре зур, ышанычы ныклы иде. Ул д?ньяда и? б?хетле, и? бай, и? данлыклы кеше булырга тиеш кебек иде. Моны? ?чен аны? б?тен м?мкинлекл?ре д? бар – ирекле иле, халкы, ?зе… Тик институттан куылып эш эзли башлау бел?н ул ?зене? кем ик?нен тиз т?шенде. Ярый, ансы хакында иркенр?к вакытта. ? монсы. Б?генге, мен? ?леге х?л…
* * *
Парк эченд?ге кафеда ипт?ш егетл?ре бел?н сыра ч?мерг?н ?иренн?н Илнур т?м?ке тартырга дип урамга чыккан иде. Болай, ачыган т?м?жник т?гел инде ул, авызына керг?нд? ген? бераз т?тен суырыштыра. Кафе-рестораннарны?, яки рюмочныйларны? да еш кунагы т?гел. ?ле монда утыруы ипт?ш егетл?ренн?н азрак акча сорап торып булмасмы дип кил?енн?н ген? иде. Ашыгыч р?вешт?, аккча кир?к – кредитын бераз со?латты, х?зер коллекторлар тынгы бирми. Мен? шул… Ипт?шл?ре кафеда кызлар бел?н танышып алдылар да Илнур алар янында ялгызы к??елсезл?неп утырырга тел?мич?, т?м?ке тартырга дип урамга чыкты. Т?нге лампочкалар нурында парк эче матур булып к?рен? иде. Саф ?ава. Кеше юк диярлек. Илнур кулындагы т?м?кесен колак артына кыстырып куйды да ?ава сулап бераз ?йл?неп килерг? булды.
Агачлар куерак урынга ?итк?ч, бераз кысталганын чамалап, йомышын шул агачлар арасында йомышлап чыгарга тел?де. Ешлык иде монда, ерактан да, х?тта якындагы сукмактан узып баручы да к?рерлек т?гел. Ха??тен ?т?г?н арада аларны к?реп калды. ??м эшне? кайда барганын шундук т?шенде. ?ч егет бер кызны к?чл?рг? азаплана иде. Икесе ике яктан кулын каерып тоткан, берсе учлары бел?н кызны? авызын каплаган, ?ченчесе аны? ит?кл?рен к?т?реп, ыштанын салдырырга маташа. Кыз ч?б?л?н?, шы?шый, ?мма аны? тавышы ерак кит?лми, авызы томаланган.
Фа?ига к?з алдында иде. Чит-ятларны? эшен? тыгылырга яратмаса да Илнур бу юлы т?з? алмады. Б?лки, сыра шаукымы да булгандыр инде бераз. Х?ер, алай да т?гелдер… ?леге х?лне к?р? бел?н ?зене? Л?йл?сен к?з алдына китерде. Явыз егетл?р кулында ч?б?л?н?че кыз аны? с?йг?н ярыдыр шикелле тоелды. Н?къ шул с?б?пче иде. Л?йл? бел?н аралары ?зелг?н булса да… Барыбер… Кемне?дер яратып й?рг?н кызы бит инде бу. Кемне?дер се?лесе, я апасы. Кемне?дер кызы. ??м аны ниндидер ?ч егет к?чл?рг? ?ыена. ?г?р бер?? д? ярд?м итми ик?н, х?зер бу кыз ?ч егет кулыннан ?т?ч?к. Коточкыч х?л бит!
??м Илнур алар янына атлады:
– ?й, братан, тынычлан аз гына.
Егетл?рне? ?чесе д? чиксез га??пл?н? бел?н а?а т?б?лде. Кызны? ыштан т?бен кармалап маташканы:
– Ты, че мудак… Совсем охирел?! – дип с?з?рг? ?ыенган ?гезд?й Илнурга табан атлады. Тик килеп ?ит? бел?н сугышырга ашыкмады, егетне? и?енн?н тартып кафе ягына эт?рде, – Монда безне? ?зебезне? эшл?р, братан. Бар, син ?з юлы?да бул…
– Кызны ?иб?регез, – диде Илнур тыныч кына.
