Hekayələr

скачать книгу бесплатно

– Çox gözəldir, – qız dedi.

– Ciq, bu, yüngül bir əməliyyatdır, – kişi dedi. – Heç əməliyyat da demək olmaz.

Qız aşağı, masanın ayağına baxırdı.

– Ciq, özün görəcəksən, boş şeydir. Sadəcə, iynə vuracaqlar.

Qız susurdu.

– Mən səninlə gedəcəyəm və yanından ayrılmayacağam. İynə vuracaqlar, sonra hər şey qaydasına düşəcək.

– Bəs sonra başımıza nə gələcək?

– Hər şey yaxşı olacaq. Əvvəlki yoluna düşəcək.

– Niyə belə düşünürsən?

– Bizə mane olan elə təkcə budur. Bircə buna görə biz xoşbəxt ola bilmirik.

Qız pərdəyə baxdı, əlini uzadıb qamışlardan ikisini tutdu.

– Deməli, sən düşünürsən ki, biz özümüzü yaxşı hiss edəcək və xoşbəxt olacağıq?

– Mən əminəm. Bircə sən qorxma. Eyni şeyi edən çox adam tanıyıram.

– Mən də, – qız dedi. – Sonra hamısı çox xoşbəxt olur.

– Əgər sən istəmirsənsə, lazım deyil. Sən istəmirsənsə, mən təkid etmirəm. Amma bilirəm ki, boş bir şeydir.

– Sən, həqiqətən, bunu istəyirsən?

– Düşünürəm ki, ən düzgün çıxış yoludur. Yox, əgər özün istəmirsənsə, lazım deyil, onda mən də əsla istəmirəm.

– Amma mən bunu etsəm, razı qalarsan. Hər şey əvvəlki kimi olar və sən məni yenə sevərsən!

– Mən səni elə indi də sevirəm, özün ki bilirsən.

– Bilirəm. Bunu edəndən sonra hər şey əvvəlki kimi yaxşı olacaq və mən deyəndə ki, təpələr ağ fillərə oxşayır, bu sənin xoşuna gələcək?

– Bu mənim çox xoşuma gələcək. Elə indi də xoşuma gəlir, amma indi fikrim bir az ayrı yerdədir. Özün bilirsən, mən həyəcan keçirəndə həmişə belə oluram.

– Bəs mən bunu etsəm, sən həyəcanlanmayacaqsan ki?

– Yox, çünki bu, boş, yüngül bir şeydir.

– Elə isə mən bunu edərəm. Başıma nə gələcəyi vecimə deyil.

– Necə yəni?

– Başıma nə gələcəyi vecimə deyil.

– Axı mənim vecimədir.

– Hə, hə. Amma başıma nə gələcəyi mənim vecimə deyil. Mən bunu edəcəyəm və hər şey yaxşı olacaq.

– Əgər belədirsə, onda sənin bunu etməyini istəmirəm.

Qız ayağa qalxıb platformanın qurtaracağına qədər addımladı. Yolun o başı ağaclıq idi, Ebronun sahili boyunca əkin sahələri uzanırdı. Çayın arxasında, uzaqlarda dağlar ucalırdı. Buludun kölgəsi yamyaşıl zəmilərin üstü ilə sürünür, ağacların arasından isə çay görünürdü.

– Bütün bunlar bizim ola bilərdi, – qız dedi. – Hamısı bizim ola bilərdi, amma bunun mümkün olması ehtimalı gündən-günə azalır. Günah da özümüzdədir.

– Sən nə deyirsən?

– Deyirəm ki, hər şey bizim ola bilərdi.

– Hər şey onsuz da bizimdir.

– Yox, bizim deyil.

– Bütün dünya bizimdir.

– Yox, bizim deyil.

– Biz ürəyimiz istəyən yerə gedə bilərik.

– Yox, bilmərik. İndi bütün bunlar bizim deyil.

– Bizimdir.

– Yox. Bir dəfə əldən buraxdığın bir daha geri qayıtmaz.

– Amma biz hələ heç nəyi əldən buraxmamışıq.

– Görərsən.

– Gəl kölgəyə qayıdaq, – kişi dedi. – Belə həyəcanlanmaq lazım deyil.

– Mən həyəcanlanmıram, – qız dedi. – Sadəcə, hər şeyi anlayıram.

– İstəmədiyin bir şeyi etməyinə razı deyiləm…

– Yaxud mənə ziyan olan bir şeyi. Bilirəm. Bəlkə, yenə pivə içək?

– Yaxşı. Amma sən başa düşməlisən ki…

– Mən başa düşürəm, – qız dedi. – Bəlkə, bu söhbəti kəsək?

Onlar masanın arxasında oturdular. Qız çayın o tayındakı təpələrin günəşdən yanmış yamaclarına, kişi isə qıza, bir də masaya baxırdı.

