скачать книгу бесплатно
С?рт?мд?р. Ырлар
Марат Шейшекеевич Токоев
Артыбызга кылчайганда жашообуз эсте калган айрым к?р?н?шт?рд?н, к?з ирмемдерден турганын байкайбыз. Алар чогулуп келип кыл калемдин майда-майда с?рт?мд?р?н?н жаралгандай жашообуздун полотносун т?з?т. Бул китепте мен 30 жылдык жашоомдогу ошондой мага кымбат с?рт?мд?р менен б?л?ш?п жатам.
С?рт?мд?р
Ырлар
Марат Шейшекеевич Токоев
Редактор Жыргалбек Касаболотов
© Марат Шейшекеевич Токоев, 2017
ISBN 978-5-4485-0010-7
Создано в интеллектуальной издательской системе Ridero
С?РТ?МД?Р
Анткени
Ырларымдан издебе Гармонияны.
Табыш кыйын, оор аны.
Анткени жан-д?йн?мд?н тоомунда
Бийлик кылат душманы «Дис-»[1 - (гректин dys, латындын dis деген с?зд?р?н?н) кыйналууну, бузулууну, б?л?н??н?, жоготууну билдирген с?з алдына кел??ч? с?з б?л?г? (мисалы, диссоциация, дисгармония, диспропорция, дизурия).]
Ооруган тиш
Бийлик кылгандай ойлору?а:
«Зырп» этсе, шамал кулу жалбырактай
Чачылат ойлору? ар-тарапка.
Бирок да таарынбайм да, ?к?нб?йм
Тагдырыма чыгарылган бул ?к?мг?.
Анткени жапайы да, азоо да
Ыйлатып, термелткен теректи
Куюн да керектир,
Жел гана эмес ?йр?т?лг?н жашоодо:
Кээде керек сезимдерди к?н?м?шк?
Багындыртбас акын – АНТИ м?н?шк?р.
30.12.1995
«К?н алдында к?з карыткан аппак жер…»
К?н алдында к?з карыткан аппак жер
Жа?ы жылга белек сымал Кудайдан.
Ак белектин к?з?тч?с? тентек жел
Ойногондой мени менен жашынмак
«Мен мындамын, эй!», – дегенсип бутактан
К?б?п кетти бубак карды башыма.
Кыймылдабай, ушул карды жамынып,
Окшоштурам ?з?мд? бир даракка
Табигатка сезгим келип жакындык.
Бекер ?м?т. Чоочун бойдон калдым мен —
Ортодогу к?р?нб?г?н жарака
Азиз жанга аттап ?тк?с чо? экен.
26—27.12.1994
«Улам-улам жолду карайм…»
Улам-улам жолду карайм.
К?р?нб?йб? бир караан?
Кимди к?т?м? ?з?м билбейм.
?з?мд? ?з?м алдап келем.
?м?т менен жашап келем.
Неге к?т?м? ?з?м билбейм.
«Эмне» эмеспи «Ким» дегеним?
Чын элеби деги менин
К?тк?н?м бул? ?з?м билбейм.
01.02.1997
К?лч?кт?р
Асмандын ?з?кт?р?
Караарып жерде жатат.
К?зг? болуп к?зд?н ?рт?н
Чагылтуудан катуу тажап.
Эмнеге ал умтулду
Жаан болуп т?г?л??г??
Тапканы – адам буту
Санаа салган к???л?н?.
Кайра э?сейт к?к асманды,
Жашоосун жыргал, эркин.
Ызасынан бычыратты
Чагылышын ак теректин
11.11.1994—01.2009
«Тирлик менен жерге бекем байланган…»
Тирлик менен жерге бекем байланган,
Ойду жанчып, кишендеген капаста,
Жалынгандай тиктеп чексиз асманга
Булуттардын оюнуна арбалам.
Бул учурда келбейт менин эстегим
(Керек с?зс?з бир нерсеге ишен??)
Булут дагы эркин эмес, кишенд??,
К?р?нб?г?н желдин кулу экенин.
«Кандай досум? Шыйпа?датып куйругу?…»
Кандай досум? Шыйпа?датып куйругу?
Менден, байкуш, бир нерсени сурайсы?.
А к?з??д? ишенбестик, кайгы-му?.
Келчи жакын, теппейм сени, урбаймын.
Келчи жакын, айга чогуу улуйлу.
Сен караба, менин адам кейпиме.
Чыгаралбай эч ким укпас бугумду
Сендей гана жалдыраган итмин мен.
Келчи жакын, айга чогуу улуйлу.
Орусча айтсам: «Будет вместе веселей».
Жалдырайсы? шыйпа?датып куйругу?,
Сен да мага ишенбейси? кенедей.
05.1997
«К?нд?н нуру ойногон…»
К?нд?н нуру ойногон
К?кт? калкыйт булуттар,
Кайталангыс к?р?н?ш
К?з ирмемге жаратып,
Жаралантып ж?р?г?н
С?р?тч?н?н, акындын,
Жан умтулуп жетпеген
Сулуулукка чакырып.
Ал чакырык арбаган
Акын тынчтык унутат,
Асып коюп бактысын
Асмандагы булутка.
«Асман бетинде сейилде…»
Асман бетинде сейилде
Ай орогуна илинип
Ара? бошонду ак булут.
Эркин жашоодо билбеген
Эмне экени буулугуу
Болгон кайгысы ушудур.
06.05.1995
«Жер ?л?кт?й кепинделген ак карга…»
Жер ?л?кт?й кепинделген ак карга.
К?н ара? жан боз асманда ?лб?р?йт.
Дарак суроо белгисиндей, а карга
Бутагында ?т?р болуп ?рг?л?йт.
Бирок д?йн? издегенин акыры
Кубанычсыз бул суздуктан тапкансып
Мемиреп тынч. Айлананын ак ыры
Уйку менен д?йн? бетин жапкансыйт.
04—05.03.1994—2010
«Та?галасы? «?ш?б?йс??б?-, деп…»
Та?галасы? «?ш?б?йс??б?-, деп,
– Неге же?ил кийинип алгансы??
К?нд? суугун карачы: ш?мт?р?п,
Жаан-шамалга жанчылып, сабалып,
Д?йн? жатат бир байкуш, асмандын
Аёо билбес каарына калгансып».
Та?галасы?. Билбейси? себебин
Турганымдын туйбай суук азабын.
Сууган ж?р?к к?н суугун сезеби?
29.04.1993—06.10.1999
«Тарыхтын кумдан барагы…»
Тарыхтын кумдан барагы
Толтура т?рк?н издерге.
Менин да изим калабы
Бетинде анын бир кезде?
Бирок да шамал-убакыт
Эч кимге билбейт аёону.
Эрмекке жа?ы кубанып
Изиме салар ойронду.
Жалгыздык
Басёнун каргасындай жалгыздык
Шо?шойот жан-д?йн?мд?н багында,
