Yaza bilmədiyim şeir. Seirlər

скачать книгу бесплатно

Yaza bilm?diyim seir. Seirl?r
Roma Xosrov

Serl?rind? orijinal ?slubu, dili, yeni d?s?nc? t?rzi il? m?asir ?d?bi prosesin diqq?tini ??k?n g?nc sair Roma Xosrov Az?rbaycan Yazi?ilar Birliyinin ?zv?d?r, Prezident m?kafat?isidir.Baki s?h?r M?d?niyy?t Bas idar?si, M?d?ni T?dbirl?rin T?skili v? Yaradici G?ncl?rl? Is ?zr? M?rk?zin Inc?s?n?t s?b?sinin m?diridir.«Yaza bilm?diyim ser» kitabi m??llifin oxucularla ???nc? g?r?s?d?r ADMIU-nin S?n?ts?nasliq fakult?sinin m?zunudur.Az?rbaycan Yazi?ilar birliyinin ?zv?d?r. Prezident m?kafat?isidir.

Yaza bilm?diyim seir

Seirl?r

Roma Xosrov

Благодарности:

Vahid ??m?nli

© Roma Xosrov, 2018

ISBN 978-5-4493-8651-9

Создано в интеллектуальной издательской системе Ridero

«Dan ?z?n? deyilmis seirl?r»

Harada «la?in» s?z? varsa, orda bir ayriliq var. O da olmus La?in rayonu isgalda ola, o da olmus «la?in» s?z? g?z?l bir g?nc sairin h?m ilham m?nb?yi, h?m d? h?sr?ti ola. Roma Xosrov La?in rayonunun Alxasli k?ndind?ndir. Ilk d?f? «P?rvan?» ?d?bi m?clisind? g?rd?m, q?rurlu, c?ld, ?evik, h?m d? s?liq? il? geyinmis bu cavan oglan. Seirl?rini oxudu, diqq?timi ??kdi v? sonra «yoxa ?ixdi». «P?r – van?”y? g?lm?di. O vaxtdan m?tbuat s?hif? – l?rind?, internet saytlarinda ara-sira imzasini g?rd?m. Ugurlu misralarina sevindim. M?n «Az?rbaycan» jurnalinda isl?diyimd?n, dem?k olar ki, seirin i?ind? itib-batiram. Is ota – gima g?ls?niz, seir qovluqlarinin arxasinda az qala g?r?nm?r?m. Yaxsi bir seir axtarmaqdayam. T??ss?fl?r olsun ki, o yaxsi seirl?r d? qarsima azaz ?ixir. Boz bir seir yigini m?ni ayaginin altina almaqdadir. Yaxsi ki, Romanin seirl?rini oxudum. N?f?sim bir az genisl?ndi, g?zl?rim isiqlandi. T??ss?fl?r olsun ki, bu utancaq cavan oglan basqalarindan f?rqli olaraq redaksiyalarin qapisini he? vaxt d?ym?yib. Istedadsizlar redaksiyalarin qapisini c?ft? – sind?n ?ixarir, istedadli adam d?y?nd? qapinin c?ft?si yerin? d?s?r. Bu m?nada Roma laxlayan qapini seirl?ri il? bir az yerin? oturtdu. G?nc sairin f?rqli d?s?nc?si, hadis?l?r? yeni m?nasib?ti m?ni sevindirir. Baxanda seirl?rinin ?ks?riyy?ti heca v?znind?dir, amma bu f?rqli heca intonasiyasidir. ?n?n?vi heca seirl?rind?n, dey?k ki, ritmi v? s?si il? f?rql?nir. M?n? el? g?lir ki, h?r bir seirin s?si var v? bu seirl?r d? ?z s?si il? m?vcuddur. «P?rvan?”y? g?l?n Roma il? indiki Romanin arasinda yer-g?y q?d?r f?rq var. O vaxt sairin seirl?rinin istiqam?ti xosuma g?lmisdi, m?nc?, bu, poeziyada ?sas s?rtdir. El? sairl?r var ki, onun seirl?rinin m?nzili gedib seir tullantilarina ?ixir. Amma Romanin seirl?rinin yolu ?i??kli bir daga v? ya insan t?f?kk?r?n?n ?n d?rin qatlarina gedir. Seirl?ri m?xt?lif m?vzulardadir. ?l?m, sevgi, v?t?n v? qadin. Baslica ?slub s?mimiyy?tdir, fikirl?rini misralarda d?qiq ifad? etm?kdir.