– Sən başa düşməlisən ki, – kişi dedi, – istəmədiyin heç bir şeyi etməli deyilsən. Əgər bu sənin üçün belə əhəmiyyət daşıyırsa, mən buna razıyam.

– Bəs sənin üçün əhəmiyyət daşımır? Birtəhər öhdəsindən gələrdik.

– Əlbəttə, daşıyır. Amma iş orasındadır ki, səndən başqa mənə heç kəs lazım deyil. Onu da bilirəm ki, bu, boş bir şeydir.

– Əlbəttə. Sən bunun boş şey olduğunu bilirsən.

– Nə istəyirsən de, amma mən bunun belə olduğunu bilirəm.

– Səndən bir şey xahiş edə bilərəm?

– Sənin üçün nə istəsən edərəm.

– Elə isə mən səndən çox, çox, çox, çox xahiş edirəm ki, susasan.

O cavab verməyib divarın yanındakı çamadanlara baxdı. Çamadanların üstünə qaldıqları bütün otellərin yarlıqları yapışdırılmışdı.

– Sənin bunu etməyini istəmirəm, – kişi dedi. – Bu mənə qətiyyən lazım deyil.

– Mən indi qışqıracağam, – qız dedi.

Qadın bardan çıxıb əlindəki iki parç pivəni islanmış altlıqların üstünə qoydu.

– Qatar beş dəqiqədən sonra gələcək, – kişi dedi.

– O nə deyir? – qız qadına baxıb soruşdu.

– Deyir ki, qatar beş dəqiqədən sonra gələcək.

Qız minnətdarlıqla qadının üzünə gülümsündü.

– Gedim çamadanları o biri tərəfə keçirim, – kişi dedi. Qız cavabında güldü.

– Yaxşı. Sonra qayıt pivəni iç.

Kişi ağır çamadanları qaldırıb stansiyanın o biri tərəfindəki platformaya daşıdı. Yola baxdı, qatar hələ görünmürdü. Geri qayıdarkən barın içindən keçdi. Qatarı gözləyən sərnişinlər pivə içirdilər. O, piştaxtanın qabağında bir stəkan “Anis del Toro” içdi və içəridəkilərə baxdı. Hamı sakitcə qatarı gözləyirdi. O, bardan çıxdı, bambuk pərdəni araladı. Qız masanın arxasında oturmuşdu, onu görcək gülümsədi.

– Özünü necə hiss edirsən? – kişi soruşdu.

– Çox yaxşı, – qız dedi. – Hər şey qaydasındadır. Özümü əla hiss edirəm.

    Tərcümə: Fərrux Şıxlinski

SARIBÜLBÜL

Qatar kərpicdən tikilmiş uzun bir evin qarşısından sürətlə keçdi. Evin həyətində dörd irigövdəli palma ağacı var idi. Ağacların kölgə saldığı yerə balaca masalar qoyulmuşdu. Dəmir yolunun o biri üzü dəniz idi. Sonra qum və gil təpələrinin yamacları göründü, dəniz isə hərdənbir, qayalıqların aşağı hissəsində gözə dəyirdi.

– Mən onu Palermoda almışam, – amerikalı qadın dedi. – Biz orada cəmisi bir saat dayandıq. Bazar günü səhər tezdən idi. Satan adam pulu dollarla istədi, mən də dollar yarım verdim. Əla oxuyur, elə deyilmi?

Qatarın içərisi çox isti idi. Yataqlı vaqonun kupesində nəfəs almaq olmurdu. Hava elə bil dayanmışdı. Amerikalı qadın pəncərənin pərdəsini endirdi. Hərdənbir gözə dəyən dəniz indi tamamilə görünməz oldu. Kupenin şüşə qapılarından dəhliz və qarşı tərəfdəki açıq pəncərə görünürdü. Pəncərənin o üzündə isə günəşin altında parıldayan yolu, yolboyu uzanan tozlu ağacları, üzümlükləri və onların arxasındakı boz təpəlikləri seyr etmək olardı.

Hündür boruların əksəriyyətindən tüstü çıxırdı. Marselə çatırdıq. Qatar sürətini azaltdı və saysız-hesabsız yollardan biri ilə vağzala daxil oldu. Marseldə iyirmi beş dəqiqə dayandıq, amerikalı qadın “Deyli meyl” və yarım şüşə mədən suyu aldı. Sonra platformada gəzişdi. Amma vaqondan çox aralanmadı, çünki qatar Kannda on iki dəqiqə dayandıqdan sonra xəbərdarlıq fiti vermədən tərpənmiş və o, vaqona özünü zorla çatdırmışdı. Amerikalı qadının qulaqları zəif eşidirdi. Buna görə də ehtiyat edirdi. Düşünürdü ki, bəlkə də, fit verilibmiş, sadəcə, o eşitməyib.