– Син борчылма, братан. Ул ?зебезне? кыз.
Илнур бераз аптырап калды. Шунда кызны? тавышы ишетелде.
– Иди атсудова, бля… Сука!
Кызны? авызын томалап торган егет бу якка атлый иде:
– Н?рс? с?йл?шеп торасы?, – диде ул ипт?шен?, – Б?р д? ек. Тел?с? кайда борынын тыгып й?рм?с.
??м килг?н у?айга Илнурны? ияк астына т?б?п берне манчымакчы булды. Боксер, дип уйлады Илнур читк? тайпылган арада. Гади егетл?рне? берсе д? болай ????м итми, я турыдан б?р?л?р, я кырыйдан тарталар, ? килг?н у?айга астан б?р? ?чен беркад?р ?зерлек тал?п ител?. Бу егет ?зерлекле иде. Тик ул дошманын гына д?рес сайламады. Илнур башын артка алды, ????м ит?чене? йодрыгы борын очына тия язып узды. Илнур шундук башын ия т?шеп бер адым атлады. Бар авырлыгын алга атлаган аягына к?череп, муен тамырларын катырды. Асылда бу алга атлау т?гел, ? с?з? иде. ?зе тел?г?нч? ?к килеп чыкмады, ул дошманыны? каш арасына манчырга тел?г?н иде, авызына туры килде. Тегене? коелган тешл?ре ма?гай тиресен сыдыртты. Илнур аз гына артка чигенде д? терс?ге бел?н егетне? чиг?сен? б?рде. Бик д?рес булды, теге ике егет инде а?а ????м ит?рг? тора иде. Илнур аякларын уйнатып алды. Бернич? секундтан со? аларны? икесе д? ?ушсызланып ?ирг? ауды.
Илнур сугыша бел? иде. Аны? ?тисе кечкен? чагыннан ук каратист булырга тел?г?н, л?кин ул чорларда бу тыелган н?рс? булган. Шу?а малаен б?л?к?йд?н ?к кудо секциясен? бирг?н. Кудо ул каратэ, дзюдо, тай боксы нигезенд? барлыкка килг?н сугыш т?ре. Аяусыз н?рс?. Тренировкаларда да чынлап сугышасы?. Бу т?р турында анекдот та бар. Русча инде.
– Н?рс? ул кудо?
– ?г?р си?а бер?рсе б?йл?н? ик?н: "Куда-о?" – дисе? д? берне манчыйсы?.
Илнур баштагы м?лл?рд? бик д?ртл?неп ш?гылл?нде. Ярышларда катнашып урыннар да яулады. Тик со?ыннан к??еле с?релде. Бишенче класста укыганда а?а сигезенче классны? ике малае б?йл?нде д? сугышып киттел?р… Илнур аяктан екты инде икесен д?, тик берсене? ияге к?чк?н булып чыкты ??м малайны милиция ис?бен? куйдылар. Илнур хаклы булгандыр инде, б?лки, тик ?зене? хаклылыгын гына исбатлый белм?г?ндер. ?ст?вен?, теге малайны? ?тисе д? ниндидер зур чиновник булып чыкты… С?релде ул шуннан со? ничектер. Х?тта син и? зур ?и??л?рне яулап д?ньяда берд?нбер булса? да, тормышта синн?н д? к?члер?к кешел?р бар кебек тоелды. Ш?гылл?нде, ?лб?т?. ?зе д? ярата иде. М?кт?пне бетерг?ч т? форма тоту ?чен дип ?заллы маташты ?ле. Ме??р тапкыр кабатланган алымнар исе?д? кала инде ул. Х?тта ?зе? а?лап ?лгерм?с?? д? мускуллар х?терли ??м алар нинди очракта ничек х?р?к?т ит?рг? кир?ген беркемн?н д? сорап тормый.