Heyif ki, qapini d?y? bilmir?m,
S?nin ?r?yin? qifil asilib.
Axi k???nizd? n? itim azib,
Daha qucagina k?rp? qisilib

Burda asiqin yolunu k?s?n ?xlaqdir. H?r k?rp? h?r g?linin qucaginda qirmizi yol isar?sidir. M?hz bu k?rp?nin xatirin? «sizin qapinizda n? itim azib? – deyilir. Istedadsiz sair bel? dey?rdi: «Sizin qapinizda n? isim var?» It burda fikrin g?c – l?nm?sind? m?h?m rol oynayir. «K?rp?nin qa – dinin sin?sin? qisilmasi» da h?min insana v? b?t?vl?kd? insanliga qaygi v? h?rm?t hissini ?z?nd? ehtiva edir.

V? yaxud:

?l?m x?b?rsiz g?lirmis,
Kim deyir, deyib aparir.
O d?nyaya h?r bir k?si
Bu d?nya ?yib aparir.

Ilk anda diqq?ti bu b?ndd? qafiy? ??k? bil?r. Amma fikirl?s?nd? g?r?rs?n ki, bu d?nyada ?l?nl?rin hamisini ?yib aparirlar. Birinci fiziki m?na budur ki, d?nya qapisindan ?ixanda basini asagi ?ym?lis?n ki, yuxari d?ym?sin. Y?ni d?nya evinin qapisi al?aqdir. Ikinci v? ?sas m?na budur ki, insanlari ?yib, sindirib aparirlar.

Saniy?l?r el? bil
?m?r yox, k??? ke?ir.
Boylanirsan «divara»,
Baxirsan, gec? ke?ir.

Zaman d?yisir yasi,
Vaxta baxmamaq olmur.
Saatin ?l?r dasi,
Vaxti saxlamaq olmur.

?r?k saata oxsar,
H?r ikisi t?l?sir.
Saat ?r?yi qovur,
?r?k n?f?si k?sir.

Niy? bu seiri b?t?v yazdim? Romanin el? seirl?ri var ki, yalniz onu b?t?v yazanda fikir tam aydinlasir. O t?kc? misra sairi deyil. Bu seir? fikir verin. Yasadigimiz v? bas a?madigimiz bu h?yat v? ?m?r saatin obrazinda g?st?rilib. Saniy?l?rin isin? bax ki, el? bil ?mr? deyil, k???ni ke?ir. Y?ni d?nya onun vecin? deyil. Saat mexanizmind? g?st?ril?n ?m?r ?ox maraqli g?r?nd? m?n?.

Romanin seirl?rinin yasi q?dimdir, t?kc? m?vzu etibari il? deyil, h?m d? deyilis, intonasiya baximindan q?dimdir.

M?s?l?n:
Qizilg?l? baxdim, bir d? s?klin?,
Yazigi kolundan d?rib utandim.

Bu intonasiya t?z?liyi g?st?rir ki, Roma bu seir? g?lib ?ixmaq ???n n? q?d?r seirl?r yazib v? bu seirl?r m??yy?n t?cr?b?nin m?hsuludur. Yen? h?min seird?n:

Y?z k?r? yolunda qizardi ?z?m,
Dolasib dilimd? qaldi ?ox s?z?m.
Bir anda k???d? satasdi g?z?m,
?lini yad ?ld? g?r?b utandim.

N? q?d?r g?z?l! Adamin ?z? yarla ?z-?z? dayananda qizarar, y?ni asiq utanar, ?z d? qizarar. Amma burda asiqin ?z? m?suq?nin yolunda qizarir. ??nki onun ?m?ll?rind?n, v?fasizligindan, ?gyarla ?lbir v? dilbir olmasindan qizarir. Romanin seirl?ri yetkin seirl?rdir:

N? qis bilsin, sazaq bilsin,
?z?n q?md?n uzaq bilsin,
Qollarimi dayaq bilsin,
Sarilib belin aldadim.

B?lk? d?, ?d?biyyatin bir adi da aldanmaqdir v? ya aldatmaqdir. Amma g?r?k g?z?l aldada bil?s?n. El? bizim d?nyaya g?lisimiz aldanmaqdir. Amma g?z?l aldanmaq! Bir qadinin belini qollarla aldatmagin ?z? d? bir h?yatdir. ?slind? «belin» s?z? ismin t?sirlik halindadir. Burada «i» s?si d?s?b. Yaxsi ki, d?s?b. Qayda pozulub, yaxsi ki, pozulub. Bu, xalqdan g?lm?dir. Xalq is? he? vaxt s?hv el?mir.

