скачать книгу бесплатно
Şaman duasından dar ağacına
Rüstəm Behrudi
Çağdaş ədəbiyyat #15
Sibirdə ovçu bir yakut ilə ucsuz-bucaqsız çöldə heyvan bəsləyən bir qazax, Urmici yaxınlığında bir kənddə bir əkinçi ilə İstanbullu bir tüccar, bir Hun savaşçısı ilə VIII əsrdə Monqolustanda bir karvançı, XV əsrdə Azərbaycanda olan bir sufi, hurifi ilə, XVI əsrdə Avropada savaşan bir Osmanlı paşası, çağdaş Altaylardakı bir şamanla kommunist şair H.Hikmət arasındakı bağın adı nədi görəsən? İki min ildən çox zaman içində qopub tükənməyən bu bağın şaman dualarına bürüdüyüm bircə adı var – TURAN.
TURAN – Tilsimi biziynən açılacaq bir ölkə.
TURAN – Ruhu sözlərimdə çırpınan bir məmləkət!
Yol gedirəm mən dəli,
Bu yol dəli, mən dəli.
Bu nə yoldu əvvəli
Və sonrası içində.
Rüstəm Behrudi
ŞAMAN DUASINDAN
DAR AĞACINA
BU YOL DƏLİ, MƏN DƏLİ
Sibirdə ovçu bir yakut ilə ucsuz-bucaqsız çöldə heyvan bəsləyən bir qazax, Urmici yaxınlığında bir kənddə bir əkinçi ilə İstanbullu bir tüccar, bir Hun savaşçısı ilə VIII əsrdə Monqolustanda bir karvançı, XV əsrdə Azərbaycanda olan bir sufi, hurifi ilə, XVI əsrdə Avropada savaşan bir Osmanlı paşası, çağdaş Altaylardakı bir şamanla kommunist şair H.Hikmət arasındakı bağın adı nədi görəsən? İki min ildən çox zaman içində qopub tükənməyən bu bağın şaman dualarına bürüdüyüm bircə adı var – TURAN.
TURAN – Tilsimi biziynən açılacaq bir ölkə.
TURAN – Ruhu sözlərimdə çırpınan bir məmləkət!
Yol gedirəm mən dəli,
Bu yol dəli, mən dəli.
Bu nə yoldu əvvəli
Və sonrası içində.
QURD BAŞLI TUĞLAR BİZİM
OTURUM KƏDƏRLİ BİR ŞEİR YAZIM
Dərviş tək hər şeyə könülsüzəm mən,
Qələmlə, kağızdır olar-olmazım.
Dünyanın ən qərib adamı mənəm,
Oturum kədərli bir şeir yazım.
Mən öz sözlərimdə qurd ağızlı ər,
Bəxt bundan nə tapar, nəyi itirər?!
“Qurd ular, başına bəla gətirər” –
Oturum kədərli bir şeir yazım.
Kim sözü çevirib üz qarasına,
Mənim tək duz basar öz yarasına.
Heç kim tablaşammaz söz yarasına, –
Oturum kədərli bir şeir yazım.
Torpaqdır ən böyük iman da, din də,
O da oyuncaqdır naşı əlində.
Ölən balıqların “Xəzər dili”ndə,
Oturum kədərli bir şeir yazım.
Kim səni qarğıyıb, a bədbəxt qadın,
İçimdə yaradır bax, bu gün adın.
Sən ki “Zeynəb”dən də yazıq yaşadın –
Oturum kədərli bir şeir yazım.
Ey yatan qəzəbim, ayağa dur di,
Bugünkü Beyrəyin gör nədi dərdi?!
Ən böyük istəyi, kiçik bir evdi –
Oturum kədərli bir şeir yazım.
Könül, əl çək daha dərdi-sərindən,
Dilim, nələr çəkdim sənin əlindən?!
Nə deyim bu günün “ölü”lərindən?!
– Oturum kədərli bir şeir yazım.
Ey yatan qəzəbim, ayağa bir dur,
Atalıq, oğulluq məhkəməsi qur.
Bu yurdun oğlu var, dədəsi yoxdur,
Oturum kədərli bir şeir yazım.
Danışsam, söhbətim, sözüm – o ellər,
Duman içindədir bizim bu ellər.
Oturub ağlasam, dəli deyərlər,
Oturum kədərli bir şeir yazım.
Dərdim kimə yaddı, kimə doğmadı?!
Dilimdə giley var, giley var, adı –
– “Mənim ayrılığa gücüm çatmadı”,
Oturum kədərli bir şeir yazım.
1987
VƏTƏN
Qarşı yatan qara dağı – yaylağım,
Düzənləri, ormanları – oylağım.
Əyilməyən çinarları – bayrağım –
VƏTƏN!
Bax, gör, sevgim təzədimi, tərdimi?
Hər doğulan oğuldumu, ərdimi?!
Daşlarına yazdım min il dərdimi –
VƏTƏN!
Ağ alnıma Araz qara yazıdı,
VarAq, yol uzaqdı – qar ayazıdı,
Kərkükdü, Göyçədi, Qarayazıdı
VƏTƏN!
Hər ağrılar, hər acılar ötəndi,
Əl uzatsam, Ərzuruma yetəndi;
… Füzulinin məzarı da Vətəndi-
VƏTƏN!
Mənə üz tut – yurda ocaq qurana,
“Turan” – deyib Boz qurd kimi durana.
Sonun yoxdu, çevrilməsən Turana –
VƏTƏN!
Mənim andım “Ya bütövlük, ya qandı”,
Zalım dostlar, qəbul edin bu andı,
Qara başım bu yol üstə qurbandı, –
VƏTƏN!
1985-1990
SALAM, DAR AĞACI
“Gor-Əmirdə” düşüncələr
Yolumu gözlədin hər səhər-axşam,
Salam, Dar ağacı!
Əleyküm-salam.
Əcəllə ölməyə doğulmamışam,
Salam, Dar ağacı!
Əleyküm-salam.
O hansı millətdir, taleyi sirdir?
Yüz adla bölündü, yenə də birdir!
Məni hüzuruna bu dərd gətirdi,
