скачать книгу бесплатно
Vinni-Puh
Alan Miln
Dünya ədəbiyyatından seçmələr
Kitabın əsas qəhrəmanları müəllifin oğlu Kristofer Robinlə oyuncaq ayı balası Vinni-Puh, bir də onların oyuncaq dostlarıdır. Dərin yumorla yazıldığından bu əsəri nəinki uşaqlar, hətta böyüklər də maraqla oxuyurlar.
Alan Miln
VİNNİ-PUH
VİNNİ-PUH ARILARLA TANIŞ OLUR
Dostu Kristofer Robinin arxasınca pilləkəndən başıaşağı enən Vinni-Puh boynunun ardıyla pillələri sayır: bum-bum-bum. Hələ ki başqa cür enə bilmir. Nə isə, o artıq aşağıdadır və sizinlə tanış olmağa hazırdır.
– Vinni-Puh. Çox şadam!
Yəqin, bu ad sizə qəribə gəlir, amma ingilis dilini bilirsinizsə, daha çox təəccüblənəcəksiniz.
Ona belə qəribə ad qoyan Kristofer Robindir. Haçansa Kristofer Robin nohurda üzən Puh adlı bir qu quşuyla tanış olmuşdu. Sonra qu quşu harasa çıxıb getdi, amma adı qaldı. Ona görə Kristofer Robin bu adı öz ayısına verdi ki, unudulmasın.
Vinni isə zoologiya bağındakı ən mehriban dişi ayının adıydı. Kristofer Robin bu ayını çox sevirdi.
Vinni-Puh axşamlar oynamağı daha çox sevir, bəzən də, xüsusilə Kristofer Robinin atası evdə olanda ocağın kənarında oturub maraqlı nağıla qulaq asmağı xoşlayır.
Belə axşamlardan biri…
– Ata, Vinni-Puha nağıl danışarsan? Nağıla qulaq asmaq istəyir!
– Danışaram, niyə danışmıram, – atası dedi. – Hansı nağıla qulaq asmaq istəyir? Kimin haqqında olsun?
– Maraqlı nağıla! Onun özü haqqında olsun. Axı Vinni-Puhdan yoxdur, gör nə qəşəng ayı balasıdır!
– Yaxşı, – atası razılaşdı. – Çox-çox əvvəllər Vinni-Puh meşədə Sanders adı altında tək yaşayırdı.
– Necə yəni «adı altında yaşayırdı»? – Kristofer Robin soruşdu.
– Yəni qapının üzərindəki lövhədə qızıl hərflərlə «Mister Sanders» yazılmışdı, o da onun altında yaşayırdı.
Bir dəfə meşədə gəzən Puh bir talaya gəlib çıxdı. Talanın ortasında başı göylərə dəyən nəhəng palıd ağacı bitmişdi, ağacın başından dızıltı səsləri gəlirdi: dzzz…
Vinni-Puh ağacın altında oturub başını pəncələrinin arasına aldı və düşünməyə başladı.
Əvvəlcə fikirləşdi: «Bu «dzzz» elə-belə məsələ deyil! Heç kəs boş yerə dızıldamaz. Arı deyilsənsə, dızıldamaq nəyinə lazımdır?»
Sonra bir qədər də fikirləşib öz-özünə dedi: «Bu dünyada arılar nəyə lazımdır? Əlbəttə ki, bal düzəltmək üçün!» Dərhal yerində dikəlib dedi:
– Bəs bal nəyə lazımdır? Mənim yeməyim üçün!
Bu sözləri deyib ağaca dırmaşmağa başladı. Dırmaşa-dırmaşa elə indicə bəstələdiyi mahnını oxuyurdu:
Ayı balı çox sevir!
Niyə? Bunu kim bilir?
Ayı balı çox sevir!
Niyə? Bunu kim bilir?
Doğrudan, axı niyə?
Balı çox sevir ayı.
Ayı arı olsaydı,
Evi belə hündürdə
Tikməzdi heç vaxt.
Onda (əlbəttə,
Arı ayı olsaydı!)
Biz ayılar heç zaman
Bu hündürə qalxmazdıq!
Ağaca dırmaşmazdıq!
Sözün düzü, Puh əməlli-başlı yorulmuşdu, ona görə mahnı bir qədər yanıqlı, hətta kədərli alındı. Amma artıq lap az qalmışdı. Bircə o budağa çıxmaq qalırdı – və…
TARAPPP!
– Ana! – pəncəsi boşa çıxan Puh qışqıraraq düz üç metr aşağıya yuvarlandı; bu zaman az qala burnu yoğun budağa dəyib əziləcəkdi.
– Eh, nəyimə lazım idi… – donquldanan Puh budaqlara dəyə-dəyə beş metr də aşağıya yuvarlandı.
– Axı pislik eləmək istəmirdim… – o, izah etməyə çalışarkən guppultuyla növbəti budağa dəydi.
– Hamısı ona görədir ki… – havada bir neçə dəfə dombalaq aşıb tikanlı göyəm kolluğunun içinə yıxılan Puh, axır ki, boynuna aldı, – hamısı ona görədir ki, mən bal yeməyi xoşlayıram!
Puh kolluqdan birtəhər çıxdı; burnuna batmış tikanı çıxarıb yenidən fikrə getdi. Nəhayət, bu qərara gəldi ki, elə həmin meşədə yaşayan dostu Kristofer Robinin yanına yollansın…
– Sabahın xeyir, Kristofer Robin! – Puh dedi.
– Sabahın xeyir, Puh! – oğlan cavab verdi.
– Təsadüfən səndə hava şarı olmaz?
– Hava şarı?
– Hə, buraya gələrkən düşündüm: «Görəsən, Kristofer Robində hava şarı varmı?»
– Hava şarı nəyinə lazımdır?
Vinni-Puh ətrafa göz gəzdirdi, heç kəsin onlara qulaq asmadığına əmin olandan sonra pəncəsini dodağına qoyub pıçıltıyla dedi:
– Bal!
– Bal? Kim hava şarı ilə bal axtarar?
– Mən! – Puh dedi.
Bir gün əvvəl Kristofer Robin donuz balası olan dostu Piqletgildə qonaqlıqda olmuşdu. Orada qonaqların hamısına hava şarı hədiyyə etmişdilər. Kristofer Robinə də böyük yaşıl hava şarı vermişdilər. Başqa birinə isə iri mavi hava şarı verməli idilər, ancaq alınmamışdı, çünki hələ o qədər balacaydı ki, onu qonaqlığa gətirməmişdilər. Odur ki həmin hava şarını da Kristofer Robinə vermişdilər.
– Hansını istəyirsən? – Kristofer Robin soruşdu.
Puh başını pəncələrinin arasına alıb fikrə getdi.
– Bal ələ keçirmək istəyirsənsə, – o dedi, – elə eləməlisən ki, arılar səni görməsin. Hava şarı yaşıl rəngdə olsa, elə biləcəklər yarpaqdır, sənə fikir verməyəcəklər. Mavi rəngdə olsa, onlara elə gələcək ki, səmaya baxırlar, yenə səni sezməyəcəklər. Hər iki halda görünməz qala bilərsən. Amma maraqlıdır, bunlardan hansını götürsəm, daha inandırıcı olar?
– Fikirləşirsən ki, hava şarının altında səni görməyəcəklər?
– Bəlkə, görəcəklər, bəlkə də, yox, – Vinni-Puh dedi. – Arılardan baş açmaq olur ki?! – bir az da düşünüb-daşınandan sonra əlavə etdi: – Özümü elə göstərəcəyəm, guya balaca qara buludam. Onda başa düşməzlər!
– Elə isə mavi hava şarını götürsən yaxşıdır, – Kristofer Robin dedi.
Elə də etdilər.
Dostlar mavi şarı götürdülər. Hətta Kristofer Robin tüfəngini də götürməyi unutmadı; birlikdə yola düzəldilər.
Əvvəlcə Vinni-Puh əsl qara buluda oxşamaq üçün bulanıq gölməçəyə girib yaxşıca ağnadı. Sonra şarı üfürüb doldurmağa başladılar. Şarı havayla o qədər doldurdular ki, az qala partlayacaqdı. Bu vaxt Kristofer Robin ipi buraxdı və Vinni-Puh şarla birgə havalandı. Şar uçub arıların yuva qurduğu ağacın çətirinin önündə, amma ağacdan bir qədər kənarda dayandı.
– Hə, kimə oxşayıram? – Vinni-Puh yuxarıdan səsləndi.
– Hava şarında uçan ayıya!
– Bəs balaca qara buluda oxşamıram? – Puh həyəcanlı səslə soruşdu.
– O qədər də yox.
– Eybi yox, ola bilsin, buradan baxanda oxşayıram. Həm də arıların işini bilmək olmaz!
Bədbəxtlikdən külək də əsmirdi; hərəkətsiz Puh havadan asılı qalmışdı. O, balı görür, qoxusunu hiss edir, amma pəncəsini uzadıb götürə bilmirdi. Bir müddət sonra yenidən sükutu pozdu.