Qatar Marsel vağzalından çıxdı. İndi nəinki fabriklərin tüstüsünü, əgər dönüb geriyə baxsan, şəhərin özünü, limanı, onun arxasında qalan dənizi və suyun üzünə düşən günəş şüalarının son işıltısını da görmək olardı. Qatar alaqaranlıqda çöldə od tutub yanan bir fermanın yanından ötdü. Yolun kənarında maşınlar dayanmışdı. Yorğan-döşəyi və evin bütün əşyalarını çölə çıxartmışdılar. Yanğına tamaşa etmək üçün xeyli adam toplaşmışdı.

Hava qaralanda qatar Avinyona gəldi. Sərnişinlər həm minir, həm də düşürdülər. Parisə qayıdan fransızlar köşklərdən təzə fransız qəzetlərini alırdılar. Platformada qəhvəyi mundirli zənci əsgərlər dayanmışdılar. Onlar hamısı ucaboy idi, sifətləri elektrik fənərlərinin işığında parıldayırdı. Hamısı qapqara idi. Həddən artıq uca boyları isə vaqonların içərisində nə baş verdiyini görmələrinə imkan vermirdi. Qatar yerindən tərpəndi, platforma və zəncilər arxada qaldılar. Onların yanındakı balacaboy ağ çavuş da gözdən itdi.

Yataqlı kupedə bələdçi üç çarpayı açıb yer saldı. Amerikalı qadın bütün gecəni yatmadı, çünki qatar sürət qatarı idi. O isə gecələr qatarın bərk getməsindən qorxurdu. Qadının çarpayısı pəncərənin ağzında idi. Palermodan alınan sarıbülbülü şala bürünmüş qəfəsin içində dəhlizə çıxarıb ayaqyolunun yanına qoydular. Bura yel çəkmirdi. Dəhlizdə göy fənər yanırdı. Qatar bütün gecəni çox sürətlə gedir, amerikalı qadın isə yatmır, qəza olacağını gözləyirdi.

Gecəni yuxusuz qaldığına baxmayaraq səhər, Parisə çataçatda, amerikalı qadın yuyunma otağından olduqca gümrah və xoş əhvali-ruhiyyədə çıxdı. Əsl ortayaşlı amerikalı qadın idi. Qəfəsə bürünmüş şalı açdı və qəfəsi elə asdı ki, üstünə günəş düşsün. Sonra qəhvəaltı üçün vaqon-restorana yollandı. O qayıdanda yerlər yığılmış, çarpayılar yenidən oturacağa çevrilmişdi. Sarıbülbül açıq pəncərədən içəri düşən günəş şüaları altında lələklərini təmizləyirdi. Qatar isə Parisə yaxınlaşırdı.

– O, günəşi çox sevir, – amerikalı qadın dedi. – İndi cəh-cəh vuracaq.

Sarıbülbül silkinib lələklərini təmizləməkdə davam etdi.

– Mən həmişə quşları xoşlamışam, – amerikalı qadın dedi. – Onu evə, qızım üçün aparıram… Gördünüz, başladı oxumağa.

Sarıbülbül cikkildədi, boynunun tükləri azca qabardı. Sonra o, başını aşağı salıb dimdiyini lələklərinin arasına soxdu və beləcə gizləndi. Qatar sürətlə körpünün üstündən keçdi. İndi o olduqca səliqəli bir meşənin içi ilə hərəkət edirdi. Parisətrafı qəsəbələr bir-birini əvəz edirdi. Burada tramvaylar, üzü dəmir yoluna baxan divarlarda isə reklamlar var idi: “Bell Jardinyer”[7 - “Bell Jardinyer” (Belle Jardiniere) – Parisdə iri universal mağaza], “Dübonne” və “Perno”[8 - “Dübonne” (Dubonnet) və “Perno” (Pernod) – fransız yüngül sprtli içkiləri]…

Əvvəlcə amerikalı qadının mənim arvadımla söhbətinə qulaq asmırdım, sonra diqqət yetirdim.

– Əriniz də amerikalıdır? – o soruşdu.

– Bəli, – arvadım cavab verdi. – Biz ikimiz də amerikalıyıq.

– Elə bilirdim, ingilissiniz.

– Xeyr, – arvadım dedi.

– Bəlkə, aşırma qayış taxdığıma görə sizə elə gəlib? – mən soruşdum.

Amerikalı qadın eşitmirdi. Tamam kar idi və həmsöhbətini dodaqlarının hərəkətindən anlayırdı, mən isə ona tərəf baxmırdım. Mən pəncərədən bayıra baxırdım.

O, arvadımla söhbətinə davam edirdi.

– Amerikalı olduğunuza elə şadam ki. Ən yaxşı ərlər amerikalılardan çıxır, – o deyirdi. – Bilirsiniz, buna görə biz Avropanı tərk etməli olduq. Mənim qızım Vevedə[9 - Veve – İsveçrənin qərbində şəhər]