скачать книгу бесплатно
Çoxbilmiş
Xalq yaradıcılığı (Folklor)
Uşaq ədəbiyyatı #32
Kitabda Azərbaycan folklorundan atalar sözləri, yanıltmac, tapmaca və oyun nümunələri verilib. Bu kitab əsasən I-IV sinif uşaqları üçün nəzərdə tutulub.
ÇOXBİLMİŞ
ÇOXBİLMİŞ
I – IV sinif şagirdləri üçün vəsait
– Atalar sözləri
– Yanıltmaclar
– Tapmacalar
– Oyunlar
ATALAR SÖZLƏRİ
İş, əmək və sənət haqqında
1. Yazda çalan qışda oynar.
2. Yanan yerdən tüstü çıxar.
3. Yeməyə kömək, işləməyə də kömək.
4. Yeməyin qulu, işləməyin xəstəsi.
5. Yüyürək at özünə qamçı vurdurmaz.
6. Yüz sənəti pis bilməkdənsə, bir sənəti yaxşı bilmək yaxşıdır.
7. Yorğanına bax, ayağını uzat.
8. Kamil bağban çəkər bağın səfasın.
9. Nə əkərsən, onu biçərsən.
10. Nə qoyuna gedər, nə qapıda hürər.
11. Sənət insan üçün xəzinədir.
12. Səhər gününə qızınmayan, axşam gününə qızınmaz.
13. Sözün ilə işin bir olsun.
14. Tənbəl deyər: ver yeyim, ört yatım, gözlə canım çıxmasın.
15. Tənbələ iş buyur, o sənə nağıl danışsın.
16. Tənbəllik azar artırar, işləmək canı saf eylər.
17. Torpaq deyər: “Öldür məni, dirildim səni!”.
18. Uzaqdan baxana döyüş asan gələr.
19. Uzaqdan zurna səsi xoş gələr.
20. Ustadına kəc baxanın gözlərinə qan damar.
21. Usta görməyən şagirdin gözü əllərdə qalar.
22. Uşağa iş buyur, ardınca yüyür.
23. Halva-halva deməklə ağız şirin olmaz.
24. Çala-çala çalağan olar.
25. Çalışqan əl nəyə dəysə qızıl olar.
26. Çörəyi ver çörəkçiyə, bir çörək də üstəlik.
27. Cəfa çəkməyən səfa görməz.
28. Cəhrə əyirsən, don yiyəsi olarsan.
29. Yalançının evi yandı, heç kəs ona inanmadı.
Elm, bilik və ağıl haqqında
1. Abdaldan paşa olmaz, taxtadan – maşa.
2. Ağac bar verəndə başın aşağı dikər.
3. Ağıl ağıldan üstün olar.
4. Ağıl yaşda olmaz, başda olar.
5. Ağıllı baş hər şeydən mənfəət götürər.
6. Ağıllı qəm yeyər, ağılsız qamçı.
7. Ağıllı fikir edincə, dəli Kürdən keçər.
8. Bacarıq ağlın nişanəsidir.
9. Baxmaqla öyrənmək olsa, it də qəssab olar.
10. Başı daşa dəyməyincə ağlı başına gəlməz.
11. Bilmədiyini biləndən sor.
12. Bilməmək eyib deyil, soruşmamaq eyibdir.
13. Elm ağlın çırağıdır.
14. Elmin gücü yıxar bürcü.
15. Ədəb bazarda satılmaz…
16. Göz görmək üçün, ağıl bilmək üçün.
17. Həcdən gələn mən, Məkkədən xəbər verən sən?
18. Hər oxuyan Molla Pənah olmaz.
19. Qafil yaşamaqdan ölmək yaxşıdır.
20. Qələm qılıncdan itidir.
21. Qələm əyri yonulsa da, düz yazar.
22. Qələmin ucu, qılıncın gücü.
23. Qələm yazanı qılınc poza bilməz.
24. Qüvvə hər şeyi, ağıl qüvvəni sındırar.
25. Məkkəyə gedən dəvə hacı olmaz.
26. Savadsız adam kor kimidir.
27. Tənbəl deyər: “Bu gün oynaram, sabah oxuyaram”.
Çalışqan deyər: “Bu gün oxuyaram, sabah oynaram”.
Mərdlik və igidlik haqqında
1. Ağalıq verimlədir, igidlik vurumla
2. Ağac əyildi, sındı, igid əyildi, öldü
3. Aydan arıyam, sudan duru
4. Alıcı quş dimdiyindən bilinər.
5. Alnım açıq, üzüm ağ.
6. Araba qoş, çarxa dur, Mərd igidə arxa dur.
7. Aslanın nə erkəyi, nə dişisi.
8. Asta vur, Rasta vur.
9. At ət ilə, igid don ilə.
10. At ölər nalı qalar, İgid ölər namı qalar.
11. Beş günün yarağı, bir günün gərəyi.
12. Bir igid qırx ildə meydana gələr.
13. Bir mıx bir nalı, bir nal bir atı, bir at bir igidi, bir igid bir eli qurtarar.
14. Bir qorxaq bir ordunu bada verər.
15. Vura bilməyən, daşın böyüyünü götürər.
16. Vuran igid dayısına gəyişməz.
17. Vuraram ölər, kiş deyərəm getməz.
18. Vur qırxı, gedər qorxu.
19. Vur deyənlə, vuran yarıdır.
20. Qapan it dişin göstərməz.
21. Qaçanı qovmazlar.
22. Qılıqlı min evi yeyər, qılıqsız bir evi də yeyə bilməz.
23. Qorxaq qaçar hay gəlməmiş, çırmanar keçməyə çay gəlməmiş.
24. Qorxaq gündə yüz yol ölər, igid ömründə bir yol.
25. Qorxaq nə zərər eylər, nə mənfəət.
26. Qorxaq hər şeyi dörd görər.
27. Qorxaq öz kölgəsindən də qorxar.
28. Qorxan gözə çöp düşər.
29. Qorxan öküz cütə getməz.
