Сенга ишонаман

– Ҳамма уй-уйига! Тўй бўлмайди.

* * *

Уйдаги ўлик сукунатни Гулнознинг уч яшар ўғли Туралнинг ғўнғир-ғўнғир овози бузиб турарди. У қозон қопқоғини рул чамбарагидек айлантириб, ўзича машина ҳайдарди. Малак хола шифтга қараб ётар, Гулноз йиғлаганча унинг қўл-оёқлари, бошини уқалаб ўтирарди. Иқбол билан Ҳамиднинг поччаси Муҳаммад жим сигарет чекишарди. Ҳамид эса телевизордан кўзини узмас, қайсидир йўлдош каналдан берилаётган спорт мусобақасига маъносиз нигоҳларини тикиб ўтирарди.

Ҳамид ич-ичидан тошиб чиқаётган безовталикдан қандай халос бўлишни билмасди. Ҳар қалай тўғри иш қилмади. Оқибати яхшилик билан тугамаслиги аниқ. Лекин нимадандир хурсанд ҳам эди. Қизиқ, Амина бу можароларга сабабчи эканини билдимикин?

Телефон қўнғироқлари жонга тегиб кетгани учун боя Иқбол тармоқдан узиб қўйганди. Энди эса ўзи телефонни қўшиб, рақам терди.

– Алло, бу администраторми? Ҳа, тўй эгасининг уйиданмиз. Зал тўлди? Менга қаранг, тўй тўхтатилди. Нимасини тушунмайсиз? Йўқ, ҳазил-пазили йўқ. Тўй бўлмайди. Одамларга ҳам айтинг, тўй бўлмайди денг, нима фарқи бор сизга? Қайси пул? Ҳа, тушунаман, пулларни қайтариб олиш ниятимиз ҳам йўқ. – Иқбол чуқур уҳ тортди. – Ўн саккиз минг кетди энасиникига қараб… А, йўқ, сизгамас. Лаббай? Хонандаларни ҳам ўзингиз жавобини бераверинг. А? Ахир тўй бўлмади-ку? «Занят» қилган бўлсак пулини тўлаймиз? Ҳа, майли, лекин улар ҳам сал «скидка» қилишсин… Нима қилайлик, бизам шунақа бўлсин, дебмидик? Хўп, майли, ўзимиз бориб гаплашамиз. Ҳозир, кетяпмиз. – Иқбол шеригига еб қўйгудек ўқрайди ва Муҳаммадга юзланди. – Тур, «Мона Лиза»га кетдик.

Улар чиқиб кетгач, Ҳамид ҳам енгил нафас олди. Туриб ётоқхонага одимлади. Гулноз эса йиғлайвериб кўзлари шишиб кетганди. Онасининг лаблари ниманидир пичирларди.

– Бўлди-да, мунча мотам тутасизлар? Юракка буюриб бўлмайди. Ўзим севмаган қизга қандай қилиб уйлана оламан?

– Ака, ўзингиз рози бўлгандингиз-ку? – яна йиғламсиради Гулноз.

– Ҳа, рози бўлгандим. Лекин хато қилган эканман. Ўша хатойимни тузатмоқчиман, бўлдими?

Онаси ўғлидан юзини терс бурди. Гулноз эса ҳамон кўз ёшини тиёлмасди.

– Нима деган одам бўлдик. Бечора Саби! Уни аҳволи нима кечади? Қандай бош кўтариб юради дўсту душманнинг ичида? Нега уйланаман дедингиз? Сизни нима жин урди?

– Акангни роса жин чалган, қизим. Кўчада қолган Суғронинг киндиги очиқ қизига ишқи тушибди, нима дейсан энди?

Гулноз бир акасига, бир онасига қараб ёқасини ушлади:

– Бўлиши мумкин эмас…

Кутилмаганда она ётган еридан сапчиб ўтирб олди.

– Ўзи ўша суюқоёққа қараб оғзинг сувланганидаёқ юрагим жиғ этувди-я! Қўймайман! Мусичадек беозор, фариштадек покиза Сабинагинамнинг ўрнига ўша фоҳишани олиб келсанг, икки дунё сендан рози эмасман.