?ле д? шулайрак килеп чыкты. Илнур ?зене? н?рс? эшл?г?нен ?зе а?лап ?лгерг?нче ?к, егетл?рне? ?чесе д? ?ирд? ята иде. ? к?чл??г? эл?геп харап була язган кыз б?тен н?фр?тен ч?чеп аны? ?стен? кил?:
– Козел! Урод! Кем син? Ниг? кыслыды? монда?
Мондый х?лг? калган кыз бала а?а р?хм?т ?йтерг? тиеш кебек иде. ?ичьюгы и?ен? капланып еларга, ?ичьюгы… Берни д? ?йтеп булмый бугай… Тик ул кыз болай кыланырга тиеш т?гел иде. Илнур аны? кыланышын а?лап ?ит?лм?де ??м ?зен д? нокаутка китеп ?ирд? аунап яткан теге егетл?р х?ленд? тойды.
Кафега кереп бер?р бокал сыра ?иб?рерг? кир?к. Берг? килг?н егетл?ре д? к?т?дер инде… Б?лки. Ишек т?бен? ?ит?р?к телефоны шалтырады. Таныш т?гел номер булса да ул с?йл?ш? т?йм?сен? басты ??м ?кенеп куйды, тагын шул коллекторлар шалтырата иде.
– ?й, б???к, сине? б?генге к?не? д? ?теп китте. Бурычы?ны кайчан кайтарасы??
Илнур кин?т кен? н?рс? ?йтерг? д? белм?де. Тавыш д?вам итте:
– Б???к булса? да, баш мие?д? сыр калмаса да, син бит яхшы бел?се? – алган н?рс?не кайтарып бирерг? кир?к. Син аны а?лый алырлык д?р???д?ме?
– Пош-шел ты!.. – Илнур с?йл?ш?не туктату т?йм?сен? басты да ишек тоткасына ?релде.
2
– Сезне? дусларыгыз китте. Р?хим итеп, мен? бу урынга утыра аласыз. Сезг? нинди эчемлек кир?к?
Кафеда халык к?п, ? официант к?рс?тк?н урын читт? иде. Бик ?йб?т, ?лег? аны? беркем бел?н д? с?йл?ш?се килми. Ресторан хезм?тк?рен? д? ялкау гына ?авап бирде:
– Бер бокал сыра. Немецныкы.
– ? сыра янына бер?р н?рс? тел?мисезме?
Тел?ми иде ул, тик ?авапсыз да булмый:
– Кириешкы.
Хезм?тл?ндер?че блокнотына язды да кит?рг? ашыкты. Мондый х?ерче клиент янында озаклап тору аны? ?чен д? авыр иде бугай. Ул китк?ч, Илнур ?зе д? ?и?ел сулап куйды. Аллага ш?кер…
Казанда нинди ген? кафелар юк инде. Грузин да, ?рм?н д?, чеченнар да, ?зб?кл?р д?, х?тта гар?пл?р д? ?з рестораннарын, кафеларын т?зег?н. Алар ш???рне? б?тен почмагында да. Бары тик татарныкы гына юк. Бауман урамындагы "Татар ашлары" диг?н кафе да х?зер башкача атала ик?н – Ч?й йорты. Якында гына самогон йорты. Бик татарныкы кебек т? т?гел инде ул… Х?тта Бауман урамында да татарлык юк…
? бу кафе урысныкы иде. Ничек кен? яманатын таратсак та урыс ул, барыбер, ?зебезнеке инде. Мен? урыс кешесе бел?н татарны ян?ш бастыр – аерып алалмыйсы?. Ул т?рек т?, ?зб?к т?, башкорт та т?гел. Алар ?лл? кайдан аерылып: "Мин татар т?гел!"– дип тора. Урыс ?зебезнеке. Кафесы да шулай.
