Münevver – Güzide Sabri

Güzide Sabri sanat hayatını şiir, hikâye gibi türlerle şekillendirse de ona asıl şöhret kapısını aralayan romanları olmuştur. 1899 yılında Hanımlara Mahsus Gazete’de tefrika edilen Münevver, Güzide Sabri’nin 1901 yılında kitap hâline getirilen ilk romanıdır. Bu eseri diğerlerinden ayıran en önemli özelliği ise yazarın, doğum yaptıktan sonra kan kusarak yaşamını yitiren en yakın arkadaşı Münevver Hüsniye’den etkilenerek gerçeklikten yola çıkarak kaleme almış olmasıdır. Romanın büsbütün farklı bir tabiata sahip başkahramanı Münevver, “aydın” anlamına gelen isminin aksine “karanlık” bir hayat sürmektedir. Öyle ki pek çok kişide hüzünlü duygular uyandıran sonbaharın onun nazarında farklı bir ehemmiyeti vardır. Bütün güzelliklerin ızdıraba döndüğü, rayihalı rengârenk çiçeklerin kuruyup yok olduğu bu ölü mevsim gibi onun da ruhu yaşamaz olmuş, yüreğinde açan tek çiçek solmuştu. Okuyucularını tesiri altında bırakan bu kitapta sevenler kavuşacak mı yoksa vuslat mahşere mi kalacaktı?.. «Bak, şu dökülen, ölen yapraklara… Hayatın zevalini tasvir eden ne acı, ne ibretli bir levha değil mi? İnsan bunların düştüğünü gördükçe her saadetin bir felaketi, her hayatın acı bir nihayeti, her kemalin bir zevali olduğunu düşünüyor.»