скачать книгу бесплатно
– Sənin, əlbəttə, getməyə yerin var. Öz daxilinə nəzər sal.
ALLAH VERGİSİ
– Mən hansı saleh əməllərlə Allahın mərhəmətini qazana bilərəm? – deyə bir yəhudi soruşdu.
– Mən haradan bilim? – Ustad cavab verdi. – Sənin Tövratında yazılıb ki, İbrahim hər vaxt üzügülər olardı və Allah onunla idi. İliya dua edərdi və Allah onunla idi. Davud hökmranlıq edirdi və Allah onunla idi.
– Bəs mənim qismətimə düşən işin nədən ibarət olduğunu hansısa yolla öyrənmək olar?
– Olar. Öz ürəyindən soruş ki, ona ən xoş olan nədir və onunla da məşğul ol.
HARMONİYA
Ənənələrə bağlılığına baxmayaraq, Ustad qanun və şərtiliklərlə elə də hesablaşan deyildi. Bir dəfə bir ata ilə qızı arasında mübahisə yarandı. Ata istəyirdi ki, qızı gələcək həyat yoldaşının seçimində dinlərinin qanunlarına uyğun hərəkət eləsin.
Ustad açıq-aşkar qızın tərəfini tutdu.
Ata təəccübləndi: belə mömin bir adam onun qızını necə müdafiə edə bilər?
Ustadın cavabı bu oldu:
– Başa düş, həyat musiqi kimidir. Musiqi üçün isə hislər və intuisiya hər cür qanundan vacibdir.
ANLAMAQ
– Allahın mərhəmətini necə qazanım ki, O məni yaxınlarımı daim tənqid etmək xasiyyətimdən qurtarsın?
– Dua ilə.
– Elə isə bəs niyə indiyə kimi bu mərhəməti qazanmamışam?
– Lazım olan yerdə dua eləməmisən.
– Harada lazımdı ki?
– Allahın ürəyində.
– Bunun üçün nə etmək lazımdır?
– Anlamaq ki, günah işlədən nə etdiyindən xəbərsizdir, ona görə də bağışlanmağa layiqdir.
XƏYAL
– Əbədi Həyata necə nail olmaq olar?
– Bizim həyatımız elə Əbədi Həyatdır. Hazırkı zamanda da ol.
– Bəyəm mən indi hazırkı zamanda deyiləm?
– Yox.
– Niyə yox?
– Çünki sən keçmişindən azad olmamısan.
– Keçmişimdən niyə imtina edim ki? Orada hər şey elə də pis deyil.
– Keçmişdən imtina etmək onun pis olduğuna görə deyil, artıq ölü olduğuna görə lazımdır.
PEYĞƏMBƏRLİK
– Mən Həqiqət müəllimi olmaq istəyirəm.
– Sən qırx beş yaşına kimi istehzalara, tənhalığa və aclığa dözməyə hazırsan?
– Hazıram. Amma qırx beş yaşdan sonra nə olacaq ki?
– Sən, sadəcə, bunların hamısına öyrəşəcəksən.
YAXŞILAŞMA
Bir gənc ona qalan bütün mirası xərcləyir. Belə hallarda həmişə olduğu kimi, pulsuz qaldıqdan sonra o başa düşür ki, eyni zamanda dostlarını da itirib. Ümidi kəsilmiş, nə edəcəyini bilməyən gənc Ustadı axtarıb tapır və ondan soruşur:
– İndi mənim halım necə olacaq? Mənim nə pulum, nə də bir dostum qalıb.
– Qəm çəkmə və yadda saxla: hər şey yaxşı olacaq.
Əhli-kef gəncin gözlərində ümid qığılcımı parlayır:
– Mən yenidən varlanacağam?!
– Yox. Sən, sadəcə, pulsuzluğa və tənhalığa öyrəşəcəksən.
PRAKTİKLİK
Bir tələbə qız öz toyuna hazırlaşırdı. Yoxsullara olan mərhəmətinə görə o, valideynlərini dilə tutdu ki, qəbul olunmuş normalardan kənara çıxsınlar. Elan edildi ki, ziyafət zamanı kasıb qonaqlar stolun yuxarıbaşında, varlılar isə qapı ağzında oturacaqlar. Qız bu hərəkətinin Ustad tərəfindən bəyəniləcəyini zənn edərək ona baxdı. Ustad bir qədər fikirləşib dedi:
– Bu çox məntiqsiz bir qərardır. Belə bir toy heç kimə sevinc gətirməyəcək. Sənin valideynlərin xəcalət çəkəcəklər, varlılar özlərini təhqir olunmuş sayacaqlar, yoxsullar isə ac qalacaqlar, çünki hamının gözünün onlarda olduğunu görüb özlərini narahat hiss edəcəklər.
CƏHALƏT
Ustadın şagirdi çox istedadlı bir gənc idi. Hər yerdən onun yanına məsləhətə gələn elm adamları gəncin biliyinə heyran qalırdılar.