Стеналары агач б?р?н?л?рд?н, ?ст?лл?р д? ?лл? им?нн?н, ?лл? б?т?н авыр агачтан ясалган. Урындыклары да к?ч-х?л бел?н ген? кузгатмалы. ?ст?лл?рг? з??г?р ?еп бел?н чиг?ле ак ??йм? ??йг?нн?р. Ид?н уртасында чит-читл?ре биз?кл?нг?н кызыл палас. Т?ш?менд? вак-вак лампочкалар.
Артык ?лл? н?рс?се д? юк кебек инде, тик ничектер к??елг? якын булып тоела. Гар?п, яки ?зб?к кафесына кереп сыра эчеп утыралмыйсы? бит инде. Бу алланы мыскыл итк?н кебек тоела. ? монда барсы да иркен. ?айлы. Р?х?т. Монда алла да, аракы да сыя.
Ипт?ш егетл?ре китешеп бетк?н иде. Кызлар эл?ктерг?ч, шулай булыр инде, кайсы-кайда барып ?зл?ре ген? калырга омтылырлар. Тел?с?, б?лки, Илнур да шулай ит?р иде, тик ?лег? анда кызлар кайгысы т?гел, Л?йл?сен ?аман оныта алмый, к??еле тулы м?х?бб?т кыйпылчыклары. ?ст?вен?, коллекторлар… ?ст?вен?… ?ле ген? булган х?л д? тормышындагы гарип к?ренешл?р чылбырыны? бер бо?расы булып тоелды.
Илнурга гына шулай туры килде мик?н, ?лл? ниндиер?к д?нья булды бу – берничек т? ?ай тапмалы т?гел. Ул к??елен ??рвакыт тырмап торган мондый уйларга бирешм?ск? тырышты. Бокалын ашыкмый гына суырды, ара-тир? кипк?н икм?к капкалап куйды. Берни уйламаска кир?к, уйласа? ?лл? н?рс?л?рг? кереп кит?се? д? яш?ве?не? бер м?гън?се д? калмаган кебек тоела. Тик уйлары гына ?зен? буйсынмады. Торым-торымга теге кызны? кыяф?те калкып чыкты:
– Урод! Ниг? кысылды?? Кем чакырды сине монда? Сине? "ярд?м"е?? кем мохта? иде…
Тормышны? т?рле мизгелл?ре була торгандыр инде аны?. Тик мондый мизгелне Илнурны? к??еле сыйдыра алмый иде. Булмый инде болай. И? яхшысы, кайтып ?з б?лм??? кереп бикл?нерг? д? музыка кушып куярга ??м шуны? л?зз?тенд? йокыга чумарга. Йокы – б?хет, ул тормыштан арынып тору м?мкинлеге бир?.
Бокалыны? яртысына да т?шм?ст?н, ул кафедан чыгып китте д? баягы парк аша ?з ?ен? ашыкты. К?н бераз салкынайткан иде. Сыра с?реме шушы салкынлыктан ту?ып, кубып т?шк?нд?й булды. Уйлар да бер-берсен? ялгана башлады бугай. Ялгышты ул, хата булды барсы да… Беркемг? д? яхшылык эшл?рг? кир?кми иде… Бер фильм бар бит ?ле… Зомбилар турында… Ничек аталганын х?терл?ми инде Илнур. Анда зомбилар гарип итеп к?рс?телми, барсы да нормаль кеше кыяф?тенд? – кайберл?ре х?тта костюм-галстуктан, ?зл?рен ит?гатьле итеп тоталар. ? и? х?литкеч мизгелд?, аларны? зомби булуы, ?з тел?кл?рен ?т?? ?чен х?тта кеше ашарга да ?зерлеге ачыклана. Бу тормышта да шул ук х?л диярлек. Тыштан караганда барсы да гад?ти кеше шикелле. ? чынында… Зомби булып чыга…
Уйларына бирелеп барганда, колагына таныш тавыш килеп б?релде:
– ?н? ул! – дип кычкырды хатын-кыз тавышы, – Тотыгыз… ?н?!..
Бу аны? ?з башында, ?з уйларында я?гыраган ялгыш тавыш шикелле иде. Тик алай булып чыкмады… Илнур, н?рс? булды ик?н дип борылып караганчы, кемдер аны? арт ч?мечен? ниндидер каты н?рс? бел?н тондырды. Д?нья й?зеп китте. Илнур чайкалып беркад?р торды да ?ирг? ауды.
– Коткаручы! – диг?н тавышы ишетелде кемне?дер, – В?т, мен? сине? д? чират ?итте…
Коткаручы… ?йе шул, ул ниндидер кызны к?чл?н?д?н коткарырга тел?г?н иде… Тик хаталанган булып чыкты. Беркемне д? коткарырга кир?кми ик?н… Х?тта ярд?м сорап кычкыручыларны да… Коткарган х?лд? д? бу халыкны, бу илне д?рр?? р?вешт? коткарырга кир?к. Барсын берьюлы. ? ул… ??м мен?… Аны инде бер?? д? коткармаячак. Ярым ?ушсыз булып ?ирг? егылган егетне бернич? кеше аяусыз типк?ли… Илнур башын капларга тырышып б?г?рл?неп ятты. Башы?а басып сикер?л?ре д? бар. Аяусыз х?зер кешел?р. Тик барыбер т?нене? т?рле урыннарына эл?кк?н аяк эзл?ренн?н сызлану кала иде. Ерактан ниндидер авазлар ишетел?:
– ??, коткаручы булырга тел?де?ме?…
– Герой буласы? килдеме?..
??м башта калкып чыккан уйларны да ?з?рлек итеп тиб?л?р. Типс? тимер ?з?рлек, диг?н с?з бар бугай… Болар уйларны да ?з?…
"Герой буласы? килдеме?.." ?лл? нинди с?ер д?вер бу… Батырлык х?рм?тт? булырга тиеш бит инде, ?з геройларын кешел?р югары б?ял?рг?, аларга ти?л?шерг? омтылырга тиешл?р. ??рх?лд?, элек-элект?н шулай килг?н. ? б?генге тормышта ниндидер батырлык кылган кешел?рг? сантыйга караган кебек карыйлар: акылы аек, пстихикасы д?рес булса кеше мондый адымга барырга тиеш т?гел, дип уйлыйлар. Х?тта ?тк?н заманнарны? ка?арманнарын да т?рлеч? пычратырга, аларны? б?еклеген кимчелек итеп к?рс?терг? тел??чел?р бар. Намус, гаделлек, кешелеклелек кебек т?шенч?л?р д? шундый ук х?лд?. ?г?р кем бел?ндер с?йл?шк?нд? бу хакта авыз ачасы? ик?н, ул сине ты?лап та тормый, йогышлы чире? барлыгын белг?нд?й, тиз арада кит?рг? ашыга. Монда да н?къ теге фильмдагы шикелле: тышы бер т?рле, эче – б?т?н. Кешел?рне? ген? т?гел, хис-тойгыларны? да, ??рт?рле билгел?м?л?рне? д?…
? аны? чынлап та герой буласы кил? иде. ?з Ватанын илбасарлардан азат итк?н ата-бабаларына ти? егет булырга тели иде. Ил бит инде ул. Илне ирл?р якларга тиеш. Халык ?чен, илд?ге кешел?р ?чен ирл?р ?аваплы булырга тиеш. Тик аны? бу тел?кл?рен уртаклашырга атлыгып торучы юк, шунлыктан ?аны телг?л?н? ??м тормышны? ??р к?ренеше диярлек ?ан ??р?х?тен? тоз сипк?нд?й тоела иде.
* * *
Кеше нинди авыр х?лл?рг? калып кайларда гына егылса да аны? яклаучы ф?решт?се була, дил?р. А?а да ?з ф?решт?се килеп сарыла. ?ирд? б?г?рл?неп яткан г??д?сен канатлары бел?н каплый да:
– Х?ле? ничек сине?? – диеп сорый.
– Ы??ы, – дип ?авап бир? Илнур ??м керфекл?рен к?т?реп карый. Т?нге парк кара?гылыгын ертып, якты нур булып аны? янында ф?решт? басып тора. Й?зенн?н ягымлылык, наз, ярату б?ркел?. Илнурны ышыклар ?чен ??елг?н канатларыннан якты нур тама.
– Тор, – ди ул, – Монда ятма. Никад?р авыр булса да торып басарга тырыш. Аунап ятучыларны? кадере юк. Х?тта алтын булсалар да.
Илнур торырга маташа. Тик буыннары тотмый. Егыла.
– Син к?чле, – дип д?рт ?сти ф?решт?, – Син аягы?а басарга тиеш.
Илнур тагын торырга маташа, д?рт аяклап, сабый бала сыман м?к?йл?п беркад?р бара, аннан бераз к?т?рел? т?шеп аякларына баса да чайкалып тора. Тир?-ягына каранып ала. Н?рс?л?р булганын, ?зене? ничек шушы х?лг? т?шк?нен х?терл?рг? тырыша. Т?н. Кара?гылык. Агачлар. Кошлар тавышы. Кайдадыр якында машиналар шавы ишетел?… Б?тен т?не сызлый. Сулыш алган саен н?рс?дер ч?нчеп-ч?нчеп куя. Аз гына к?ч?ндерг?н саен аяк буыннары ?зелеп кит?… Н?рс? булды со? бу?
– Кыйнадылар сине, – ди ф?решт?, аны? й?зе к?ренми, с?зл?ре ишетелми, ни ?йтк?нен Илнур с?зсез д? а?лап тора, – Сине? ?йб?тлеге?? каб?х?тлек бел?н ?авап бирдел?р.
??м ул барсын да исен? т?шер?. К??елен чиксез ?рн? бил?п ала. Ул бит ?йб?тлек эшл?рг?, кемг?дер ярд?м ит?рг? тел?г?н иде. Л?кин аны? ?йб?тлеген кабул итм?дел?р… Гомер буе шулай булды бугай. Кабул итк?н х?лд? д? гарипл?п кабул иттел?р. ?йб?тлекк? урын юк мик?нни со? бу д?ньяда?
– Кешел?рг? беркайчан да яхшылык кылма, – ди ф?решт?, – Аларны? берсе д? мо?а лаек т?гел. Х?тта ?ти-?ние? д?.
Аны? со?гы с?зе бик с?ер булып ишетел?. ?ти-?нил?рг? игелек эшл?рг? кир?к. Монсы канга се?г?н н?рс?. Шу?а Илнур:
– Кем син? – дип сорарга м??б?р була, – Ник алай дисе??
– Мин сине? ф?решт??. Син – минем Аллам.
– Мин алла т?гел.
Ф?решт? елмайган кебек ит?:
– Син – алла. Сине? кебек ?йб?т кешел?рне? барсы да – алланы? бер ?леше, дим?к, алланы берб?тен ит?че.
– ? калганнары? – дип сорый егет, ?зе яклашырга тел?г?н теге кызны к?з алдына китереп, – Калганнары кем?
– Алар – ч?п.
? б?лки чынлап та шулайдыр ул. ?зен? карата кылынган игелекне кабул ит? алмаучылар, а?а начарлык бел?н ?авап кайтаручылар, б?лки, чынлап та ч?птер… Л?кин ф?решт? Илнурга уйланып торырга ирек бирми.
– Син ?е?? кайт, – дип тал?п ит?, – ?ле без тагын очрашырбыз.
??м юкка чыга.
* * *
Ф?решт? юкка чыгу бел?н Илнурны? к?з алдында ир-егет г??д?се п?йда булды. Кыйналудан томаланган а?ы бел?н егет аны? кем ик?нен а?лап бетер? алмады. Уртача буйлы. Ныклы г??д?ле. Ул кит?рг? ?ыенган ?иренн?н тукталып, Илнурны? чайкалып атлаганын бераз карап торды да кире килеп култыклап алды. Куллары к?чле иде.