– Kristofer Robin! – Vinni-Puh sakit danışmağa çalışırdı. – Arılar özlərini şübhəli aparır!
– Bəlkə, duyuq düşüblər, səndən şübhələnirlər?
– Bəlkə də! Arılardan baş açmaq olur ki?!
Ortalığa sükut çökdü. Bir azdan yenə Puhun səsi eşidildi:
– Kristofer Robin! Evində çətir var?
– Deyəsən, var.
– Get onu gətir; çətiri əlində tutub oyana-buyana qaçarsan və tez-tez göyə baxıb belə deyərsən: «Deyəsən, yağış yağacaq!» Fikirləşirəm ki, onda bizə daha çox inanarlar.
Kristofer Robin ürəyində ona gülüb öz-özünə fikirləşdi: «Ay səni, səfeh ayı!» – amma bu sözləri ucadan demədi, çünki Puhu çox istəyirdi. O istər-istəməz çətiri gətirmək üçün evə yollandı.
– Axır ki, gəlib çıxdın! – Vinni-Puh Kristofer Robini görən kimi qışqırdı. – Narahat olmağa başlamışdım. Yaxşı, çətiri aç, oyana-buyana qaça-qaça belə de: «Deyəsən, yağış yağacaq! Deyəsən, yağış yağacaq!» Mən isə buludların mahnısını oxuyacağam. Yəqin, buludların hamısı belə mahnı oxuyur… Başla!
Kristofer Robin ağacın altında «Deyəsən, yağış yağacaq!» deyə-deyə dövrə vurmağa, Vinni-Puh isə buludların mahnısını oxumağa başladı.
Mən buludam, buludam,
Balaca qara bulud.
Yox, ayı deyiləm mən.
Buludlarsa, bəllidir,
Göylərdə uçmalıdır!
Ah, mavi səmalarda
Süzmək necə gözəldir –
Ona görə buludlar
Hey mahnı oxuyurlar!
Maraqlıdır, nə qədər qəribə də olsa, arılar get-gedə özlərini daha şübhəli aparır, lap bərkdən vızıldaşırdılar. Hətta bəziləri yuvadan çıxıb Buludun ətrafında uçuşmağa başladılar; onlardan biri Buludun burnuna qondu və o dəqiqə də uçub-getdi.
– Kristofer – of! – Robin! – Bulud qışqırdı. – Başa düşdüm. Bunlar düzgün arılar deyillər!
– Nə danışırsan?
– Qətiyyən düzgün arılar deyillər! Ona görə, yəqin ki, düzgün bal düzəltmirlər!
– Doğrudan?
– Hə. Odur ki aşağı ensəm yaxşıdır.
– Bəs necə enəcəksən? – Kristofer Robin soruşdu.
Hm, Vinni-Puh heç bu barədə fikirləşməmişdi. Kəndiri pəncəsindən buraxsa, guppultuyla yerə dəyəcəkdi. Odur ki bu fikir xoşuna gəlmədi. Yaxşı-yaxşı götür-qoy edəndən sonra dedi:
– Kristofer Robin, şarı tüfənglə vurmalısan. Tüfəng yanındadır?
– Əlbəttə, yanımdadır, – Kristofer Robin dedi. – Amma atəş açsam, şar xarab olar axı!
– Atəş açmasan, mən xarab olacağam, – Puh dedi.
Onda Kristofer Robin şarı nişan alıb atəş açdı.
– Oy-oy-oy! – Puh bağırdı.
– Vura bilmədim? – Kristofer Robin soruşdu.
– Vurmağına vurdun, – Puh dedi, – amma şarı yox!
– Bağışla, üzr istəyirəm, – Kristofer Robin yenidən nişan alıb atəş açdı. Bu dəfə gülləsi hədəfə dəydi; şar yavaş-yavaş boşalmağa başladı və Vinni-Puh yerə endi.
Doğrudur, kəndirdən bərk-bərk yapışdığı üçün pəncələri keyimişdi, amma neyləmək olar?!
Bu əhvalatdan sonra Puh düz bir həftə pəncələrini tərpədə bilmədi. Belə ki, burnuna milçək qonanda onu üfürüb qovalamağa çalışırdı: «Puhh! Puhhh!» Bəlkə də, məhz buna görə onu «Puh» adlandırıblar. Amma, doğrusu, buna çox da əmin deyiləm.
– Nağıl qurtardı? – Kristofer Robin soruşdu.
– Bu nağıl qurtardı. Amma başqaları da var.