– Ойи! – Ҳамиднинг ҳам ғазаби қўзиди. – У қизнинг фоҳишалик қилганини қаерда кўрдингиз? Ўйлаб гапиринг. Бировга туҳмат қилгани Худодан қўрқинг! Кўзингиз билан кўрмаган нарсани нима қиласиз гапириб? У фоҳиша эмас!

– Ўзи бўлмаса, онаси ғар, опаси ғар, билдингми? Бутун маҳалладагилар билади у машинадан тушиб, бунисига миниб юришганини. Бунисиям гўр бўларми-ди? Таппи сигирдан узоққа тушармиди?

Телефон тинимсиз жиринглар, аммо гўшакни кўтариш ҳеч кимнинг хаёлига келмасди. Малак хола энди йиғлай бошлади:

– Сизларни деб бу дунёда кун кўрмадим. Ўзим емай сизларга едирдим, киймай кийдирдим. Бир кун сизнинг ҳузурингизни кўраман деб ўйлагандим. Мана… ҳузур-ҳаловат бунақа бўларкан…

Гулноз ниҳоят телефонни кўтарди.

– Ҳа, хола, уйдамиз, ойим ҳам шу ердалар, ҳозир бераман… – Гулноз гўшакнинг оғзини кафтини тўсиб, акаси ва онасига юзланди:

– Ойи, Заррин холам, сизни сўраяптилар.

Малак хола сўнгги умид учқунлари милтиллаб турган кўзларини ўғлига қадади:

– Жон болам, онагинанг ўргилсин, дарду балойинг менгинага урсин! Майли, тўй қолдирилган бўлса, шунча пул куйган бўлсаям, садқаи сар. Бечора қизни бориб олиб келайлик. Кўзгинаси йўлга термилиб ўтирибди.

Ҳамид бир муддат жим қолди. Она-бола унинг инсофга келишини кутишганди. Бироқ…

– Йўқ, ойи, қарорим қатъий. Мен у қизни олмайман!

* * *

Ҳамид ётоқхонани ичкаридан беркитиб, севимли «ўйинчоғи» – «Макаров» тўппончасини ўйнаб ўтирарди. Бечора онаси! Не куйга тушди экан? Ахир у ҳам нима қилсин? Буни кўнгил дейдилар.

Кутилмаганда эшик тақиллади. Кейин эса шиддат билан гурсиллай бошлади.

– Қанисан, ит эмган? Чиқ бу ёққа!

Ҳамид қиз тарафдагилар эканини дарҳол тушунди. Дарҳол тўппончани чўнтагига беркитиб, эшикни очиши билан икки йигит хонага ўқдек отилиб кирди.

– Ифлос, бу нима қилганинг? – дея Ҳамиднинг ёқасидан олди йигитларнинг бири.

– Пул қутуртирдими сени, ярамас, – дея оғзидан тупук сачратди иккинчиси.

Ҳамид бу йигитларни энди таниди. Уларнинг биттаси Жамол, иккинчиси Жовид – Сабинанинг акалари эди.

– Болалар, бу нимаси? – уларни тинчитишга уринди Ҳамид. – Келинглар, одамга ўхшаб гаплашайлик.

– Сен… сен одаммисан? – унинг юзаги шапалоқ туширди Жамол.

– Синглимнинг номуси учун қонинг билан жавоб берасан, – дея унинг гарданига мушт туширди Жовид.

Хонага югуриб кирган Малак хола, Гулноз ва яна икки-учта қариндошлар уларни тинчитишга чандон уринмасин, ака-укалар тобора ғазаб отига минишарди. Бир зумда ҳамма ёқ остин-устин бўлиб кетди. Идиш-товоқлар ер билан битта бўлди. Ҳатто шифтга осилган қимматбаҳо қандил ҳам чил-чил синди. Кутилмаганда Жовид чўнтагидан тугмали пичоқ чиқариб, Ҳамиднинг қорнига суқди. Бундай ҳолатни ҳеч ким кутмаганди. Кўзлари ола-кула бўлиб кетган Ҳамид қип-қизил қонга бўялган кўйлаги устидан қорнини чангаллаганча букчайиб қолди:

– Единг-ку, аблаҳ!

Бутун хонани Малак хола ва Гулнознинг ваҳимали чинқириғи тутди.

ЕТТИНЧИ БОБ

Қундуз яна машҳур шоирнинг байтларини такрорлади:

Тўғри ёзмоқ учун бор экан имкон,Айтинг, нечун керак беҳуда ёлғон?