S?ni qara b?xtimin
Daginiq c?ml?sind?
Sonuncu nida bilib,
Ruhuma qida bilib
G?zdim ehtiyac kimi.

«Qara b?xtin daginiq c?ml?si» el? h?yatin ?z?d?r. ?g?r bu c?ml? daginiq yox, s?liq?li olsaydi, h?yat v? sevgi sirin olmazdi. ?sl sairlik d? el? bu daginiq c?ml?l?rd?dir.

M?n sair dostuma yeni-yeni ugurlar arzulayiram!

Q?s?m N?c?fzad?

Az?rbaycan Yazi?ilar Birliyinin ?zv?,

Az?rbaycanin ?m?kdar m?d?niyy?t is?isi,

«Az?rbaycan» jurnalinin poeziya s?b?sinin m?diri

S?NIN BAXISLARIN HE? OXUNMAYIB

Qara g?zl?rini qoy v?r?ql?yim,
Bilim ki, q?lbin? ?l toxunmayib.
Qopub s?hif?si ne?? kitabin,
S?nin baxislarin he? oxunmayib.

G?r, alin yazimda ne?? s?hv gedib,
Ilahi, vaxt tapib kas yoxlayaydin.
O qizin adini ora yazmaga,
Bari bes h?rflik yer saxlayaydin.

M?ni bir k?rp?t?k yenid?n yarat,
Bu k?hn? ?mr?m?n ilini d?yis.
D?nyada bel? bir ?lifba yoxdur,
G?l alin yazimin dilini d?yis.

BIR AXSAM QAPI D?Y?L?

Bir axsam qapi d?y?l?,
Durub, qapini a?asan.
Baxasan ki, ?z?ns?n,
?z?nd?n qorxub qa?asan.

Qa?asan lap uzaqlara,
Yolunu k?s?n olmaya.
N? arxanca bir aglayan,
N? d? ki, k?s?n olmaya.

Yeni d?nya yaradasan,
El? q?lbinin ?z?nd?.
H?m, d?nyada t?k qalasan,
H?m d?, Allahin g?z?nd?.

USAQ ARZULAR

Bir adam g?z?md?n el? yixildi,
Tutub ayagimdan dura bilm?di.
H?r g?n x?yalinda villa tik?n qiz,
?z?n? daxma da qura bilm?di.

B?y?y?b o vaxtki usaq arzular,
?r?yim s?ninl? yasayir h?l?.
Tanri alnimiza yazan yazilar,
Tale s?n?di t?k verilmir ?l?.

Qoca bir agacdim k?t?y?m qalib,
Sinan qollarimin budagi ol g?l.
H?r g?n x?yalimda g?zdiyin b?sdi,
Bir g?n d? evimin qonagi ol g?l.

?LS?M DEY?RS?N ACIZDIR

M?n s?nd?n ind?n bel?,
?midimi ?z?m g?r?k.
?ls?m, dey?rs?n acizdir,
H?sr?tin? d?z?m g?r?k.

G?z?m el? yol ??kir,
Yollar da yaman uzun.
He? g?n?s d? ?ritm?z,
Ayriligin, o buzun.

G?zl?rind? sual var,
Baxisinda bir nida.
S?nd?n m?n? xatir?,
H?sr?tin qaldi, ?lvida!

VARLIGIN ?LIMD? BIR S?N?D OLDU

Bu qiz n? yaman utancaq imis,
El? bil k?rp?di t?z? dil a?ir.
G?z? kipriyind?n el? boylanir,
?z?nd? t?b?ss?m qizilg?l a?ir.

El? bil bu qiza d?rs ke??c?m m?n,
El? bil, yanima t?l?b? g?lib.
?ynin? baxan da el? bil?r ki,
Bu qiz g?r?s? yox m?kt?b? g?lib.

?iynind?n asdigi o ?l ?antasi,
Girib aramizda bir s?rh?d oldu.
O g?nd?n qizlara inanmaq ???n,
Varligin ?limd? bir s?n?d oldu.

YASAMA YALAN YER?

G?l yagisdan tutub ?ixaq,
Tanri t?nha qalan yer?.
Ulduzlarin arasindan,
Biz? n?z?r salan yer?.

Bezdim yerin ?z?nd?n,
Bir az danis ?z?nd?n,
Ged?k insan g?z?nd?n,
?n uzaq olan yer?.

?m?r s?rm?k z?l?md?r,
?r?k b?l?m-b?l?md?r,
Sonumuz ki, ?l?md?r,