Bir dəfə hökmdara məsləhət lazım olduqda o, Ustadın yanına getdi.
– Deyirlər, bu cavan hər şeyi bilir. Bu, düzdür?
– Düzünü desəm, – Ustad istehza ilə dedi, – oğlan o qədər çox oxuyur ki, mən onun nəsə öyrənməyə necə vaxt çatdırdığını heç təsəvvür edə bilmirəm.
MİFLƏR
Ustad ibrətamiz rəvayət və hekayələrin köməyi ilə öyrədirdi. Bu, şagirdlərin xoşuna gəlirdi. Lakin bəzən onlar açıq-aşkar darıxırdılar, nə isə daha ciddi bir şey eşitmək istəyirdilər.
Ustad isə fikrində qəti idi. Bütün etirazlara yalnız bir cavabı var idi:
– Siz, mənim əzizlərim, hələ dərk etməlisiniz ki, rəvayət Həqiqətlə insan arasında ən qısa məsafədir.
Başqa bir vaxt o dedi:
– Rəvayətlərə etinasız yanaşmayın. İtirilmiş qızıl pulu ən ucuz şamın işığı ilə tapmaq olar; ən dərin həqiqəti ən sadə hekayənin köməyi ilə dərk etmək olar.
XOŞBƏXTLİK
Bir nəfər Ustadın yanına gələrək yalvarıb kömək istədi:
– Mən nə edəcəyimi bilmirəm. Dəli olacağam. Biz hamımız bir otaqda yaşayırıq: uşaqlar, arvadım, qohumlar. Əsəblərimiz tarıma çəkilib, hamı qışqırır, bir-birinin üstünə bağırır. Ev deyil, cəhənnəmdir!
– Nə desəm, eləyəcəyinə söz verirsənmi? – deyə Ustad bir qədər fikirləşdikdən sonra soruşdu.
– And içirəm, nə lazımdırsa, edəcəyəm.
– Əla. Neçə baş heyvanın var?
– İnək, keçi və altı toyuq.
– Onların hamısını otağına gətir. Bir həftədən sonra isə yanıma qayıt.
Şagird dəhşətə gəldi. Amma andına əməl etməli idi.
Bir həftədən sonra şagird Ustadın yanına gəldi. Ona baxanda adamın ürəyi yanırdı.
– Mən daha dözə bilmirəm. Çirk! Üfunət! Səs-küy! Hamımız dəli olmaq dərəcəsindəyik!
– Evə qayıt və heyvanları otaqdan çıxar.
Şagird evinəcən yolu qaça-qaça getdi.
Ertəsi gün o, yenə Ustadın yanına gəldi: gözləri sevincdən yanırdı.
– Həyat necə də gözəldir! Heyvanlar yoxdur. Sakitlik, genişlik, hər yan tərtəmiz! Ev deyil, cənnətdir!
MEDİTASİYA
Bir gün şagird yuxuda cənnətə düşdüyünü və burada Ustadın başqa şagirdlərlə birgə meditasiya etdiyini görür.
– Cənnətin bütün gözəlliyi elə bundan ibarətdir?
– deyə şagird heyrət içərisində qışqırır. – Biz bunu elə yerdə də edirdik.
Elə bu zaman o, Səs eşitdi:
– Axmaq! Sən düşünürsən ki, onlar cənnətdədirlər? Tamamilə əksinədir: cənnət onlardadır.
UZAQGÖRƏNLİK
Bir qumarbaz Ustada gileyləndi:
– Dünən məni fırıldaqçılıq edərkən yaxaladılar və döyüb pəncərədən atdılar.
Ustad qumarbazı başdan-ayağa süzüb dedi:
– Sənin yerində olsaydım, mən yalnız birinci mərtəbədə oynayardım.
Şagirdlər təəccüblə Ustada baxdılar.
– Sən ona qumar oynamaqdan əl çəkməyi niyə tövsiyə etmədin?
– Çünki mən bilirəm, əl çəkən deyil, – Ustad cavab verdi.
SÖHBƏT
Şagird bazarda eşitdiyi dedi-qodunu Ustada çatdırmaq üçün səbirsizlənirdi.
– Dayan, – Ustad onu saxladı. – Söyləyəcəyin əhvalat həqiqətdir?
– Düşünürəm ki, yox.
– Kiməsə bir fayda gətirəcək?
– Yox, əlbəttə.
– Bəs gülməlidir?
– Xeyr.
– Onda ona niyə qulaq asım ki?
RAHATLAŞMA
Ustad hesab edirdi ki, pis söz olmur: hər şey şəraitdən asılıdır.
Şagirdlərdən birinin ədəbsizcəsinə söyüş söydüyünü eşidəndə o bildirdi:
– Bəzən nalayiq sözlər duaların verə bilmədiyi rahatlığı gətirir insana.
DEDİ-QODU
Bir şagird Ustada etiraf etdi ki, onun dedi-qodunu başqalarının yanında təkrarlamaq kimi pis bir vərdişi var. Müəllim istehza ilə cavab verdi:
