banner banner banner
Алламжонов айбдор
Алламжонов айбдор
Оценить:
Рейтинг: 0

Полная версия:

Алламжонов айбдор

скачать книгу бесплатно

Алламжонов айбдор
Комил Алламжонов

?yлингиздаги китобда менинг ?али унчалик узун бyлмаган ?аёт йyлим акс этган. Бу бадиий асар ёки монография эмас. Ушбу китобни y?иган ёшларимиз yзларига озгина бyлса-да, мотивация олсалар, фа?ат хурсанд бyламан. Хато, камчиликларга дуч келсангиз, айбга буюрмайсиз.

Китоб устида ишлаш жараёнида турли фикрлар бyлди. Хавотир, шуб?алар ?ам ту?илди. Биро? шахсий фикримча, агар кyнгил тоза, ма?сад холис бyлса, Алло?нинг Ўзи асрайди.

Бундай китоблар бизнинг юртда ?ам шов-шувли янги- лик эмас, одатий ?ол сифатида, кyп бyлиши керак. «Китоб y?и!», деб тар?иб ?илсаг-у, лекин янги(ча) китобларни чоп этишга ?yр?иб yтирсак, yтираверамиз. ?аётим давомида кyп ?олатда Алло?га таваккал ?илиб, шу бугунги даражага етиб келдим. Бу сафар ?ам худди шундай ?иламан. Нима бyлса – пешонадан.

Пандемия даврида, уйда бекор yтирганда, шу китобни ёзишни Алло? кyнглимга солди. Яхшиликка бyлсин ило- ?им.

Комил Алламжонов

Алламжонов айбдор

Сyзбоши

Бу китоб нега керак?

Китоб ёзишдан ма?сад учта бyлиши мумкин. Бундан иккиси менга тааллу?ли эмас.

Биринчиси – пул ишлаш. Менда бундай зарурат йy?.

Иккинчиси – ?анчалик зyр эканимни бутун дунёга намойиш этиш. Лекин yзимизда ?ам, чет элда ?ам кyпчилик мени танийди, боримча билади. Шундай экан, ?еч кимни алдай олмайман.

Ва ни?оят, учинчи сабаб – yзим истаган инсонларга – yн бешдан yттиз ёшгача бyлган, атроф-оламга ?араб туриб: «Бу ё?ига нима ?илсам экан? Кун сайин yзгариб бораётган жамиятда ?андай яшаб кетаман? Ор?амда туриб берадиган, ?yллайдиган одамим бyлмаса ?ам юзага чи?а олармикинман, кимга керакман yзи? Орзуларим ушалармикин?» деб yйланаётган ёшларга му?им фикрларни етказиш.

Сизга yзим ?а?имда, ?андай ?илиб оё??а турганим, ?озирги даражага етишимга нималар туртки бyлгани ?а?ида гапириб бермо?чиман. ?еч нарсани назардан ?очирмасликка ?аракат ?иламан.

Бу китобни ёзишга киришгунча yзимни жуда омадли деб ?исоблардим. Бутун умр омад кулиб бо??андек туюларди. Мана ?озир ?ам, шинамгина уйимда, оилам даврасида yтириб ёзяпман. Муваффа?иятли бизнесим, ?изи?арли лойи?аларим бор. Пешонанинг яр?ирагани шу эмасми?!

Лекин бошимдан yтган во?еаларни бирма-бир эслаб, омадим чопган пайтдан кyра, ишим юришмаган ва?тлар кyпро? бyлганини тушундим. Битта муваффа?иятга эришиш учун шунчалик кyп муаммога дуч келган эканманки, буни юз фоиз омад деб ?ам бyлмайди.

Биласизми, онам – доя-?амшира. Дояларга ало?ида имтиёзлар берилмаган. Биттагина кафолатланган ?улайлик – фарзандларини yзи ишлайдиган ту?ру?хонада, ишончли шифокорлар ?yлида, ?амкасб дyстлари орасида дунёга келтириш. Хуллас, мен ту?иладиган пайтим шуям yхшамаган, онамнинг ишхонаси санитария-дезинфекция ишларига – «мойка»га ёпилиб ?олган.

I

Вазир келди

Гyдаклигимда катталарнинг оё?и остида yралашиб, инжи?лик ёки шyхлик ?илсам, бувим доим: «Уни тинч ?yйинглар, уришманглар. Бу болам министр бyлади», – дердилар.

У вазир бyлади.

Нега ундай деганларини билмайман. Бувимнинг фикрича, оиламизда мендан бош?а ?еч ким министр бyлолмасди. Автослесарь билан ?амширанинг y?ли бир кун обрy-эътиборли, катта одам бyлишини хаёлга ?ам келтириш ?ийин эди.

Ойимни саволга тутаман. Улар ?ам бувим нега бундай деганларини билмайдилар.

Мана энди, орадан yттиз йилдан кyпро? ва?т yтиб, ЎзМАА1 биносининг холида турибман. Министр бy-либ. Ўзбекистон Матбуот ва ахборот агентлигининг директори ма?омига кyра вазир ?исобланади. Каттагина бинонинг биринчи ?авати. Девор, шифтлари тyкилай дейди, поллари чириб ётибди, ?амма ё? вайрона, чи?инди. ?атто вазирнинг, яъни менинг хонамдан канализациянинг бадбyй ?иди ан?ийди. Сталин давридан ?олган бу эски иморат охирги марта ?ачон таъмирланганини биров эслолмайди.

Бинодаги беш юздан орти? хонанинг деярли ?аммасини ижарачилар эгаллаб олган. Хотин-?излар ?yмитаси, ?айсидир партиялар, ?андайдир нашриётлар, тадбиркорлар ва яна кимлардир. Ички ?овлида машиналар ти?илиб кетган. ?еч ким менга а?амият бермайди ?ам, одамларнинг униси у ё??а, буниси бу ё??а yтиб юрибди. Иккинчи ?аватнинг чап ?анотидаги кафтдек жой – мана шу ЎзМАА.

Мени жамоага таништириш учун Бош вазир yринбосари, Молия вазири Жамшид ?yч?оров келди. Таништирдию жyнаб кетди. Мажлислар залига типографияларнинг ёши yтиб ?олган директорлари, бош?арма бошли?лари йи?илган. ?ар бири бу тизимда салкам ярим аср – Совет Иттифо?и давридан бери ишлаб келади. Ўша ла?зада менга бyлган муносабатни ани? ?ис ?илдим: гyё хонага ёш бола адашиб кириб ?олгану бувиси ме?р билан: «Боламни уришманглар, у вазир бyлади»,– деяётгандек. Хонадагилар менга парво ?илмай, yзаро гаплашиб yтиришибди. Эшикдан кириб келган ёшгина кyзойнакли йигитчага эътибор ?аратгандан кyра, ёнидаги обрyли ?амкасбининг су?бати му?имро? улар учун.

Маош тар?атиш ва?ти келиб ?олган, ЎзМАА ?исоб ра?амида эса 18 миллион сyм пул бор эди. Бош бухгалтерни ча?иртирдим. Нима ?иламиз? Пул ?ани? ?андай ишлардинглар yзи?

– Хавотир олманг, Комил Исмоилович, типографиялар бизга оборотидан 2% yтказса, маошни ёпамиз.

Бу ?а?да тyли?ро? маълумот беришни сyраб, yзим учун ?изи? нарсаларни билиб олдим. Тy?ри, тизимдаги ?амма ташкилотлар ЎзМААга бyйсунади. Яъни, манти?ан олганда, улар бош идорага гап-сyзсиз маб-ла? yтказиши шарт. Аммо ?еч ?ачон бундай бyлмаган. Бош ?исобчи ?ар ой ходимларга маош тyлаш ва?ти келганда: «Илтимос, бизга мабла? yтказиб беринг», – деб ялинишга тушади. Ва ?ар гал: «Имкон ту?илса, берамиз. Бyлганда оласизлар», – деган кибрли жавобни эшитади.

– Комил Исмоилович, уларни кyндираман, шу пайтгача амаллаб келганмиз, – деди ?исобчи мени «юпатиб».

Демак, бешта нашриёт: «Ўзбекистон», «Ў?итувчи», «?афур ?улом», «Чyлпон» ва «Ўзбекистон миллий энциклопедияси» олдин yзини тарозига солади. Охири ра?бариятнинг илтимосини бажарган бyлиб, пул yтказади, худди э?сон ?илгандек.

– Уна?аси кетмайди, – дедим.

– Ия, Комил Исмоилович, со?анинг китлари-ку улар! ?yйинг, аралашманг, yзим ?ал ?иламан.

Бош ?исобчи йиллар давомида ?уйи ташкилотлардан тиланиб пул ундиришни оддий ?ол деб келган. У yзича мени бу ё?имсиз жараёндан асрамо?чи бyлди.

Мен ЎзМААга бyйсунадиган барча ташкилотлар ра?барларини катта умумий мажлисга ча?иртирдим. Навоий номидаги Миллий кутубхона директори yша за?оти иши кyплиги, келишга ва?ти йy?лигини айтди. «?арши бyлмасангиз, кейин yзингизга ало?ида учрарман, майлими, Комилжон?»

Мен белгиланган ва?тда келдим. Вазир курсисига yтирдим. Одамлар хонага кириб-чи?иб, у ё?дан-бу ё??а юришибди. Мени бир тийинга олишмаяпти, худди бу ерда умуман йy?декман. Индамай, сабр ?илиб турдим. Охири чидолмадим:

– Мар?амат ?илиб yтириб олинглар. Бошлаймиз. Бир-биримизни озгина ?урмат ?илайлик.

?амма жойлашиб олди. Менга ёв ?араш ?илиб yтиришибди, су?батнинг белига тепдим-да! Энг гигант нашриёт – «Ўзбекистон»нинг директорини тур?издим.

– ?ани, гапириб беринг-чи, ишлар ?андай кетяпти?

– Агар мен гап бошласам, бу ерда эрталабгача yтирамиз, – жавоб берди у менсимайгина.

– Керак бyлса, yтирамиз, – дедим мен. – Бошланг.

Бу ?а?да ?озир гапириш осон, лекин тартиб yрнатишнинг yзи бyлмади. Ишни ЎзМАА директори номидан бинода yтирган барча ижарачиларга хат ёзишдан бошладим: «Тез кунда эгаллаб турган хонангизни бyшатишингизни сyрайман».

Ижара тyловининг шарти оддий экан: Агентлик ?исоб ра?амига арзимаган мабла? yтказилади, ?олган пул на?д берилади. Хомчyт ?илиб кyрдим. Ойига эллик минг доллардан кyпро? пул келиб турган. Шун-ча пул ?аё??а кетган, билмайман. Бош офисга пул тушадими, йy?ми, ?еч кимни ?изи?тирмаган. Бино эса харобага айланиб бyлган.

Менга бу пулнинг кераги йy? эди. ?yл остимдагилар сал ?айрон бyлишди. Тy?ри, бизнес билан шу?улланишимни, yзимга яраша даромадим борлигини ?амма билади, лекин пул ?еч ?ачон орти?чалик ?илмайди-ку.

Табиийки, «Ижарачиларга тегманг», деган илтимослар ё?ила бошлади. ?еч ким исси? yрнини йy?отгиси келмасди. Ю?оридан, вазирлик ва идоралардан ?yн?иро? ?илдириб, янги директорга босим yтказишга ?аракат ?илишди. Фа?ат Хотин-?излар ?yмитасининг yша пайтдаги раиси Танзила Камоловна2 улар учун ажратилган янги бинонинг ?урилиши ?али охирига етмагани, озгина ва?т берилса, бир йyла кyчиб чи?иб кетишларини тушунтирди. Уларнинг сyзини икки ?илолмадим. ?олганларга ?атти? турдим. Бино – бизники, ходимларимга шароит яратиб беришим керак. Ички ?овли ёпилди, уюм-уюм ахлат чи?ариб ташланди, хоналар, холл, йyлаклар таъмирланди. Буларнинг ?аммаси кимнинг ?исобидан бyлганини гапиришга ?ожат йy?дир-а?! Бино таъмири оилавий бизнесимга ?имматга тушди, олдинда эса ?али яна иш кyп эди.

Эсимда, тадбирлардан бирида Бош вазирнинг биринчи yринбосари Очилбой Жуманиёзович Раматов3 билан учрашиб ?олдик. ?озир нима ишлар билан бандлигимни сyради. ЎзМААни бош?араётганимни айтдим.

– Нима ташкилот эди у, эслатиб юборинг? – сyради Раматов.

ЎзМАА шу даражада бор-йy?лиги билинмайдиган, мудро? ташкилот бyлганки, ?атто Бош вазирнинг биринчи yринбосари бу Агентликни бирданига эслолмади. Ташкилот ра?барлари Вазирлар Ма?камаси йи?илишларига деярли ча?ирилмаган. Директорини фа?ат «бахт мактуби» олиб турган газеталарнинг му?аррирларигина таниган – уни олиб ташла, буни та?рир ?ил… Фа?ат бир марта, жаноб Тангриев4 «маънавиятга зарар етказганлар»га (унинг назарида, албатта) ?арши ЎзА ор?али аёвсиз кураш эълон ?илганида, унинг донги ?амма ё??а тар?алди.

Аммо менинг олдимда турган энг асосий масала бинони таъмирлаш эмас, Агентлик директорининг нуфузини кyтариш эди, албатта. Хyп, бунинг учун нима ?илиш керак? Мансаб гуво?номасини пеш ?илиб, атрофдан иззат-?урмат кутиш бефойда. Яхшиси, жанг санъати ?оидаларини ?yллаган маъ?ул. Биринчи навбатда асосий ра?ибни, ким бош?аларга таъсири, сyзини yтказишини ани?лаб, зарарсизлантириш шарт.

Ходимларни аттестациядан yтказиб, бир кун ичида бир неча кишини ишдан бyшатдим. Кейин бутун жамоа олдида Мониторинг маркази директори Хуршид Маматовни лавозимидан олдим. Айнан унинг гуру?и

Яхшиямки, ишдан кетганимга ачинган оддий журналист ва блогерлар ?имоя ?илишгани, бyлмаса булар мени янчиб ташлашга тайёр эди.

Мониторинг маркази ЎзМАА ичидаги энг ёпи? тузилма бyлиб, ?еч ?айси директор унинг остонасидан ?атлаб yтмаган. Бир куни хонамдан чи?арканман, бегона кишининг котибимга сурбетларча yш?ираётганини эшитиб ?олдим. Котибиятдаги йигитлар эса индамай туришибди.

– Сиз кимсиз? – сyрадим мен.

– Мен Мониторинг марказиданман! – менсимай жавоб берди у.

Улардан ?амма чyчирди, чунки yзларини салкам бутун олам хyжайинларидек тутишарди.

– Чи?иб кетинг бу ердан! – аслида бундан ?yполро? гапирдим. – Ким бyлибсиз, ходимларимга дy? урадиган?

Кyринишидан зиёли ва о?ир-боси? ра?бардан буна?а муомала кутмаган ?алиги киши довдираб ?олди. Индамай чи?ди-кетди. Мен yша за?оти Мониторинг марказидагиларни йи?илишга ча?ирдим.

Кириб борганимда, ?амманинг кyзи менда, биров ?изи?иб, биров хавфсираб ?араб турарди.

– ?озир сизларга ?иладиган яхшилигим шуки, – дедим Марказнинг директори ва яна бир неча ходимга, – yз аризангизга кyра ишдан бyшатаман ва сизларни хотирамдан yчириб ташлайман!

Мониторинг марказига шу пайтгача амалда ?амма ишни юритган Дилноза Зиёму?амедова5 директор бyлди. ?озир у Президент Администрацияси ра?барининг yринбосари. Фа?м-фаросатли, ?аракатчан оддий ходимларни директор yринбосарлари лавозимигача кyтардим. Муддат ?yйдим, йyл-йyри? кyрсатиб, ?аммани ишга солиб юбордим.

Энди энг улкан ва бyйсунмас кит – «Ўзбекистон» нашриёти ?олди. Ўша, директори «гапирсам, эрталабгача yтирамиз», – деган нашриёт. Ростдан ?ам янги вазирга айтадиган гаплари кyп экан – типографиядаги ?yшиб ёзишлар, талон-тарож, мулкни yзлаштириш ?олатларининг тарихи жуда узун, Иттифо? даврига бориб та?аларкан. ?укуматнинг барча доиралари билан ало?алари зyр йyлга ?yйилган. ?атто ?yшни давлатлар ми?ёсида ?ам. Ўз-yзидан маълумки, ?амма ?ужжатлари жойида. «Ўзбекистон» республикага вагонлаб ?о?оз олиб кирадиган нашриёт эди. Айрим фактларни та?лил ?илган ?олда, катта э?тимол билан давлат курсида олинган ?о?оз мамлакат ичида бозор нархида сотилганини тахмин ?илиш мумкин. Ўртада жуда катта пул айланарди. Шунинг учун нашриёт директори мени ра?бар сифатида тан олмади, топшири?ларимни бажаришни хаёлига ?ам келтирмади. «Серый кардинал» Ма?муджон Зайтаев6 бyлиб чи?ди. Лавозимида эллик йилдан бери yтирган мансабпараст, амалдор бу отахон ?еч нимадан тап тортмасди.

Типография доим давлатдан катта буюртмалар олиб, дарслик, кундалик ва дафтарлар чоп этса ?ам, давлатга фойда келтирмас, аксинча, зарарга ишларди. Аслида даромад кимларнингдир чyнтагига тушар, тизимда ме?нат ?илаётган 650 нафарга я?ин ишчи эса арзимаган маошини ?ам ва?тида ололмасди.

Уларнинг даромад топиш йyлларини yрганиб, «?ойил!» деб юбордим. ?о?оз салфетка-сочи?чалар ва ?ожатхона ?о?ози ишлаб чи?арувчиларга yрам-yрам чи?индини ?ам пуллашар экан, шоввозлар! Табиийки, ундан ?ам «откат» – улуш олишган. Хуллас, ?амма нарсадан пул ?илинган. Алмисо?дан ?олган нашриёт ускуналари эса тез-тез ишдан чи?ар, уларни янгилаш ва замонавий техникани ишга тушириш зарур эди. Лекин э?тиёт ?исмлардан ?ам «откат» олмаса бyлмайди.

Менинг ?исоб-китобимга кyра, кимларнингдир чyнтагига ?ар йили миллионлаб доллар тушган. Мамлакатдаги энг йирик нашриёт эса талон-тарож ?илинган, вайрон бyлган. Лекин бу менинг шахсий кузатув ва хулосаларим. Мен тергов олиб борадиган, кимгадир айблов ?yйиб, далил ?идирадиган прокуратура эмасман. Аммо yз фикримни айтишга ?а??им бор, буни менга ?еч ким та?и?лай олмайди.

Майли.

Янги йил арафаси. Ишчиларга мукофот пули тар?атилсин, деб топшири? бердим. Корхонанинг yзида катта са?на ?урдик. Шерали Жyраев, Юлдуз Усмонова каби санъат юлдузлари, тани?ли ?yши?чиларни таклиф ?илдик.

Ўзиям роса ?издиришди!

Концертдан кейин, зиёфат охирида сyзга чи?дим.

– Кайфиятлар ?алай? – сyрадим йи?илганлардан. – Нимага баъзиларнинг юзида хурсандчилик кyрмаяпман? Янги йил байрам-ку?! Мана, мукофот пули олган бyлишингиз керак…

Ўтирганлар орасида ?ала-?овур бошланди. ?ана?а мукофот? ?еч ким ?еч нима олгани йy?…

Ра?бариятнинг ранги yчиб кетди.

– Мен ЎзМАА директори сифатида yз мажбуриятимни бажардим, ходимларни мукофотлаш ?а?ида буйру? бердим. Лекин ра?барларингиз буйру?ни бажармаган.

– Кечирасиз, ?али улгурмадик… – деган мужмал жавоблар эшитилди.

– Если вы не выполняете мои поручения, я буду вынужден вас уволить, – ответил я. При всех. В микрофон.

– Агар берилган топшири?ни бажармасангиз, сизларни ишдан олишга мажбур бyламан, – бу гапни ?амманинг олдида, микрофон ор?али айтдим.

Эртасигаё? шошилинч равишда мукофот пули тар?атилди. ?еч ?андай протоколу расмиятчиликка ?араб yтирмаслигимни билиб, ?айи?ишди, шекилли. ?амманинг олдида нимани yйласам, yшани гапираман, ишдан шартта бyшатишим мумкин, аризага «yз хо?ишига биноан…» деган ёзувни тиркаб, ими-жимида чопонни елкага ташлаб кетиш йy?.

Мукофотни ва?тида бериш арзимаган масаладек кyриниши мумкин, лекин бу янги ра?барнинг бир сyзли эканини исботлади. Шундан кейин ишчиларнинг муаммоларини yргана бошладим. Ўзига хос очи? эшиклар марафонини эълон ?илдим. Истаган ходим келиб, дардини айтиши, савол ёки таклифини бериши мумкин эди. Эрталабдан бошланган кирди-чи?ди ярим кечагача давом этарди. Тyйлар, маошлар, таътиллар, даволаниш, ижтимоий имтиёзлар, хат-?ужжат – кyрмаган масаламиз ?олмади.

Типография ходимларини эса ого?лантирдим: ким y?рилик ?илса, жавобгарликка тортилади. Тy?ри, «откат»лар билан солиштирганда бу пул хамир учидан патирдек эди. Кимлардир барибир эски ?унарини ?yймади ва ишдан бyшатилди.

Дарво?е, директорнинг ?ам ойлигини оширдим. Ундан олдин хусусий бозорда энг зyр мутахассисларнинг ме?нати ?анчага ба?оланишини суриштирдим. Натижада, директорнинг маоши 2,5 миллиондан деярли 25 миллионга чи?ди.

Ойлиги расман ?анча эканини ани?лаганимда, yртамизда нохушро? су?бат бyлиб yтди:

– Миллиардлаб пул айланадиган, 650 кишилик жамоага бош-?ош ра?бар буна?а арзимаган ойликка ишлаши учун ё а?мо? бyлиши керак, ёки y?ри. Сиз ?айси бирисиз? – сyрадим киноя билан. – Шахсан мен ?yл остимда иккала тоифа ?ам ишлашини хо?ламайман.

Ра?барлар исталган пайтда лавозимидан айрилиши мумкинлигини тушунишди. Топшири?ни бажармаса, ишдан оламан. ?атти? ва аёвсиз босим yтказишга тy?ри келди.

Маълум ва?тдан кейин директор ?абулимга келиб, «yз хо?ишига кyра» лавозимидан озод этишимни сyради. Йy?! Ани? бир сабаб бyлса, бyшатаман, yз ихтиёри билан кетиш йy?!

Типографиялардан биридаги цехда ишчилар ертyлада ишлашар экан. Бино тахминан эллик йилдан бери таъмирланмаган. ?амма ё?да намгарчилик, зах босиб ётибди, хоналар ним?орон?и. Бинони эпа?ага келтириш учун бир ?афта муддат бердим. Роппа-роса бир ?афта! Директор эртасидан ишга чи?май ?yйди. ?амма ишни ташлаб, йy?олиб ?yя ?олди.

Нашриётларнинг ра?барлари ?алтис вазиятда эди. Мени на пора бериб, на кимларгадир ?yн?иро? ?илдириб yзларига о?дира олишди. Бундай ю?ори лавозим эгасига унча-мунча одам ?адди си?иб илтимос билан чи?а олмади. Шунинг учун йиллар давомида нашриётлар мабла?ини yзлаштириб келганлар секингина жуфтакни ростлашди.

Йyлимизга тy?ано? бyлаётганларнинг илдизини ?уритиш керак эди. Акс ?олда, улар ишлашга хала?ит беришлари, устимдан юмало? хатлар ёзиб, оё?имдан чалишга ?аракат ?илишлари ани?. Лавозимида ?олганларга ?ар ?андай ?оидабузарлик ва саботаж учун албатта жавобгарликка тортишимни тушунтириб ?yйдим. Ёши ёки кyрсатган хизматларига ?арамай, ?еч кимни аяб yтирмаймиз, айбдор жазосини олади.

Молиявий текширув ЎзМААга ?арашли «Ўзбекистон» нашриёти зарарга ишлаётганини кyрсатди. Ва?оланки, давлат буюртмаларидан ?исоб ра?амига миллиардлаб сyм тушиб турарди. Вазиятни yрганиб, ташкилот балансида со?ага ало?аси бyлмаган ?андайдир активлар, бинолар борлиги ва улардан фойдаланиш учун жуда катта мабла? сарфланишини ани?ладик.

Энг кyпхарж бино «Ўзбекистон» нашриёти ?ошидаги ёто?хона экан. Ходимлар у ерда yн йиллаб, авлод-авлоди билан яшайди. Бино нашриёт балансида. Лекин улар доим ижара ?а?и тyлаб келган.

Юристларга масалани yрганиб, ?онуний ечимини топиш бyйича топшири? бердим. ?ар бир оила ижара хонадонини yз номига расмийлаштирсин, ёто?хонада эмас, шахсий уйида яшасин, дедим. Ечим топилди. Шунча йил ижарада турган элликта оила бошпанали бyлди.

?ар бир хонадонга бирма-бир кириб, бир пиёла чой устида мезбонларни гапга солдим. «Уйни yз номингизга расмийлаштиришда муаммо ту?илмадими? ?еч ким ?еч нарса тама ?илмадими? Уйли бyлиш учун кимнингдир чyнтагига пул солиш керак, деган гаплар бyлмадими?» ?аммадан бир хил жавоб эшитдим: Йy?, уна?аси бyлмади.

Бу бизнинг ?алабамиз эди! Уй та?симоти учун жавобгарлар, агар орти?ча гап чи?са, албатта ?уло?имга етиб келишини билиб, бир тийин ?ам ундиришга ?аракат ?илишмаган. Бинони таъмирлаб беришни бyйнимизга олгандик, ваъдамизнинг устидан чи?дик. Ишчилар ?овлида катта дастурхон ёзиб, худойи ?илишди. Мениям таклиф этишди. Сyзга чи?иб, бу уйлар юртимиз Президенти ?амда Агентлик томонидан та?дим этилаётгани, ?ужжатлар ?онуний расмийлаштирилгани ва мендан кейин ?ам ишчилардан уйни ?еч ким тортиб ололмаслигини айтдим. Кимдир хурсандчилигини ичига си?диролмай йи?лаган, кимдир кулган, ?амманинг кyзи ча?наб турибди, хуллас, эсдан чи?майдиган кун бyлди.

Президент сиёсатининг асоси ?ам одамлар турму-шини яхшилашдир. Мен команданинг бир аъзоси сифатида шу ишга озгина бyлса ?ам ?иссам ?yшил-ганидан мамнун эдим.

Шунча йил омонат уйда ?аёт кечириш, омонат уйда фарзанд кyриб, тyй-томошалар ?илиш, исталган пайтда кyчада ?олиши мумкинлигини yйлаб, ?yр?иб яшаш… ?озир yз уйларида тинч-хотиржам яшаётган yша одамлар дуоларида мени ?ам эслаб ?yйишади, деган умиддаман.

Яна балансимизда республикадаги ягона матбаа-

ноширлик касб-?унар коллежи ?ам бyлиб, ёпилиш арафасида турган экан.

?абулимга директори келди.

– Бинони бyшатиб беришимиз керак, – деди.

– Хyп, яхши. Матбаачиларни ?аерда тайёрлаймиз унда?

– Коллежнинг yзи бyлмайди! – хyмрайиб жавоб берди директор.

– Мамлакатда 1 600та матбаа корхонаси ишлаб турибди-ю, матбаачи тайёрлайдиган бирорта y?ув дарго?и бyлмайдими?! Буна?аси кетмайди!