Қизиқ, тахминан минг йил муқаддам буюк Низомий айтган фикрлар бугун ҳам ўз аҳамиятини йўқотгани йўқ. Ёлғон ўзи нимадан пайдо бўлади? Энг аввало қўрқувдан. Қўрқув қабул қилиниши лозим бўлган қарорларни ортга суришга ундайди… Бу ҳолатни тасвирий санъатда қандай ифодаласа бўларкин?

– Шу қадаҳни куёвболанинг соғлиғига оламиз.

Қундуз тўқиштирилган қадаҳни битта кўтаришда бўшатди. Кейин эса газак учун ғарчиллатиб шўрбодринг тишлади. Даврадошлари билан иккинчи шишани ҳам бўшатишганди. Қундуз ичишни ташлашга ҳарчанд уринмасин, уддасидан чиқолмасди. Бир ёқда буйракнинг мазаси йўқ.

Келганига бир ярим соатча бўп қолди. Кираверишда бир-икки синфдошини кўрди. Эски маҳалладошларига кўзи тушмади. Ёнида ўтирганларни эса танимасди. Келин-куёвдан ҳалигача дарак йўқ.

Ниҳоят, Ҳамид ҳам уйланадиган бўлди. Мактаб даврида ҳамма синфдошлари биттадан қизни севишарди. Фақат Ҳамид бировга қарамасди. Тентак бола қайсидир беҳаё фильмдаги қизни ёқтириб қолган, худди шунга ўхшаш қизни қидирарди. Онаси топган қизни олишга охири кўнибди-да? Балки бу қиз орзусидаги жононга ўхшаб кетар?

Қундуз қовурилган товуқ оёғини ғажиб хаёлга чўмди: «Севги нима ўзи? Бизни жарлик томонга бошловчи карахтлик эмасмикин? Аслида ўзимиз севганларни эмас, бизни севганларни авайлаб асрашимиз, лоақал уларни асрашни Яратгандан сўрашимиз керак эмасми?»

– Азиз меҳмонлар, тўй бекор қилинади!

Дафъатан Қундузнинг хаёллари пардек тўзғиб кетди. Хато эшитмадиммикин, дея атрофга аланглади. Йўқ, ҳаммаси рост шекилли… Ҳамма ўрнидан туриб эшик тарафга йўл олмоқда эди. Қанақасига? Нега тўй бекор бўларкан? Ҳар қанча уринмасин, Қундуз ҳеч кимдан асосли гап ололмади. Тинчликмикин? Бирор кори-ҳол юз бермадимикин? Ё кимдир… вафот этдимикин? Худо асрасин!

Дарҳол қўл телефонидан Ҳамидга қўнғироқ қилди. Рақам ўчирилган эди. Уй телефони эса банд. Ҳамидларнинг янги уйини билмасди. Нима қилади энди? Уйга кетади-да…

Тоза Пир Масжиди ёнидан ўнгга бурилиб, эски жин кўчалар бўйлаб кета бошлади. Ниҳоят, ижара уйига етиб келди. Ранги униққан эски эшикни қоққанида ичкаридан ўғли Ойбекнинг «ким» деган ингичка овози эшитилди. «Ким бўларди, мен!» – деди тўнғиллаб.

Эшик очилиши билан ўғли ва қизини енгилгина қучиб қўйди. Ойбек саккиз, қизи Ризвон эса олти ёшда эди. Хона қоқ ўртасидан парда билан иккига ажратилган эди. Парданинг нарёғи ётоқ вазифасини ўтарди. Ҳатто каравотлари ҳам йўқ, ерда ётишарди. Парданинг бу тарафи эса ҳам ошхона, ҳам даҳлиз, ҳам меҳмонхона ҳисобланарди. Ўнг томонда қўлювгичнинг остида қозон-товоқ, чойнак-пиёлалар терилган, ёнида газ плитаси жойлашганди. Ўртада иккита ғичирлоқ стол ва тўртта стул, девор ёнида эски диван қўйилган, қарама-қарши томонда эса кичик экранли оқ-қора телевизор… Бутун оиланинг жиҳозоти ана шунлардан иборат эди.

Конец ознакомительного фрагмента.

Текст предоставлен ООО «Литрес».

Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на Литрес.

Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.